Innovatief beheer van essenhakhout - Stichting Probos

Uitslepen met het paard in een nat hakhoutperceel op landgoed Hoevelaken.
Overdraaien met een kraan
In hakhout wordt gebruik gemaakt van de methode waarbij het hout in meerdere keren
binnen de opstand wordt overgedraaid naar de berijdbare bosweg. Dit beperkt het
aantal transportbewegingen sterk en daardoor ook de schade aan de bodem, zeker als
de kraan over rijplaten rijdt die de kraanmachinist zelf voor zich neer legt. Door deze
werkwijze wordt een goede productiviteit gekoppeld aan acceptabele schade.
Bosbeheerders die ervaring hebben met deze methode zijn er over het algemeen zeer
over te spreken. De capaciteit van deze methode wordt in sterke mate bepaald door de
lengte waarover de kraan kan werken. Des te groter zijn bereik des te efficiënter er
gewerkt kan worden. Het aantal keren overdraaien wordt immers beperkt en er kan
een grotere oppervlakte in een keer bewerkt worden. Grote (rups)kranen zijn echter te
breed om het essenhakhout in te kunnen zonder stobben op te offeren voor de rijpad.
Deze methode is dan ook alleen mogelijk met kleinere kranen, waardoor de capaciteit
beperkt wordt en de kosten hoger. Voor percelen die direct naast een (breed) uitrijpad
liggen kan de inzet van een kraan met een groot bereik zeer efficiënt zijn, maar de
hoeveelheid van dergelijke percelen is beperkt.
Uitdragen door vrijwilligers
De velling is handwerk en vroeger werd het hout ook (deels) handmatig uitgedragen.
Dit is fysiek uitermate belastend werk en het is dan ook niet verwonderlijk dat er
nauwelijks betaalde arbeidskrachten voor dit werk te vinden zijn. De laatste jaren zijn
het vooral mensen uit het voormalige Oostblok die dit soort werk nog accepteren. Ook
werden en worden wel vrijwilligers ingezet, maar gezien de grote fysieke belasting die
dit werk met zich mee brengt, het grote volume (9.000-15.000 scheuten van 6-10
meter per hectare) en het grote areaal essenhakhout is het duidelijk dat de inzet van
13