5 ZAKENRECHT - Mens & Recht

5.2.1 Eigendomsverwerving
Men kan het eigendomsrecht van een voorwerp verwerven op een afgeleide = indirecte of op
een directe wijze.
Als je eigenaar wordt omdat iemand anders je zijn eigendom overdraagt, bij legaat, schenking
of verkoop, spreken we van indirecte eigendomsoverdracht.
Als je eigenaar wordt zonder betrokkenheid van een ander persoon spreken we van directe
eigendomsoverdracht.
Hierna bespreken we de directe wijzen van eigendomsverwerving.
De indirecte wijzen van eigendomsverwerving komen elders in deze syllabus aan bod: legaat en schenking in deel 4, verkoop in deel 6.
5.2.1.1 Toe-eigening
Wie zich voorwerpen die aan niemand toebehoren toe-eigent, bijv. weggeworpen goederen,
wordt er eigenaar van (art. 714 BWB).
Maar lees Groot huisvuil meenemen mag niet in De Standaard van 10.10.2008 p. 15.
Sommige goederen komen niet voor particuliere toe-eigening in aanmerking: deze van het
openbaar of publiek domein (de zee, de rivieren, de openbare wegen enz.) (art. 538 e.v.
BWB). Deze goederen worden bestuurd door de overheid en kunnen maar worden vervreemd
na wettelijke goedkeuring.
Goederen waarop de overheid eigendomsrechten uitoefent zoals een particulier behoren tot het zgn. privaat
domein.
Dieren in het wild, vissen in openbare wateren kan men zich toe-eigenen maar de overheid
koppelde jacht en visvangst aan bijzondere administratieve vergunningen (art. 715 BWB).
De rechten op zaken die in zee zijn geworpen of aangespoeld en op planten en kruiden die
groeien langs de oevers van de zee worden eveneens door bijzondere wetten geregeld (art.
717 BWB).
5.2.1.2 Verloren voorwerpen
Verloren voorwerpen hebben een eigenaar maar de identiteit ervan is de vinder niet bekend.
De rechten daarop worden geregeld door bijzondere wetten (art. 717 2de lid BWB).
Voorwerpen gevonden op een openbare plaats, bijv. op straat, dienen afgegeven te worden op
de gemeente waar men ze aantreft. Komt de eigenaar binnen de 6 maand niet opdagen dan
verwerft de gemeente, dus niet de eerlijke vinder, de eigendom ervan (wet 30.12.1975).
Voorwerpen gevonden op privé-terrein, bijv. in een bankkantoor, bioscoop of winkel, mogen
door de vinder ervan worden bewaard maar hij dient de gemeentepolitie (of de bankdirecteur
enz.) te verwittigen.
De oorspronkelijke eigenaar beschikt over een termijn van 3 jaar om zijn verloren zaak terug
te vorderen van degene in wiens handen hij ze vindt (art. 2279 BWB).
Art. 2279 slaat alleen op roerende goederen maar onroerende goederen kunnen natuurlijk niet verloren worden.
Dit recht van terugvordering geldt niet voor bankbiljetten wanneer de bezitter te goeder trouw
is (art. 2279 BWB).
Als de bezitter van de verloren zaak deze kocht op een markt of een openbare verkoping of
van een handelaar die dergelijke zaken verkoopt kan de oorspronkelijke eigenaar de zaak
alleen terugvorderen als hij de bezitter de betaalde som terugbetaalt (art. 2280 BWB).
Zie ook verder: 5.2.1.6.
Voorwerpen aangetroffen in bijv. treinen of taxi's vallen niet onder de algemene regeling, de
NMBS en de meeste taximaatschappijen beschikken over een eigen regeling voor verloren
voorwerpen.
215