“Serrestal houdt zich goed met 40 centimeter sneeuw” - boerentaal.nl

R E P O R TA G E
Evert en Marian Boersen in Haulerwijk
“Serrestal houdt zich goed
met 40 centimeter sneeuw”
Tekst en beeld: Janet Beekman
Ruim drie maanden heeft de familie Boersen
haar nieuwe serrestal in gebruik. De overgang
van de koeien naar de lichte, ruime en frisse
stal met een melkrobot, levert dagelijks twee
tot drie liter melk per koe extra op. De stal
blijkt ook winterproof. Veel sneeuw en vrieskou
leveren weinig problemen op.
Nederlandse melkveehouders kiezen steeds
vaker voor de bouw van serrestallen vanwege
de lagere bouwkosten en het gezonde
klimaat in de stal. Dat deed ook de familie
Boersen, die in 1982 op de huidige locatie in
Haulerwijk begon met een melkveebedrijf
van 42 koeien. De ligboxenstal uit 1978
voldeed niet meer. De oude stal met 51 te
krappe ligboxen stond met circa 70 koeien
te vol. “Op een gegeven moment merk je dat
de klauwgezondheid en vruchtbaarheid
achteruit lopen”, vertelt Evert. “Ook het
melken in de 2x4 visgraat melkstal kostte
met 2,5 uur per melkbeurt te veel tijd.
Werkweken van meer dan 80 uur vonden
we te gek worden, ook fysiek is dat moeilijk
vol te houden.”
Evert en Marian oriënteerden zich op een
nieuwe stal, met een relatief beperkt budget.
Een dierenarts suggereerde de bouw van een
serrestal. In eerste instantie zag Evert dat niet
zo zitten. “Na een aantal excursies, waarbij
we bestaande serrestallen hadden bezichtigd,
werden we steeds enthousiaster over de
voordelen van een serrestal”, aldus Evert. “Je
moet eerst met eigen ogen zo’n stal zien
met het verhaal van de veehouder erbij.”
In juni 2008 werd de knoop doorgehakt en
zijn de benodigde vergunningen aangevraagd
voor de bouw van een 3+0 serrestal met 72
ligboxen. In april 2009 kon de bouw starten.
In zes maanden tijd werd de stal met een
mestput van 1.000 kuub eronder gerealiseerd.
In oktober verhuisden de melkkoeien naar
hun nieuwe onderkomen. De kosten van de
nieuwe stal waren 280.000 euro (inclusief
fundering en mestkelder), de installatie van
de melkrobot kostte 120.000 euro. De
22 | MELKVEEBEDRIJF / NR 2 / FEBRUARI 2010 / REPORTAGE
financiering is gebaseerd op een melkprijs
van 33 cent. “Volgens de leverancier van de
serrestal, is de bovenbouw 20 tot 25 %
goedkoper in vergelijking met gangbare
stalbouw”, vertelt Evert.
Koecomfort en gezondheid
In de serrestal lopen 65 tot 70 melkkoeien,
de droge koeien zijn in de oude ligboxenstal
gehuisvest. In de nieuwe stal liggen de koeien
in ruimere ligboxen met waterbedden. De
boxen zijn 2,75 meter lang en 1,15 meter breed.
De boxen in de rij aan de buitenkant zijn
3,00 meter lang. De waterbedden worden
ingestrooid met fijngemalen koolzaadstro.
“Ik maak twee tot drie keer daags de boxen
schoon. Dat kost vrij veel tijd, maar tegelijkertijd
controleer ik mijn koeien. Met robotmelken
is koecontrole belangrijk, de koeien moeten
goed blijven bewegen”, stelt Evert, die de
laatste tijd wat drukplekken op zijn koeien
ziet. “Ik weet nog niet helemaal hoe dat
komt, we kijken nog eens kritisch naar de
boxafscheiding.”
Omdat de zijkanten van de serrestal helemaal
open kunnen tot een hoogte van 5 meter,
ontbreekt het de koeien niet aan frisse lucht.
Een weerstation op het dak van de stal stuurt
automatisch de beweging van de gordijnen
aan. “Dat hangt af van de windsnelheid,
windrichting, temperatuur en hoeveelheid
regen”, zegt Marian. Het dak is compleet
lichtdoorlatend, waardoor veel licht in de stal
valt. “Dat werkt prettig, ook zie ik tochtige
koeien daardoor beter”, stelt Evert.
Gezondheid
De klauwgezondheid gaat langzaam maar
zeker vooruit. Door overbezetting in de oude
stal en te weinig ligplaatsen hield de klauwgezondheid
niet over. In juli 2009 zijn alle
koeien bekapt en in november werden nog
eens tien koeien onder handen genomen. “Ik
wil het klauwbekappen zelf gaan doen en er
veel aandacht op houden”, geeft Evert aan.
De familie Boersen verwacht dat in de nieuwe
Evert is erg te spreken over de
arbeidsbesparing en -verlichting door
overschakeling op robotmelken. “Het geeft
meer vrije tijd en het levert arbeidsplezier op.”
