Innovatief beheer van essenhakhout - Stichting Probos

gewoonlijk heeft het in de boschcultuur alleen plaats bij linde, iep en eik”. Verderop
noemt hij nog beuk, haagbeuk, lijsterbes en ahornsoorten, maar geen es.
Planten was en is de meest gebruikte methode om in te boeten. Hierbij doet zich echter
de vraag voor welk uitgangsmateriaal men wenst. Van het plantmateriaal dat men van
boomkwekerijen kan kopen is de herkomst lang niet altijd bekend. Het is bij het
bestellen van plantmateriaal in algemene zin verstandig om zoveel mogelijk materiaal
van de Rassenlijst te bestellen. Voor es zijn twee zaadgaarden beschikbaar, beide in
Horsterwold, waar zaadbomen staan op basis van de selectie van individuele
moederbomen. Verder zijn er vier Nederlandse herkomsten van geselecteerd
uitgangsmateriaal beschreven (Dreumel, Echteld, Ede en Loerbeek) en 23 Nederlandse
herkomsten van bekende origine (waaronder Amerongen, Bunnik en Rheden).
Plantmateriaal van lokale essen is niet beschikbaar, alhoewel dit natuurlijk wel
speciaal geteeld kan worden door een kweker of bosbeheerder zelf. Hiervoor is dan
wel zaad nodig van de hakhoutbomen. Opgaande essen dragen ongeveer na tien jaar
voor het eerst zaad. Hakhoutbomen dragen echter eerder zaad, ongeveer na vier jaar.
Elke beheerder zal zelf af moeten wegen welk genetisch uitgangsmateriaal wenselijk
is. Het is verstandig om niet al te klein plantmateriaal te gebruiken in verband met de
gewenste concurrentiekracht. Boer heeft het in zijn boek uit 1857 bijvoorbeeld over
plantsoen met een lengte van 1 tot 1,25 el (1 tot 1,25 meter).
25