Memotax 2013, hoofdstuk inkomstenbelasting

INKOMSTENBELASTING
IB 1. Algemeen
IB 1.1 Partnerregeling
Algemeen
Het begrip partner is vanaf 2011 gedefinieerd in de Algemene wet inzake rijksbelastingen
(AWR). Diverse wetten kunnen het begrip partner aanvullen of beperken.
In de AWR wordt als partner aangemerkt:
l de echtgenoot;
tenzij een echtscheidingsprocedure of een procedure van scheiding van tafel en bed is
ingediend én de echtgenoten niet meer op hetzelfde adres bij de Gemeentelijke
Basisadministratie (GBA) zijn ingeschreven;
l de ongehuwde meerderjarige persoon:
t waarmee de ongehuwde meerderjarige belastingplichtige;
t een notarieel samenlevingscontract is aangegaan;
èn
t met wie hij op hetzelfde adres bij de GBA is ingeschreven.
Ongehuwden kunnen op gezamenlijk verzoek toch partner zijn als ze niet op hetzelfde
woonadres zijn ingeschreven, als deze niet langer mogelijk is als gevolg van opname in
een verpleeghuis vanwege medische redenen of ouderdom. Er mag dan voor geen van
beide personen een derde persoon als partner worden aangemerkt. Bij ministeriële
regeling kunnen nadere regels gesteld worden.
Degene die een deel van het kalenderjaar als partner wordt aangemerkt, wordt ook voor
de andere perioden van het kalenderjaar als partner aangemerkt, als hij in die andere
perioden op hetzelfde adres in de GBA is ingeschreven.
Een persoon kan op enig moment slechts één partner hebben. De AWR bepaalt wie de
partner is, als er meerdere personen zouden kunnen kwalificeren.
Wet IB 2001
Ongehuwden kunnen voor de inkomstenbelasting toch als partner worden aangemerkt,
zonder dat er sprake is van een notarieel samenlevingscontract. Het betreft dan degene
die op hetzelfde woonadres als de belastingplichtige staat ingeschreven en
2013 en 2012
l uit wiens relatie met de belastingplichtige een kind is geboren; of
l die een kind van de belastingplichtige heeft erkend dan wel van wie een kind door de
belastingplichtige is erkend; of
l die voor de pensioenregeling als partner van de belastingplichtige is aangemeld; of
l die samen met de belastingplichtige een woning heeft, die – anders dan tijdelijk – als
hoofdverblijf ter beschikking staat op grond van (economisch) eigendom, of een recht
van lidmaatschap van een coöperatie;
25
INKOMSTEN-
BELASTING

l waarbij op dat woonadres tevens een minderjarig kind van ten minste een van beiden
staat ingeschreven (behoudens de situatie van een zakelijke huurovereenkomst tussen
beiden);
l die in voorafgaande kalenderjaar reeds partner van de belastingplichtige was.
2011
l uit wiens relatie met de belastingplichtige een kind is geboren; of
l die een kind van de belastingplichtige heeft erkend dan wel van wie een kind door de
belastingplichtige is erkend; of
l die voor de pensioenregeling als partner van de belastingplichtige is aangemeld; of
l die samen met de belastingplichtige een woning heeft, die – anders dan tijdelijk – als
hoofdverblijf ter beschikking staat op grond van (economisch) eigendom, of een recht
van lidmaatschap van een coöperatie.
IB 1.2 Gelijkstelling
In de Wet IB zijn gelijkstellingen opgenomen, op grond waarvan bepaald is wat gelijk
gesteld wordt met:
l de premie voor een verzekering;
l Nederlandse voorschriften en verklaringen van Nederlandse instellingen;
l de basisadministratie persoonsgegevens.
IB 1.2.1 Gelijkstelling met de premie voor een verzekering (2012 en
2011)
De op de verzekeringnemer drukkende uitgaven ter beloning van de assurantietussenpersoon
voor het afsluiten en/of verlengen van een verzekering of het incasseren van
premies worden gelijkgesteld met de premie voor een verzekering.
Deze gelijkstelling is m.i.v. 2013 komen te vervallen!
IB 1.2.2 Wederzijdse erkenning
Met Nederlandse voorschriften of verklaringen worden gelijkgesteld voorschriften van of
verklaringen van instellingen in een van de lidstaten van de EU die overeenkomen met de
Nederlandse voorschriften of verklaringen.
IB 1.2.3 Gelijkstelling met basisadministratie persoonsgegevens
Met de basisadministratie persoonsgegevens wordt gelijkgesteld een daarmee naar aard
en strekking overeenkomende administratie buiten Nederland. Bij ministeriële regeling
kunnen nadere regels worden gesteld voor de situatie dat een persoon niet in Nederland
woont en niet is ingeschreven in een naar aard en strekking met de basisadministratie
persoonsgegevens overeenkomende administratie buiten Nederland.
26

IB 1.3 Overige bepalingen
De Wet IB kent nog de volgende bepalingen met betrekking tot partnerschap en aanverwantschap:
l een persoon die van tafel en bed is gescheiden wordt aangemerkt als ongehuwd. Voor
de uitvoering hiervan kunnen nadere ministeriële regels worden gesteld;
l een pleegkind wordt gelijkgesteld aan een kind, ook voor de bloed- en aanverwantschap;
l een persoon kan op enig moment slechts één partner hebben. Als een persoon meer
dan één echtgenoot heeft, wordt alleen de echtgenoot uit de oudste verbintenis als
partner aangemerkt. Bij meer dan één notarieel samenlevingscontract, wordt alleen
het oudste samenlevingscontract in aanmerking genomen. Een notarieel samenlevingscontract
met meer dan één persoon, wordt niet in aanmerking genomen.
art. 1.2 t/m 1.4, 1.7.b t/m 1.9 Wet IB
IB 2. Belastingheffing
IB 2.1 Berekening verschuldigde IB/PVV
Voordat wordt ingegaan op de afzonderlijke onderdelen van de heffingsgrondslagen,
wordt eerst een toelichting gegeven op de wijze waarop de verschuldigde inkomstenbelasting
wordt vastgesteld.
IB 2.1.1 Binnenlands belastingplichtigen
Box I
Belastbaar inkomen uit werk en woning 1 (zie IB 3.) ……….…
IB/PVV (progressief belast) …….……
Box II
Belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang (zie IB 13.) ……….…
Inkomstenbelasting (25%) ……….…
Box III
Belastbaar inkomen uit sparen en beleggen (zie IB 14.) …….……
Inkomstenbelasting (30%) …….…… +
Gecombineerde heffing over inkomen box I tot
en met box III (verzamelinkomen) ……….…
Regeling ter voorkoming van dubbele belasting …….…… – /–
Gecombineerde heffingskorting 2 ……….… – /–
Totaal verschuldigde IB/PVV …….……
1 Dit is tevens het premie-inkomen voor de premieheffing volksverzekeringen (maar maximaal € 33.363 [2012:
€ 33.863; 2011: € 33.436]).
2 De heffingskorting is een combinatie van de heffingskortingen voor de IB en de volksverzekeringen.
27
INKOMSTEN-
BELASTING

IB 2.1.2 Buitenlands belastingplichtigen
Box I
Belastbaar inkomen uit werk en woning (in Nederland) 1 ……….…
IB/PVV (progressief belast) …….……
Regeling ter voorkoming van dubbele belasting …….…… – /–
Box II
Belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang
(in in Nederland gevestigde vennootschap) ……….…
Inkomstenbelasting (25%) …….……
Box III
Belastbaar inkomen uit sparen en beleggen
(in Nederland) ……….…
Inkomstenbelasting (30%) …….…… +
Gecombineerde heffing 2 over inkomen box I tot
en met box III …….……
1 Dit is tevens het premie-inkomen voor de premieheffing volksverzekeringen (maar maximaal € 33.363 [2012:
€ 33.863; 2011: € 33.436]).
2 In bepaalde gevallen heeft een buitenlands belastingplichtige ook recht op heffingskortingen.
art. 2.3, 2.4, 2.7 Wet IB
IB 2.2 Belastingplicht
Belastingplichtig zijn natuurlijke personen:
l die in Nederland wonen (binnenlands belastingplichtigen); of
l die niet in Nederland wonen, maar wel Nederlands inkomen genieten (buitenlands
belastingplichtigen).
Gekozen kan worden om (het hele jaar) als binnenlands belastingplichtige te worden aangemerkt
door:
l een binnenlands belastingplichtige die niet het hele jaar in Nederland woont; of
l een buitenlands belastingplichtige die inwoner is van een bepaalde staat of mogendheid;
of
l een niet-belastingplichtige persoon, indien hij daardoor wordt aangemerkt als fiscaal
partner van een belastingplichtige. Voor zover in het woonland van de partner al
rekening is gehouden met de persoonsgebonden aftrek en de negatieve inkomsten uit
gemeenschappelijke inkomensbestanddelen, wordt daarmee bij de Nederlandse
belastingheffing geen rekening gehouden.
Indien voor binnenlandse belastingplicht wordt gekozen, geldt de keuze niet voor de
volgende artikelen:
l 3.60 (overbrenging vermogensbestanddelen naar het buitenland);
l 3.83 (pensioen in grensoverschrijdende situaties);
l 3.116, lid 4 (emigratieheffing bij een kapitaalverzekering eigen woning);
l 3.136 (uitbreiding begrip negatieve uitgaven bij emigratie);
28

