ON VAN HEENVLIET - De Hoge Heerlijkheid Heenvliet - Nieuwesluis

specificatie van het jaarschot, "jaarlijks vier en dertig gulden tachtig
centen". Een onbeduidende grondrente dus. Toch is het merkwaardig
te zien, hoe lang sommige rechten. zoals het jaarschot en de varkens~
schouw. die wij in 1862 opnieuw beschreven zien. zich sedert de
Middeleeuwen tot de twintigste eeuw in Heenvliet gehandhaafd
hebben. De varkens schouw is thans afgeschaft; het jaarschot bestond
tot voor kort.
Het tiendrecht werd niet met name genoemd. doch het staat vast, dat
de boeren van Heenvliet aan de familie Lamaison van Heenvliet nog
steeds tiendplichtig waren. Over het algemeen kan men zeggen. dat.
zoals uit de stukken blijkt. de familie Lamaison van Heenvliet met de
meeste ijver al die rechten gehandhaafd heeft, waarvan de uitoefening
haar niet in conflict kon brengen met de centrale bestuursorganen. en
die bovendien meer of minder grote sommen opbrachten. Zij hieldI
bovendien aan de titel van Vrijheer vast. welke vanouds gelijk stond
met die van Baanderheer of Baron. Voeg daarbij. dat zij de ver~I
mogendste grootgrondbezitster van Heenvliet was. en men begrijptI
wel de invloedrijke positie. die deze familie in Heenvliet innam. DeI
naam Lamaison heeft daar voor de bewoners nog een bijzondere en in
r zeker opzicht eerbiedwekkende klank.
Dat verscheidene van haar oudtijds heerlijke rechten ook door de
Staat hoog werden getaxeerd blijkt o.a. uit de afkoopsommen. die be~
taald zijn. Voor het recht der zalmvisserij op de Maas betaalde de
Staat aan de weduwe Lamaison van Heenvliet in 1873 f 7000,-. De
tiend wet van 1907 maakte aan de tiendheffing ook voor Heenvliet een
eind, in ruil voor een aanzienlijke schadeloosstelling. De aanleg van de
trambaan Rotterdam-Oostvoorne over een dam dwars door de
Bernisse bracht ook de tol en brug rechten, oudtijds een veerrecht. in
het geding en noodzaakte het Rijk tot afkoop. In 1931 werden de tol~
rechten van Cornelia Maria Lamaison van Heenvliet. V rijvrouwe van
Heenvliet en Koolwijkspolder en Pieter Lamaison van Heenvliet ener~
zijds en Jhr. Gevaerts van Geervliet. als erfgenaam van de vroegere
heerlijkheid Putten anderzijds, afgekocht voor de som van f 12000.in
totaal. De grondwetsherziening van 1922 maakte aan het zoge~
naamde collatierecht ook hier een eind, terwijl reeds in 1866 de
bevoegdheden van mevrouw de wed. J. M. Lamaison van Heenvliet~
van der Minne ten aanzien van het beheer der kerkelijke goederen
werden opgeheven. Bij dit laatste was natuurlijk geen sprake van
~chadevergoeding, evenmin voor de afschaffing van het heerlijk jacht~
recht bij de jachtwet van 1923.
Hiermede waren ook rechten van geringer betekenis, die nog
herinnerden aan de vroegere Heerlijkheid Heenvliet. vervallen. Samenvattend
kan men dit merkwaardig verschijnsel signaleren, dat de familie
'1
/
255