ON VAN HEENVLIET - De Hoge Heerlijkheid Heenvliet - Nieuwesluis

" (,
punt tijdens het begin der 80~jarige oorlog, geeft een quohier van 1680
nog slechts 86 families, tezamen 300 personen, terwijl men in 1632
111 huizen telde en in 1732 116. In het midden der 18e eeuw telde men
500 inwoners, welk aantal in 1798 gestegen was tot 530. In de 1ge
eeuw echter zien wij een opmerkelijke toename van de bevolking. De
ontwikkeling van Rotterdam als zeehaven en de verzanding der
toegangswegen maakte een directe en gemakkelijke verbinding met de
zee noodzakelijk, zodat op initiatief van Koning Willem I het
zogenaamde Voorn se kanaal gegraven werd, dat langs de haven van
Hellevoetsluis en Nieuwesluis een betere verbinding met de zee bood.
dan langs de steeds meer verzande Brielse Maas mogelijk was. Het
kanaal, dat door de Koning zelf voor het grootste deel werd ge~
financierd, werd gegraven van 1827 tot 1829 en in 1830 geopend. Het
was 10 km lang en liep dwars door het eiland Voorne van de Nieuwe
Maas naar het Haringvliet, voor het grootste deel dwars door het
gebied van de vroegere heerlijkheid, thans gemeente, Heenvliet. Het
intensieve scheepvaartverkeer kwam de inwoners van Nieuwesluis en
Heenvliet zeer ten goede. Het bracht nieuwe welvaart, zodat in 1859
de gemeente Heenvliet 187 huizen telde met een inwoneraantal van
1059. Het hoogste aantal werd bereikt in 1879, n.l. 1341. Na het
graven van de Nieuwe Waterweg, die in 1871 geopend werd, gingen
Nieuwesluis en Heenvliet weer achteruit tengevolge van emigratie. Het
hoofdmiddel van bestaan bleef de landbouw. Pas in de 20ste eeuw
kan men van enige tuinbouw spreken. In 1936 telde Heenvliet nog 1202
inwoners, waarvan ongeveer 0.59 % Rooms~Katholiek, 74 % Hervormd
en 5 % Gereformeerd. Het overige percentage omvatte 19 % onkerke~
~ lijken. Die verhoudingen dateren echter pas van de tweede helft der
1ge eeuw. In 1849 telde men nog 92 ~ % Hervormden 1).
De kerkelijke gemeente Heenvliet. -en daarmede hebben wij in de
eerste helft der 1ge eeuw de Hervormde Kerk op het oog -, moest
onder Ds. Bodde en Ds. Steenberg 2) besluiten tot een grondige
restauratie van het kerkgebouw, dat reeds meer dan vier eeuwen had
getrotseerd, doch nu. ondanks vele kleine reparaties. zo bouwvallig
geworden was, dat het niet meer kon worden gebruikt. De regering
verleende een subsidie van f 8000,-, waarna in 1822 met het herstel
een aanvang werd gemaakt. Die restauratie duurde van 1822 tot 1824,
in welke jaren in het Oude Raadhuis werd gekerkt. Bijna de gehele
kerk moest worden afgebroken, zodat pas in 1824 het nieuwe gebouw
, in gebruik kon worden genomen. Dat nieuwe gebouw was een aardige
[I dorpskerk met een eenvoudig middenschip. De toren stond boven de
1) Dr. J. Klok. Voorne en Putten.
Z) Zie de lijst der Predikanten in Bijlage XXII.
252
".