l 4.16, lid 1, onderdeel h (fictieve vervreemding a.b.-aandelen bij einde belastingplicht
anders dan door overlijden);
l 4.17 (uitzondering op fictieve vervreemding);
l 4.17a, 4.17b en 4.17c (doorschuifregelingen bij vererving, bij verdeling van de nalatenschap
binnen twee jaar en bij schenking van tot een a.b. behorende aandelen of
winstbewijzen);
l 4.18 (passanten);
l 4.25 (verkrijgingsprijs a.b. bij het ontstaan van binnenlandse belastingplicht);
l 8.9, lid 3 (verhoging maximum gecombineerde heffingskorting bij minstverdienende
partner);
l 9.2 (voorheffingen);
l artikel I, onderdeel AL, lid 3, Invoeringswet Wet IB (emigratieheffing terzake van
kapitaalverzekeringen die via box I worden afgewikkeld).
art. 2.1, 2.5 Wet IB
IB 2.3 Te conserveren inkomen
IB 2.3.1 Vaststelling belasting bij te conserveren inkomen
Indien een belastbaar inkomen te conserveren inkomen bevat, wordt de belasting bij een
gewone aanslag geheven over de belastbare inkomens verminderd met het daarin
begrepen te conserveren inkomen. Bij een conserverende aanslag wordt de belasting
vastgesteld door de verschuldigde belasting te verminderen met de belasting van de
gewone aanslag. De belasting is minimaal de belasting die zou zijn verschuldigd indien
het te conserveren inkomen het enige inkomen zou zijn.
IB 2.3.2 Bestanddelen te conserveren inkomen
Het te conserveren inkomen kan bestaan uit de positieve inkomensbestanddelen die in
aanmerking zijn genomen op grond van de volgende artikelen:
l 3.58, lid 1 (staking door overlijden. Op verzoek wordt dit inkomensbestanddeel geheel
of gedeeltelijk niet als te conserveren inkomen aangemerkt);
l 3.64, lid 1 (doorschuiving naar andere onderneming bij staking);
l 3.83, leden 1 of 2 (waarde pensioen bij einde binnenlandse belastingplicht);
l 3.116, lid 4 (waarde kapitaalverzekering eigen woning bij einde binnenlandse belastingplicht);
l 3.133, lid 2, onderdelen h of j (bepaalde negatieve uitgaven voor inkomensvoorzieningen
indien in strijd met de voorwaarden wordt gehandeld en bij emigratie);
l 3.136, leden 1 t/m 5 (uitbreiding begrip negatieve uitgaven bij emigratie);
l 4.16, lid 1, onderdeel h (fictieve vervreemding a.b.-aandelen bij einde belastingplicht
anders dan door overlijden);
l 7.2, lid 8 (waarde pensioen buitenlands belastingplichtige indien pensioen is ondergebracht
bij lichaam dat niet als verzekeraar wordt geaccepteerd op grond van
artikel 19a Wet LB);
l 7.5, leden 4, 5 of 7 (fictief) vervreemdingsvoordeel a.b. buitenlands belastingplichtige
bij:
t aandelenfusie/juridische fusie/splitsing omdat voordeel niet kan worden doorgeschoven;
29
INKOMSTEN-
BELASTING

30
t verplaatsing werkelijke leiding uit Nederland.
Op verzoek van de gezamenlijk belanghebbenden wordt als te conserveren inkomen aangemerkt
het vervreemdingsvoordeel uit aanmerkelijk belang wegens:
l de overgang krachtens huwelijksvermogensrecht. In de eerste plaats gaat het daarbij
om de overgang op een niet in Nederland wonende verkrijger. En in de tweede plaats
om de verdeling binnen twee jaren van een ontbonden huwelijksgemeenschap waarbij
wordt toebedeeld aan de niet in Nederland wonende gewezen verkrijger, indien de
aandelen/winstbewijzen geen onderdeel uitmaken van het vermogen van een voor zijn
rekening gedreven Nederlandse onderneming en niet tot het resultaat van een werkzaamheid
in Nederland van hem behoren;
l de overgang krachtens erfrecht onder algemene titel en onder bijzondere titel, de verdeling
van een nalatenschap binnen twee jaren na overlijden van de erflater, respectievelijk
bij de overdracht krachtens schenking. Dit betreft situaties waarin de verkrijger
van de aanmerkelijk belang aandelen in het buitenland woont en om die reden
niet in aanmerking komt voor de doorschuiffaciliteit van respectievelijk artikel 4.17a,
4.17b en artikel 4.17c van de Wet IB 2001.
art. 2.8 en 2.9 Wet IB
IB 2.4 Tarieven inkomstenbelasting
In dit onderdeel zijn de volgende tarieven opgenomen:
l tarief belastbaar inkomen uit werk en woning (box I);
l tarief belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang (box II);
l tarief belastbaar inkomen uit sparen en beleggen (box III).

IB 2.4.1 Tarieven belastbaar inkomen uit werk en woning
De tarieven – bij belastingplicht en volledige premieplicht – voor belastingplichtigen die
per 1 januari jonger dan 65 jaar zijn, zijn als volgt:
Bij een belastbaar inkomen uit werk en woning
van meer
dan
I
€
maar niet
meer dan
II
€
bedraagt de belasting en premieheffing het in kolom III
vermelde bedrag, vermeerderd met het bedrag berekend
door het in kolom IV vermelde percentage te nemen van
het gedeelte van het belastbaar inkomen uit werk en
woning dat het in kolom I vermelde bedrag te boven
gaat
III
€
IV
%
waarvan
premies
%
waarvan
belasting
%
2013
– 19.645 – 37 31,15 5,85
19.645 33.363 7.268 42 31,15 10,85
33.363 55.991 13.029 42 0 42
55.991 – 22.532 52 0 52
2012
– 18.945 – 33,1 31,15 1,95
18.945 33.863 6.270 41,95 31,15 10,80
33.863 56.491 12.528 42 0 42
56.491 – 22.031 52 0 52
2011
– 18.628 – 33 31,15 1,85
18.628 33.436 6.147 41,95 31,15 10,80
33.436 55.694 12.358 42 0 42
55.694 – 21.706 52 0 52
31
INKOMSTEN-
BELASTING

De tarieven – bij belastingplicht en volledige premieplicht – voor belastingplichtigen die
per 1 januari 65 jaar of ouder zijn, maar geboren vanaf 1 januari 1946, zijn als volgt:
Bij een belastbaar inkomen uit werk en woning
van meer
dan
I
€
32
maar niet
meer dan
II
€
bedraagt de belasting en premieheffing het in kolom III
vermelde bedrag, vermeerderd met het bedrag berekend
door het in kolom IV vermelde percentage te nemen van
het gedeelte van het belastbaar inkomen uit werk en
woning dat het in kolom I vermelde bedrag te boven
gaat
III
€
IV
%
waarvan
premies
%
waarvan
belasting
%
2013
– 19.645 – 19,10 13,25 5,85
19.645 33.363 3.752 24,10 13,25 10,85
33.363 55.991 7.058 42 0 42
55.991 – 16.561 52 0 52
2012
– 18.945 – 15,20 13,25 1,95
18.945 33.863 2.879 24,05 13,25 10,80
33.863 56.491 6.466 42 0 42
56.491 – 15.969 52 0 52
2011
– 18.628 – 15,10 13,25 1,85
18.628 33.436 2.812 24,05 13,25 10,80
33.436 55.694 6.373 42 0 42
55.694 – 15.721 52 0 52

De tarieven – bij belastingplicht en volledige premieplicht – voor belastingplichtigen die
per 1 januari 65 jaar of ouder zijn, en geboren zijn vóór 1 januari 1946:
Bij een belastbaar inkomen uit werk en woning
van meer
dan
I
€
maar niet
meer dan
II
€
bedraagt de belasting en premieheffing het in kolom III
vermelde bedrag, vermeerderd met het bedrag berekend
door het in kolom IV vermelde percentage te nemen van
het gedeelte van het belastbaar inkomen uit werk en
woning dat het in kolom I vermelde bedrag te boven
gaat
III
€
IV
%
waarvan
premies
%
waarvan
belasting
%
2013
– 19.645 – 19,10 13,25 5,85
19.645 33.555 3.752 24,10 13,25 10,85
33.555 55.991 7.104 42 0 42
55.991 – 16.527 52 0 52
2012
– 18.945 – 15,20 13,25 1,95
18.945 34.055 2.879 24,05 13,25 10,80
34.055 56.491 6.512 42 0 42
56.491 – 15.935 52 0 52
2011
– 18.628 – 15,10 13,25 1,85
18.628 33.485 2.812 24,05 13,25 10,80
33.485 55.694 6.385 42 0 42
55.694 – 15.712 52 0 52
33
INKOMSTEN-
BELASTING

Voor personen die alleen belastingplichtig zijn, gelden de volgende tarieven:
Bij een belastbaar inkomen uit werk en woning
van meer
dan
I
€
34
maar niet
meer dan
II
€
bedraagt de belasting het in kolom III vermelde bedrag,
vermeerderd met het bedrag berekend door het in
kolom IV vermelde percentage te nemen van het
gedeelte van het b.i. uit werk en woning dat het in
kolom I vermelde bedrag te boven gaat
III
€
IV
%
2013
– 19.645 – 5,85
19.645 33.363 1.488 10,85
33.363 55.991 2.637 42
55.991 – 12.140 52
2012
– 18.945 – 1,95
18.945 33.863 369 10,80
33.868 56.491 1.980 42
56.491 – 11.483 52
2011
– 18.628 – 1,85
18.628 33.436 344 10,80
33.436 55.694 1.943 42
55.694 – 11.291 52
De belasting op het belastbare inkomen uit werk en woning kan – na toepassing van de
regelingen ter voorkoming van dubbele belasting – worden verrekend met de belastingkorting
voor verlies uit a.b. (zie IB 13.4)
Overgangsregeling
Een tarief van 20% geldt voor uitkeringen/verstrekkingen ineens wegens overlijden/
invaliditeit, indien:
l het overlijden/invaliditeit zijn grond vindt in een ongeval dat vóór 1 januari 2001 heeft
plaatsgevonden, voor zover
l het belastbare inkomen uit werk en woning > € 33.363 (2012: € 33.863; 2011:
€ 33.436).
IB 2.4.2 Tarief belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang
Het tarief voor het belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang (a.b.) bedraagt 25%.

