Special: Interview met de wethouder van Werk, Inkomen en ... - MOB

Special: Interview
met de wethouder
van Werk, Inkomen
en Zorg
Marco Florijn
Januari 2012 | Jaargang 2 | Nummer 1

2
44
26 46
38
42
16
24

6 Kort nieuws MOB
12 Interview Marco Florijn
Wethouder werk, inkomen en zorg
16 Samen staan wij sterk!
MOB & DEF
20 Interview Atilla Aytekin
Directeur Triodor en oprichter Dutch Dream Foundation
24 In de schijnwerpers
afdeling P&O
26 Interview Johan Dorresteijn
directeur Havenziekenhuis
30 Het hoe en wat;
van de Boomgaard
36 Een kijkje in de keuken
van de Raad van Commissarissen
38 Uitgelicht & Uitgelegd Tjeerd de Faber
Oogarts Oogziekenhuis Rotterdam over oogaandoeningen
42 Interview Saadia Daouari
projectmanager Dona Daria
44 Interview Tina Hoogstraaten
Opleidingsmanager InHolland
46 Multiculinair | Krachel
inhoud
3
12
20
36

4
MOBizine is een uitgave van zorgorganisatie
MOB en verschijnt drie
keer per jaar. Dit magazine wordt
verspreid onder de relaties en
cliënten van MOB. De oplage van
MOBizine is 1600.
Samenstelling:
Chivra Guddens en Önder Kaya
Redactie:
Chivra Guddens en Önder Kaya
Concept en vormgeving:
Chivra Guddens
Drukwerk:
Drukkerij Deniz
Fotografie:
Önder Kaya, A.R. Radjab Sikh,
Chivra Guddens
Uitgever:
MOB
Afdeling Communicatie
Riebeekstraat 65
3072 VT Rotterdam
T: 010-476 08 18
F: 010-276 33 25
E: info@mob.nu,
c.guddens@mob.nu
W: www.mob.nu
Copyright © MOB
Alle rechten voorbehouden. Niets
uit deze uitgave mag, op welke wijze
dan ook, worden verveelvoudigd
zonder voorafgaande toestemming
van de redactie. De redactie kan
niet aansprakelijk gesteld worden
voor eventuele druk- of zetfouten.

‘‘
Beste lezers,
Kleur &
Diversiteit
2012 is een nieuw jaar met zoals elk jaar weer een overvloed aan goede voornemens. Een thema wijden aan
“Goede voornemens” leek mij een beetje afgezaagd, aangezien wij bij MOB het gehele jaar bezig zijn met goede
voornemens!
Nee, het thema voor het eerste nummer van MOBizine 2012 is: “Kleur & Diversiteit”. Als Rotterdamse organisatie
kan je niet om het fenomeen diversiteit heen. Rotterdam is een bruisende stad met een kleurrijk palet aan
verschillende culturen en nationaliteiten. Wel veertig procent van de Rotterdamse bevolking is van uitheemse
afkomst. De samenstelling van het personeel dat werkzaam is bij MOB weerspiegeld dit als geen ander. Daarom
was het voor mij, als directeur én als rasechte Rotterdammer, ondenkbaar MOBizine niet te wijden aan een veelbesproken
thema als diversiteit.
Bij MOB kennen wij sinds jaar en dag veel waarde toe aan het begrip diversiteit. Dit is te zien aan het personeelsbeleid,
aan de cliënten die wij bedienen maar ook aan het werk dat wij leveren. Een goed voorbeeld hiervan is
de afdeling MOB Welzijn. Deze afdeling houdt zich voortdurend bezig met belangrijke thema’s zoals de zelfredzaamheid
van de Rotterdamse burgers en het versterken van de burgerkracht en de sociale mobiliteit.
Vooral met de nieuwe taakverdeling tussen de overheid, het maatschappelijk middenveld en de burgers is het
werk dat wij als organisatie verrichten nog belangrijker geworden. De overheid is steeds meer faciliterend en
kaderstellend. De gemeente doet een stapje terug en dus doen wij er een schepje bovenop! Dat betekend voor
ons dat wij onze rol als verbinder serieus moeten nemen en de leegtes moeten vullen die er in de zorg- en welzijnssector
ontstaan. Wij moeten de verborgen kracht die schuilt in de diversiteit van de verschillende burgers
in Rotterdam naar boven zien te halen. Zodat niet alleen de stad, maar ook de burger zelf hier profijt van heeft.
In dit thema leest u over ons project Samen Op Weg. Met het uitvoeren van dit project hebben wij Rotterdam een
impuls gegeven door de verborgen talenten van burgers op een creatieve manier te stimuleren
en tot uiting te laten komen.
Ook leest u over ons woonzorgcentrum de Boomgaard, die specifiek inzet op de diversiteit
van kleurrijk Rotterdam. U leest over onze samenwerkingspartners DEF en Dona Daria.
Hoe proberen zij de stad te verbeteren en kleurrijker te maken?
Bent u al nieuwsgierig? Leest u dan gauw verder…
Ismail Meral, directeur MOB
5
‘‘

6
Eindejaarsreceptie
Jaarafsluiting
Donderdag 15 december stond restaurant Iskender
aan de Doklaan in Rotterdam-Charlois in het teken
van de jaarafsluiting van zorg- en welzijnsorganisatie
MOB (Maatschappelijke Ondersteunings Bureau).
Jaarlijks organiseert MOB een eindejaarsreceptie voor
haar medewerkers waarin door de directie wordt
gereflecteerd op het afgelopen jaar en de plannen voor
het komende jaar worden toegelicht. Directeur Ismail
Meral opende de eindejaarsreceptie zoals gewoonlijk
met een uiteenzetting van zijn indrukken in het
afgelopen jaar en de wijze waarop in zijn beleving
2012 tegemoet zal moeten worden getreden. Rik de
Groot, Strategisch Directeur van MOB, lichtte na de
toespraak van Ismail Meral de strategische plannen
van de directie toe binnen een bredere context van
sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen. Directielid
Ivone Mendes, o.a. verantwoordelijk voor zorginkoop
en kwaliteitsmanagement, sloot het formele deel van
de avond af met een presentatie over de indeling van
de organisatie, de individuele stafleden en de
organisatiefilosofie.
MOB
Snelheid en flexibiliteit
Algemeen Directeur Ismail Meral heette de aanwezige
medewerkers welkom alvorens hij medewerkers met
een lange staat van dienst bij MOB prikkelde met
vragen over de beginjaren van MOB. Deze begintijd
typeerde Meral door snelheid en flexibiliteit en een
daarmee gepaard gaande onzekerheid.
Tegenwoordig kijkt Meral dan ook met trots terug op
de wijze waarop MOB die onzekerheid de laatste jaren
heeft weten te ontstijgen en heeft weten uit te groeien
tot een organisatie met ruim 160 medewerkers.
In 2009 bracht MOB consequent de boodschap naar
buiten een professionele organisatie te zijn. Een jaar
later in 2010 droeg MOB vervolgens het thema ‘De
Vlinder’ uit. MOB was als een vlinder die zijn cocon
heeft verwijderd en de vleugels heeft uitgeslagen naar
de wijde wereld. MOB heeft sindsdien de blik nadrukkelijk
naar buiten gericht. Meral concludeert dat
MOB tegenwoordig rust en volwassenheid uitstraalt.
De Rotterdammer gelooft dat MOB met name
excelleert omdat medewerkers hart voor de zaak
hebben. Medewerkers leggen een benijdenswaardige
dosis passie in hun werk en geven letterlijk om de
mensen die zij verzorgen, verplegen en behandelen.

Merkstructuur
Na de reflectie werd door directeur Meral de nieuwe
merkstructuur met de verschillende afdelingen
gedemonstreerd met vier petten. De blauwe pet staat
voor de afdeling Zorg, de gele pet voor de afdeling
Welzijn, de groene pet voor de afdeling Wonen en de
rode pet voor de afdeling Hulp. Strategisch Directeur
Rik de Groot nam het woord van Meral over verstrekte
meer achtergronduitleg over de verschillende
afdelingen. Daarbij noemde De Groot de recente succesvolle
introductie van de afdeling Hulp,
waarbinnen door MOB geestelijke gezondheidszorg
wordt aangeboden.
De Boomgaard
Ook noemde de strategische directeur de verwachte
oplevering medio 2012 van het woonservicecentrum
‘De Boomgaard’ in de Witte de Withstraat in de
binnenstad van Rotterdam.
Directielid Ivone Mendes stelde na de presentatie
van Rik de Groot op de voltallige staf aan de ruim
honderd aanwezige MOB-medewerkers voor.
Medewerker Salih Aksu kon rekenen op een
spontaan daverend applaus. Mendes gebruikte de
gelegenheid om een aantal ontwikkelingen bij MOB
van het afgelopen jaar vanuit haar perspectief toe te
lichten. Ze prees daarbij de inspanningen die
medewerkers ook in 2011 hebben geleverd. MOB is
tot wasdom gekomen dankzij de uitvoerende teams
die tegenwoordig vanuit drie verschillende locaties
werken: de Riebeekstraat aan het Afrikaanderplein in
Rotterdam-Zuid, de Jacob Catsstraat loodrecht aan
de Zwart Janstraat in Rotterdam-Noord en de
Beukelsdijk in Rottedram-West.
Afdelingen
De afdeling Zorg biedt huishoudelijke
verzorging, verpleging en palliatieve zorg aan
mensen in Groot-Rotterdam. De afdeling Hulp levert
geestelijke gezondheidszorg, zoals psychische
begeleiding en behandeling aan mensen met
7
Kort nieuws
hoopvolle verwachtingen, hart voor de zaak, rust
en volwassenheid en een flinke dosis passie!
geestelijke klachten of stoornissen. De afdeling
Welzijn geeft individuele- en groepsbegeleiding aan
mensen die behoefte hebben aan ondersteuning in
de meer alledaagse zaken zoals het beoordelen en
archiveren van poststukken, het begeleiden naar
een ziekenhuisbehandeling en/of het helpen bij het
beantwoorden van praktische vragen. De afdeling
Wonen biedt tenslotte met het in 2012 verwachte
woonservicecentrum een totaalpakket aan
ouderenzorg- en ondersteuning. Directielid Ivone
Mendes sloot haar presentatie af met de spreuk:
‘Iedere verbetering is een verandering, maar niet
iedere verandering is een verbetering’.
Hoopvolle verwachtingen
De avond eindigde met traktaties op hapjes en
drankjes, en met de verspreiding van kerstpakketten
onder medewerkers. De toespraken van de
directieleden wekten hoopvolle verwachtingen. Het
jaar 2012 zal moeten uitwijzen of MOB na de
veranderingen in 2011 opnieuw haar belofte aan haar
klanten zal weten te realiseren. Sinds haar
oprichting in 2004 heeft MOB daadkracht getoond
en onder andere met het behalen van de Bronzen
Keurmerk eind 2006 bewezen garant te staan voor
kwaliteit en de beste zorg.

8
Slotbijeenkomst
Samen op Weg
Op donderdag 26 januari heeft in Partycentrum
Lommerrijk in Rotterdam de slotbijeenkomst van
het MOB-project Samen op Weg plaatsgevonden.
Empowerment
De bijeenkomst - die met 150 deelnemers goed
werd bezocht door medewerkers, cliënten en
samenwerkingspartners - was de afsluiting van
een project dat als belangrijkste doel had vrouwen
in een achterstandspositie te empoweren.
Onderdelen van Samen op Weg waren conversatietrainingen,
voorlichting over de instellingen
in de wijk (de Sociale Kaart), trainingen omgaan
met informatie- en communicatietechnologie
(ICT), trainingen administratiebeheer, bijeenkomsten
voor de ontwikkeling van een sociaal
netwerk en Samen op Weg bood een vast inloopspreekuur.
Niet in de laatste plaats kregen
mensen met het project Samen op Weg de mogelijkheid
om kennis over en ervaring in vrijwilligerswerk
in de zorgbranche op te doen.
Daverend applaus
Een aantal deelnemers kreeg door directielid
Ivone Mendes, de dagvoorzitter, de microfoon
aangereikt om ten overstaan van de aanwezigen
terug te kijken op het project. Verschillende
deelnemers kregen het woord, waaronder vrouwen
van Kaapverdische en Chinese afkomst.
Met name de zéér enthousiaste reactie van een
deelnemer van Turkse afkomst, Pervin Yücel,
kon op veel sympathie van de aanwezigen rekenen.
Een daverend applaus viel haar ten deel.
Presentje
Naast directielid Ivone Mendes spraken eveneens
directeur Ismail Meral en projectleider
Tony Mendes het publiek toe. Ook werden
vrijwilligers door de leiding bedankt met een bos
bloemen en een presentje. Achteraf was er een
gezamenlijk fotomoment en werden er hapjes en
drankjes geserveerd.

