2004-1 - Holland Historisch Tijdschrift

4 holland – in het veen of langs de kust?
Afb. 1. Lag hier Holtland? Gezicht langs de Rijn bij Koudekerk (coll. auteur).
ken. 10 De zeeklei bij Koudekerk is bovendien afkomstig van een veel latere overstroming in
de 12de eeuw. De aanwezigheid van een nederzetting met aanlegsteigers in Valkenburg-De
Woerd, zoveel dichter bij de zee, geeft al aan dat het niet nodig was om pas bij Koudekerk
een handelsnederzetting aan te leggen. 11 Van de graven zijn veel vestigingplaatsen bekend,
maar er bestaat geen enkele vermelding van een vestiging in een nederzetting genaamd
Holtland of langs de Rijn, laat staan dat deze plaats zo belangrijk werd, dat een heel graafschap
daar zijn naam aan zou kunnen ontlenen. Misschien dwingt deze eerste vermelding
van een Holtland te veel tot de conclusie, dat dit dus ook de oorsprong van de naam moet
zijn. In een streek zo vol met bossen moet de naam Holtland niet bijzonder zijn geweest, al
zijn er niet meer in schriftelijke bronnen terecht gekomen.
Blok en Van der Linden hebben gediscussieerd over de vraag of de vroegste naam van
Oudshoorn nu wel of niet Houtshorne is geweest. Voor de discussie over de herkomst van
de naam Holland is dit van minder belang. Als we ervan uitgaan, dat de nederzetting Holtland
langs de Rijn tussen Leiden en Alphen heeft gelegen, dan zal er ooit wel ‘holt’ langs de
Rijn hebben gelegen en maakt een holt-naam meer of minder niet zoveel uit.
10 Mondelinge mededeling M. Dijkstra. De aanwezigheid van een relatief grote hoeveelheid geïmporteerd draaischijfaardewerk
is een normaal verschijnsel voor vroegmiddeleeuwse nederzettingen in het Hollandse kustgebied.
11 E.J. Bult, J. van Doesburg en D.P. Hallewas, ‘De opgravingscampagne in de Vroeg-Middeleeuwse nederzetting op de
Woerd bij Valkenburg (Z.H.) in 1987 en 1988’ in: E.J. Bult en D.P. Hallewas (red.), Graven bij Valkenburg III (Delft, 1990)
147-166.