5 ZAKENRECHT - Mens & Recht

Als de vruchtgebruiker de schulden wil voorschieten wordt hem, op het einde van het
vruchtgebruik, het kapitaal door de eigenaar terugbetaald, in principe zonder intrest. Zoniet
kan de eigenaar zelf de schulden onmiddellijk terugbetalen, dan is de vruchtgebruiker hem
zolang het vruchtgebruik duurt intresten verschuldigd. Wil of kan geen van beide terugbetalen
dan mag de eigenaar voldoende goederen uit het vermogen in volle eigendom verkopen om
met de opbrengst ervan de schulden te kunnen terugbetalen (art. 612 BWB).
Een andere uitzondering betreft het vruchtgebruik van de langstlevende echtgenoot (zie deel 4
van deze syllabus).
Plichten van de vruchtgebruiker
a-
Bij het begin van het vruchtgebruik moet een inventaris van de roerende en/of
een staat van de onroerende goederen worden opgemaakt (art. 600 BWB). Dit
is een dwingende verplichting waarvan men niet kan ontslagen worden, ook niet
bij testament.
Lees art. 600 BWB: www.2747.com/2747/law/civil/usufruct/2006/belgie600.html.
b-
De vruchtgebruiker moet borg stellen in het voordeel van de blote eigenaar (art. 601 BWB).
Van deze verplichting mag wel worden vrijgesteld, maar let op art. 745ter BWB.
c-
De vruchtgebruiker moet zich gedragen als een goed huisvader (instandhoudingsplicht).
Zie over de instandhoudingsplicht ook hieronder: De belangen van de vruchtgebruiker versus de belangen van de naakte eigenaar.
Ev. noodzakelijke grote herstellingen vallen ten laste van de naakte eigenaar maar de
vruchtgebruiker kan de naakte eigenaar niet dwingen ze uit te voeren. Als hij ze daarom zelf
uitvoert en/of bekostigt kan hij daarvoor op het einde van het vruchtgebruik een vergoeding
vragen.
Belangrijk m.b.t. het begrip grote herstellingen van gebouwen is het arrest van het Hof van cassatie van
22.1.1970 (nr. C701M4_C, Franstalige afdeling 1 ste kamer): grote herstellingen worden er omschreven als “de
grove vernieuwings- en verbouwingswerken met het oog op de algemene stevigheid en instandhouding van het
gehele gebouw, die een uitzondering zijn in het bestaan zelf van het eigendom en waarvan de kosten normaal
van het kapitaal worden afgenomen”.
Voor de volledige tekst van het arrest zie www.juridat.be/juris/jucn.htm en www.cassonline.be > rechtspraak.
De vruchtgebruiker van zijn kant moet alle lasten van de vruchten dragen, o.a. de onroerende
voorheffing (art. 605 e.v. BWB). De vruchtgebruiker van een met schulden belast vermogen
moet de intresten op deze schulden betalen.
d-
Op het einde van het vruchtgebruik moet de vruchtgebruiker het goed teruggeven, in
principe in natura. Maar deze regel is natuurlijk alleen toepasbaar m.b.t. niet verbruikbare
goederen (eigenlijk vruchtgebruik). De teruggave gebeurt in de staat waarin de goederen zich
bevinden, dus eventueel versleten.
Verbruikbare goederen (oneigenlijk vruchtgebruik) kunnen na gebruik niet teruggegeven
worden. De vruchtgebruiker moet, op het einde van het vruchtgebruik, ofwel een zelfde
hoeveelheid goederen van een zelfde kwaliteit teruggegeven, ofwel de geldelijke
tegenwaarde.
I.v.m. vruchtgebruik in het kader van een erfenis zie boven: 4.2.1.5 Erfrecht van de langstlevende echtgenoot en
4.2.1.7 Erven van vruchtgebruik. Omzetting van vruchtgebruik.
Zie ook 4.2.1.7 Vruchtgebruik en naakte eigendom apart kopen: artikel 9 van het wetboek der successierechten.
Lees Blote eigendom en vruchtgebruik: wie mag wat doen? In Plus magazine nr. 257 van februari 2010 p. 74-79.
221