Stagemarkt HRO
9
Kort nieuws
wederom succes!
Op dinsdag 17 januari organiseerde de Hogeschool
Rotterdam zoals ieder jaar weer, een
stagemarkt.
Social workers van de toekomst
Op de stagemarkt kregen organisaties -die
stageplekken beschikbaar hebben- in de sector
Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, de
kans om zich te presenteren naar de social workers
van de toekomst.
Succes
MOB was natuurlijk onder de aanwezigen met
een mooie stand. Personeel van MOB informeerden
de studenten over MOB als organisatie.
De stand van MOB was erg geliefd. Aan het einde
van de dag waren er net als vorig jaar enorm
veel aanmeldingen binnen. De stagemarkt was
dus wederom een succes!

10
Succesvol Live Event
Op 28 november 2011 vond het jaarlijkse Live Event
van Dutch Dream Foundation plaats in het Haagse
hoofdkantoor van Siemens. De vele genodigden, interessante
toespraken van bijzondere gasten uit bedrijfsleven
en politiek, live verslaggeving door BNR en de
prachtige locatie op het hoofdkantoor van Siemens
maakten van het Live Event een groot succes.
Het Live Event vormde de aftrap van Dare to have
a Dream, het door Dutch Dream Foundation geïnitieerde
programma, waarin 21 jonge ondernemers
– waaronder MOB-directeur Ismail Meral - een jaar
lang intensief gecoacht worden door 21 top-mannen
en -vrouwen en CEO`s uit het bedrijfsleven. Ook
werd afscheid genomen van de deelnemers aan het
vorige coachingprogramma, waarbij een vakkundige
jury de Dutch Dream Award aan de winnaar uitreikte.
Naar goed gebruik verwelkomde Atilla Aytekin,
CEO van Triodor en voorzitter van de Dutch
Dream Foundation, de aanwezigen. Hij sprak onder
meer over zijn boek Atilla’s Dutch Dream en over
de doelstelling van het project: het bevorderen van
Nieuw Ondernemerschap in Nederland. Hierna was
het de beurt aan dagvoorzitter Rens de Jong van
BNR Nieuwsradio om de opening te verrichten en
aan gastheer Ab van der Touw, de CEO van Siemens,
die sprak over innovatie, maatschappelijk
verantwoord ondernemen en het belang van diversiteit
en ondernemerschap. Na een inspirerende
toespraak van ontwerper Omar Munie schetsten
Sevilay Atasever van Dutch Dream Foundation en
Annemien van der Veen van Hogeschool Utrecht het
jaarprogramma 2011. Juryvoorzitter Josette de Goede
maakte vervolgens het winnende koppel van 2011
bekend en overhandigde de Dutch Dream Award aan
Nail Karaman, DGA van Ende’s Car Wellness.
MOB-directeur onder laatste vier
genomineerden
Ismail Meral, directeur van Maatschappelijke Ondersteunings
Bureau (MOB), was één van de gegadigden
voor de Dutch Dream Award. Uit de 21 deelnemers
behoorde Meral nog tot de laatste vier genomineerden.
Meral werd tijdens het coachingsprogramma
in 2011 gecoacht door Dirk Lahuis, directeur van
de Nederlandse Dakdekkersassociatie (NDA).

Dare to have a Dream
Na de pauze werd het programma hervat door
Zehra Dogan, de coördinator van Dutch Dream
Foundation, die de aanwezigen een overzicht gaf
van de projectactiviteiten van de Foundation voor
2012. Dogan werd gevolgd door Jozias van Aartsen,
burgemeester van Den Haag, die in zijn speech het
belang onderstreepte van Nieuw Ondernemerschap
voor de Nederlandse samenleving. Na deze laatste
toespraak presenteerde dagvoorzitter Rens de Jong
de 21 ondernemers en 21 managers die als koppels
deelnemen aan de tweede editie van het Dare to Have
a Dream project 2012. De dag werd feestelijk uitgeluid
met een fotoshoot, interviews door de aanwezige
media en een borrel met live muziek.
Over Dutch Dream Foundation
Dutch Dream Foundation werd in 2006 opgericht
naar aanleiding van Atilla’s Dutch Dream, het boek
dat Atilla Aytekin schreef. Aytekin, een Turks-Nederlandse
ondernemer en CEO van Triodor Software International,
beschrijft in deze autobiografie hoe het is
om als bi-culturele entrepreneur tegen de stroom in
te moeten zwemmen. Aytekin richtte Dutch Dream
Foundation op om het Nederlandse ondernemersklimaat
te ondersteunen.
Over Dare to have a Dream
Veel ondernemers belanden na het opzetten van
een eigen bedrijf in een fase waarin ze een extra
duw en inspiratie kunnen gebruiken om door te
groeien. Voor hen zijn de CEO`s en directeuren van
topondernemingen weliswaar een rolmodel, maar
tussen beide werelden ligt gevoelsmatig een enorme
kloof. Het project Dare to have a Dream overbrugt
deze kloof door veelbelovende jonge ondernemers
met een CEO of directeur van een toponderneming
samen te brengen. De ondernemers worden een jaar
lang, één op één gecoacht door een topmanager, CEO
of directeur. De jonge ondernemers doen op deze
manier niet alleen inspiratie, kennis en waardevolle
contacten op, maar worden ook actief door hun
coach geadviseerd en begeleid in het oplossen van
problemen waar ze tegenaan lopen.
Bron: Dutch Dream Foundation
Bewerkingen: MOBizine
11
Kort nieuws

12
‘‘
Ik vind het mooi hoe
Rotterdam echt een stad
is van doeners. Ik vind
het ook interessant om
te zien dat hier meer
massa is en je meer los
kunt krijgen, meer kunt
veranderen.
‘‘

Q&A
met wethouder Marco Florijn
U bent sinds kort wethouder van Rotterdam.
Hoe bevalt het wethouderschap in Rotterdam?
“Ik heb het erg naar mijn zin in Rotterdam. Ik houd
van de stad met haar dynamiek en diversiteit aan
culturen. Ik ben geboren in Amersfoort en was van
2006 tot 2011 wethouder in Leeuwarden. Sinds de
zomer ben ik wethouder van Rotterdam. Ik kende
Rotterdam al van mijn eerdere bezoeken en ik winkelde
hier regelmatig, maar ik heb de stad pas in de
zomermaanden echt leren kennen. Ik ben bij verschillende
mensen uit de wijken op bezoek geweest. . Ik
vond de Afrikaandermarkt ook erg leuk om te zien.”
In hoeverre verschilt het wethouderschap van Rotterdam
van het wethouderschap in Leeuwarden?
“Ik vind het mooi hoe Rotterdam echt een stad is
van doeners. Ik vind het ook interessant om te zien
dat hier meer massa is en je meer los kunt krijgen,
meer kunt veranderen. Het schaalniveau is in Rotterdam
vele malen groter. Het aantal bijstandsgerechtigden
is 33 duizend in Rotterdam. Dat is natuurlijk
ook niet gering, vergeleken met Leeuwarden.”
Kunt u uw belangrijkste speerpunten benoemen
voor de komende jaren op het gebied van zorg?
“Ik ben als wethouder iemand die probeert te verbinden
op het gebied van zowel werk, inkomen als van
zorg. Daarbij moet zorg meer dan alleen medicijnen
zijn. Het gaat er ook om dat mensen weer meedoen,
een doel hebben en zich daardoor prettiger in hun vel
voelen. In Rotterdam hebben in het afgelopen paar
jaar ruim 2500 voormalig dak- en thuislozen hun
leven weer op de rit gekregen met eigen woonruimte,
passende zorg en een dagbesteding zoals activering
of scholing. Dit resultaat moet worden vastgehouden
waarbij ik nieuwe dakloosheid wil voorkomen. Daarnaast
geloof ik in de kracht van E-Health. Mensen die
minder mobiel zijn kunnen door middel van social
media hun wereld vergroten. In de afgelopen jaren
heeft de zorg veel geleerd van de gaming-industrie
en is het gebruik van elektronische middelen in de
zorg toegenomen. Bijvoorbeeld in de revalidatie waar
ook naast elektronisch aangestuurde trainingen, ook
dat chat- en webcamfuncties worden gebruikt. De
echte doorbraak zal echter pas komen als ook zorgverzekeraars
er aan gaan geloven. Achmea houdt de
toepassingsmogelijkheden nauwkeurig in de gaten.
‘‘
De zorg kan verbeterd
worden als zorg- en welzijnsorganisaties
effectief
samenwerken en elkaars
kracht benutten.
‘‘
De zorg kan verbeterd worden als zorg- en welzijnsorganisaties
effectief samenwerken en elkaars kracht
benutten. Een goed voorbeeld hiervan is de intentieverklaring
ketenzorg dementie Rotterdam en de
samenwerkingsovereenkomst ontmoetingscentrum
Feijenoord dat ik vandaag samen heb ondertekend met
grote partijen als Alzheimer Nederland, Erasmus MC,
Havenziekenhuis, Laurens en RIAGG. Door samen
een zorgnetwerk in de wijk op te zetten zorgen we
ervoor dat Rotterdammers met dementieverschijnselen
langer thuis en in hun eigen buurt blijven wonen.
Hierbij ligt de nadruk op goede vroegsignalering in
de wijk, tijdige diagnostiek en deskundige begeleiding
aan dementerende en mantelzorg op maat. In Feijenoord
en Overschie openen dit jaar twee ontmoetingscentra
dementie. Dit is een “huiskamer” voor mensen
met dementie, een steunpunt voor informatie en advies
en een plek voor mantelzorgers om even op adem
komen. Het is mooi dat onze zorgpartners dit initiatief
hebben genomen. En een goed voorbeeld van hoe
we er samen de schouders onder zetten in Rotterdam.”
13