IB 2.4.3 Tarief belastbaar inkomen uit sparen en beleggen
Het tarief voor het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen bedraagt 30%.
art 2.10, 2.10a ,2.12, 2.13 Wet IB, art. I, onderdeel Ya Invoeringswet IB
IB 2.5 Toerekeningsregels
IB 2.5.1 Toerekening tussen en binnen de belastbare inkomens
Als een voordeel op grond van meer dan een hoofdstuk/afdeling/paragraaf/box wordt
belast (of daar is vrijgesteld) wordt het voordeel uitsluitend belast in het eerst opgenomen
hoofdstuk/afdeling/paragraaf/box. Er geldt een uitzondering voor:
l schulden waarvan de renteaftrek expliciet is uitgesloten in box I en box II. Deze
kunnen in box III in mindering worden gebracht op het vermogen;
l tijdelijke vermogensverschuivingen tussen box III en de boxen I en II;
l werkruimte in de woning waarvoor vergoeding wordt ontvangen van werkgever waarin
belastingplichtige of met hem verbonden persoon een a.b. (zie ook IB 6.2) heeft, als
het een zelfstandig deel van de woning is (onder voorwaarden).
IB 2.5.2 Toerekening inkomensbestanddelen, rendementsgrondslag en
dividendbelasting minderjarige kinderen
De volgende inkomsten van een minderjarig kind worden belast bij de ouder die het
gezag over dat kind uitoefent (bij ontbreken van een ouder met gezag wordt een ouder die
is ontheven van het gezag gelijkgesteld met een ouder met gezag):
l het belastbare resultaat uit overige werkzaamheden als bedoeld in artikel 3.91, lid 1,
onderdelen a en b en lid 3 en artikel 3.92, Wet IB 2001 (terbeschikkingsstellingsregeling);
l de belastbare inkomsten uit eigen woning;
l het belastbare inkomen uit aanmerkelijk belang;
l het belastbare inkomen uit sparen en beleggen.
Nadere bepalingen
l met een wettelijk vruchtgenot wordt (behalve bij verhaalsrecht) geen rekening
gehouden;
l wanneer het gezag aan meer dan één ouder toekomt wordt het in gelijke delen aan hen
toegerekend;
l bij de toerekening van inkomenbestanddelen aan een ouder die niet het wettelijk
vruchtgenot heeft, kan deze ouder een evenredig deel van de door hem betaalde
inkomstenbelasting verhalen.
IB 2.5.3 Toerekeningsregels belastbaar inkomen tussen partners
Bij de onderlinge verdeling tussen partners geldt het volgende:
l de inkomsten worden belast bij de partner die de inkomsten geniet en de aftrekbare
uitgaven komen in aftrek bij de partner op wie de uitgaven drukken;
l de bestanddelen van box III en de geheven dividendbelasting worden bij de partner in
aanmerking genomen tot wiens bezit die bestanddelen horen;
35
INKOMSTEN-
BELASTING

l partners kunnen voor de gezamenlijke grondslag sparen en beleggen en de volgende
gemeenschappelijke inkomensbestanddelen een keuze maken voor de onderlinge verdeling:
t de belastbare inkomsten uit eigen woning;
t het inkomen uit a.b. vóór vermindering met de persoonsgebonden aftrek;
t de persoonsgebonden aftrek.
Hierbij geldt dat:
l de keuze kan worden gewijzigd tot het onherroepelijk worden van een aanslag, navorderingsaanslag
of conserverende (navorderings)aanslag van een van de partners en
tot zes weken na een uitspraak van de Hoge Raad;
l voor zover geen verdeling is gemaakt, wordt uitgegaan van de verdeling 50%-50%;
l van een gemeenschappelijk bestanddeel slechts sprake kan zijn indien gedurende het
kalenderjaar sprake is van dezelfde partner. Bij partnerschap gedurende een gedeelte
van het jaar kunnen de partners bij de (voorlopige) aangifte samen kiezen om voor het
hele jaar als partner te worden aangemerkt in het kader van de hiervoor vermelde
toerekening. De keuzemogelijkheid geldt niet als door emigratie of immigratie de
belastingplichtige of zijn partner niet het hele jaar binnenlands belastingplichtig is en
niet kiest voor binnenlandse belastingplicht. De belastingplichtige en zijn partner
kunnen de gemeenschappelijke inkomensbestanddelen en de geheven dividendbelasting
ook verdelen over de periode waarin zij beiden binnenlands belastingplichtig
zijn, mits de periode van binnenlandse belastingplicht gelijktijdig aanvangt en
eindigt;
l indien een persoonsgebonden aftrek in aanmerking wordt genomen bij de partner,
wordt een daarmee verband houdende negatieve persoonsgebonden aftrek ook bij die
partner in aanmerking genomen, mits die persoon nog steeds kan kwalificeren als
partner.
art 2.14 t/m 2.17 Wet IB
IB 2.5.4 Toerekeningsregels afgezonderd particulier vermogen
De bezittingen en schulden alsmede de opbrengsten en uitgaven van een bepaald afgezonderd
particulier vermogen (APV; bijvoorbeeld een trust of buitenlandse stichting),
worden geacht bij degene die dat vermogen bij leven of bij overlijden heeft afgezonderd
tot zijn bezit te behoren of op te komen (toerekening). Na het overlijden van deze persoon
worden de bezittingen en schulden alsmede de opbrengsten en uitgaven van een bepaald
APV toegerekend aan diens erfgenamen, per erfgenaam in dezelfde verhouding als hij
verkrijger krachtens erfrecht is van de overledene.
art. 2.14a Wet IB
IB 2.6 Verzamelinkomen
Het verzamelinkomen bestaat uit het totaal van:
l inkomen uit werk en woning;
l inkomen uit aanmerkelijk belang;
l belastbaar inkomen uit sparen en beleggen;
verminderd met daarin begrepen te conserveren inkomen.
36

art. 2.18 Wet IB
Box I
IB 3. Belastbaar inkomen uit werk en woning
Het belastbaar inkomen uit werk en woning wordt gevormd door het inkomen uit werk en
woning minus de te verrekenen verliezen uit werk en woning. Het inkomen uit werk en
woning van box I omvat de volgende bestanddelen:
l belastbare winst uit onderneming;
l belastbaar loon;
l belastbaar resultaat uit overige werkzaamheden;
l belastbare periodieke uitkeringen en verstrekkingen;
l belastbare inkomsten uit eigen woning;
l negatieve uitgaven voor inkomensvoorzieningen;
l negatieve persoonsgebonden aftrekposten;
verminderd met:
l de aftrek wegens geen of geringe eigenwoningschuld;
l uitgaven voor inkomensvoorzieningen;
l persoonsgebonden aftrek.
art. 3.1 Wet IB
IB 4. Belastbare winst uit onderneming
IB 4.1 Ondernemer
Ondernemer (hieronder valt ook de beoefenaar van een zelfstandig beroep) is de
belastingplichtige:
l voor wiens rekening een onderneming wordt gedreven; en
l die rechtstreeks wordt verbonden voor verbintenissen betreffende die onderneming.
IB 4.2 Winst
IB 4.2.1 Algemeen
Belastbare winst is het gezamenlijke bedrag van de winst die de belastingplichtige als
ondernemer geniet uit een of meerdere ondernemingen verminderd met de ondernemersaftrek
en de MKB-winstvrijstelling.
Tot de belastbare winst behoren ook:
l de winst die – anders dan als ondernemer of aandeelhouder – als medegerechtigde
tot het vermogen van een onderneming wordt genoten uit een of meer ondernemingen.
De medegerechtigdheid hoeft zich niet uit te strekken tot een eventueel liquidatiesaldo;
l het bedrag van de gezamenlijke voordelen die de belastingplichtige geniet uit hoofde
van een schuldvordering op een ondernemer ten behoeve van een voor zijn rekening
37
INKOMSTEN-
BELASTING

gedreven onderneming als zich één van de volgende omstandigheden met betrekking
tot de schuldvordering voordoet:
t de schuldvordering functioneert eigenlijk als eigen vermogen van de hiervoor
bedoelde onderneming; of
t de vergoeding is – over de gehele looptijd bezien – grotendeels afhankelijk van de
winst van de onderneming:
] dit geldt niet voor de voordelen uit een schuldvordering die tevens als belastbaar
resultaat uit overige werkzaamheden zouden kunnen worden aangemerkt
(zoals durfkapitaal en leningen aan verbonden personen);
] indien de voorwaarden van de schuldvordering later wijzigen, wordt de schuldvordering
geacht opnieuw te zijn aangegaan;
l de nominale waarde van uitgereikte bonusaandelen van beleggingsinstellingen, voor
zover niet blijkt dat storting heeft plaatsgevonden of zal plaatsvinden.
IB 4.2.2 Bijzondere regelingen
Er gelden bijzondere regelingen voor:
l het maximaal aftrekbare verlies van medegerechtigden;
l verliezen uit de aanloopfase van een onderneming. Deze zijn – onder voorwaarden –
in het eerste kalenderjaar als ondernemer aftrekbaar indien de per saldo resterende
kosten/lasten zijn gemaakt:
t in de 5 kalenderjaren voorafgaande aan het ondernemerschap; én
t verband houden met het starten van de onderneming; én
t niet ten laste van het belastbaar inkomen uit werk en woning kunnen of konden
worden gebracht.
art. 3.2 t/m 3.5, 3.8 t/m 3.10, 3.21 Wet IB, art. 5 Uitv. reg. IB
IB 4.3 Vrijstellingen
Tot de winst behoren onder voorwaarden, niet:
1 Voordelen uit bosbedrijf, tenzij de ondernemer opteert voor belastingheffing;
2 Voordelen uit landbouwbedrijf. Deze zijn vrijgesteld voor zover de waardeverandering
van de grond – daaronder begrepen de ondergrond van gebouwen – is toe te rekenen
aan de ontwikkeling van de waarde in het economische verkeer bij voortzetting van de
aanwending van de grond in het kader van een landbouwbedrijf, en niet is ontstaan in
de uitoefening van het bedrijf;
3 Kwijtscheldingswinst;
4 Uitkeringen uit stakingskas;
5 De voordelen uit aangewezen regelingen voor de ontwikkeling en instandhouding van
bos en natuur;
6 Aanspraken op een pensioenregeling waar de omkeerregel voor geldt;
7 Aanspraken op een IOAZ-uitkering;
8 Aanspraken op een bedrijfsbeëindigingsvergoeding waarvoor de omkeerregel geldt;
9 (Aanspraken op een) WAZ-uitkering;
10 Voordelen waarover bij de verstrekker via een LB-eindheffing belasting is afgedragen
(onder voorwaarden, zie LB 4.);
11 Voordelen in het kader van aangewezen mobiliteitsprojecten.
38

