2005-4 - Vrienden van Blijdorp

More documents

Recommendations

Info

22 Olifantenpoep, een hoop werk De olifant is een van de populairste dieren in de dierentuin. Hij valt op door zijn slurf, maar vooral ook door zijn grootte! Wie ook eens de poep van een olifant heeft gezien, weet dat de drollen niet onderdoen in omvang. Ook al heeft poep in veel gevallen alleen de functie van afvalstof, de mest van olifanten dient meerdere doelen. Voordat ik een aantal van deze doelen noem, eerst wat algemene informatie over de olifant en zijn poep. In de vrije natuur eet een olifant per dag wel 100-200 kg aan voedsel. Het voedsel varieert van gras, bladeren en boomschors tot vruchten en ander groenvoer. Om deze hoeveelheid voedsel te verzamelen, is de olifant bijna constant in beweging. Dat geldt niet voor de olifanten in Blijdorp. Deze olifanten bewegen minder en daar moet het voedsel op aangepast zijn. Het eten is daarom veel meer geconcentreerd. Het menu van de olifanten in Blijdorp bestaat uit: hooi, stro, takken, paardenbrokken, voedselsupplementen, groenten en fruit. In de ochtend eten de olifanten apart van elkaar de paardenbrokken om te voorkomen dat ze de brokken van elkaar opeten. De brokken zijn rijk aan vitaminen en mineralen. Daarna worden de olifanten getraind met fruit als beloning. In de dierentuin zijn de dieren niet de hele dag bezig met het vinden van voedsel. Om de olifanten bezig te houden, wordt het buitenverblijf voorzien van verrijkingsvoedsel. Appels en wortels worden in het hooi verstopt. ‘s Avonds krijgen de olifanten extra veel hooi om de nacht door te komen. In Blijdorp wonen negen Indische olifanten. Slechts 35 - 40 procent van wat de olifanten eten wordt door het lichaam opgenomen. De rest wordt snel in mest omgezet. Per dag produceert een olifant ongeveer 40 - 50 kg mest. Een snelle rekensom leert dat dat iedere dag totaal wel 400 kilo is! Een hoop werk dus voor de medewerkers van Blijdorp die de mest opruimen. De mest in het binnenverblijf wordt ’s ochtends opgeruimd, de mest in het buitenverblijf ’s middags. Deze mest is nog rijk aan voedingsstoffen. De mest wordt bijvoorbeeld gebruikt in de champignonkwekerijen. In het verleden zijn er ook presse papiers in de dierentuin verkocht waar een beetje olifantenmest in zat. Voor de mensen die met de olifanten werken, is de mest een belangrijke indicator voor de gezondheid van de olifant. De bal mest is gezond als hij bij het raken van de grond in tweeën valt. Als de mest kleiner en compacter is, heeft de olifant waarschijnlijk een tekort aan ruwvezel. In het Noorderdierenpark Emmen is er nog een andere bestemming voor de mest. Hier wordt de ‘Emmer olifantenpoep’ verkocht (letterlijk een emmer met Emmer olifantenpoep). Een medewerker van de dierentuin in Emmen legt uit: “de olifantenkudde in Emmen leeft net als die in Blijdorp zo natuurlijk mogelijk. Ze eten dus ook natuurlijk. In tegenstelling tot landbouwhuisdieren worden ze niet opgejaagd om maar zo snel mogelijk groot te worden. In de mest zitten daarom geen stoffen die de mest van landbouwhuisdieren ongeveer tot ‘chemisch Tekst: Trix Vermeulen Met dank aan: Martin van Wees, Diergaarde Blijdorp en Wijbren Landman, Noorderdierenpark Emmen Foto’s: Lennart Arends en Trix Vermeulen afval’ maken. Dat maakt de