14
Ik geloof in de kracht van E-Health. Mensen
die minder mobiel zijn kunnen door middel van
social media hun wereld vergroten.
Nederland vergrijst in sterke mate en telde in De toepassingen van intramurale zorg worden
2009 nagenoeg 2,4 miljoen 65-plussers. In 2020 zichtbaarder. De woonzorgzone in Delfshaven voor
zal dit aantal naar verwachting toegenomen Hindoestaanse Rotterdammers, het woonzorgcen-
zijn tot 3,5 miljoen. Hoe kijkt u hier tegen aan? trum De Schans in Kralingen-Crooswijk voor Chi-
“We proberen natuurlijk de gelijklopende effecten nese Rotterdammers en woonservicecentrum De
van ontgroening en vergrijzing op te vangen. Daar- Boomgaard in het centrum voor Chinese Rotterbij
is het belangrijk dat de bezuinigingen die worden dammers zijn voorbeelden van de groeiende behoe-
doorgevoerd niet averechts werken. We moeten fte aan intramurale zorg met een taal- en cultuur-
voorkomen dat samenloopeffecten optreden waarbij specifieke benadering. Hoe beschouwt u deze trend?
de bezuinigingen in de zorgsector, de gemeente, het “Ik denk dat het goed is wat organisaties als MOB
Rijk en ook maatschappelijke instellingen gelijktijdig doen. Mensen willen natuurlijk op hun eigen manier
de zwakste groep mensen onevenredig hard raakt. oud worden en daar hoort een bepaalde benadering
We moeten niet doorschieten in de bezuinigingen en bij. Ik zag ook dat MOB meer doet om mensen te
daarom gezamenlijk vinger aan de pols houden voor helpen die lijden aan dementie. We zien bij mensen
wat betreft de effecten. Tegelijkertijd geloof ik erin dat die dementeren dat zij steeds meer denken en spreken
de bezuinigingen tot meer creativiteit en vernieuwing in hun moedertaal. Het is belangrijk om op die wijze
kunnen leiden waarbij oude dogma’s worden losgelat- contact te houden met ouderen. We moeten wel open.
Ik hecht veel waarde aan de eerste lijns zorg in de passen dat we mensen niet in grote tehuizen stoppen,
wijk. Die wil ik graag versterken. Om de gezondheids- maar aan blijven sluiten bij de vraag van mensen. Bisituatie
van veel Rotterdammers te verbeteren moeten jvoorbeeld de wens om zo lang mogelijk thuis te kun-
er bijvoorbeeld veel vaker worden doorgevraagd op de nen blijven wonen. . Los daarvan neemt pionierswerk
leefstijl en het gedrag van mensen. . We moeten om de in de zorg natuurlijk risico’s met zich mee. Het is be-
gezondheidssituatie van Rotterdammers te verbeteren langrijk dat MOB vraaggericht blijft werken en het
doorvragen op leefstijl en gedrag van mensen. Het gebouw kan ombouwen als de vraag wegvalt. Ook
gaat bij gezondheid niet alleen om de diagnose, maar het aangaan van coalities met partijen met kennis en
ook om de gezondheidsbeleving. We weten uit ervar- ervaring is waardevol, bijvoorbeeld de samenwerking
ing bijvoorbeeld dat als men uit een isolement raakt met woningcorporaties die ervaringen hebben met
en actiever wordt het medicijnverbruik ook afneemt. het bouwen en beheren van panden. We zien ook dat
Het gaat dus niet alleen om fysieke gezondheid, maar er personele tekorten ontstaan in de zorg. Multicul-
ook om mentale gezondheid. Ik ben daarom blij met turele organisaties als MOB zou personeel met een
de komst van gezondheidscentra. De sector zet vanuit biculturele achtergrond kunnen uitlenen aan zorgin-
dat kader sterk in op E-Health. Een andere positieve stellingen met tekorten. Ik denk ook aan een samen-
ontwikkeling ten aanzien van de vergrijzing zijn de werking met Humanitas, dat meer diversiteit wil.”
ontwikkeling van woonservicezones. In wijken waar
‘‘
veel ouderen wonen zijn dichtbij hun woningen hu- Ik denk dat het goed is wat
isartsen, fysiotherapeuten, apotheken en supermark-
organisaties als MOB doen.
ten. Daarmee wordt de wijk een soort thuishaven voor
zorgbehoevende ouderen. In aanvulling op zorg in de Mensen willen natuurlijk
wijk is het goed dat mensen met een zwaardere zorg- op hun eigen manier oud
behoefte intramurale zorg in één gebouw krijgen.” worden en daar hoort een
bepaalde benadering bij.
‘‘

‘‘
Ik ben als wethouder iemand
die probeert te verbinden
op het gebied van zowel
werk, inkomen als van zorg.
Daarbij moet zorg meer dan
alleen medicijnen zijn. Het
gaat er ook om dat mensen
weer meedoen, een doel hebben
en zich daardoor prettiger
in hun vel voelen.
‘‘
15

16
Samen staan wij
sterk!
‘‘
Respect en de
menselijke kant in
de interactie is voor
ons erg belangrijk.
Dat zie je overal in
ons werk terug
MOB & DEF
‘‘
Ariana Ortet
Directeur Digital Education Foundation
(DEF)

Digital Education Foundation groeit door ouderen
leren om te gaan met moderne ICT
i-Pad
Ariana Ortet is directeur van
Digital Education Foundation
(DEF) en werkt met MOB samen
om ouderen van 55 jaar en ouder
te onderwijzen in het gebruik van
moderne informatie- en communicatiemiddelen.
Hierdoor
wordt onder andere de zelfstandigheid
van ouderen vergroot.
Gebruik van tablet pc’s (iPad)
is daarbij een belangrijk onderdeel.
Geen losse hardware als
een muis, toetsenbord, geluidsboxen
en vervelende bedrading.
De iPad vereenvoudigt computergebruik
drastisch. Ortet:
“Ouderen boeken nu zelfstandig
vluchten naar het land van
herkomst en blijven in contact
met familieleden door gebruik
te maken van sociale media. Dat
vergroot hun zelfstandigheid op
ongekende wijze. En het einde
van de mogelijkheden die dit
fenomeen biedt voor ouderen is
nog steeds niet in zicht. Chatten,
e-mailen, internetbankieren,
DigiD opvragen, zoekmachines
gebruiken, et cetera. Het is ongelooflijk
om dit in de praktijk te
zien groeien.
Wij zijn nu actief in verschillende
delen van Rotterdam, Delft,
Dordrecht, Zwijndrecht en in
Den Haag en Amsterdam wordt
interesse getoond.”
Computertraining
MOB werkte in het project
Samen Op Weg samen met DEF
om ouderen computertraining
te geven. “De connotatie van het
woord computertraining vind
ik niet passend. Het geeft een
verkeerde, muffige en enigszins
vrijblijvende indruk. Niets is
minder waar. Wij werken momenteel
met 12 man om de vraag
van ouderen bij te benen,” aldus
Ortet.
Kaapverdische gastvrijheid
MOBizine sprak met de dynamische
zakenvrouw die
DEF twee jaar terug oprichtte.
We worden ontvangen in een
transparant en bruisend kantoor
in Oud-Mathenesse. Terwijl
directeur Ariana Ortet ons te
woord staat worden we verwend
met lekkernijen en verschillende
dranken. “Kaapverdische gastvrijheid,”
zegt de medewerker met
een glimlach. Het tekent DEF,
waar de menselijkheid leidend is.
“Respect en de menselijke kant
in de interactie is voor ons erg
belangrijk. Dat zie je overal in
ons werk terug,” zegt Ortet.
Samen Op Weg
Het project Samen Op Weg van
MOB dat vlak voor de jaarwisseling
afliep, had als belangrijkste
doel ouderen en mensen met
een beperking in de gelegenheid
17
te stellen zo lang mogelijk op de
wijze die zij zelf verkiezen zelfstandig
deel te laten nemen aan
de maatschappij. Het vergroten
van de computervaardigheden
was in het project een middel
om dit doel te bereiken. DEF
en MOB werkten maandenlang
samen op dit doel te realiseren.
Directeur van DEF, Ariana Ortet:
“Ons project heet, heel toepasselijk,
@ouderen1.0 en heeft een
doel dat overeen komt met het
doel van MOB. Namelijk het
stimuleren en ondersteunen van
ouderen om actief deel te nemen
aan de samenleving en daarmee
de vitaliteit te behouden.
Samenwerking
Onze oudste deelnemer is mevrouw
Meijer die maar liefst 100
jaar is. Wij bereiken met het
project autochtone Rotterdammers,
Antillianen, Surinamers,
Kaapverdianen, Portugees en
Spaans sprekenden en mensen
uit het Verre Oosten waaronder
China, Hongkong, Singapore
en Thailand. De samenwerking
met MOB heeft het bereiken van
de Turkssprekende doelgroep
tot resultaat gehad en inmiddels
hebben wij ook ervaring
opgedaan met lessen aan Marokkaanse
Rotterdammers. Wij zijn
nu ruim anderhalf jaar bezig met
@ouderen1.0.

18
Creatief
Ariana Ortet heeft haar sporen in het maatschappelijk
werkveld inmiddels verdiend. Ze was jarenlang
projectmanager bij Dona Daria, een vrouwenorganisatie
die de middelen aanwendt om de participatie
van kwetsbare vrouwengroepen in Rotterdam
te stimuleren. Ook werkte ze als coördinator bij
het Vrouwenhuis Rotterdam. Tegenwoordig is ze
naast directeur bij DEF ook voorzitter van Stichting
Emanuel, een non-profit organisatie voor de Portugeessprekende
gemeenschap in Rotterdam. En de lijst
gaat nog door. Verantwoordelijkheidszin is de rode
draad door haar werk. Ook bij @ouderen1.0 is deze
lijn zichtbaar. Ortet: “Wij zien dat nadat de financiering
van een traject van @ouderen1.0 dat standaard
10 weken duurt, waarvan 2 uur per week, ouderen
de basis die tijdens de lessen is gelegd willen uitbreiden.
Wij kunnen ze dan moeilijk afwijzen omdat ons
potje leeg is. Dat zou onverantwoord zijn, want je
laat daarmee een leegte achter. Daarom bieden wij
ouderen van 55 jaar en ouder ook aan om de lessen
voort te zetten voor 25 euro per maand. Wij proberen
dan op een creatieve manier aan lesmateriaal te
komen. In een aantal gevallen is de situatie van een
oudere schrijnend en bevindt de oudere zich op de
grens van armoede. Dat komt dan door bijvoorbeeld
slechte gezondheid of dure medicatie. Wij zien soms
ook dat men zich dan wendt tot de voedselbank. In
de openbaarheid rust er nog een taboe op dit soort
onderwerpen en wordt de levenssituatie uit schaamte
verzwegen.”
‘‘
Problemen signaleren
Volgens Ortet ligt hier ook een taak voor thuiszorgorganisaties
als MOB. Eén van de taken van huishoudelijke
verzorgers en individuele begeleiders is
het signaleren van problemen en, indien nodig, het
aanbieden van begeleiding en ondersteuning. De wisselwerking
tussen cliënt en verzorger en/of begeleider
verloopt in de praktijk echter soms moeizaam. De
cliënt heeft voorafgaand aan het verzoek aan verzorging
en/of begeleiding een indruk gekregen van de
werkzaamheden van verzorgers en/of begeleiders
door bemiddeling van vrienden of kennissen. Die
kennissen en vrienden geven dan een globaal idee
van wat de cliënt kan verwachten: hulp in het huishouden,
schoonmaken, et cetera. Dat globale idee is
niet toereikend als je kijkt naar wat de verzorger en/
of verpleger in de praktijk nog meer doet, namelijk
ook gesprekken voeren om eventuele problemen
te signaleren. Die gesprekken worden dan ervaren
als bemoeienis in de privésfeer. ‘Waar bemoeien ze
zich mee’ wordt er dan soms door cliënten gedacht.
Cliënten zijn hulpbehoevend, maar niet dom. Ze
ervaren het als een inbreuk op hun privacy. Daar vloeit
vervolgens enige onvrede uit voort dat voorkomen
had kunnen worden als de voorlichting vooraf beter
zou zijn geweest. Een thuiszorgorganisatie is geen
schoonmaakbedrijf. Dat wordt ten onrechte door een
verkeerde voorlichting nog wel eens gedacht.”
Ons project heet, heel toepasselijk, @ouderen1.0
en heeft een doel dat overeen
komt met het doel van MOB. Namelijk het
stimuleren en ondersteunen van ouderen om
actief deel te nemen aan de samenleving en
daarmee de vitaliteit te behouden.
‘‘

Voor meer informatie over het project
@ouderen1.0 kan contact worden gezocht met
Digital Education Foundation (DEF):
tel. nr. 085-7857427 / 06-48624062
e-mail info@digitaleducation.nl.
19