Vanwege de wat natte kuilen van dit seizoen,
vult Evert het rantsoen van de melkkoeien
aan met luzerne voor extra structuur.

Ook onder winterse omstandigheden werkt het prima in de serrestal. Een rondpompsysteem van
drinkwater voorkomt bevriezing.
Sjoerdje, een koe van 12,5 jaar oud, heeft bijna
100.000 liter melk geproduceerd.
stal ook de vruchtbaarheid verbetert. “Het
inseminatiegetal moet van 2,0 naar 1,6 en
de tussenkalftijd van 425 naar onder de 400
dagen”, stelt Marian.
De gezondheidsstatus van het bedrijf is hoog:
IBR-, BVD- en leptovrij en para-10-status.
“We verkopen ook wel vaarskalveren, dat
brengt extra omzet en aanwas”, zegt Evert.
Bij de ingebruikname van de melkrobot liep
door stress en te lange melkintervallen in
eerste instantie het celgetal op naar 600.
“Gelukkig is dat nu weer tussen 200 en 250.
Koeien die plat gaan vanwege melkziekte
hebben we zelden en slechts twee mastitisgevallen
per drie maanden”, constateert
Evert.
In de jongveeopfok wordt gestreefd naar een
afkalfleeftijd van de vaarzen op 24 maanden.
Voeding en winterweer
Het basisrantsoen van de melkkoeien bestaat
voor 50 % uit maïs en 50 % uit graskuil
aangevuld met bierbostel. Evert voert het
mengsel met een voerdoseerwagen voor het
voerhek in de enige voergang, die zich aan
één kant van de stal bevindt. Alle melkkoeien
krijgen dagelijks minimaal 2,5 kg eiwitkernbrok
in de robot. Daarnaast wordt een tweede
krachtvoersoort verstrekt. De maximale
krachtvoergift is 11 kilo per koe per dag. De
hoogproductieven kunnen extra krachtvoer
vreten in een apart voerstation. Ook wordt
smulsiroop, een bijproduct uit de frisdrankenindustrie,
over het basisrantsoen gevoerd.
Dat stimuleert volgens Evert de voeropname.
De nieuwe stal en melkrobot hebben de
eerste koude winterse omstandigheden goed
doorstaan. “De eerste sneeuwval bracht
meteen 40 centimeter. De dakconstructie
kon dat goed hebben. De meeste sneeuw is
van het dak afgewaaid en uiteindelijk
gesmolten en via de dakgoten tussen de
bogen afgevoerd”, zegt Marian. De melkrobot
draaide zonder problemen door en kreeg
eigenlijk niet de kans om te bevriezen. Ook
al omdat de bezetting met 69 koeien op één
robot hoog is. Uit voorzorg gebruikte de
familie Boersen nog een hete luchtkanon.
“Dat werd al snel veel te warm, dus dat was
niet echt nodig”, aldus Evert. “De mest op de
roosters was ’s ochtends vroeg bevroren,
maar dat dooide ook snel.”
De koeien produceren goed in de nieuwe stal.
Ze geven twee tot drie liter melk per dag
meer met gemiddeld 29 liter per koe per dag
en gelijkblijvende gehaltes. Voorlopig kan het
echtpaar goed vooruit met de nieuwe stal,
waarin ze nog willen investeren in rubber op
de roosters, een mestrobot en een koeborstel.
De serrestal is eenvoudig te spiegelen en
daarmee te verdubbelen. “Dan krijg je een
zesrijïge stal met de voergang in het midden.
Maar dat is alleen aan de orde bij eventuele
opvolging en een goede melkprijs”, vinden
Evert en Marian. <
Bedrijfsprofiel
— Evert (50) en Marian Boersen (48) uit
Haulerwijk (Friesland) namen in oktober
2009 hun nieuwe serrestal in gebruik.
Ze houden 75 melkkoeien en 40 stuks
jongvee. Het quotum bedraagt
600.000 kg melk (exclusief leasemelk).
— De koeien produceren gemiddeld 8.500 kg
melk met 4,50 % vet en 3,50 % eiwit en
staan sinds de komst van de melkrobot
jaarrond op stal. De melk wordt geleverd
aan FrieslandCampina.
— Evert verzorgt de koeien en het jongvee.
Marian doet de boekhouding en
insemineert de koeien. De twee zoons
Albert (17) en Leendert (16) springen af
en toe bij. Leendert doet de MAS en is
eventueel de opvolger van het bedrijf.
Albert is vooral geïnteresseerd in de
cijfermatige kant van het bedrijf.
— Het melkveebedrijf heeft 38 hectare
grond in gebruik, waarvan 11 hectare
maïsland en 27 hectare grasland. Het
basisrantsoen bestaat uit graskuil, maïs,
bierbostel en luzerne, aangevuld met
twee krachtvoersoorten.
“We zijn tevreden over de nieuwe
stal. Als de melkprijs nog beter
wordt, investeren we in rubber
op de roosters, een mestrobot
en koeborstel”, aldus Evert en
Marian Boersen.
Haulerwijk >
MELKVEEBEDRIJF / NR 2 / FEBRUARI 2010 / REPORTAGE| 23