olifantenmest zeer geschikt om planten mee te bemesten.” Ik heb zelf eens de proef op de som genomen. Ik heb een emmer poep gegeven aan een ervaren tuinhobbyist uit Haastrecht. Hij heeft de mest bij de rozen gestrooid en inderdaad, de rozen hadden niet eerder zo mooi gebloeid! In het wild speelt de mest van olifanten een belangrijke rol. Veel plantensoorten zijn voor hun voortbestaan afhankelijk van de olifanten. Zo kunnen de zaadjes van op zijn minst één derde van de boomsoorten in West-Afrika pas ontkiemen nadat ze het spijsverteringsstelsel van de olifant zijn gepasseerd. De plantenzaden worden op deze manier ook beter verspreid. De poep wordt ook gebruikt door de mestkever. Wereldwijd bestaan er 4.500 soorten mestkevers, waarvan de meeste in Afrika voorkomen. De mestkever eet vooral het vocht uit de mest en draait ballen van de mest zelf. Deze ballen kunnen tot wel vijftig keer het gewicht van de kever hebben! In zo’n bal legt het vrouwtje ook de eitjes. In iedere bal één eitje. Het nest wordt bedekt met meer mest. Als de eitjes uitkomen, eten de larven de mest. De mestkever levert met zijn bijzondere gewoonten een belangrijke bijdrage aan de verspreiding van mest en het gezond houden van de bodem. Kunstmest Zoals eerder vermeld, dient olifantenmest meerdere doelen. De Brits-Nigeriaanse kunstenaar Chris Ofili (bijnaam ‘the elephant man’) gebruikt olifantenpoep bij het maken van zijn kunstwerken. Zijn werk ‘The Holy Virgin Mary’ zorgde voor veel ophef in New York. Het werk toont een zwarte Madonna met een klomp olifantenpoep als rechterborst. Een boze gelovige man heeft het doek uit woede besmeurd met witte verf. Volgens hem, en andere tegenstanders, is het kunstwerk een belediging voor gelovigen en een ontheiliging van het geloof. De madonna was weken de oorzaak van een strijd tussen de museumdirectie en burgemeester Guiliani van New York. Verdedigers van Ofili merkten op dat olifantenpoep in de Afrikaanse kunst vaker gebruikt wordt. Olifanten symboliseren kracht, olifantenpoep symboliseert vruchtbaarheid. De kunstenaar zelf heeft twee betekenissen voor de poep: het werk is bedoeld om te provoceren en de kunstenaar wil het blanke publiek confronteren met het beeld dat bestaat van zwarte kunstenaars; de kunstenaars die zich met >
voodoo en hekserij zouden bezighouden. In 1998 ontving Ofili de Turner-prijs, de belangrijkste jaarlijkse Britse onderscheiding voor beeldende kunst. Hij ontving de prijs voor zijn schilderijen met olifantenpoep. Poep en alcohol Suikers van bijvoorbeeld suikerbieten worden met behulp van gist in ethanol (alcohol) omgezet. Een Nijmeegse microbioloog vond in olifantenpoep een schimmel die de suiker xylose kon omzetten. Dit betekent dat bij gebruik van deze gist niet alleen de suikers van een suikerbiet omgezet kunnen worden in alcohol, maar ook een groot deel van de pulp. Op deze manier kan er uit dezelfde hoeveelheid plantenmateriaal een veelvoud aan alcohol worden gemaakt. En dat betekent weer dat er minder landbouwgrond nodig is voor dezelfde hoeveelheid bio-ethanol. Er moet nog wel veel onderzoek gedaan worden, want op dit moment werkt de nieuwe gist met de olifantenschimmel alleen onder ideale condities in het laboratorium. Het uiteindelijke doel is om de gist naar landen als Brazilië en de Verenigde