20
Atilla Aytekin’s
Hollandse droom...
In 2006 verscheen van de hand van
ondernemer Atilla Aytekin (1969)
het boek ‘Atilla’s Dutch Dream’
dat over nieuw ondernemerschap
tussen twee culturen gaat. Na de
publicatie gingen de eerste exemplaren
als warme broodjes over de
toonbank. De ICT-ondernemer zag
de ontvangst van het boek tijdens
een conferentie ‘Nieuw Ondernemerschap’
eind 2006 in Noordwijk
van De Baak als een signaal om het
niet bij een éénmalig initiatief te
houden. Aytekin besloot de Dutch
Dream Foundation op te richten,
een stichting die nieuwe ondernemers
stimuleert en inspireert.
Dare to have a dream
Eén van de programma’s van de
stichting is het programma ‘Dare
to Have a Dream’, waaraan ook
de MOB-directeur Ismail Meral
deelnam. Aytekin sprak met MO-
Bizine over zijn verleden, over de
stichting, over het programma en
over etnisch ondernemerschap.
Aytekin: “Ik wilde vooral delen
wat ik heb meegemaakt in al die
jaren. Ik vind het belangrijk dat
de maatschappelijke kant van het
verhaal dat ik met tal van nieuwe
ondernemers in Nederland deel
gehoord wordt.”
Ondernemerschap
Atilla Aytekin zag zijn eerste levenslicht
in Istanbul, groeide op in
Zutphen en werd ICT-ondernemer.
Het ondernemerschap was voor
de voorzitter van de Dutch Dream
Foundation niet altijd als een
warm bad. Nadat de wereldwijde
internetzeepbel (dot-com bubble)
in 2000 barstte ging de onderneming
van Aytekin ‘Atra’ daar in
2001 genadeloos in mee. “Ik werd
destijds met Atra in één keer geparachuteerd,”
verklaarde hij later
in het Financieel Dagblad. “De
dingen moeten maar net goed vallen.”
Het heeft hem een jaar gekost
om weer op te staan. “Ik wilde
per se doorgaan, vooral na zoveel
ervaring te hebben opgedaan.
Pragmatisch
In 2003 begonnen we weer op
kleine schaal, zetten we in op
omzet en bouwden we ons bedrijf
uit met diensten als websites bouwen
en allerlei ad hoc projectjes.
We werkten na het faillissement
pragmatisch en opportunistisch.
Vervolgens maakten we om de
drie a vier maanden de balans
op en maakten we keuzes welke
diensten wel en welke niet meer
werden verleend.”
Nieuwe ondernermers
Tegenwoordig is de geboren Turk,
directeur-eigenaar van softwareontwikkelaar
Triodor. Het met
jaarlijks gemiddeld maar liefst
55 procent (!) groeiend bedrijf
uit Amsterdam Zuidoost heeft
tegenwoordig 160 medewerkers
in Istanbul, 30 medewerkers in
Amsterdam, zeven in Leersum en
twee in Michigan/VS. De Dutch
Dream Foundation is gefinancierd
door en voortgekomen uit het
bedrijf uit Amsterdam Zuidoost.
Aytekin: “Met de Dutch Dream
Foundation proberen we met
name sinds 2008 de participatie
van en het innovatief vermogen
van nieuwe ondernemers te
stimuleren. Participatie wordt het
best bereikt door gewoon mee te
doen, vooral zakelijk,” zegt Aytekin.
“Daarin is het belangrijk
twee signalen te geven: één van
kracht en volwassenheid, die van
‘kijk, we zijn er’ en één als minderheid
richting de meerderheid
van ‘kijk, we zijn niet zielig, maar
leveren een bijdrage aan de economie
door banen te creëren’. De innovatie
proberen we te stimuleren
door te wijzen op de noodzaak
van continue verandering, waarbij
uitdagingen niet uit de weg
worden gegaan.”
‘‘
Participatie
wordt het best
bereikt door gewoon
mee te
doen, vooral
zakelijk.
‘‘

‘‘
Met de Dutch Dream
Foundation proberen
we met name sinds
2008 de participatie
van en het innovatief
vermogen van nieuwe
ondernemers te
stimuleren. Participatie
wordt het best
bereikt door gewoon
mee te doen, vooral
zakelijk.
‘‘
21

‘‘
‘‘
22
Mijn persoonlijke gesprekken met topdirecteuren werden in al
mijn jaren van ondernemerschap vaak als enorm leuk ervaren.
Topdirecteuren houden ervan om met hoogopgeleide Nederlanders
met een biculturele achtergrond te praten. Ze willen gevoed
worden. Feeling krijgen met wat er leeft onder nieuwe landgenoten,
zodat ze op de hoogte blijven van fundamentele ontwikkelingen
in de samenleving.
Ik wilde vooral delen wat ik heb meegemaakt in al die jaren. Ik
vind het belangrijk dat de maatschappelijke kant van het verhaal
dat ik met tal van nieuwe ondernemers in Nederland deel
gehoord wordt.
‘‘
‘‘

Vakmanschap
Onderdeel van de Dutch Dream
Foundation is het programma
‘Dare to have a Dream’ waarbij
topmanagers en -directeuren een
jaar lang als ‘personal coach’ van
nagenoeg 20 nieuwe ondernemers
fungeren. Sommige ondernemers
overleggen wekelijks met elkaar,
anderen maandelijks of eenmaal
uitgebreid per kwartaal gemiddeld.
Voorzitter Aytekin zegt met
het programma onder meer een
waardevolle interactie tussen
(nieuw) ondernemend Nederland
en corporate Nederland te creëren.
Ondernemers in het Midden-
en Kleinbedrijf hebben volgens
Aytekin vaak succes te danken aan
hun vakmanschap, maar op een
gegeven moment groeit ook bij
hen de behoefte aan managementvaardigheden.
Persoonlijke groei
Hij acht het voor de zakelijke en
persoonlijke groei van nieuwe
ondernemers van groot belang
om te kunnen ‘switchen’, d.w.z.
naast de alledaagse werkelijkheid
te kunnen denken in de variabelen
waarin ook topmanagers
denken. Aytekin: “Niet geïm-
‘‘
poneerd worden, maar pijnpunten
ontnomen worden is voor hen
belangrijk. Het vergt een andere
manier van communiceren dan
veel MKB-ondernemers gewend
zijn. Velen moeten daar jaren
achtereen ervaring in opdoen. Dat
is misschien hard en kapitalistisch,
maar men wil op een gegeven
niveau eenvoudigweg niet gepusht
of iets ‘verkocht’ worden. Ik zeg
ook vaak dat ik de laatste tien
jaar niets meer heb verkocht. Ik
houd mijn mond en stel alleen de
vragen. Het getuigt naar mijn idee
van zakelijke volwassenheid. Dat
heeft niets te maken met leeftijd.”
Als de groei naar volwassenheid
herhaaldelijk onmogelijk blijkt te
zijn is het volgens de Triodor-directeur
goed om te overwegen een
manager erbij te nemen, bijv. een
filiaalmanager. Daarbij moeten
ondernemers leren de macht te
delen. Tot tien medewerkers kent
iedereen binnen een organisatie
elkaar en is de onderneming nog
te overzien. Na 50 medewerkers is
dit volgens Aytekin echter schier
onmogelijk. Bij 200 medewerkers
moet de ondernemer een strateeg
zijn en is management onontbeerlijk.
Maatschappelijke ladder
Aytekin: “Mijn persoonlijke
gesprekken met topdirecteuren
werden in al mijn jaren van
ondernemerschap vaak als enorm
leuk ervaren. Topdirecteuren
houden ervan om met hoogopgeleide
Nederlanders met een
biculturele achtergrond te praten.
Ze willen gevoed worden. Feeling
krijgen met wat er leeft onder
nieuwe landgenoten, zodat ze op
de hoogte blijven van fundamentele
ontwikkelingen in de samenleving.
Want immers, wat als men
straks denkt dat er echt iets aan de
hand is?” zegt hij met een lichtelijk
ironische ondertoon. “Hoe hoger
een directeur op de maatschappelijke
ladder staat, hoe meer
ook wordt gesproken en gedacht
over waarden, beweegredenen,
de maatschappij en de plaats van
de organisatie in dat geheel. Dat
soort gesprekken zijn waardevol
en zeer intrigerend. Wij proberen
participanten aan het Dare to have
a Dream programma daar bewust
van te maken.”
Hoe hoger een directeur op de maatschappelijke
ladder staat, hoe meer ook wordt gesproken en gedacht
over waarden, beweegredenen, de maatschappij
en de plaats van de organisatie in dat geheel. Dat
soort gesprekken zijn waardevol en zeer intrigerend.
Wij proberen participanten aan het Dare to have
a Dream programma daar bewust van te maken.
23
‘‘

24
In de
schijnwerpers
De afdeling P&O
Personeelsvertegenwoordiger Funda Durdu legt de fundering voor de ondernemingsraad
van MOB. Funda Durdu (29) is sinds september personeelsvertegenwoordiger
bij MOB. Ze combineert haar werkzaamheden bij de afdeling
Personeel & Organisatie met de ontwikkeling van een ondernemingsraad.
Durdu: “Een wettelijke plicht na een bepaalde hoeveelheid medewerkers, maar
dat maakt het plezier er niet minder om. Vroeg of laat zien alle betrokkenen
nut en noodzaak van een ondernemingsraad in.”
‘‘ Een verrassing! Mijn
baan bij MOB is anders
dan dat ik voorheen
gewend was, maar één
ding is hetzelfde en dat is
dat ik bij MOB ook voortdurend
te maken heb
met wet- en regelgeving.
Dus wat dat betreft blijf
ik min of meer hetzelfde
werk doen.
‘‘

Advocatenfamilie
Funda Durdu groeide op aan de Schermlaan in Rotterdam-
West en is een telg van de advocatenfamilie Durdu. Voor
de hand liggend was dat ook Funda bij het familiebedrijf
een carrière zou volgen in het recht. Ze volgde dan ook
Nederlands Recht op de Erasmus Universiteit. Na een open
sollicitatie bij MOB kreeg het lot voor haar echter een andere
wending. “Een verrassing. Mijn baan bij MOB is anders dan
dat ik voorheen gewend was, maar één ding is hetzelfde en
dat is dat ik bij MOB ook voortdurend te maken heb met
wet- en regelgeving. Dus wat dat betreft blijf ik min of meer
hetzelfde werk doen”, relativeert ze. “In mijn huidige werk
heb ik bovendien meer verantwoordelijkheid dan voorheen.
Daarbij is mijn rol ook anders dan in mijn andere banen”.
Voorwaardenscheppend
“Ik ben eerder werkzaam geweest bij het advocatenkantoor
van de familie en vervolgens bij een incassobureau. Bij die
laatste baan groeide ik in de rol van consulente. Dat was erg
leuk, waarbij ik ook zo nu en dan als tolk moest fungeren.
Dat was vaak een beleving op zich. In mijn huidige baan
als personeelsvertegenwoordiger bij MOB ben ik vooral
voorwaardenscheppend. Ik kijk daarbij naar de juridische
dimensie van wat kan en wat niet kan. Soms strijk ik daarbij
gedwongen tegen de haren in. Ik doe ook het personeelsbeleid
van in- tot uitstroom. Verder ben ik als personeelsvertegenwoordiger
onderdeel van de staf, waarbij ik gevraagd en
ongevraagd advies geef aan de directie en het managementteam.”
WOR
De Wet op Ondernemingsraden (WOR) verplicht ondernemingen
met meer dan 50 medewerkers een ondernemingsraad
in te stellen. Durdu: “We zullen dit jaar de ondernemingsraad
samenstellen. Daarvoor is in het eerste kwartaal
eerst - na een basistraining ondernemingsraad eind januari
- een voorbereidingscommissie ingesteld.” De leden van
de voorbereidingscommissie zijn de medewerkers Farida
Bouzid (zorgvoorbereider - afdeling HV), Hacer Dag (Verzorgende
IG - afdeling Zorg), Murat Uzal (Ondersteunend
begeleider - afdeling AWBZ) en Yuk Kuen Chan.
Voorbereidingscommissie
De leden van de voorbereidingscommissie zullen de komende
maanden actief zijn met het voorbereiden van de
verkiezingen, het organiseren van informatiedagen en het
vaststellen van het voorlopige reglement van de ondernemingsraad.
“Het voorlopig reglement is min of meer datgene
waar de ondernemingsraad voor staat. Daarin is plaats voor
bijvoorbeeld de belangenbehartiging voor het personeel en
de arbeidsvoorwaarden. De voorbereidingscommissie zal de
medewerkers van MOB op alle drie vestigingen voorlichten
over wat een ondernemingsraad behelst.”
Verkiezingscommissie
Volgens Durdu zal in het tweede kwartaal uiteindelijk de
verkiezingscommissie worden samengesteld. Deze zal
toezien op de verkiezingen voor de ondernemingsraad. “De
ondernemingsraad zal waarschijnlijk uit 3 of 5 leden bestaan.
De verkiezingscommissie zal, nadat medewerkers door
andere medewerkers zijn voorgedragen, de kieslijst bepalen.
Daarna zullen de verkiezingen plaatsvinden en hebben we
een ondernemingsraad.”
25

26
Het Havenziekenhuis
Rotterdam
“Een boerenzoon van het Hollandse platteland”. Zo beschrijft Johan Dorresteijn - directeur
van het Havenziekenhuis in Rotterdam - zichzelf in enkele woorden. Ondanks
zijn bescheiden afkomst, werd Dorresteijn uiteindelijk voorman van een gespecialiseerd
Rotterdams ziekenhuis met een verleden dat bijna een eeuw teruggaat. “Wij zijn
marktleider in Nederland op het gebied van tropengeneeskunde. Wij werken samen
met de 250 grootste bedrijven van Nederland waarvan medewerkers veelvuldig naar
het buitenland reizen. Vroeger legde men lange afstanden per boot af. Wij namen toen
veel buitenlanders op in ons ziekenhuis. Wat dat betreft zijn wij altijd een ziekenhuis
voor multiculturele patiënten geweest. Dat delen wij dus met MOB.” Voor de komende
jaren is naast reizigersgeneeskunde, ouderengeneeskunde een belangrijk speerpunt
van het Havenziekenhuis. Directeur Johan Dorresteijn vertelt.
Johan Dorresteijn
Directeur Havenziekenhuis

