2004-1 - Holland Historisch Tijdschrift

Tijdingen
Eind 2001 kregen stadshistorici Jacques
Börger en Paul van de Laar de opdracht om
de Rotterdamse geschiedenis in Het Schielandshuis
op een andere wijze aan de man te
brengen. De voormalige opstelling was
chronologisch ingedeeld. Bezoekers startten
bij de oudste geschiedenis van de nederzetting
Rotterdam en eindigden ergens in de
jaren zeventig van de twintigste eeuw. Dat
moest anders, en de heren kregen daarbij
alle vrijheid. Bezoekers die nu de tentoonstelling
bekijken, worden – bijna letterlijk –
aan de hand meegenomen door de meest recente
geschiedenis van Rotterdam: van 1880
tot nu.
In deze constatering zitten al twee duidelijke
keuzes besloten. Het verhaal van de
stad richt zich vooral op de moderne geschiedenis
én het bezoek aan de tentoonstelling
is volledig geregisseerd. Door
middel van licht en geluid wordt de bezoeker
langs de geschiedenis van de stad geloodst.
Beter gezegd: de bezoeker flaneert
over de historische straten van Rotterdam.
Dat is immers de bedoeling van de nieuwe
opstelling. Mensen flaneren door het straat-
Tijdingen 53
Geen historisch tijdschrift zonder nieuwsbericht. De redactie houdt u zo goed mogelijk op
de hoogte van wat er reilt en zeilt binnen het historische wereldje van onze provincies. Ditmaal
doet Ingrid van der Vlis Rotterdam aan.
Flaneren door Rotterdams historie: stad van Rotterdammers in Het Schielandshuis
Speerpunten uit de IJzertijd, een middeleeuwse stenen pot, een 17de-eeuws schilderij, een vaandel uit de Bataafs-Franse
periode en een jaren vijftig-servies... Als dat is wat u ongeveer verwacht van een tentoonstelling
in een historisch stadsmuseum, dan komt u in Rotterdam bedrogen uit. Historisch Museum Het Schielandshuis
heeft daar immers een totaal vernieuwde presentatie van de stadsgeschiedenis opgezet: Stad van
Rotterdammers. Geen enkel audiovisueel middel wordt geschuwd om de tentoonstelling te verlevendigen,
maar dat is niet de enige verandering. De tentoonstellingsmakers Jacques Börger en Paul van de Laar
maakten enkele drastische keuzes waardoor de stadsgeschiedenis op een totaal andere manier aan u voorgeschoteld
wordt.
beeld en pikken zo allerlei verschillende
onderwerpen mee. De tentoonstelling is dan
ook opgesteld langs een daadwerkelijke
boulevard waarover de bezoekers lopen.
Links, rechts, boven en – soms – onder komen
beelden en geluiden tevoorschijn die
het verhaal van de stad vertellen.
De term flaneren impliceert wellicht een
lichtvoetige en versimpelde presentatie van
de historie. Die vlieger gaat echter niet helemaal
op. De makers hebben bewuste keuzes
gemaakt over hoe de geschiedenis van de
stad verbeeld kon worden, zonder daarbij alleen
naar ‘de smaak van het publiek’ te kijken.
Metamorfose van de stad
‘Het is onmogelijk om bezoekers de gehele
geschiedenis van Rotterdam voor te schotelen’,
aldus Paul van de Laar. ‘De keuze is gevallen
op de periode na 1880, een historischwetenschappelijk
verantwoord tijdvak. Vanaf
dat moment ontwikkelde de stad zich namelijk
drastisch. De expansie nam een aanvang
en de eerste grote havens werden aangelegd.
Sindsdien is Rotterdam veranderd