Toelichting
l voor de aanspraken en uitkeringen onder 7 tot en met 9 geldt dat soortgelijke buitenlandse
uitkeringen ook niet tot de winst behoren;
l de toerekeningsregel van artikel 2.14, lid 1, Wet IB 2001 is niet van toepassing op de
(aanspraak op een) WAZ-uitkering.
art. 3.11 t/m 3.13 Wet IB, art. 6 en 6a Uitv. reg. IB
IB 4.4 Beperkt en niet-aftrekbare kosten
Beperkt aftrekbare kosten
Bij het bepalen van de winst uit onderneming komen bepaalde kosten (gedeeltelijk) in
aftrek op de winst:
l kosten privé/gehuurd vervoermiddel € 0,19 per km voor zakelijke kilometers en het
woon-werkverkeer;
l privé-bezittingen, anders dan vervoermiddel als hierboven bedoeld:
t gebruiksvergoeding tot maximaal voordeel dat in box III in aanmerking is genomen
zonder rekening te houden met het heffingsvrije vermogen; en
t een evenredig deel van de kosten die in huurverhoudingen door de huurder plegen
te worden gedragen;
l bezittingen die in privé zijn gehuurd:
t gebruiksvergoeding tot maximaal evenredig deel huurprijs gedurende gebruik in
de onderneming; en
t een evenredig deel van de kosten die in huurverhoudingen door de huurder plegen
te worden gedragen;
l kosten verhuizing ondernemer naar andere woonruimte 1 : maximaal € 7.750 plus
kosten overbrengen inboedel;
l kosten huisvesting ondernemer buiten woonplaats: maximaal 2 jaar;
l reizen en verblijf in verband met cursussen en opleidingen voor studie en beroep en
congressen, seminars, symposia, excursies, studiereizen en dergelijke (tenzij de
werkzaamheden noodzaken tot het bijwonen en maken van de reiskosten): maximaal
€ 1.500;
l voedsel, drank en genotmiddelen, representatie daaronder begrepen, recepties, feestelijke
bijeenkomsten en vermaak, congressen, seminars, symposia, excursies,
studiereizen en dergelijke, inclusief reis- en verblijfkosten: tot € 4.400 (2012: € 4.400;
2011: € 4.300) niet aftrekbaar 2 , tenzij de onderneming direct is gericht op het vervaardigen
of het verhandelen van tot die posten behorende goederen dan wel op het
verrichten van diensten in verband met die posten en die posten deel uitmaken van de
omzet.
1 bij meer dan één onderneming/werkzaamheid komen de kosten gezamenlijk in aftrek bij een onderneming/
werkzaamheid.
2 op verzoek van belastingplichtige komen de genoemde kosten voor 73,5% in aftrek.
Niet aftrekbare kosten
l de werkruimte en inrichting in de woning van de belastingplichtige die niet tot het
ondernemingsvermogen behoort, tenzij de werkruimte een zelfstandig deel van de
woning vormt en:
39
INKOMSTEN-
BELASTING

t tevens over werkruimte buiten die woning wordt beschikt en het gezamenlijk
bedrag van winst, belastbaar loon en belastbaar resultaat uit overige werkzaamheden
hoofdzakelijk in de werkruimte in de woning wordt verworven; of
t niet over werkruimte buiten die woning wordt beschikt en het gezamenlijk bedrag
van winst, belastbaar loon en belastbaar resultaat uit overige werkzaamheden
hoofdzakelijk in of vanuit de werkruimte in de woning wordt verworven en in
belangrijke mate in de werkruimte in die woning wordt verworven;
l telefoonabonnementen in woning;
l literatuur, met uitzondering van vakliteratuur;
l kleding, met uitzondering van werkkleding;
l persoonlijke verzorging;
l inkomensafhankelijke bijdragen als bedoeld in de Zvw, of een buitenlandse regeling
die naar aard en strekking daarmee overeenkomt;
l reizen en verblijf in verband met cursussen en opleidingen voor studie en beroep en
congressen, seminars, symposia, excursies, studiereizen en dergelijke, voor zover
deze meer bedragen dan € 1.500 (tenzij de door de belastingplichtige verrichte werkzaamheden
noodzaken tot het maken van deze kosten);
l tot het privé-vermogen behorende (of gehuurde) muziekinstrumenten, geluidsapparatuur,
gereedschappen, beeldapparatuur, computers en andere dergelijke apparatuur;
l arbeidsbeloning meewerkende partner < € 5.000;
l geheven loonbelasting en premie volksverzekeringen (en daarmee overeenkomende
buitenlandse premies, tenzij belastingplichtige premieplichtig is);
l rente en kosten van overbedelingsschulden;
l uitgaven voor het voeren van een zekere staat;
l vaartuigen voor representatieve doeleinden, tenzij de onderneming direct is gericht op
het vervaardigen of het verhandelen van vaartuigen die worden gebruikt voor representatieve
doeleinden, dan wel op het verrichten van diensten in verband met die
vaartuigen en die vaartuigen/diensten deel uitmaken van de omzet;
l bepaalde geldboeten en schikkingen;
l kosten verband houdend met misdrijven/illegaal wapenbezit (onder voorwaarden);
l kosten verband houdend met agressieve dieren, tenzij een dierenpaspoort is afgegeven;
l steekpenningen als blijkt dat sprake is van bepaalde strafbare feiten;
l geheven dividend- en kansspelbelasting;
l buitenlandse winst- of inkomstenbelasting (als een regeling ter voorkoming van
dubbele belasting van toepassing is);
l kosten en lasten die verband houden met misdrijven terzake waarvan een strafbeschikking
onherroepelijk is geworden.
Toelichting
l onder woning wordt tevens verstaan:
t een duurzaam aan een plaats gebonden schip en de aanhorigheden;
t een duurzaam aan een plaats gebonden woonwagen en de aanhorigheden;
l als werkkleding wordt aangemerkt kleding die (nagenoeg) uitsluitend geschikt is om
in het kader van de onderneming te worden gedragen of is voorzien van kenmerken
waaruit blijkt dat de kleding uitsluitend is bestemd om te worden gedragen bij het
behalen van de winst;
l de aftrekbeperking voor kleding en persoonlijke verzorging geldt niet voor artiesten,
presentatoren en sportbeoefenaren.
40

art. 3.14 t/m 3.17 Wet IB
IB 4.5 Bijtelling privé-gebruik eigen woning
Belastingplichtigen moeten voor het privé-gebruik van een woning – die anders dan
tijdelijk als hoofdverblijf ter beschikking staat – een bedrag bij de winst tellen aan de
hand van de volgende tabel:
Woningwaarde 1
meer dan in €
maar niet
meer dan in €
bijtelling per jaar
– 12.500 0,85% van deze waarde
12.500 25.000 1,05% van deze waarde
25.000 50.000 1,20% van deze waarde
50.000 75.000 1,30% van deze waarde
75.000 1.040.000 1,50% van deze waarde
1.040.000 – € 15.900 vermeerderd met 1,90% van de woningwaarde
voor zover deze uitgaat boven € 1.040.000
1 hierbij wordt uitgegaan van de WOZ-waarde.
Toelichting
l het ondernemingswoningforfait is ook van toepassing op de ruimten in of bij de
woning die als werkruimte worden gebruikt en waarvoor in de winstsfeer geen aftrek
mogelijk zou zijn als de woning tot het privé-vermogen zou behoren;
l een duurzaam aan een plaats gebonden schip of woonwagen is ook een woning.
art. 3.19 Wet IB
IB 4.6 Bijtelling privé-gebruik auto
In de komende jaren zullen de CO2-uitstootgrenzen, die van belang zijn voor de
hoogte van de bijtelling (onttrekking), voor zowel benzine- als dieselauto’s worden
verlaagd. Uiteindelijk komen die grenzen voor beide soorten auto’s in 2015 gelijk
te liggen. Vanaf dan is de bijtelling 14% voor auto’s met een CO2-uitstoot van
maximaal 82 gr/km en 20% voor auto’s met een CO2-uitstoot van meer dan 82
maar niet meer dan 110 gr/km. De aanpassingen vinden plaats per 1 januari van
de jaren 2013, 2014 en 2015. De aanpassing in 2012 vond echter plaats per 1 juli!
Er is voorzien in (ruim) overgangsrecht. In dat overgangsrecht is weer een bijzondere
plaats ingeruimd voor auto’s met geen of een zeer lage CO2-uitstoot.
IB 4.6.1 Autokostenforfait (2011 t/m 30 juni 2012)
De bijtelling voor het privé-gebruik van de auto bedraagt:
l ten minste 25% van de waarde van de auto als de auto niet meer dan 15 jaar geleden
voor het eerst in gebruik is genomen;
41
INKOMSTEN-
BELASTING