Achtergrond
Nadat niet hij, maar zijn broer de boerderij van
zijn vader overnam ging Johan Dorresteijn de
opleiding Algemeen Psychiatrisch Verpleegkundige
volgen. Na zijn studie was hij werkzaam bij
de Spoedeisende Hulp en werkte daarnaast als
verpleegkundige bij de ambulance. Later volgde
hij met goed gevolg de academische opleiding
Bedrijfskunde. Drs. Dorresteijn werkte, alvorens
hij naar het Havenziekenhuis kwam, in het Universitair
Medisch Centrum Utrecht, het Diakonessenhuis
in Zeist en in het St. Elisabethziekenhuis
in Tilburg. Een breed palet aan ervaring
waaruit hij kan putten als directeur van het
Havenziekenhuis. De stap naar een managementfunctie
was logisch, gezien zijn beroepsverleden
en bedrijfs-academische achtergrond.
Directiefunctie
Dorresteijn: “Een directeur moet vooral voorwaardenscheppend
zijn en verstand hebben van
mensen. Vroeger waren er geen managementopleidingen.
Naar mijn idee is de functie van
directeur te vergelijken met die van boer. Je moet
7 dagen lang, 24 uur per dag alles in de gaten
houden. Daarbij moet ook de economie van al
het gebeuren in de gaten gehouden worden en is
het niet allemaal romantiek.”
‘‘
Tropen- en reizigersgeneeskunde
Het Havenziekenhuis bestaat dit jaar 85 jaar. Het
ziekenhuis was aanvankelijk voor twee specialismen
opgericht: tropen- en reizigersgeneeskunde.
Indertijd legde men lange afstanden vrijwel
alleen per boot af en had de Rotterdamse haven
veel reizigers te verwerken. Dorresteijn: “Er was
amper vliegverkeer. Bovendien werd de overslag
tot ongeveer de jaren veertig van de vorige eeuw
door havenarbeiders met de hand gedaan. Er
gebeurden toen veel ongelukken. Wij waren toen
hét ziekenhuis waar patiënten dan meteen terecht
konden. Na een behandeling in ons ziekenhuis
moesten passagiers bij wijze van spreken de volgende
dag alweer de boot op kunnen. Een groot
deel van onze patiënten bestond uit mannen met
ofwel een tropenziekte ofwel een infectie.”
Dochteronderneming
Vanaf de jaren zeventig werd het Havenziekenhuis
meer een ‘gewoon’ ziekenhuis met verschillende
specialiteiten. Het ziekenhuis werd uiteindelijk
te klein om zelfstandig te overleven. Dorresteijn:
“Wij zijn een soort Hema onder de ziekenhuizen.
Geen opsmuk, betaalbaar en iedereen weet wat er
te koop is. Het Erasmus MC is wat dat betreft te
vergelijken met de Bijenkorf.” Vanaf 2005 is het
Havenziekenhuis een dochteronderneming van
het Erasmus MC, maar behoudt het de zelfstandigheid
en eigen cultuur.
Naar mijn idee is de functie van directeur te
vergelijken met die van boer. Je moet 7 dagen
lang, 24 uur per dag alles in de gaten
houden. Daarbij moet ook de economie
van al het gebeuren in de gaten gehouden
worden en is het niet allemaal romantiek.
27
‘‘

28
‘‘
Wij zijn nog steeds zeer toegankelijk en bij ons
kunnen patiënten nog altijd vlot worden geholpen.
Wij zijn ook nog steeds het aanspreekpunt
als het gaat om tropen- en reizigersziektes.
Toegankelijk
“Wij zijn nog steeds zeer toegankelijk en bij
ons kunnen patiënten nog altijd vlot worden
geholpen. Wij zijn ook nog steeds het aanspreekpunt
als het gaat om tropen- en reizigersziektes.”
Nadat het Havenziekenhuis onderdeel werd van
het Erasmus MC is het zich blijven richten op
reizigersgeneeskunde. “Wij zijn binnen dat kader
een samenwerking met KLM aangegaan. Haven
betekent immers ook luchthaven. Ook werken
we samen met de Health Port Authority. Per
jaar verwerkt de Rotterdamse haven maar liefst
35.000 cruisebezoekers, 30.000 schepen en zijn er
200.000 binnenvaartbewegingen. Via deze samenwerking
wordt contact met ons gelegd zodra er
iemand ziek is. Onze internisten weten wat er te
koop is in de wereld en weten meteen binnen het
netwerk naar wie ze moeten doorverwijzen voor
spoedeisende hulp.Dat is een geheel andere tak
van sport.” aldus de directeur.
Ouderengeneeskunde
Een tweede speerpunt van het Havenziekenhuis
is ouderengeneeskunde. Op de groei van de groep
ouderen in de maatschappij en de implicaties die
dit heeft wordt volgens drs. Dorresteijn niet alert
‘‘
genoeg gereageerd. Het aantal 65 plussers zal
van 2,4 miljoen in 2009 groeien naar 3,5 miljoen
in 2020. Het Havenziekenhuis anticipeert
hierop door de ouderengeneeskunde binnen het
ziekenhuis belangrijker te maken. Dorresteijn:
“We kijken daarbij naar het geheel aan relaties
tussen klachten, leefomstandigheden en andere
zaken. Een bloeddrukverlaging die kan leiden
tot duizeligheid, waardoor een oudere kan vallen
en een heupbreuk kan oplopen is zo’n voorbeeld.
Niet alleen de cardioloog, maar ook andere artsen
worden daarin betrokken. Wat doen je bijvoorbeeld
met een oudere die na het overlijden van de
partner alleen thuis blijft en kans loopt in verwarring
te raken? Eenzaamheid ligt op de loer.”
Biculturele doelgroep
Gebruik onder Nederlandse ouderen met een
Turkse en Kaapverdische achtergrond is dat zij
zich bij ziektes of aandoeningen geregeld laten
behandelen in ziekenhuizen in steden als Istanbul
en Lissabon. De specialisatie van het Havenziekenhuis
in zowel reizigers- en ouderengeneeskunde
is ook voor deze, en andere biculturele
doelgroepen in Rotterdam en Nederland een
interessante ontwikkeling.

‘‘
Wij zijn een soort Hema onder de ziekenhuizen.
Geen opsmuk, betaalbaar en
iedereen weet wat er te koop is. Het Erasmus
MC is wat dat betreft te vergelijken
met de Bijenkorf.
‘‘
Wat doen je bijvoorbeeld
met een oudere die na het
overlijden van de partner
alleen thuis blijft en kans
loopt in verwarring te
raken? Eenzaamheid ligt
op de loer.
‘‘
‘‘
29

30
De Boomgaard
het hoe en wat
De ontwikkeling van woonservicecentrum ‘De Boomgaard’ is nu ruim een jaar
onderweg. Tijd voor MOBizine om polshoogte te gaan nemen bij de betrokkenen. De
Boomgaard wordt gebouwd in de Boomgaardsstraat in het centrum van Rotterdam,
loodrecht op de Witte de Withstraat. De bouw van het woonservicecentrum met 23
luxe en comfortabele één- en tweekamerappartementen verloopt voortvarend. MOBdirecteur
Ismail Meral, projectcoördinatoren Erbin Cevher (E4 Building Engineering)
Yuk Chan (MOB) en architect Mingo van der Stoep (Cardo Architecten) namen de
tijd om MOBizine bij te praten over het ambitieuze bouwproject.

Ismail Meral
‘‘
Het mooie is dat ook De Boomgaard
merendeels gebruikt zal
worden door Chinese Rotterdammers.
Een mooi gebaar van MOB
richting de Chinese gemeenschap
‘‘
Yuk Chan
‘‘
We hadden op grond van de welstandsnota
geen toestemming om
de voorgevel ingrijpend te veranderen.
De gemeente wil de klassieke
façade vanwege de historie intact
laten.
‘‘
In onze folders gebruiken wij een
boom als metafoor. Dat past bij
de naam van het gebouw en bij de
doelgroep. Zo is de cirkel rond
‘‘‘‘
‘‘
Erbin Cevher
Mingo van der Stoep
31
Chinese Rotterdammers wonen het
liefst dichtbij het Binnenwegplein,
waar gezelligheid te vinden is. De
Boomgaardsstraat is op loopafstand,
en de locatie biedt ruimte
voor – zo blijkt uit het ontwerp – 23
wooneenheden. Geweldig!
‘‘

32
‘‘
De gemeente is extra zuinig op dit soort panden,
omdat dit schaarse panden in de binnenstad zijn
die niet zijn beschadigd in de oorlog.
Chinese gemeenschap
Bouwkundig ingenieur Erbin Cevher,
die de samenwerking tussen de
betrokken partijen van a tot z coördineert,
kijkt terug op de oude staat
van het terrein waarop De Boomgaard
gebouwd zal worden. “Er stond
hier eerst een Chinese kerk. We hebben
het in november met de grootst
mogelijke zorg ontmanteld om er
uiteindelijk plaats te maken voor De
Boomgaard. Het mooie is dat ook De
Boomgaard merendeels gebruikt zal
worden door Chinese Rotterdammers.
Een mooi gebaar van MOB
richting de Chinese gemeenschap.”
Ideale locatie
Yuk Chan, die de aanmeldingen
van Chinese Rotterdammers voor
wooneenheden in De Boomgaard
coördineert, zegt dat de keuze voor
het bouwterrein een toevallige
samenkomst van omstandigheden is.
Yuk: “We hadden eerst een gebouw in
Rotterdam-Noord op het oog. Daar
was helaas ruimte voor slechts 9 tot
12 woningen. Toen een collega ons
tipte over het oude Chinese kerkgebouw,
dat ook nog eens centraal
gelegen is, dacht ik dat het inderdaad
een ideale locatie zou kunnen zijn.
Chinese Rotterdammers wonen het
liefst dichtbij het Binnenwegplein,
waar gezelligheid te vinden is. De
Boomgaardsstraat is op loopafstand,
en de locatie biedt ruimte voor – zo
blijkt uit het ontwerp – 23 wooneenheden.
Geweldig!”
24-uurs zorg
Projectcoördinator Cevher van E4
Building Engineering sprak met MO-
Bizine over het doel van het project.
Hij zegt dat De Boomgaard bestemd
is voor 55-plussers die graag in het
centrum wonen en behoefte hebben
aan 24-uurszorg waarbij rekening
wordt gehouden met taal en culturele
achtergrond. Mede-coördinator Yuk
Chan specificeert de doelgroep. “Vanwege
ervaringen uit het verleden met
woongebouw De Schans in Kralingen-Crooswijk,
en de onverminderde
behoefte aan een totaalpakket aan
zorg, wisten wij dat Chinese zorgbehoevende
ouderen erg gelukkig
zouden worden van een betaalbaar
appartement in een woonservicecentrum
met intramurale zorg. We hebben
daarom gepleit De Boomgaard
eerst open te stellen voor Chinese
cliënten.” Ismail Meral zegt hierover:
“Cliënten met een biculturele achtergrond
toonden regelmatig hun onvrede
door het gebrek aan maatwerk
in de zorg die zij krijgen vanuit de
beroepspraktijk. De Chinese cliënten
waren hier een voorbeeld van. We zagen
daarbij dat veel ouderen vanwege
het gebrek aan voorzieningen waarbij
met de eigen taal en cultuur rekening
wordt gehouden hun levenslust
verloren, in een isolement raakten en
na verloop van tijd onnodig kwamen
te overlijden. Dat is een zeer kwalijke
situatie. Wij constateerden dit en
besloten tevergeefs de samenwerking
te zoeken met grotere partijen. We
ervoeren helaas een gebrek aan een
gedeelde visie en vertrouwen. Dit
heeft ons ertoe gebracht zelfstandig
dit project te ontwikkelen.”
Maatschappelijk verantwoord
Een bouwteam van specialisten werkt
sinds februari 2011 intensief samen
om de bouw van het woonservicecentrum
te realiseren. Aanvankelijk werd
voor de vestigingsplaats geconcentreerd
op een locatie in het Kleiweg-
‘‘
kwartier. Vervolgens uitgeweken
naar een locatie aan de Bergweg.
Uiteindelijk werd gekozen voor een
voormalig kerkgebouw in de Boomgaardstraat.
“Het werd ons door de
oude eigenaren gegund vanwege
het maatschappelijk verantwoorde
karakter van onze doelstelling. Onze
partner architectenbureau Cardo
Architecten had bovendien al eerder
te maken gehad met de ontwikkeling
van het achterterrein. MOB bedient
meer in het algemeen ouderen met
een multiculturele achtergrond die
behoefte hebben aan zorg waarbij
expliciet met de biculturele achtergrond
rekening wordt gehouden.
Daarbij wisten ook de oude eigenaren
dat we ons in een krimpende markt
bevonden en ons voornemen niet
zonder risico’s was. Ook zij zagen dat
onze drijvende kracht om dit risico
te nemen vooral de wetenschap is dat
veel mensen blij zullen worden met
de komst van De Boomgaard,” zegt
Meral enigszins gelaten.
Kerkgebouw
Op het terrein waarop De Boomgaard
wordt gebouwd stond voorheen
zogezegd een Chinese kerk. Mingo
van der Stoep, architect van De
Boomgaard, zegt dat daarvóór, van
de jaren vijftig tot het einde van de
jaren tachtig, een drukkerij gevestigd
was in het gebouw en van 1903 tot
1940 een aannemer/architectenbureau.
“Achter het voorgebouw stond
een loods met een klein bijgebouw
voor opslag. De gemeente is extra
zuinig op dit soort panden, omdat
dit schaarse panden in de binnenstad
zijn die niet zijn beschadigd in de
oorlog.”