Staten te exporteren. Deze landen zijn de grootste producenten van alcohol. Bovendien rijdt in Brazilië een groot deel van de auto’s op alcohol of een mengsel van alcohol en benzine. Poep om op te schrijven Door conflicten in het land zelf, worden olifanten in Sri Lanka steeds opgejaagd. De olifanten komen daardoor op plaatsen terecht bij de inwoners waar ze de oogst, huizen en bezittingen van de mensen bedreigen. Daarom zijn ze niet geliefd bij de bevolking en regelmatig moet een olifant dit met de dood bekopen. Het bedrijf Maximus wil met de productie van olifantenpoeppapier de inwoners van Sri Lanka laten zien dat olifanten ook nuttig zijn. De uitwerpselen die de olifanten achterlaten wanneer zij rondtrekken, worden verzameld. Deze uitwerpselen worden met speciale toevoegingen gekookt en er wordt afvalpapier aan toegevoegd. Dit mengsel laat men uitlekken, het wordt geperst en opgehangen om verder te drogen. Als het papier droog is, wordt het eventueel gekleurd met natuurlijke kleurstoffen. Van 10 kilo olifantenpoep worden uiteindelijk 120 vellen papier of 60 vellen karton gemaakt. Van het papier en karton worden allerlei producten gemaakt zoals kaarten, boekenleggers en memoblokken. Momenteel verdienen 110 mannen en vrouwen bij Maximus een salaris waarmee ze in hun eigen onderhoud kunnen voorzien. Een deel van de opbrengst gaat naar een stichting ter bescherming van de olifant. De producten zijn te koop bij de wereldwinkels. En zo heeft de poep nóg een doel gediend: als onderwerp voor het Vriendennieuws! (28 juli – 19 oktober 2005) m u t a t i e s In deze rubriek vindt u delen van de mutatielijst van de Diergaarde. Voor deze lijst is gebruik gemaakt van diverse (interne) Blijdorp-uitgaven. Er kan dus tussentijds het een en ander zijn veranderd. Ook kunnen dieren zich (niet zichtbaar voor publiek) achter de schermen bevinden. De meest actuele lijst vindt u op het mededelingenbord op het voorplein tegenover de flamingo’s. Op verzoek geven we met ingang van dit nummer aan of het een mannetje (het eerste cijfer) of een vrouwtje (het tweede cijfer) betreft, of dat het geslacht nog niet bekend is (het derde cijfer). Voorbeeld: 1.1.0 Leeuw = Twee leeuwen, één mannetje en één vrouwtje. Geboren 17-10/1.0.0 okapi (Dago, vader Tom, moeder Demba), 15-10/ 0.0.2 blauwgezichthoningeter, 14-10/0.1.0 Prins-Alfredhert (Anoeska, vader Chico, moeder Althea), 10-10/0.0.1 neushoornleguaan, 06-10/0.0.4 Cubaanse boa, 05- 10/0.0.1 neondaggekko (Phelsuma klemmeri), 31-08/0.0.2 Chinese streepnekschildpad, 31- 08/ 0.0.29 Kaaps zeepaardje, 28-08/0.0.2 Chinese streepnekschildpad, 28-08/0.0.2 zilveroornachtegaal, 26-08/0.0.1 Alaotra-bamboemaki, 25-08/0.0.1 molonetispreeuw, 19- 08/0.0.1 zwartvoetpinguïn, 18-08/0.0.3 ringpython, 17-08/0.0.1 koningspinguïn, 15-08/ 0.0.1 Annam-waterschildpad, 15-08/0.0.2 Californische lintslang, 12-08/0.0.2 roestkat, 12-08/ 1.0.0 Prins-Afredhert, 12-08/0.1.0 grote koedoe (Riana), 12-08/0.0.1 McCords slangehalsschildpad, 10-08/0.0.5 Madagaskargrondboa, 10-08/0.0.3 vieroogvis, 08-08/ 0.0.2 Chinese streepnekschildpad (Ocadia sinensis), 30-07/1.0.0 bongo (Sam, vader Cosmo, moeder Sasja) Gestorven 18-10/0.1.0 grote koedoe, 12-10/1.0.0 witneusmeerkat (Herr Flick), 30-08/1.0.0 manenwolf, 22-08/0.0.1 rode reuzenkangoeroe, 22- 08/0.1.0 