l als de auto meer dan 15 jaar geleden in gebruik is genomen, moet 35% van de waarde
van de auto in aanmerking worden genomen;
l indien blijkt dat minder dan 500 privé-kilometers op jaarbasis worden verreden, hoeft
geen bijtelling te worden gepleegd;
l de bijtelling bedraagt 20% in geval van een CO2-uitstoot van meer dan 95 gr/km,
maar niet meer dan 116 gr/km voor een auto die op diesel rijdt;
l de bijtelling bedraagt 20% in geval van een CO2-uitstoot van meer dan 110 gr/km
maar niet meer dan 140 gr/km voor een auto die niet op diesel rijdt;
l de bijtelling bedraagt 14% in geval van een CO2-uitstoot van niet meer dan 95 gr/km
bij een auto die op diesel rijdt;
l de bijtelling bedraagt 14% in geval van een CO2-uitstoot van niet meer dan 110 gr/km
voor een auto die niet op diesel rijdt;
l de bijtelling bedraagt tot 1 januari 2014: 0% indien de CO2-uitstoot maximaal 50 gr/
km is (2011: 0% bijtelling tot 1 januari 2015 indien de CO2-uitstoot 0 gr/km is).
De ondernemer en de resultaatgenieter moeten in de inkomstenbelasting het privégebruik
van de auto bijtellen.
De bijtelling voor het privé-gebruik van de (bestel)auto is bij werknemers belast in de
loonbelasting
Toelichting
l onder auto wordt verstaan een personenauto of bestelauto (artikel 3 Wet BPM) behalve
de bestelauto die door aard of inrichting (nagenoeg) uitsluitend geschikt blijkt voor
het vervoer van goederen;
l de waarde van de auto is:
t de catalogusprijs inclusief BTW en BPM;
t de waarde in het economische verkeer, bij auto’s die ouder dan 15 jaar zijn;
l kosten die voor eigen rekening van de belastingplichtige komen, mogen in mindering
op de bijtelling worden gebracht. Als de kosten hoger zijn dan de bijtelling, leidt het
meerdere niet tot een aftrekpost;
l de bijtelling is in beginsel niet hoger dan het bedrag dat ten laste van de winst is
gebracht;
l het woon-werkverkeer wordt niet als privé-gebruik van de auto aangemerkt.
IB 4.6.1.1 Autokostenforfait met ingang van 1 juli 2012
De verlaging van de CO2-uitstootgrenzen leidt vanaf 1 juli 2012 tot de volgende bijtelling:
l de bijtelling bedraagt 20% in geval van een CO2-uitstoot van meer dan 91 gr/km,
maar niet meer dan 114 gr/km voor een auto die op diesel rijdt;
l de bijtelling bedraagt 20% in geval van een CO2-uitstoot van meer dan 102 gr/km
maar niet meer dan 132 gr/km voor een auto die niet op diesel rijdt;
l de bijtelling bedraagt 14% in geval van een CO2-uitstoot van niet meer dan 91 gr/km
bij een auto die op diesel rijdt;
l de bijtelling bedraagt 14% in geval van een CO2-uitstoot van niet meer dan 102 gr/km
voor een auto die niet op diesel rijdt.
42

Overgangsrecht
l voor de auto waarvan het kenteken voor het eerst op naam is gesteld vóór 1 juli 2012
en die de belastingplichtige al vóór en vanaf 1 juli 2012 onafgebroken ter beschikking
staat blijft de bijtelling gelden zoals die luidde op 30 juni 2012;
l voor de auto waarvan het kenteken op naam van de eigenaar is gesteld vóór 1 juli
2012 en die de belastingplichtige voor het eerst op of na 1 juli 2012 ter beschikking
staat blijft de bijtelling gelden zoals die luidde op 30 juni 2012 (ziet op de auto van
een leasemaatschappij);
l voor de auto waarvan het kenteken voor het eerst op naam is gesteld vóór 1 juli 2012
en die op naam van de eigenaar is gesteld op of na 1 juli 2012 blijft gedurende
60 maanden (gerekend vanaf 1 juli 2012) de bijtelling gelden zoals die luidde op
30 juni 2012; voor daarop volgende periodes van telkens 60 maanden toetsing aan
het na afloop van die 60 maanden geldende regime;
l voor de auto waarvan het kenteken voor het eerst op naam is gesteld na 30 juni 2012
blijft gedurende 60 maanden (gerekend vanaf de datum van tenaamstelling) de bijtelling
gelden zoals die ten tijde van de tenaamstelling luidde; voor daarop volgende
periodes van telkens 60 maanden toetsing aan het na afloop van die 60 maanden
geldende regime;
l voor de auto waarvan het kenteken voor het eerst op naam is gesteld vóór 1 januari
2012 en die een CO2-uitstoot heeft van 0 gr/km blijft tot 1 januari 2017 een bijtelling
gelden van 0%; daarna geldt, voor de rest van de levensduur van die auto, het laagste
percentage zoals dat op 1 januari 2017 in art. 3.20 Wet IB wordt genoemd;
l voor de auto waarvan het kenteken voor het eerst op naam is gesteld vóór 1 januari
2012 en die een CO2-uitstoot heeft van meer dan 0 maar niet meer dan 50 gr/km geldt
tot 1 januari 2017 een bijtelling van 0%; voor daarop volgende periodes van telkens
60 maanden toetsing aan het regime zoals dat op de laatste dag van de voorafgaande
periode (van 60 maanden) gold;
l voor de auto waarvan het kenteken voor het eerst op naam is gesteld op of na 1 januari
2012 en die een CO2-uitstoot heeft van niet hoger dan 50 gr/km blijft gedurende een
periode van 60 maanden de bijtelling gelden zoals die luidde op de eerste van de
maand volgend op de datum van tenaamstelling; voor daarop volgende periodes van
telkens 60 maanden toetsing aan het regime zoals dat op de laatste dag van de voorafgaande
periode (van 60 maanden) gold.
IB 4.6.1.2. Autokostenforfait met ingang van 1 januari 2013.
l de bijtelling bedraagt 20% in geval van een CO2-uitstoot van meer dan 88 gr/km,
maar niet meer dan 112 gr/km voor een auto die op diesel rijdt;
l de bijtelling bedraagt 20% in geval van een CO2-uitstoot van meer dan 95 gr/km maar
niet meer dan 124 gr/km voor een auto die niet op diesel rijdt;
l de bijtelling bedraagt 14% in geval van een CO2-uitstoot van niet meer dan 88 gr/km
bij een auto die op diesel rijdt;
l de bijtelling bedraagt 14% in geval van een CO2-uitstoot van niet meer dan 95 gr/km
voor een auto die niet op diesel rijdt.
Toelichting
De in deze paragraaf vermelde uitstoot- en bijtellingspercentages gelden voor auto’s die
op of na 1 januari 2013 voor het eerst op naam zijn gesteld. Voor eerder te naam gestelde
43
INKOMSTEN-
BELASTING

auto’s zal meestal het overgangsrecht, zoals beschreven in paragraaf 4.6.1.1, nog van
belang zijn.
IB 4.6.2 Verklaring uitsluitend zakelijk gebruik bestelauto
Indien een bestelauto uitsluitend zakelijk wordt gebruikt kan de belastingplichtige een
daartoe strekkende verklaring aan de inspecteur afgeven. Bijtelling kan dan achterwege
blijven zonder dat een kilometerregistratie wordt gevoerd:
l ontvangst van de verklaring wordt door de inspecteur bevestigd;
l als de inspecteur privé-gebruik vermoedt (bijv. door een waarneming bij een pretpark)
dient belastingplichtige de zakelijkheid van die rit aan te tonen;
l slaagt de belastingplichtige daarin niet dan dient voor het hele jaar te worden bijgeteld;
l belastingplichtige kan verklaring intrekken; ook dit wordt bevestigd door de inspecteur;
l bij intrekking vóór enig privé-gebruik wordt de bestelauto geacht tot dat moment niet
privé te zijn gebruikt;
l bij intrekking ná privé-gebruik (hoe gering ook) voor het hele jaar bijtelling;
l belastingplichtige is verplicht verklaring in te trekken wanneer die niet langer juist is.
art. 3.20 Wet IB, art. 9 Uitv. reg. IB
IB 4.7 Winst uit zeescheepvaart (forfaitair)
Op verzoek van de belastingplichtige kan de winst uit zeescheepvaart, in afwijking van
het wettelijk systeem met betrekking tot de winstbepaling, per schip worden bepaald aan
de hand van de volgende tabel.
bedrag in € per dag per 1.000 nettoton
9,08 tot en met 1.000 nettoton
6,81 voor het meerdere tot en met 10.000 nettoton
4,54 voor het meerdere tot en met 25.000 nettoton
2,27 voor het meerdere tot en met 50.000 nettoton
0,50 voor het meerdere boven 50.000 nettoton
Toelichting
voor schepen bestemd voor baggerwerkzaamheden op zee of voor het verrichten van
sleep- of hulpverleningswerkzaamheden op zee aan schepen wordt de forfaitair vastgestelde
winst vermeerderd met de winst die is behaald met werkzaamheden andere dan
vervoer van opgebaggerd materiaal over zee of sleep- en hulpverleningswerkzaamheden
op zee.
De winst wordt met betrekking tot schepen bestemd voor:
l de exploratie van de zeebodem: vermeerderd met de winst die is behaald met werkzaamheden
andere dan vervoer van zaken dan wel personen over zee ten behoeve van
de exploratie van de zeebodem;
44