Bijzonder
De straat waarin De Boomgaard
gebouwd wordt heeft een authentieke
hofjesuitstraling door de gemeenschappelijke
binnentuinen. Aan de
naamkeuze ligt zowaar een filosofie
ten grondslag. Directeur Ismail
Meral: “In de Turkse cultuur worden
ouderen ‘yaşlı’ genoemd. Dat woord
is een combinatie van de woorden
‘yaş’ en ‘ulu’. Het woord ‘yaş’ staat
daarbij voor leeftijd, terwijl ‘ulu’
staat voor groot. Een ouder is dus
iemand van ‘grote leeftijd’ en niet zozeer
oud als in het woord verouderd,
dat een negatieve bijklank heeft. In
onze folders gebruiken wij een boom
als metafoor. Dat past bij de naam
van het gebouw en bij de doelgroep.
Zo is de cirkel rond.”
33

34
De Chinese gemeenschap in Rotterdam
heeft een langere migratiegeschiedenis
in Nederland dan andere
etnische minderheden. De Boomgaard
zal mede ook vanwege dit
kenmerk in eerste instantie bestemd
zijn voor de Chinese gemeenschap in
Rotterdam. Van het voormalige kerkgebouw
staat zo ongeveer alleen de
voorgevel nog, tot enkele meters naar
binnen. “We hadden op grond van de
welstandsnota geen toestemming om
de voorgevel ingrijpend te veranderen.
De gemeente wil de klassieke façade
vanwege de historie intact laten.”
zegt Van der Stoep desgevraagd.
Het gebouw
Coördinator Cevher: “Van het gebouw
is tot op heden asbest verwijderd
en na de sloop is ook de betonnen
vloer verwijderd. Ook de bodem
moest daarna gesaneerd
worden.
Er zaten allerlei
stoffen in de
grond die
later schadelijke
effecten
konden
hebben.
Nieuwe
grond
werd
aangevoerd
om
de bodem
te versterken. Dat
is nodig om de nieuwe fundering
op een goede manier
te leggen.” In november werd
de eerste heipaal geslagen
voor de nieuwe fundering,
waarna met polystyreen
(speciale piepschuim, red.)
de bekisting is aangebracht.
Vervolgens heeft de zogenaamde
bewapening plaatsgevonden
waar het beton
in kan worden gegoten.
Tijdens het interview met
MOBizine lag het beton zowaar te
drogen. Cevher: “In de bekisting zijn
er op veel plaatsen open ruimtes. Die
zijn bestemd als kruipruimte en als
doorlaat voor pijplijnen voor overtollig
grondwater. Dit laatste is van
belang om problemen te voorkomen
wanneer waterafvoerpijpen verstopt
raken.”
Indeling
Naast de 23 luxe en comfortabele
één- en tweekamerappartementen
van 30 tot 42 m2 zal er in de Boomgaard
ook een eetzaal, een stilteruimte,
een activiteitenruimte, een
washok, een dagbehandelingsruimte,
een algemene berging, een fietsenstalling,
een berging voor scootmobiels,
een receptie en een magazijn
aanwezig zijn. Architect Van der
Stoep: “Het is een relatief krappe
ruimte voor de hoeveelheid
appartementen. De
bestemmingsplannen
gaven ons echter de
mogelijkheid om vier
lagen te bouwen.
” De appartementen
zijn
standaard voorzien
van
een keukenblok,
een badkamer
met douchehoek,
een wastafel en een
wc. Cevher: “Tijdens
het ontwerpen van De
Boomgaard waren we gedwongen
rekening te houden met
een lichtkoof tussen twee delen
van het gebouw naast de kavel
waarop De Boomgaard gebouwd
zou worden. Deze opening betreft
de zijkant van het gebouw
op de
eerste en tweede etage.” De lichtkoof
is in het ontwerp bewust opengelaten.
Architect Van der Stoep: “Door
er tegenaan te bouwen riskeren we
dat bewoners in een later stadium
bezwaar maken. Het beperkte licht
dat bij bebouwing door de lichtkoof
schijnt kon bewoners van het naaste
gebouw hinderen. Dat risico wilden
we vermijden. Om die reden hebben
we de eerste en twee etage boven
de stilteruimte op de begane grond
vrijgelaten. We hebben besloten om
op de stilteruimte een koepel te plaatsen
op de stilteruimte. Het geeft de
stilteruimte overdag veel natuurlijk
licht, het is mooi en het belemmert
de lichtinval van het gebouw ernaast
niet. Het is een creatieve oplossing.”
Opvallend
In het kader van maatschappelijk
verantwoord ondernemen heeft De
Boomgaard een groen dak dat zorgt
voor schonere lucht en bijdraagt aan
het ecologische evenwicht van het
gebouw. De vorm van De Boomgaard
is opvallend. Van der Stoep:
“Eén kant van het gebouw volgt
een sierlijke lijn die de tuin van het
gebouw scheidt. Op de begane grond
is er vanuit de kantine zicht op de
tuin. Vanuit de appartementen boven
de kantine is er door de puien zicht
op het speelplein van de basisschool
achter De Boomgaard. Vanwege de
hoge puien schijnt veel licht naar binnen.
Dat was een belangrijke wens die
werd geuit. Chinese ouderen stellen
veel licht op prijs. De rode kleur heeft
voor Chinezen ook iets speciaals, dus
daar zal na de oplevering van het gebouw
in de inrichting waarschijnlijk
rekening mee gehouden worden.”
De oplevering van De Boomgaard
wordt verwacht omstreeks september
dit jaar.

36
Een kijkje in
de keuken
van de raad van commissarisen
Voorzitter van de Raad van Commissarissen (RvC) van MOB is Alaattin
Erdal. Oud-directeur van Time Media Group en voormalige Rotterdammer
van het Jaar. MOBizine neemt met Erdal de taken en verantwoordelijkheden
van de RvC door.
De Raad van Commissarissen in theorie
Belangrijkste taken van de Raad van Commissarissen
zijn toezicht houden, gevraagd en ongevraagd adviseren
en als klankbord voor de Raad van Bestuur fungeren.
Erdal: “Wij vergaderen eens per kwartaal met
de Raad van Bestuur. Wij controleren de jaarrekening,
het meerjarenplan en allerlei documentatie. Wij
proberen dan met onze adviezen verbeteringen aan
te brengen. In sommige gevallen hakken we met het
bestuur van MOB knopen door. Een meerwaarde
van de RvC is het feit dat wij een overview kunnen
behouden, de grote lijnen kunnen volgen en onafhankelijk
zijn van het dagelijks werk bij MOB. “
De Raad van Commissarissen in praktijk
Met de ontwikkeling van De Boomgaard betreedt
MOB een voor haar nieuw terrein. “Een andere tak
van sport,” zegt Erdal. “Als Raad van Commissarissen
stellen wij vragen over de gevolgen die de keuze voor
een bepaalde locatie heeft voor de doelgroep, hoe dit
financieel is georganiseerd en welke middelen vervolgens
beschikbaar zijn. Wij fungeren in zo’n geval als
sparringpartner van de Raad van Bestuur. Ook over
de doelgroep van De Boomgaard zijn er gesprekken
geweest. De keuze voor het woonzorgcentrum heeft
wat betreft bereikbaarheid en parkeervoorzieningen
natuurlijk heel wat voeten in de aarde. Desalniettemin
zijn dat niet de criteria geweest om de bouw
te beginnen.
Offer
Met de ontwikkeling van De Boomgaard werd de
bestaande Chinese structuur overeind gehouden.
Voorheen was het pand een Chinese kerk waar
Rotterdamse Chinezen eenvoudig hun weg naar
wisten te vinden. Door het offer van MOB om met
De Boomgaard intramurale zorg te bieden voor
de Chinese gemeenschap in Rotterdam wisten wij
veel harten te winnen. Het multiculturele element
is het centrale kenmerk van MOB. Met de dienstverlening
naar de Chinese gemeenschap wisten
wij bovendien kennis en kunde ten aanzien van de
Chinese gemeenschap binnen te halen waarmee de
multiculturele basis van MOB verder werd versterkt.
Het maakt MOB op termijn ook een interessantere
partner voor bestaande organisaties als het gaat om
zorg aan multiculturele cliënten.”

‘‘
‘‘
Het multiculturele element is het centrale kenmerk
van MOB. Met de dienstverlening naar de Chinese
gemeenschap wisten wij bovendien kennis en kunde
ten aanzien van de Chinese gemeenschap binnen te
halen waarmee de multiculturele basis van MOB verder
werd versterkt. Het maakt MOB op termijn ook
een interessantere partner voor bestaande organisaties
als het gaat om zorg aan multiculturele cliënten.
Door het offer van
MOB om met De
Boomgaard intramurale
zorg
te bieden voor de
Chinese gemeenschap
in Rotterdam
wisten wij veel
harten te winnen. ‘‘
37
‘‘

38
Uitgelicht
& Uitgelegd
Oogaandoeningen
Meest voorkomende oogaandoeningen
bij ouderen zijn cataract, maculadegeneratie
en glaucoom. Tjeerd de
Faber legt uit. Met een uitdraai van
het aantal oogslachtoffers door vuurwerk
in zijn handen ontvangt De
Faber ons in het Oogziekenhuis aan
de Schiedamse Vest. Verontwaardigd
zegt De Faber:“Wij hebben als oogartsen
de burgemeester natuurlijk
geadviseerd het gebruik van vuurwerk
door particulieren te verbieden, maar
de regering wil er voorlopig niet aan.
Dit jaar hebben we 21 mensen geregistreerd
die blind zijn geworden door
vuurwerk. Dit kost maar liefst anderhalf
miljoen euro. Daar kunnen wij
meer dan 1.000 mensen die lijden aan
staar mee behandelen. ”
Staar
Staar is volgens de oogarts in twee
categorieën te verdelen: grijze en
groene staar. In medisch jargon wordt
grijze staar ook wel ‘cataract’ genoemd
en groene staar ‘glaucoom’. Een derde
veelvoorkomende oogaandoening is
aantasting van de gele vlek (maculadegeneratie).
Onderdeel van toenemende ouderdom is de geleidelijke aantasting van het
gezichtsvermogen. Groeiende oogaandoeningen worden door migrantenouderen
vaak onderschat. “Voorkom bij aantasting van het gezichtsvermogen
verdere verslechtering door tijdig een opticien of oogarts te bezoeken,” zegt
Tjeerd de Faber, oogchirurg bij het Oogziekenhuis in Rotterdam.

