2005-4 - Vrienden van Blijdorp

16
k o u d b l o e d
Pages
Voor het vorige artikel (over aardbeikikkers) werd ik verwezen
naar Louwerens-Jan Nederlof. U weet wel, die van die hele grote
foto met die vogelspin bij de ingang. Ik vond hem hevig transpirerend
en erg druk bezig in de vlindertuin op de eerste dag na
zijn vakantie. Bij de tweede afspraak (om foto’s te maken) vond
ik hem wederom in de vlindertuin, ploeterend in zijn (eigenlijk)
vrije weekend. Gefascineerd tijdens deze aparte bezoekjes
maakte ik een derde afspraak met hem. Deze keer over de vlindertuin
zelf. Ik vond hem relaxed en enthousiast vertellend over
de pages van de vlindertuin van ei, via rups en pop tot vlinder.
Vlinders in het algemeen
De wetenschappelijke naam voor vlinders is
Lepidoptera (schubvleugeligen). Het is,
op de groep van de kevers na, de grootste
insectenfamilie op aarde. Wereldwijd zijn
er zo’n 150.000 verschillende dagvlinders.
Een vlinder is duidelijk een insect met zijn
drie lichaamsdelen en zes poten. Op de kop
zitten de antennes die de informatie uit de
omgeving opvangen. Er bevinden zich ook
twee relatief grote samengestelde ogen.
De monddelen bestaan uit een meer of
minder lange roltong (om nectar uit bloemen,
water uit dauwdruppels of mineralen
uit uitwerpselen te zuigen) en een paar tasters.
Aan het borststuk zijn de zes poten
bevestigd. Bij sommige vlinders, zoals de
passiebloemvlinders, zijn er maar vier duidelijk
zichtbaar. Verder zitten hier ook de
twee paren vleugels vast. Deze zijn bedekt
met schubben. Die schubben bepalen de
kleur van de vlinder. De kleur dient als
camouflage of om vijanden af te schrikken
of om partners te lokken. Het achterlijf is
meestal lang en slank. Bij nachtvlinders is
het echter vaak kort en plomp. In het uiteinde
van dit lichaamsdeel bevinden zich
de voortplantingsorganen.
Het doel van het leven van de vlinder is
Rups, pop, rouwbandpage - foto’s Lisette de Roo
paren en de eieren op de juiste plaats leggen.
Uit de eieren komen larven (rupsen)
die vooral moeten eten om te groeien.
Na vijf tot zeven vervellingen verpopt deze
zich. Uit de pop komt tenslotte weer een
vlinder. Deze gedaanteverwisseling, een
complete metamorfose, is één van de
mooiste wonderen van de natuur.
Wat zijn pages?
De officiële naam van de familie van de
pages is Papilionidae (grote pages). Tot deze
familie horen meer dan 900 soorten vlinders.
Het zijn grote, opvallende dagvlinders.
Veel dieren hebben staarten aan de achtervleugels,
vandaar de Engelse naam voor
deze familie; swallowtail (zwaluwstaart).
De Papilionidae komen voornamelijk voor
in Zuidoost-Azië en Zuid-Amerika, maar
er zijn ook soorten te vinden in Europa en
zelfs één in Nederland, namelijk de koninginnepage.
Pages vinden hun voedsel in met
name rode en paarse bloemen. Voedselplanten
zijn de schermbloemigen, ruitachtigen
(citrus bijvoorbeeld) en Aristolochiaplanten.
De nectar drinken ze al fladderend
uit de bloem. Pages hebben zes goed ontwikkelde
poten en een specifiek patroon in
de vleugeladers.
Tekst: Jan Breedijk
Met medewerking van:
Louwerens-Jan Nederlof
Verschillende soorten
Binnen de familie van de Papilionidae zijn er
vijf ondergroepen;
I de echte pages (met staarten)
II de pages zonder staarten
III de Apollovlinders
IV de vogelvlinders
V de Bhutanistis-soorten
De echte pages zijn herkenbaar aan het
feit dat ze een staart hebben aan beide
achtervleugels. In de vlindertuin van Blijdorp
vliegen vooral de Zuid-Amerikaanse soorten
uit groep I en II en de Zuidoost-Aziatische
soorten Papilio memnon (zwarte page),
Papilio helenes (Helenapage), Papilio
demolian (citruspage) en Papilio polytes
(Rouwbandpage) rond. Met deze laatste,
de rouwbandpage, is het gelukt om te
kweken. Maar daarover leest u één en
ander verderop in dit artikel.
De Papilio machaon is de in Zuid-Limburg
voorkomende koninginnepage. Ook die
komt verderop nog aan bod. De tweede
groep, de pages zonder staarten, komen
vooral voor in Zuid-Amerika. Zij leven op
Aristolochia-planten. Dit zijn klimplanten.
Vorig jaar is hier een soort (Battus polydomas)
van in de Diergaarde gekweekt die
mooi chocoladebruine rupsen opleverde
met een witte band.
De Apollovlinders komen voor in Noord-
Europa, met name in Rusland en Scandinavië,
en in de Alpen. Ze leven vooral van
sedum (vetplanten) en elk dal heeft zijn
eigen vorm en variëteit. De vogelvlinders
komen alleen voor in Nieuw-Guinea en
Indonesië. Ze hebben een spanwijdte van
25 tot 30 centimeter. Elk eiland heeft deze
vlindersoort in een eigen vorm. Er wordt
met deze vlinders maar weinig gekweekt,
>