l het leggen van kabels dan wel pijpen op de zeebodem: vermeerderd met de winst die
is behaald met werkzaamheden andere dan vervoer van zaken dan wel personen over
zee ten behoeve van het leggen van kabels dan wel pijpen op de zeebodem;
l het verrichten van takel- en hefwerkzaamheden op zee aan schepen als bedoeld in
artikel 1, lid 2, van de Schepenwet of aan installaties ten behoeve van de exploratie of
exploitatie van natuurlijke rijkdommen op zee: vermeerderd met de winst die is
behaald met werkzaamheden andere dan vervoer van zaken dan wel personen over zee
ten behoeve van takel- en hefwerkzaamheden op zee;
l baggerwerkzaamheden op zee: vermeerderd met de winst die is behaald met werkzaamheden
andere dan vervoer van opgebaggerd materiaal over zee;
l het verrichten van sleep- en hulpwerkzaamheden op zee aan schepen als bedoeld in
artikel 1, lid 2, van de Schepenwet: vermeerderd met de winst die is behaald met
werkzaamheden andere dan sleep- en hulpverleningswerkzaamheden op zee.
De toepassing van de regeling van forfaitaire winstbepaling kan alleen worden opgezegd
met ingang van het tiende jaar of een veelvoud daarvan; alsdan worden de zaken te boek
gesteld voor de waarde in het economisch verkeer.
De winst uit zeescheepvaart mag worden bepaald aan de hand van het tonnage van de
schepen. Dit geschiedt op verzoek van de belastingplichtige per onderneming in het
eerste jaar waarin winst uit zeescheepvaart wordt genoten dan wel nadien in het tiende
jaar of een veelvoud daarvan.
Onder winst uit zeescheepvaart wordt verstaan de winst behaald met de exploitatie (onder
voorwaarden) van een schip voor:
l het vervoer van zaken of personen in het internationale verkeer over zee;
l het vervoer van zaken of personen over zee ten behoeve van de exploratie/exploitatie
van natuurlijke rijkdommen op zee;
l de exploratie van de zeebodem;
l het leggen van kabels dan wel pijpen op de zeebodem;
l het verrichten van takel- en hefwerkzaamheden aan schepen op zee;
l baggerwerkzaamheden op zee waarvan de jaarlijkse bedrijfstijd van het schip grotendeels
uit zeevervoer bestaat;
l het verrichten van sleep- of hulpverleningswerkzaamheden aan schepen op zee en
hulpverleningswerkzaamheden op zee uitgezonderd schepen die grotendeels voor
havensleepdiensten worden gebruikt;
l of werkzaamheden die hier direct mee samenhangen.
Bij eventuele (gedeeltelijke) staking binnen tien jaar moet het (gedeeltelijke) restant
alsnog tot de winst worden gerekend. Als staking geldt in dit kader niet:
l de doorschuiving bij scheiding (artikel 3.59 Wet IB 2001);
l doorschuiving naar een ondernemer (artikel 3.63 Wet IB 2001);
l omzetting in BV/NV (artikel 3.65 Wet IB 2001);
mits degene aan wie wordt overgedragen dit verzoekt, alsmede staking door overlijden.
Indien de forfaitaire winstbepaling niet meer van toepassing is moet de waarde van de
schepen worden gesteld op de waarde in het economische verkeer (tenzij het forfaitaire
regime meer dan tien jaar heeft gegolden). Hierbij geldt:
l dat de waarde wordt verminderd met reserves die buiten aanmerking zijn gebleven ten
tijde van de optie voor de forfaitaire winstbepaling;
l dat de waarde dan niet verder daalt dan tot nihil.
45
INKOMSTEN-
BELASTING

Voorwaarden
l bij een samenwerkingsverband met natuurlijke personen of rechtspersonen worden de
werkzaamheden die door hen voor het samenwerkingsverband worden verricht, meegenomen
voor de beoordeling of sprake is van exploitatie door de belastingplichtige;
l in het eerste jaar van forfaitaire winstbepaling moet worden afgerekend over de dan
bestaande:
t fiscale reserves;
t stille reserves;
tot maximaal het bedrag van de te verrekenen verliezen.
art. 3.22 t/m 3.24 Wet IB
IB 4.8 Afschrijving op bedrijfsmiddelen
IB 4.8.1 Algemeen
Naast de gewone afschrijving bestaat voor diverse bedrijfsmiddelen ook de faciliteit van
willekeurige afschrijving. Hieronder wordt de gewone afschrijving kort toegelicht, vervolgens
wordt de willekeurige afschrijving – en de bedrijfsmiddelen waarop deze faciliteit
van toepassing is – uitgebreid behandeld.
IB 4.8.1.1 Afschrijving op bedrijfsmiddelen
l het gedeelte van de nog niet afgeschreven aanschaffings- of voortbrengingskosten
van bedrijfsmiddelen (goederen die voor het drijven van een onderneming worden
gebruikt) dat aan het kalenderjaar kan worden toegerekend, kan jaarlijks ten laste van
de winst worden gebracht;
l bij voorwerpen van geringe waarde kunnen de werkelijke aanschaffings- of voortbrengingskosten
in het jaar van aanschaf/voortbrenging ten laste van de winst worden
gebracht;
l het gedeelte van de nog niet afgeschreven aanschaffings- of voortbrengingskosten dat
aan het kalenderjaar kan worden toegerekend bedraagt op jaarbasis met betrekking tot
goodwill ten hoogste 10% en met betrekking tot andere bedrijfsmiddelen (voor de
afschrijvingsbeperking van gebouwen wordt verwezen naar onderdeel 4.8.1.2) ten
hoogste 20% van de aanschaffings- of voortbrengingskosten van het bedrijfsmiddel;
l de voortbrengingskosten van immateriële activa kunnen in het kalenderjaar van voortbrenging
ineens worden afgeschreven.
art. 3.30 Wet IB
IB 4.8.1.2 Beperking afschrijving gebouwen
l afschrijving op een gebouw in een kalenderjaar is slechts mogelijk als de boekwaarde
van het gebouw hoger is dan de bodemwaarde daarvan en bedraagt ten hoogste het
verschil daartussen;
l voor de afschrijvingsbeperking en de afwaardering tot lagere bedrijfswaarde worden
de onderdelen van een gebouw, de daarbij behorende ondergrond en aanhorigheden
als één bedrijfsmiddel beschouwd. Werktuigen die van een gebouw kunnen worden
afgescheiden zonder dat beschadiging van betekenis aan die werktuigen wordt toe-
46

gebracht en die niet op zichzelf als een gebouwd eigendom zijn aan te merken, worden
als afzonderlijk bedrijfsmiddel beschouwd;
l de bodemwaarde is voor een beleggingspand (pand dat hoofdzakelijk ter beschikking
wordt gesteld aan derden) de WOZ-waarde van het gebouw en voor een pand in eigen
gebruik 50% van de WOZ-waarde;
l de afschrijvingsbeperking geldt eveneens voor glasopstanden.
art. 3.30a Wet IB
IB 4.8.2 Willekeurige afschrijving op bedrijfsmiddelen
l bij willekeurige afschrijving geldt dat kan worden afgeschreven zodra:
t voor de verwerving of verbetering verplichtingen zijn aangegaan; of
t voortbrengingskosten zijn gemaakt,
waarbij de afschrijving voor de ingebruikneming niet hoger kan zijn dan:
t voor de verplichtingen is betaald; of
t aan voortbrengingskosten is gemaakt;
l voor de afschrijving kan de betreffende minister bepalen dat afschrijving slechts
mogelijk is nadat – op daartoe strekkend verzoek – is verklaard dat sprake is van een
aangewezen bedrijfsmiddel;
l indien op een bepaald moment niet meer aan de voorwaarden van de willekeurige
afschrijving wordt voldaan, kan de willekeurige afschrijving worden teruggenomen en
wordt de boekwaarde van het bedrijfsmiddel gesteld op de boekwaarde die zou zijn
bereikt zonder de willekeurige afschrijving;
l bepalend voor de afschrijving is het regime dat geldt op het moment dat de verplichtingen
zijn aangegaan of de voortbrengingskosten zijn gemaakt;
l de aanschaffings- of voortbrengingskosten van de volgende bedrijfsmiddelen komen
onder voorwaarden in aanmerking voor willekeurige afschrijving:
t milieu-bedrijfsmiddelen;
t andere aangewezen bedrijfsmiddelen (2011);
t investeringen voor startende ondernemers tot maximaal € 306.931 (2012:
€ 306.931; 2011: € 301.800);
en investeringen in zeeschepen;
l de beperking afschrijving gebouwen (zie IB 4.8.1.2) geldt niet voor gebouwen die
kwalificeren als milieubedrijfsmiddel. De boekwaarde van een dergelijk gebouw mag
dalen beneden de bodemwaarde indien het gebouw is aangeschaft vóór 1 januari
2007. Als het gebouw na 1 januari 2007 is aangeschaft, kan slechts tot de bodemwaarde
willekeurig worden afgeschreven;
l indien de aanschaffings- of voortbrengingskosten zijn verminderd door gebruikmaking
van de herinvesteringsreserve (zie IB 4.10.3) kan over de vermindering niet willekeurig
worden afgeschreven.
art. 3.31 t/m 3.39 Wet IB
IB 4.8.2.1 Milieu-bedrijfsmiddelen
Onder milieu-bedrijfsmiddelen worden verstaan:
l de bedrijfsmiddelen die in het belang zijn van de bescherming van het Nederlandse
milieu;
47
INKOMSTEN-
BELASTING