Oogarts Tjeerd de Faber tegen ouderen:
Bezoek regelmatig de opticien om
oogaandoeningen vroeg te signaleren
39

40
Uitgelicht
& Uitgelegd
Grijze staar
Grijze staar (cataract) is de meest voorkomende
oogaandoening. Vroeg of laat krijgt vrijwel iedereen
hier last van. Het wordt veroorzaakt door onder meer
zonlicht en roken, maar het kan ook erfelijk zijn.
Deze aandoening vertroebelt de ooglens, waardoor
de scherpte van het gezichtsvermogen afneemt. In de
ergste situaties is de vertroebeling zo sterk dat men
uiteindelijk het gezichtsvermogen in zijn geheel verliest
en blind wordt.
Behandeling
De ooglens bestaat uit eiwitten en water. Tussen
50 en 65 jaar krijgt bijna de helft van de mensen
in meerdere of mindere mate last van grijze staar.
Mensen met suikerziekte (diabetes) lopen de kans er
eerder last van te krijgen. De Faber: “Jaarlijks worden
145.000 van deze operaties uitgevoerd in Nederland.
De oudste persoon die ik aan cataract heb behandeld
is 103 jaar oud. De jongste één week oud. Vroeger
kwam 1 op de 1 pas bij de oogarts als de aandoening
al zeer ernstig (gecompliceerd) was; als het netvlies
losliet of als er een infectie of een bloedend oog
ontstond. Tegenwoordig komt men eerder vanwege
het feit dat men regelmatig bij de opticien komt als
men hinder ondervindt.”
Grijze staar wordt volgens De Faber behandeld door
met een boortje van enkele millimeters de ooglens
uit het oog te trillen. De ooglens, die achter de pupil
zit, wordt weggespoeld met water en vervangen door
een kunstlens. De zogenoemde ‘vouwlens’ wordt,
zoals de naam al suggereert, uitgevouwen achter de
pupil nadat het door het geboorde gaatje is geplaatst.
TIP: Draag bij ouderdom
buiten regelmatig een zonnebril
om de kans op grijze staar
te verkleinen
Groene Staar
“Groene staar (glaucoom, red.) is een sluipmoordenaar,”
waarschuwt Tjeerd de Faber. “De helft van
de mensen die het krijgt ziet het niet aankomen.”
Groene staar ontstaat door een geleidelijke drukverhoging
in de oogbol. De oogdruk is de spanning op
het oog door inwendig oogvocht. De oogdruk moet
in balans blijven maar het kan uit balans raken als
teveel oogvocht wordt aangemaakt doordat de oogvocht
niet voldoende wordt afgevoerd. Wanneer een
te hoge oogdruk onbehandeld blijft wordt de zenuw
in het oog langzaam kapot gedrukt. De Faber: “In het
oog zitten 1,2 miljoen zenuwvezeltjes die door verdrukking
kunnen uitvallen. Dit leidt tot blindheid.
“ Groene staar kan aanvankelijk worden behandeld
door oogdruppels of een laserbehandeling. Als dat
zonder succes is volgt een operatie waarbij een luikje
in het oogwit wordt gemaakt en het oogvocht kan
weglopen.
TIP: Laat na je 40ste regelmatig
je oogdruk meten bij
de opticien. Vooral als groene
staar in de familie zit.

‘‘
Wij hebben als oogartsen de burgemeester
natuurlijk geadviseerd het gebruik van
vuurwerk door particulieren te verbieden,
maar de regering wil er voorlopig niet aan.
Macula-degeneratie
Bij maculadegeneratie neemt de gezichtsscherpte af door het afsterven van kegeltjes in de gele vlek in het
centrale deel van het netvlies. De gele vlek raakt beschadigd en er ontstaat daardoor een donkergele vlek ter
grootte van een speldenknop. “De gele vlek is misschien maar een speldenknop groot, maar je hebt er wel 90
procent van het gezichtsvermogen aan te danken. Aantasting van de gele vlek is dus zeer ernstig. Je ziet het
aankomen als je golven ziet in je gezichtsveld,” aldus De Faber. Er zijn twee vormen van macula-degeneratie:
de natte en droge vorm. De natte vorm is de meest ernstige, omdat het gezichtsvermogen daarmee zeer
snel achteruit gaat. Hiervoor bestaat een laserbehandeling. De droge vorm ontstaat langzaam en kan op dit
moment in de medische praktijk nog niet behandeld worden. Vrouwen hebben een grotere kans op maculadegeneratie.
Oorzaken zijn volgens de oogarts ouderdom, roken, slechte voeding en erfelijkheid.
TIP: Eet veel gezonde voeding zoals wortels en spinazie.
Verminder het roken.
41
‘‘

42
Dona Daria
Empowerment
zorgt voor
van vrouwen én mannen
‘‘
Veel vrouwen die
in vaste patronen
leven vergeten hun
talenten en sterke
eigenschappen
Saadia Daouari
Projectmanager Dona Daria
‘‘

Saadia Daouari is projectmanager bij de organisatie Dona Daria uit
Rotterdam-Noord. Sinds dit jaar Kenniscentrum Emancipatie in Rotterdam.
Een organisatie die de emancipatie van vrouwen en recentelijk ook
die van mannen probeert te bevorderen. Dona Daria is ontstaan uit een
fusie in 2006 van vrouwenorganisaties TCCV (Turkse Vrouwen), SMAC-
CV (Marokkaanse en Arabische vrouwen), Casa Tiberias (Kaapverdische
vrouwen), SVOR (Surinaamse vrouwen), HVR (Hindoestaanse
vrouwen) en Vrouwenhuis Rotterdam. Dona Daria vertegenwoordigt tal
van nationaliteiten, waaronder voorgenoemde. Het is daarmee een goede
weerspiegeling van de Rotterdamse samenleving.
Belevingswereld
Om het emancipatieproces van de verschillende doelgroepen te versterken
organiseert Dona Daria diverse activiteiten zoals trainingen,
cursussen en informatiebijeenkomsten. Deze vinden meestal plaats op
een locatie die voor de deelneemsters vertrouwd is.
Daouairi zegt dat Dona Daria met name kijkt naar de persoonlijke
situatie van vrouwen en mannen. “Iedereen zoekt in het emancipatieproces
zijn of haar eigen weg. Het is belangrijk om rekening te houden
met de persoonlijke belevingswereld van elk individu. Het kan voor
een deelnemer nuttig zijn om een cursus kritisch denken te volgen om
de emancipatie te stimuleren, maar ondersteuning van de ontwikkeling
van talenten kan net zo effectief zijn. Uiteindelijk gaat het er om
dat de zelfredzaamheid van de deelnemer en groeit en dat ze op hun
eigen manier actiever worden. Dat doe je door deelnemers en bewuster
te maken van de eigen kracht en te laten ontdekken waar hun eigen
kracht ligt. Vandaar noemen wij het ook empowerment van vrouwen,”
vertelt Daouari aan MOBizine. “Soms denken vrouwen dat ze nergens
goed in zijn en geen talenten hebben. Dat is een enorme misvatting!
Kracht
Veel vrouwen die in vaste patronen leven vergeten de talenten en sterke
eigenschappen die zij hebben. Vaak zijn dat voor hen vanzelfsprekendheden
zoals bijvoorbeeld de zorg voor het gezin. Als je daar eens goed
naar kijkt zie je dat deze vrouwen juist enorm veel talenten en sterke
eigenschappen hebben.”
Daouari zegt dat Dona Daria niet alleen niet alleen cursussen geeft aan
laagopgeleide vrouwen. Ook hoogopgeleide migrantenvrouwen met
een academische graad weten de weg naar activiteiten van Dona Daria
te vinden. “Ondanks de universitaire achtergrond krijgen migrantenvrouwen
vanwege het ontbreken van taal en kennis van de samenleving
weinig kansen. Vrouwen die na verloop van tijd door een taalcursus
of ander programma het zelfvertrouwen en de eigen kracht hervinden
vragen wij bijvoorbeeld in de medezeggenschapsraad te gaan zitten op
de school van hun kinderen. Dat werkt enorm stimulerend,” zegt de
manager.
Zelfredzaamheid
Het doel van de empowerment-programma’s is kortweg het vergroten
van de zelfredzaamheid. Vaak wordt in de programma’s ook beoogd
schadelijke denkpatronen te doorbreken. De programma’s worden
georganiseerd bij en in samenwerking met basisscholen, moskeeën,
kerken, buurthuizen en zelforganisaties. Daouari: “Gebruikelijk is dat
men bij fysieke of mentale pijn eerst de huisarts bezoekt. Sommige
migranten denken dat als zij de huisarts bezoeken hun kwaal door de
deskundigheid en ervaring van de huisarts snel gesignaleerd en door
medicatie verholpen kan worden. Zo wordt er in bepaalde culturen eenvoudigweg
gedacht. Er is veel ontzag voor artsen. In Nederland werkt
het echter niet zo. Een huisarts verwacht dat de patiënt de klacht onder
woorden brengt en dat daarna pas gekeken wordt naar wat de patiënt
werkelijk mankeert en welke behandeling eventueel nodig is. Daar
proberen wij met name migrantenvrouwen bewuster van te maken.”
43
Welzijn
Voor de vergroting van de zelfredzaamheid worden, naast assertiviteitstrainingen,
ook cursussen ‘omgang met spanning’ georganiseerd.
Deze cursus helpt vrouwen om te gaan met psychosomatische klachten
die voortkomen uit eenzaamheid en stress. “Wij zien bijvoorbeeld
bij Kaapverdische en Antilliaanse vrouwen dat zij vaak alleenstaande
werkende moeder zijn. Zij werken hard, vaak in de schoonmaakbranche,
om rond te kunnen komen. Zij komen door die combinatie
van factoren vaak in een vicieuze cirkel en ervaren daardoor een gevoel
van machteloosheid. Ze kunnen door de alledaagse drukte vaak weinig
tijd voor zichzelf vrijmaken. Wij helpen hen in dit soort situaties de
dag goed te plannen, prioriteiten te stellen en keuzes te maken,” vertelt
Saadia Daouairi. “Daar horen ook praktische zaken bij als het geven
van verantwoordelijkheden aan de kinderen, de samenwerking met buren
en het maken van afspraken met de partner. Kinderen kunnen een
huissleutel krijgen, de schoonmaak thuis kan een keer worden overgeslagen
en het avondeten van de partner kan een keer bescheidener
zijn. Dat is voor veel vrouwen moeilijk omdat zij van nature geneigd
zijn anderen voorrang te geven. Dat is een goede en mooie eigenschap,
maar het moet niet ten koste gaan van de eigen ontwikkeling en het
eigen welzijn.”
Partner
Terugkerend in de trainingen en cursussen is de belangrijke rol
van de partner. Vandaar organiseert Dona Daria tegenwoordig ook
programma’s voor de empowerment van mannen. Doormiddel van
rollenspellen worden mannen geprikkeld om zich in de positie van de
vrouw te verplaatsen. “Dat leidt tot meer begrip,” onderwijst Daouairi.
“De man leert rekening te houden met de mentale behoeften van de
partner, steun te bieden waar nodig en ook kritisch naar de eigen
persoon te kijken.” Gedurende de programma’s wordt de vooruitgang
van de participanten gemeten en eventueel wordt het programma dat
iemand volgt bijgesteld. Zéér belangrijk onderdeel van de empowerment-programma’s
is de nazorg na voltooiing. “Wij willen koste wat
kost voorkomen dat iemand na de looptijd van een programma wordt
‘losgelaten’. Wij proberen ervoor te zorgen dat als iemand niet meer
kan deelnemen aan onze programma’s, ze in contact blijven met onze
samenwerkingspartners in het krachtenveld.”
Per januari 2012 is Dona Daria door de gemeente Rotterdam benoemd
tot Kenniscentrum Emancipatie. Dat betekent dat de organisatie zich
meer dan voorheen richt op ondersteuning van organisaties en professionals
die werken voor de mensen waar Dona Daria zich tot nu toe
vooral zelf op richtte. Op basis van de ervaring die Dona Daria in de loop
der jaren heeft opgebouwd, heeft ze methodieken en trainingen ontwikkelt
die daarbij zullen helpen.

44
Social
Work
De opleiding Social Work van Inholland Rotterdam is hofleverancier van MOB als het
gaat om HBO-stagiair(e)s. Binnen het cluster Social Work vallen de opleidingen Culturele
& Maatschappelijke Vorming, Maatschappelijk Werk & Dienstverlening en Sociaal
Pedagogische Hulpverlening. MOBizine sprak met de opleidingsmanager van Social
Work in Rotterdam, Tina Hoogstraaten. “We hebben de afgelopen jaren de samenstelling
van studenten zien veranderen. Dat vroeg om verandering van de wijze waarop we
de opleiding organiseren,” zegt Hoogstraaten.

