FONDS VOOR ARBEIDSONGEVALLEN - BeSWIC

Pagina 36 / 36
De vergelijking van de verschillende ESAO-variabelen die het ongevalsproces beschrijven
volgens activiteitssectoren en volgens leeftijdscategorieën, brengt dan weer grote
gelijkenissen tussen de leeftijdscategorieën aan het licht. De grote verschillen springen
duidelijker in het oog wanneer we naar de economische activiteitssectoren kijken.
De analyse van de boomschema’s van de ongevallen op basis van de twee voornaamste
wijzen van verwonding legt echter de vinger op enkele bijzonderheden in verband met de
leeftijd. Vallen zijn een zeer veel voorkomende oorzaak van verwonding, en komt meer voor
naarmate de werknemer ouder is. In de burgerlijke en utiliteitsbouw hebben 15 % van de
ongevallen bij de werknemers jonger dan 50 jaar en 19 % van de ongevallen bij werknemers
ouder dan 50 jaar te maken met een val. In de weg- en waterbouw behoren de vallen niet
tot de twee belangrijkste wijzen van verwonding voor de werknemers jonger dan 50. Bij de
vijftigplussers daarentegen zijn vallen met 16 % van de ongevallen de eerste wijze van
verwonding. In de sector gespecialiseerde bouwwerkzaamheden treft deze wijze van
verwonding 14,5 % van de werknemers jonger dan 50 jaar en 21 % van de vijftigplussers.
Over het algemeen valt ook de frequentie van de verwondingen te wijten aan fysieke
belasting van het bewegingsapparaat bij de werknemers jonger dan 50 jaar op. Deze
frequentie doet inderdaad het vermoeden rijzen dat de fysieke werklast op de schouders van
de jongste werknemers wordt gelegd. We weten echter dat de aard van de arbeid “een
doorslaggevende omgevingsfactor is die de vergrijzingsmechanismen kan versnellen of
versterken, aangezien ze versnelde of vervroegde slijtage in de hand werkt (…)”, 1 en
anderzijds dat de “nieuwe verdeling van het numerieke verband tussen de jonge en oudere
leeftijdscategorieën tot een verslechtering van de arbeidsomstandigheden van de jongeren
zou kunnen leiden, die “op natuurlijke wijze” een aantal lichamelijke lasten op zich nemen” 2 .
Het is duidelijk dat deze problematiek dubbelzinnig is. Hoe kunnen we de oudere
werknemers in goede gezondheid houden en er tegelijk voor zorgen dat de jongeren op
normale wijze verouderen?
De vergrijzing op het werk is in de eerste plaats een continu proces dat de fysieke gebreken
in evenwicht brengt met de verwerving van nieuwe competenties. Dankzij aangepaste
arbeidsomstandigheden kan dit evenwicht bewaard blijven en kan vermeden worden dat
werknemers voortijdig in de categorie van de ouderen terechtkomen.
1 Kreutz G. et allii, INRS: Le point des connaissances ED 5022: vieillissement, santé et travail, In : Travail et sécurité n°636,
januari 2004.
2 ibid