l voor gebouwen die kwalificeren als milieubedrijfsmiddel geldt de beperking afschrijvingen
gebouwen niet. De boekwaarde van zo’n gebouw mag dalen beneden de
bodemwaarde.
Willekeurige afschrijving is mogelijk onder de volgende voorwaarden:
l de bedrijfsmiddelen zijn daartoe aangewezen;
l de bedrijfsmiddelen zijn nog niet gangbaar in Nederland;
l de bedrijfsmiddelen zijn nog niet eerder gebruikt;
l de bedrijfsmiddelen kunnen er in belangrijke mate aan bijdragen dat de milieuverontreiniging
– inclusief het verbruik van grondstoffen – wordt voorkomen, beperkt of
ongedaan gemaakt;
l de investering in milieu-bedrijfsmiddelen wordt aangemeld:
t binnen 3 maanden na het aangaan van de verplichting; of
t binnen 3 maanden na aanvang van het kalenderkwartaal volgend op dat waarin de
kosten zijn gemaakt; of
t binnen 3 maanden na ingebruikname (bij voortbrengingskosten);
l de aanmelding geschiedt bij:
t de Belastingdienst (2011);
t uitsluitend elektronisch bij het eLoket van Agentschap NL (2013 en 2012).
Toelichting
l energie-investeringen (die vallen onder de EIA) komen niet voor willekeurige afschrijving
in aanmerking;
l de aanmelding voor de willekeurige afschrijving op milieu-bedrijfsmiddelen kan
geschieden bij de aanmelding voor de milieu-investeringsaftrek, indien de belastingplichtige:
t de milieu-bedrijfsmiddelen aanmeldt voor de milieu-investeringsaftrek; en
t willekeurig wil afschrijven op de aangemelde milieu-bedrijfsmiddelen;
l bedrijfsmiddelen op de milieulijst bestemd voor gebruik in het buitenland kunnen op
verzoek alleen willekeurig worden afgeschreven indien het bedrijfsmiddel in belangrijke
mate kan bijdragen aan de bescherming van het Nederlandse milieu. Voor het
verzoek geldt dezelfde termijn als voor de aanmelding van de andere milieu-investeringen
(3 maanden);
l milieu-bedrijfsmiddelen kunnen voor 75% willekeurig worden afgeschreven.
IB 4.8.2.2 Tijdelijk willekeurige afschrijving op andere aangewezen
bedrijfsmiddelen (2011)
Willekeurige afschrijving was ook mogelijk voor andere aangewezen bedrijfsmiddelen.
Aangewezen waren bedrijfsmiddelen die niet eerder in gebruik waren genomen en waarvoor
de belastingplichtige verplichtingen was aangegaan of voortbrengingskosten had
gemaakt in 2011 en het bedrijfsmiddel vóór 1 januari 2014 door hem in gebruik was/
wordt genomen. Voor investering in een schip gold de regeling indien de winst van het
schip de eerste 10 jaren niet via het tonnageregime werd vastgesteld. De willekeurige
afschrijving bedroeg in het jaar van aangaan van verplichtingen of het maken van voortbrengingskosten
ten hoogste 50% van de aanschaffings- of voortbrengingskosten. De
volgende bedrijfsmiddelen waren uitgezonderd:
l gebouwen;
l woonschepen;
48

l bromfietsen en motorrijwielen;
l personenauto’s die niet zijn bestemd voor het beroepsvervoer, met uitzondering van
zeer zuinige personenauto’s (gedefinieerd via CO2-uitstoot: maximaal 95 gr/km voor
dieselmotoren en maximaal 110 gr/km voor benzinemotoren);
l immateriële activa;
l dieren;
l voor het openbaar verkeer openstaande wegen en paden, inclusief bruggen, tunnels,
viaducten, etc;
l bedrijfsmiddelen die bestemd zijn om direct of indirect ter beschikking te worden
gesteld aan derden;
l bedrijfsmiddelen waarop uit anderen hoofde willekeurig wordt afgeschreven.
IB 4.8.2.3 Willekeurige afschrijving startende ondernemers
Voor startende ondernemers geldt onder voorwaarden de mogelijkheid om bedrijfsmiddelen
tot een investeringsmaximum van € 306.931 (2012: € 306.931; 2011:
€ 301.800) willekeurig af te schrijven.
Toelichting
l deze willekeurige afschrijving geldt:
t voor belastingplichtigen die in het kalenderjaar recht hebben op startersaftrek;
t ook voor investeringen in het kalenderjaar dat onmiddellijk voorafgaat aan een
kalenderjaar waarin wel recht bestaat op startersaftrek (afschrijving hierover in het
jaar waarin wel recht bestaat op startersaftrek);
t voor zover verplichtingen zijn aangegaan; of
t voor zover voortbrengingskosten zijn gemaakt;
l deze willekeurige afschrijving geldt voor bedrijfsmiddelen waarvan de aanschaffings-
of voortbrengingskosten worden gemaakt in het kader van een onderneming waaruit
als ondernemer winst wordt genoten;
l indien binnen 5 jaar, vanaf het begin van het kalenderjaar waarin de verplichtingen
zijn aangegaan, niet meer wordt voldaan aan de gestelde voorwaarden moet de boekwaarde
van het bedrijfsmiddel worden gecorrigeerd;
l de bepalingen over de uitgesloten bedrijfsmiddelen/verplichtingen bij de investeringsaftrek
zijn van toepassing;
l de faciliteit is niet toepasbaar indien uit andere hoofde willekeurig wordt afgeschreven.
IB 4.8.2.4 Willekeurige afschrijving van zeeschepen
Willekeurige afschrijving van zeeschepen is mogelijk:
l voor zeeschepen die worden geëxploiteerd in de zeescheepvaart;
l per kalenderjaar mag maximaal 20% van de af te schrijven aanschaffings- of voortbrengingskosten
willekeurig worden afgeschreven:
t voor zover vóór de toepassing van willekeurige afschrijving sprake is van positieve
winst uit de zeescheepvaart;
t het onbenutte deel schuift door naar het volgende jaar;
l indien binnen tien jaar, vanaf het begin van het kalenderjaar waarin de verplichtingen
zijn aangegaan, niet meer wordt voldaan aan de gestelde voorwaarden moet de boekwaarde
van het bedrijfsmiddel worden gecorrigeerd.
49
INKOMSTEN-
BELASTING

art. 3.31 t/m 3.39 Wet IB, art. 1 t/m 15 Uitv. reg. willekeurige afschrijving.
IB 4.8.3 Waardering belang in vrijgestelde beleggingsinstelling
Een belang in een vrijgestelde beleggingsinstelling (artikel 6a Wet Vpb) wordt gewaardeerd
op de waarde in het economisch verkeer. Dit geldt ook voor soortgelijke buitenlandse
instellingen. De waarde in het economisch verkeer geldt ook bij een belang in een
lichaam waarvan de bezittingen in enigszins belangrijke mate bestaan uit een belang in
een vrijgestelde beleggingsinstelling.
art. 3.29a Wet IB
IB 4.8.4 Waardering onderhanden werk en onderhanden opdrachten
Onderhanden werk en onderhanden opdrachten worden gewaardeerd op het gedeelte van
de overeengekomen vergoeding voor het aangenomen werk, dat is toe te rekenen aan dat
onderhanden werk. Ten aanzien van onderhanden werk moet voortschrijdend winst
worden genomen en moet het constante deel van de algemene kosten in de waardering
worden opgenomen. Uitstel van winstneming tot oplevering van het werk is niet toegestaan,
wel kan een voorziening worden gevormd voor het geactiveerde onderhanden werk.
art. 3.29b Wet IB
IB 4.9 Investeringsaftrek/desinvesteringsbijtelling
IB 4.9.1 Algemeen
Voor investeringen in bedrijfsmiddelen kan – indien de ondernemer hiervoor kiest – een
bedrag ten laste van de winst worden gebracht (de investeringsaftrek).
De investeringsaftrek bestaat uit:
l de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek;
l de energie-investeringsaftrek;
l de milieu-investeringsaftrek.
50

IB 4.9.2 Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek
De kleinschaligheidsinvesteringsaftrek geldt voor de belastingplichtige die daarvoor bij
de aangifte kiest. Voor de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek geldt de onderstaande
tabel:
Bij investeringen
van meer dan in €
maar niet
meer dan in €
bedraagt het percentage of euro’s
2013
– 2.300 0%
2.300 55.248 28%
55.248
102.311
102.311
306.931
€ 15.470
€ 15.470 – / – 7,56% van het gedeelte van het inv.
bedrag dat de € 102.311 te boven gaat
306.931 – 0%
2012
– 2.300 0%
2.300 55.248 28%
55.248
102.311
102.311
306.931
€ 15.470
€ 15.470 – / – 7,56% van het gedeelte van het inv.
bedrag dat de € 102.311 te boven gaat
306.931 – 0%
2011
– 2.200 0%
2.200 54.324 28%
54.324
100.600
100.600
301.800
€ 15.211
€ 15.211 – / – 7,56% van het gedeelte van het inv.
bedrag dat de € 100.600 te boven gaat
301.800 – 0%
Toelichting
Bij samenwerkingsverbanden wordt uitgegaan van het investeringsbedrag per samenwerkingsverband,
waarna per individuele ondernemer in het samenwerkingsverband een
evenredig gedeelte aftrekbaar is (samentelbepaling).
art. 3.41 Wet IB
IB 4.9.3 Energie-investeringsaftrek
De energie-investeringsaftrek bedraagt 41,5% (2012: 41,5%; 2011: 41,5%) bij investeringen
van meer dan € 2.300 (2012: € 2.300; 2011: € 2.200) in een kalenderjaar,
maximaal worden investeringen van € 118 mln (2012: € 118 mln; 2011: € 116 mln) in
aanmerking genomen. Voor samenwerkingsverbanden geldt een samentelbepaling.
Investeringen kunnen voor zowel de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek als de energie-
investeringsaftrek in aanmerking komen.
51
INKOMSTEN-
BELASTING