‘‘
Onze studenten zijn de social workers van de
toekomst en daar hoort een zelfbewuste houding
bij. Als studenten zich hierin herkennen
kunnen ze zich bij ons aanmelden of informatie
over de opleiding opvragen.
Tina Hoogstraaten is inmiddels vijf jaar
opleidingsmanager bij Social Work. Daarvoor
werkte ze ruim vijftien jaar in de praktijk van
de beroepsopleidingen waaraan ze nu leiding
geeft. Jarenlang in de residentiele hulpverlening
bij Horizon, een instituut voor jeugdzorg
en onderwijs in Alphen aan den Rijn. Daarna
werkte ze in verschillende functies, van pedagogisch
medewerkster tot leidinggevende. Later
werkte Hoogstraaten ook als ouderbegeleidster
op een Medisch Kleuter Dagverblijf.
Betrokkenheid media
Hoogstraaten: “In mijn werk als residentiele
hulpverlener was ik erg jong. We werkten daar
met jongeren met ernstige gedragsproblemen
die veelal afkomstig waren uit multi-problem
gezinnen. We kregen als hulpverlener veel verantwoordelijkheid
om activiteiten te organiseren
waar de jongeren bij gebaat waren. Dan
organiseerden we bijvoorbeeld fietstochten
naar het IJsselmeer. Dat was enorm leerzaam
en uitdagend. Als er iemand uit de band
sprong konden we ook weleens situatie-afhankelijke
maatregelen nemen en innoveren. Dat
is sinds de grotere betrokkenheid van media
steeds moeilijker. Het leidt tot een groeiende
professionalisering van de beroepsgroep. De
functie van residentiele hulpverlener wordt
dan ook steeds meer die van coach. Op zichzelf
vind ik dat jammer, omdat het gaat om
een taaie en weerbarstige doelgroep waarvoor
geen pasklare oplossing is. Als professional
wordt dan meer van je gevraagd.”
Complexiteit en hectiek
Toen Hoogstraaten in latere jaren kwam te
werken als ouderenbegeleider begon ze terug
te verlangen naar de complexiteit en hectiek
van haar eerdere banen. Hoogstraaten: “Jongeren
zijn nog kneedbaar en het motiveert
om resultaten te zien. Ik kan mij herinneren
dat een licht autistische jongen, die op jonge
leeftijd al veel ellende mee had gemaakt, mij
op latere leeftijd bezocht. Hij had altijd al een
tekentalent gehad en had besloten te studeren
op het Grafisch Lyceum Rotterdam. Ik zei
trots op hem te zijn en zijn reactie was dat
mijn goedkeuring heel belangrijk voor hem
was. Dat ontroerde mij diep.”
Opleidingsmanager
Toen de opleidingsmanager kwam te werken
bij Inholland Rotterdam had ze voor zichzelf
eigenlijk een andere rol voorgesteld. Het
werken met jongeren was vanzelfsprekend,
maar een meer met haar eerdere banen te
vergelijken functie leek meer voor de hand
liggend. “Ik had een oriënterend gesprek
met toenmalige directeur van Social Work.
Toen hij op enig moment zei of het mij wat
leek om als opleidingsmanager Social Work
aan de slag te gaan was ik verrast, maar ik zei
volmondig ja.
Klaagcultuur
Sindsdien hebben we veel weten te veranderen.
We hadden te maken met onvrede die
in de loop der jaren niet was uitgesproken
waardoor er een bepaalde klaagcultuur was
ontstaan. Dat had impact op de motivatie van
medewerkers. We hebben moeten werken aan
het onderlinge vertrouwen door met elkaar
te praten. Vervolgens hebben we negatieve
gedachten geleidelijk achter ons gelaten en de
koers van de opleiding bepaald. Toen ik beviel
van mijn dochter en ik vier maanden later
terugkwam op de opleiding, ging het als een
spéér. Binnen een half jaar hadden we de boel
op de rit,” blikt Hoogstraaten terug.
Rust
Vanaf 2007 zag de opleiding het aantal
inschrijvingen stelselmatig stijgen. Onder
meer parellelklassen werden ingevoerd en
door groeiende tevredenheid en mond-totmondreclame
bleven de aanmeldingen toenemen.
“Er was rust en dit leidde tot groeiende
kwaliteit.”
Aanpassing
Een bijkomstigheid voor de opleiding Social
Work was en is nog steeds dat steeds meer
studenten een biculturele achtergrond hebben.
Onder anderen Turkse, Marokkaanse,
Kaapverdische, Antillaanse en Surinaamse
studenten werden zichtbaarder. Dat noopt tot
aanpassing. Hoogstraaten: “We organiseren
nu regelmatig studiereizen naar Marokko,
debatten over onderwerpen die de studenten
interesseren en themabijeenkomsten als islam
en homoseksualiteit. Biculturele studenten
voelen zich daardoor meer en meer thuis en
geaccepteerd op de hogeschool.
‘‘
45
Straatcultuur
De straatcultuur werd ook dominanter. Daardoor
werd het nodig grenzen te stellen. Docenten
waren dat niet gewend. Uit angst werd
lange tijd nagelaten om tegen studenten te
zeggen ‘tot hier en niet verder’. Dat leidde tot
conflicten. Als er een keer een student de klas
uit werd gestuurd werd dat door de student als
persoonlijk ervaren. Dat kwam dus doordat
docenten niet eerder vanuit het management
werden gewezen op gedragsgrenzen die zij in
gegeven situaties behoren te trekken.”
Interactie
De organisatie werd geleidelijk meer
afgestemd op de omgangscultuur onder
studenten, een vernieuwde didactiek voor
docenten werd geïntroduceerd en ook werden
projectgroepen voortaan samengesteld door
docenten en niet door studenten onderling.
Bij dat laatste werd geborgd dat er blijvende
interactie ontstond tussen studenten van
verschillende achtergronden, die normaliter
neigden naar studenten met dezelfde achtergrond.
Social workers van de toekomst
Op de vraag voor welk soort studenten
de opleiding Social Work geschikt is, zegt
Hoogstraaten: “De opleiding is pittig. Er
wordt veel gevraagd van je kennis, houding en
vaardigheden. Studenten die voor onze opleidingen
kiezen moeten de bereidheid hebben
om te studeren en kennis tot zich te nemen.
Ze moeten bovendien kunnen reflecteren op
hun eigen gedrag en resultaatgericht kunnen
werken. Ze moeten zich bewust zijn van de
relaties die ze met de cliënten aangaan en de
ethische dilemma’s die ze hierin tegenkomen.
Persoonlijke kleding en presentatie is ook belangrijk.
Onze studenten zijn de social workers
van de toekomst en daar hoort een zelfbewuste
houding bij. Als studenten zich hierin
herkennen kunnen ze zich bij ons aanmelden
of informatie over de opleiding opvragen.”

46
Multiculinair
Krachel
(Marokkaanse sesam-anijsbroodjes)
Mijn naam is Sara Ben Salah.
Ik ben 21 jaar oud en
ben van Marokkaanse afkomst. Ik
ben geboren in het stadje Nador
dat in het noorden van Marokko
ligt. Na mijn eerste verjaardag hebben
wij ons als gezin gevestigd in
Rotterdam. Ik volg de opleiding
Maatschappelijk Werk en Dienstverlening
aan de Hogeschool IN-
HOLLAND en loop sinds februari
2011 stage bij MOB op de afdeling
MOB Welzijn. Mijn stage zit er jammer
genoeg bijna op maar ik kijk
met een glimlach terug naar de afgelopen
maanden, waarin ik ontzettend
veel heb geleerd en ontdekt.
Vanwege mijn verslaving aan koekjes
en andere lekkernijen, deel ik graag
het volgende recept met u.

Dit heb je nodig:
1 kilo bloem;
250 gram suiker;
2 eieren;
2 zakjes bakpoeder;
50 gram verse gist;
2 eetlepels geroosterd sesamzaad;
2 eetlepels anijszaad;
1 Marokkaans theeglas gesmolten roomboter;
1/2 Marokkaans theeglas oranjebloesemwater;
Een beetje zout en lauw water om het deeg te maken;
1 losgeklopt eigeel om de broodjes mee te bestrijken;
Sesamzaad om over de broodjes te strooien
Zo maak je het:
Doe de bloem in een grote kom en maak in het midden een kuiltje.
Los de verse gist op in wat lauw water en giet in het kuiltje.
Voeg de overige ingrediënten aan het mengsel toe zoals het bakpoeder, het zout, de suiker, het sesamzaad, het
anijszaad, de eieren, de gesmolten roomboter en het oranjebloesemwater.
Voeg lauw water aan het deeg toe, zodat je na minstens 20 minuten kneden een soepel deeg krijgt.
Maak van het deeg bolletjes ter grootte van een mandarijn en laat die 10 minuten rusten.
Druk de bolletjes dan enigszins plat tot een dikte van ongeveer 1 cm., leg ze op een schone doek en bedek ze met
een andere doek.
Laat de deegbolletjes ongeveer 2-3 uur rijzen.
Leg de Krachel dan op een ingevette of met bakpapier belegde bakplaat, bestrijk ze met het eigeel en bestrooi ze
met wat sesamzaad.
Laat de Krachel bakken in een matig warme oven totdat ze goudbruin zijn.
Tip: Smeer wat aardbeienjam op het bovenste gedeelte van de Krachel en bestrooi met kokos voor de verandering.
Deze heerlijke zoete broodjes worden vooral gemaakt
tijdens de islamitische vastenmaand Ramadan maar
zijn natuurlijk het gehele jaar goed te eten.
47

48
M&M detacheert een breed
scala aan professionals in
de zorgsector, bijvoorbeeld
verzorgers, verplegers en
begeleiders. Daarnaast levert
M&M vergelijkbare interimprofessionals
aan zorginstellingen,
en verzorgt het
administratieve diensten aan
zowel particulieren als het
Midden- en Kleinbedrijf.
www.mens-maatwerk.nl | info@mens-maatwerk.nl | T: 010- 425 41 55
www.sanitas.nl
info@sanitas.nl
www.zorgmetaandacht.nl
Toegankelijke zorg
HUISARTSEN
PSYCHIATRIE
EVA VERLOSKUNDIGEN
KRAAMZORG SARA
BESNIJDENISKLINIEK
Dorpsweg 35d, 3082 LB Rotterdam
T. (010) 294 05 95
Mathenesserlaan 540, 3023 HL Rotterdam
T. (010) 820 22 11

Rotterdam
Heb jij oog voor de
maatschappij?
Bied jij graag hulpverlening aan mensen binnen
de dynamiek van de multiculturele samenleving?
Dan is een hbo-opleiding bij Social Work aan
Hogeschool Inholland Rotterdam een goede keus!
• Maatschappelijk Werk en Dienstverlening
• Sociaal Pedagogische Hulpverlening
• Culturele en Maatschappelijke Vorming
Meer weten? www.inholland.nl/rotterdam
Hier vind je ook terug in welke varianten
(voltijd, deeltijd, duaal) deze sociale opleidingen
aangeboden worden.
49

Meer dan zorg alleen...
MOB is een organisatie die een breed scala aan diensten biedt op het gebied van wonen, zorg, welzijn en
hulpverlening. Of het nu gaat om wonen, zorg, welzijn of hulp, MOB biedt altijd “Meer dan zorg alleen”
Met aandacht voor uw persoonlijke situatie, interesses, en culturele achtergrond luisteren én handelen
wij naar úw wensen en behoeften. Van ons kunt u aangepaste zorg thuis verwachten en geschikte woon-
ruimte in één van onze woon-service voorzieningen. Wij geven u voorlichting over onderwerpen die u be-
langrijk vindt en organiseren dagactiviteiten en cursussen op gebied van opvoeding, zorg en gezondheid.
Ons doel en ons plezier is om u zo lang en zo goed mogelijk te laten deelnemen aan de samenleving.
Locatie Rotterdam Zuid
Riebeekstraat 65
3072 VT Rotterdam
T: 010-476 08 18
F: 010- 276 33 25
Locatie Rotterdam Noord
Jacob Catstraat 94
3035 PS Rotterdam
T: 010-476 08 18
F: 010-465 03 59
info@mob.nu www.mob.nu
Locatie Rotterdam West
Beukelsdijk 139 c
3022 DA Rotterdam
T: 010- 476 08 18
F: 010-276 33 25