ON VAN HEENVLIET - De Hoge Heerlijkheid Heenvliet - Nieuwesluis

Heenvliet op 8 December 1911 overleed, kon Dr. G. A. Lamaison van
I den Berg de helft der Heerlijkheid aanvaarden tegen betaling van een
I zekere som. De andere helft der Heerlijkheid erfde Dr. Lamaison van
I
den Berg, toen Vrijvrouwe Cornelia Maria Lamaison van Heenvliet
op 1 Februari 1912 overleed. Zij legateerde n.l. op 19 October 1938
"aan haar neef Dr. Lamaison van den Berg, alle titels, rechten en
gerechtigheden betreffende de Heerlijkheid Heenvliet en Koolwijkspolder,
alle stukken, akten, papieren, registers, kaarten, teekeningen,
brieven, het lak-cachet der Heerlijkheid Heenvliet en wat dies meer
zij en op die Heerlijkheid in den meest uitgebreiden zin betrekking
heeft." Hier bestond eveneens de verplichting tot inbreng van een
bepaalde som in haar nalatenschap.
Uit deze akten blijkt, dat de leden der familie Lamaison van Heenvliet
nog tot de huidige tijd de Heerlijkheid achten te bestaan, hetgeen
zeer merkwaardig is in verband met de betekenis, die aan de afschaffing
in 1818 gehecht wordt. Evenzeer merkwaardig zou het zijn de gedachten
te kennen der notarissen Korteweg te Heenvliet en Knegt te
Rotterdam -de laatste is intussen overleden -, die bij het opmaken
dezer akten ten aanzien van heerlijke titel en heerlijke rechten bij hen
zijn opgekomen. Want wat is nu eigenlijk het gevolg van deze erflatingen
geweest? Het erven van een titel zonder rechten of mét
rechten? Ondanks wetsartikelen en handboeken leeft er toch nog altijd
In deze plattelands gemeenschap een besef van de vroegere Heerlijkheid
"in welstand", en van het vanzelfsprekende van het bestaan van
enige heerlijke rechten. Zo maakt Dr. Lamaison van den Berg aanspraak
op de erkenning van de zwaan drift en vogelarij, het visrecht
en veerrecht op Rozenburg. Dat er in de gracht van de ruïne zwanen
worden gehouden is een uitvloeisel der zwaandrift, een afgeleid regaal.
Er valt geen enkele bepaling aan te wijzen krachtens welke dat recht
van zwaandrift zou zijn vervallen, maar -zo zegt de Blécourt -
voorzover de houder een exclusief recht pretendeert te bezitten als
ambachtsgevolg, is dit karakter er aan ontnomen door de staatsregeling
van 17981).
Hoe het ook zij, exclusief recht of niet, een feit is het, dat niemand
anders op het grondgebied der gemeente of vroegere Heerlijkheid
Heenvliet zwanen houdt.
Voorts bestaan nog steeds het veerrecht en het visrecht. Ondanks
het feit, dat de wet op de visserij van 5 October 1931 het visrecnt
verbindt aan de eigendom van het water, wordt in Heenvliet het
visrecht verpacht, niet alleen op water, dat eigendom is van Dr.
Lamaison van den Berg, doch ook op andere wateren in Heenvliet. als
1) Prof. A. de Blécourt, Kort begrip van het Oud-Vaderlandsch Burgerlijk recht,
Je druk. p. 290.
/
259