Indische antilope, 16-08/0.0.1 Lapland-uil, 13-08/0.0.1 Lapland-uil, 12- 08/0.1.0 zwartvoetpinguïn, 09-08/0.1.0 beo, 06-08/0.1.0 krooneend, 03-08/1.0.0 gele boomeend, 02-08/0.0.1 papegaaiduiker, 30- 07/0.0.1 kemphaan Gearriveerd 17-10/0.0.2 zwartoog-gramma, 17-10/0.0.8 Creoolse lipvis, 17-10/0.0.8 pincetvis, 17-10/ 0.0.12 blauw juffertje, 17-10/0.0.19 rode slangenster, 17-10/0.0.15 chalk bass (kalk-baars), 17-10/0.0.20 slablad-naaktslak, 17-10/0.0.3 West-Indische vechtslak, 15-10/0.1.0 Afrikaanse doornstaartagame, 14-10/1.2.0 Jemenkameleon, 13-10/1.0.0 manenwolf (uit Frankfurt),12-10/0.1.0 gorilla (Quenta uit Saarbrüc- ken), 12-10/0.1.0 Australische boomkikker, 09-10/ 0.0.2 haaimeerval, 07-10/0.0.8 zeebaars, 06-10/1.0.0 blaublau, 06-10/200 koornaarvis, 06-10/diverse stukken Noordzeespons, 01-10/0.0.1 maisslang, 29-09/0.0.1 paradijsvogel, 29-09/0.2.0 kleine hamerhaai, 31-08/1.1.0 zwartkappitta (uit Arnhem), 31- 08/0.1.0 driekleurglansspreeuw (uit Avifauna), 31-08/0.0.1 geelkeelgaailijster, 31-08/0.0.1 Franse keizersvis (uit Arnhem), 30-08/1.0.0 zwartnekvruchtenduif (uit Praag), 30-08/0.1.0 Moorse landschildpad, 24-08/0.0.4 driekielstralenschildpad (uit Hongkong), 19-08/0.0.30 girelle (Coris julis) (8 gestorven), 19- 08/0.0.13 zaagbaars (Serranus cabrilla) (21/8 1 gestorven), 18-08/0.0.2 gladde haai (Dierenrijk Europa), 18-08/0.0.1 ruwe haai (Dierenpark Europa), 18-08/0.0.1 hondshaai (Dierenpark Europa), 18-08/0.0.16 stekelrog (Dierenrijk Europa),16-08/0.0.2 groene klimslang (uit Chester), 16-08/0.0.6 gouden pijlgifkikker (Phyllobates terribilis) (uit Chester), 11- 08/1.2.0 halsbandleguaan, 09-08/0.0.3 Chinese vuurbuikpad, 06-08/0.0.1 Aziatische schorpioen (Heterometerus), 03-08/0.0.2 piranha, 31-07/0.0.2 kerkuil, 31-07/0.0.1 Afrikaanse oehoe Verzonden 19-10/1.1.0 bergeend (naar Arnhem), 17- 10/1.0.0 bosrendier (naar Dierenrijk Europa), 13-10/1.1.0 dwergoeistiti (naar Warschau), 13-10/0.1.0 neushoornleguaan (naar Artis),12- 10/ 0.1.0 Kirk’s dik-dik (naar Hannover), 11- 10/0.1.0 gorilla (Dura, naar Saarbrücken), 07- 10/ 0.0.3 Ambonese doosschildpad, 06- 10/0.2.0 stokstaartje (naar Rhenen), 30- 09/0.2.0 dwerggeit, 25-08/0.0.20 golfbalkoraal (naar Randers, Denemarken), 20-08/0.1.0 vierteenschildpad, 18-08/0.0.1 Madagaskargrondboa (naar Moskou), 18-08/0.0.4 Aziatische grottenslang (naar Moskou), 17-08/2.1.1 roodbuikparkiet (naar Arnhem), 13-08/1.1.0 molonetispreeuw, 05-08/0.0.14 prairiehondje (naar Parc Paradisio, België), 01-08/0.1.0 roelroel, 29-07/1.0.0 gestekelde aardschildpad (Heosemys spinosa), 29-07/0.1.1 Russische rattenslang (Elaphe schrencki), 29-07/0.0.1 rattenslang (Elaphe o. quadrivittata) Foto: Aart Pijl 23
Page 1 and 2: JAARGANG 27 4/2005
Page 3 and 4: Blijdorp Roestkat - foto: Rob Doola
Page 5 and 6: kamelen-onagers wordt dus nog eens
Page 7 and 8: Blijdorp stuurt overigens maar éé
Page 9 and 10: Bedreigde soorten Blijdorp is, beha
Page 11 and 12: vogels. Veel hangt hierbij af van d
Page 13 and 14: plannen van de Afrika Savanne is af
Page 15 and 16: nnen Bongo Bonde. Tribune waar het
Page 17 and 18: want de landen zijn erg streng met
Page 19 and 20: aangegeven waar rekening mee moet w
Page 21: Heligan, jungletuin Heligan, Italia

2005-4 - Vrienden van Blijdorp

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?