5 ZAKENRECHT - Mens & Recht

5.8 Het pand
Bron: art. 2071-2091 van het burgerlijk wetboek (BWB).
Voor de volledige tekst van het BWB zie www.belgischrecht.be/codex.asp#civ.
Het pandcontract is een eenzijdig accessoir contract waarbij
- een schuldenaar = de pandgever
- aan zijn schuldeiser = de pandhouder
- een roerend goed = het pand afgeeft tot zekerheid van zijn schuld.
Dit goed verdwijnt dus (minstens tijdelijk) uit het vermogen van de schuldenaar =
buitenbezitstelling van de schuldenaar en gaat over op de schuldeiser.
De akte van inpandgeving moet worden geregistreerd.
Info over de registratiekantoren op http://annuaire.fiscus.fgov.be/qw/index.php?lang=nl.
Het contract loopt ten einde wanneer de pandgever zijn schuld terugbetaalt, de schuldeiser
geeft dan de in pand gegeven zaak terug. Bij niet betaling kan de schuldeiser de rechter
vragen dat het pand hem zou toegewezen worden of zou verkocht worden om met de
opbrengst van de verkoop zijn vordering te voldoen.
Over het enige nog overblijvende Belgische pandjeshuis, in Brussel,
zie www.bergvanbarmhartigheid.be, lees ook www.nieuwsblad.be/Archief/Artikel/index20041210GJJASTV1.aspx.
Inpandgeving van een handelszaak is slechts mogelijk ten voordele van banken of erkende
kredietinstellingen.
Anders dan een burgerlijk pand moet een handelspand niet worden geregistreerd.
Wanneer zij deel uitmaken van een handelsfonds kan men ook onroerende goederen
verpanden, zonder buitenbezitstelling.
Handelsfonds is een verzamelwoord voor een aantal materiële en immateriële elementen van een handelszaak:
koopwaar, materiaal, inrichting, handelsnaam, handelsmerk, cliënteel, huurceel, goodwill...
Voor het overige zijn de algemene regels betreffende het pand van toepassing, o.a.
betreffende de buitenbezitstelling van de schuldenaar: lichamelijke roerende goederen en
titels op naam worden in pand gegeven door eenvoudige afgifte ervan, titels aan toonder door
endossement.
(Wet 25.10.1919.)
Ook een factuur = de formalisatie van een schuldvordering kan in pand gegeven worden, door
endossement van deze factuur of een eensluidend verklaard afschrift ervan. De inpandgeving
van een factuur is alleen toegelaten ten voordele van banken en erkende kredietinstellingen.
(Art. 13 wet 25.10.1919, gewijzigd bij wet 31.3.1958.)
Koopwaren zijn van nature minder geschikt voor inpandgeving. De handelaar moet ze vrij kunnen laten
circuleren, bij een gewone inpandgeving ervan wordt deze vrije beschikking hem ontnomen, het gevolg van de
zgn. buitenbezitstelling. Daarom werd een aangepaste juridische constructie opgezet, de warrant-ceel, welke
toelaat koopwaren te verpanden zonder ze te moeten uit handen geven.
Een warrant-ceel is een handelsdocument afgeleverd door een bewaarnemer, bijv. de
exploitant van een pakhuis, aan degene die het bewijs levert dat hij de vrije beschikking heeft
over de koopwaar waarop het document slaat. Het bestaat uit 2 delen:
- de warrant die het pandrecht vertegenwoordigt
- de ceel die de eigendom formaliseert, bezwaard met een pand
De warrant en/of de ceel kunnen worden overgedragen door endossement.
Wil de eigenaar van de koopwaar een lening afsluiten dan kan hij de warrant endosseren aan
zijn geldschieter.
Wil hij zijn koopwaar verkopen dan kan hij de ceel endosseren aan de koper (die uiteraard de
rechten van de pandhouder zal moeten respecteren).
Of de warrant en de ceel kunnen samen worden overdragen als formalisering van het
onbezwaard eigendomsrecht.
(Wet 18.11.1862.)
227