Beknopt verslag van de Zoneclips van 31 mei 2003 op Vlieland

Bijlage I (vervolg verslag van de eclips van 31 mei 2003) :
Tijdsverschil in waargenomen eclips
Er is iets merkwaardigs op te merken wanneer de bijbehorende data van de eclips wordt bestudeerd:
Het zou te verwachten zijn dan het maximum van de eclips precies samenvalt met de tijd waarop de sensor de
laagste lichthoeveelheid meet. Echter dit lijkt niet het geval:
Tijd Licht
5:31:49 320
5:32:19 315
5:32:49 313
5:33:19 313
5:33:49 317
5:34:19 323
5:34:49 333
Tabel 1
Tabel 1 geeft een kleine uitsnede uit de totale data weer, zoals die is gemeten met een de gebruikte lichtsensor
Er is hieruit af te lezen dat een minimum hoeveelheid licht gemeten is omstreeks 5:32:30. (een lage waarde
voor de hoeveelheid licht duidt op weinig strooilicht in de hemel)
Hoewel mijn programma ASTRONOM het maximum van de eclips heeft afgerond op 5:34:00 (zie figuur 1 op
blz.2), heeft dit programma het maximum van eclips berekend op 5:34:17 bij een grootte van 0,900
Uit vergelijk van deze gegevens lijkt het erop dat de hemel haar grootste verduistering beleeft op bijna
2 minuten voor het theoretisch maximum van de eclips.
Nauwkeurigheid van de waarnemingen/berekeningen:
Ik ga ervan uit dat het berekende maximum als de tijdregistratie hiervoor voldoende nauwkeurig zijn uitvegoerd.
Ter vergelijk voor Utrecht berekent ASTRONOM het maximum op 5:22:38 bij een grootte van 0,893. Dit komt aardig
overeen met datgene wat in de sterrengids 2003 wordt opgegeven (maximum 5:33 bij een grootte van 0,893), Bij de
extrapolatie naar de coördinaten van de waarneemlocatie op Vlieland verwacht ik geen grote fouten die het waargenomen
tijdsverschil verklaren. De waarneemlocatie is bepaald via een GPS en op de topografische kaart van Vlieland (1:25000)
aangetekend.
X134,198 ; Y590,266 (53°17'55"NB ; 05°04'31"OL WGS84) ; Delta_T = 64,56 s. (31-05-2003)
De tijdswaarneming: Ter plaatse op Vlieland is de locale tijd gemeten met een GPS (Garmin Venture) en vervolgens is de
systeemtijd van de laptop hieraan zo goed mogelijk gelijk gezet. (fout +/-1 seconde). Na afloop van de metingen is de
systeemtijd weer gecontroleerd met de GPS.
Natuurlijk is het niet uit te sluiten dat hierbij vergissingen zijn gemaakt, maar de eindcontrole maakt de kans hierop wel
klein. Het verlopen/drift van de systeemtijd tijdens de metingen is niet waargenomen.
Het tijdsverloop tussen de metingen/meettijd en het wegschrijven van de data bedroeg niet meer dan 2 tot 5 seconden.
Rond het tijdstip van de eclips was er een flauwe nevel aan de noordoostelijke hemel, doch de opkomende “hoorn” van de
verduisterde Zon had geen enkele moeite daar doorheen te prikken. Na het opkomen der zon nam deze nevel snel af.
Verder is bewolking/sluier die dag niet meer waargenomen.
Wanneer er inderdaad een fenomeen bestaat van het niet samenvallen van de tijdstippen zou er mogelijk het
volgende aan de hand kunnen zijn.
1. Tijdens de vroege eclips vonden 2 effecten plaats; enerzijds wordt een alsmaar groter deel van de Zonneschijf
afgeschermd, terwijl de opkomende zon ook een lichtkracht toeneemt. (met name de blauwe component van het
hemellicht)
2. Tijdens dat wij op Vlieland het maximum van de eclips beleefden, is de eclips voor waarnemers in het oosten
alweer aan het afnemen. Mogelijk dat de sensor heeft gereageerd op een toename van strooilicht uit oostelijke
richting.
3. Invloeden van de atmosferische straalbreking (theoretische afplatting van de zonneschijf bedroeg bijna 11%
tijdens het maximum van de eclips) . Tijdens de opkomst van de zon vindt ook de grootste lichtgradiënt plaats over
de Zonneschijf, en dit verandert snel naarmate de Zon hoger boven de kim komt. (De zonnesikkel viel rond
~5:33:15 samen met het onderste (=lichtzwakste) gedeelte van de Zonneschijf, of wel de beide hoorns van de
Zonnesikkel bereikten op dat moment een zelfde hoogte boven de horizon)
4. Anders?
Ik ben benieuwd of dit fenomeen ooit is waargenomen en of er een dergelijke verklaring voor bestaat.