Toelichting
Voor toepassing van de energie-investeringsaftrek is vereist dat:
l de investeringen zijn gedaan door een ondernemer die de onderneming voor eigen
rekening drijft;
l de bedrijfsmiddelen niet eerder zijn gebruikt;
l de bedrijfsmiddelen op de energielijst zijn opgenomen;
l de energie-investering is aangemeld:
t binnen 3 maanden na het aangaan van de verplichting; of
t binnen 3 maanden na aanvang van het kalenderkwartaal volgend op dat waarin de
kosten zijn gemaakt; of
t binnen 3 maanden na ingebruikname bij voortbrenging;
l de aanmelding geschiedt bij:
t de Belastingdienst (2011);
t uitsluitend elektronisch bij het eLoket van Agentschap NL (2013 en 2012);
l de energie-investeringsaftrek geldt ook voor huurwoningen.
art. 3.42 Wet IB
IB 4.9.4 Milieu-investeringsaftrek
Er bestaat recht op de milieu-investeringsaftrek indien:
l wordt geïnvesteerd door een ondernemer in de onderneming die hij voor eigen
rekening drijft;
l wordt geïnvesteerd in niet eerder gebruikte bedrijfsmiddelen;
l deze bedrijfsmiddelen zijn aangewezen als milieu-investeringen;
l de ondernemer hiervoor bij aangifte kiest;
l de milieu-investeringsaftrek is van toepassing naast de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek;
l voor de investering geen energie-investeringsaftrek is verkregen;
l de investering is aangemeld bij Bureau IRWA van de Belastingdienst te Breda (2011);
l m.i.v. 2012: de investering is aangemeld bij het eLoket van Agentschap NL.
De aftrek in % bedraagt voor bedrijfsmiddelen behorende tot:
categorie
2013 2012 2011
I 36 36 36
II 27 27 27
III 13,5 13,5 13,5
Toelichting
l de aftrek wordt slechts verleend indien de milieu-investeringen in een kalenderjaar
meer dan € 2.300 (2012: € 2.300; 2011: € 2.200) bedragen;
l kleine en middelgrote ondernemers kunnen de milieu-investeringsaftrek ook claimen
voor de kosten van sommige milieuadviezen;
52

l de milieu-investeringsaftrek is van toepassing naast de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek.
Heeft de ondernemer gekozen voor de energie-investeringsaftrek dan komt de
investering niet tevens in aanmerking voor de milieu-investeringsaftrek.
art. 3.42a Wet IB
IB 4.9.5 Bijzonderheden investeringsaftrek
Hierna zijn enige bijzondere bepalingen opgenomen ten aanzien van de investeringsaftrekken:
l onder investeren wordt verstaan:
t het aangaan van verplichtingen voor de aanschaf of verbetering van bedrijfsmiddelen;
t het maken van voortbrengingskosten voor bedrijfsmiddelen voor zover de kosten
en verplichtingen drukken op de belastingplichtige;
l als voor de energiebesparende maatregelen in gebouwen of bij processen die op die
investeringen (mede) betrekking hebben een energieadvies is ingewonnen, worden
deze kosten ook tot de aanschaffings- of voortbrengingskosten van een energieinvestering
gerekend;
l de investeringsaftrek komt ten laste van de winst van het jaar van investeren voor
zover betalingen op het bedrijfsmiddel zijn gedaan, of bij eerdere ingebruikname
(restant wordt doorgeschoven, uiterlijk tot ingebruikname);
l bij staken/eindafrekening wordt de investeringsaftrek in aanmerking genomen in het
jaar van staken/afrekenen;
l investeringen kunnen zowel voor de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek als de
energie-investeringsaftrek in aanmerking komen;
l de milieu-investeringsaftrek kan cumuleren met de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek
en (bijvoorbeeld) de willekeurige afschrijving op milieu-investeringen;
l cumulatie van de energie-investeringsaftrek met de milieu-investeringsaftrek is niet
mogelijk;
l energie-investeringen komen niet in aanmerking voor willekeurige afschrijving.
art. 3.43 en 3.44 Wet IB
IB 4.9.6 Uitgesloten bedrijfsmiddelen en verplichtingen
De volgende bedrijfsmiddelen zijn van investeringsaftrek uitgesloten:
l bedrijfsmiddelen waarvan het investeringsbedrag minder bedraagt dan € 450;
l bedrijfsmiddelen welke zijn bestemd om, direct of indirect, hoofdzakelijk te worden
gebruikt voor de uitoefening van het bosbedrijf of voor het drijven van een onderneming
waarvoor een regeling ter voorkoming van dubbele belasting geldt (tenzij
bedrijfsmiddel voortaan hoofdzakelijk wordt gebruikt voor het in Nederland (gedeeltelijk)
drijven van een onderneming);
l gronden (inclusief de ondergrond van gebouwen). Met uitzondering van verbetering
van grond indien hierop wordt afgeschreven;
l woonhuizen/woonschepen (inclusief woongedeelten van andere zaken);
l personenauto’s die niet zijn bestemd voor beroepsvervoer over de weg tenzij de CO2uitstoot
zeer laag is. Het gaat hier om personenauto’s waarvoor een bijtelling geldt
53
INKOMSTEN-
BELASTING

van 14% (zie de paragrafen 4.6.1, 4.6.1.1 en 4.6.1.2) of waarvan de CO2-uitstoot
0 gr/km (2011) of minder dan 50 gr/km (2013 en 2012) is;
l vaartuigen voor representatie;
l effecten, vorderingen, goodwill alsmede vergunningen, ontheffingen, concessies en
andere dispensaties van publiekrechtelijke aard;
l dieren.
Tevens blijven voor de investeringsaftrek buiten aanmerking verplichtingen aangegaan
tussen:
l de belastingplichtige en personen die tot zijn huishouden behoren;
l bloed- en aanverwanten in de rechte lijn of personen die behoren tot hun huishouden;
l gerechtigden tot een nalatenschap waartoe het bedrijfsmiddel behoort;
l degene die voor ten minste een derde gedeelte belang heeft in het lichaam.
Deze bepaling kan door de minister buiten toepassing worden verklaard.
Geen recht op kleinschaligheidsinvesteringsaftrek bestaat voor bedrijfsmiddelen die zijn
bestemd om, direct of indirect, hoofdzakelijk aan derden ter beschikking te worden
gesteld.
Van de energie-investeringsaftrek en de milieu-investeringsaftrek zijn uitgesloten
bedrijfsmiddelen die zijn bestemd om, direct of indirect, hoofdzakelijk ter beschikking te
worden gesteld aan:
l niet in Nederland wonende/gevestigde natuurlijke personen/lichamen;
l natuurlijke personen/lichamen, voor een (gedeelte van een) onderneming waarvan de
winst is vrijgesteld op grond van een regeling ter voorkoming van dubbele belasting.
De minister kan deze bepaling buiten toepassing verklaren.
art. 3.45 t/m 3.46 Wet IB
IB 4.9.7 Desinvesteringsbijtelling
Indien een bedrijfsmiddel, terzake waarvan de investeringsaftrek is toegepast, wordt vervreemd,
dient een desinvesteringsbijtelling te worden toegepast.
Voorwaarden
l de desinvestering moet meer dan € 2.300 (2012: € 2.300; 2011: € 2.200) bedragen;
l de desinvesteringsbijtelling:
t volgt slechts als het bedrijfsmiddel binnen 5 jaar na aanvang van het kalenderjaar
waarin is geïnvesteerd, wordt vervreemd;
t kan niet hoger zijn dan het oorspronkelijke investeringsbedrag.
Toelichting
l de bijtelling geschiedt tegen het percentage waarvoor aftrek is verkregen;
l met vervreemding wordt gelijkgesteld:
t het onttrekken van een goed aan de onderneming;
t het zodanig wijzigen van de bestemming van een goed (= ter beschikking stellen)
dat het een “uitgesloten bedrijfsmiddel” wordt, of wordt gebruikt binnen een
onderneming waarvoor een regeling ter voorkoming van dubbele belasting geldt; 1
54

t voor de toepassing van deze met vervreemding gelijkgestelde situaties wordt de
waarde in het economische verkeer van het goed als overdrachtsprijs aangemerkt,
(of als voor een investering een vermindering, teruggaaf of vergoeding wordt
genoten);
t het ongedaan maken van een investering. (Hiervan is ook sprake indien:
] binnen 12 maanden ten minste 25% van het investeringsbedrag niet is betaald,
tenzij het bedrijfsmiddel in die periode in gebruik is genomen 1 ;
] het bedrijfsmiddel niet binnen 3 jaar in gebruik is genomen 1 );
l voor de bijtelling en aftrek is het regime dat gold bij het plaatsvinden van de investering
van toepassing;
l bij ministeriële regeling kunnen de uitgesloten bedrijfsmiddelen worden uitgebreid.
1 De minister kan deze bepalingen buiten toepassing verklaren.
3.47 Wet IB
IB 4.10 Research & Development Aftrek (RDA)
Deze aftrek is met ingang van 2012 ingevoerd. Het gaat hier om een aftrek op de winst
van een bedrag dat bij beschikking wordt vastgesteld door het Agentschap NL. Dat bedrag
wordt bepaald door 54% (2012: 40%) te vermenigvuldigen met kwalificerende kosten of
uitgaven die direct toerekenbaar zijn aan door de belastingplichtige verricht speur- en
ontwikkelingswerk. De techniek van de faciliteit is ontleend aan de WBSO. Voor het
begrip speur- en ontwikkelingswerk wordt dan ook aangesloten bij het overeenkomstige
begrip in de WVA. Verder kent de RDA echter een eigen begrippenarsenaal. Spreken we
bij de al langer bestaande fiscale investeringsfaciliteiten over aanschaffings- of voortbrengingskosten,
bij de RDA zijn dat kosten en uitgaven.
Onder kosten wordt verstaan: al hetgeen is betaald voor de realisatie van eigen speur- en
ontwikkelingswerk en voor zover deze betalingen:
l niet eerder in aanmerking zijn genomen voor een RDA-beschikking;
l uitsluitend dienstbaar zijn aan het uitvoeren van speur- en ontwikkelingswerk; en
l drukken op de belastingplichtige.
Tot de kosten worden niet gerekend:
l uitbesteed onderzoek;
l financieringskosten;
l afschrijvingskosten;
l investeringen die in aanmerking komen voor energie- of milieu-investeringsaftrek.
Onder uitgaven wordt verstaan: al hetgeen is betaald voor de verwerving van nieuw vervaardigde
bedrijfsmiddelen voor zover:
l deze bedrijfsmiddelen niet eerder zijn gebruikt;
l deze bedrijfsmiddelen dienstbaar zijn aan eigen speur- en ontwikkelingswerk; en
l de betalingen drukken op de belastingplichtige.
Tot de uitgaven worden niet gerekend kosten van grondverwerving of grondverbetering.
55
INKOMSTEN-
BELASTING

Loonkosten zijn nadrukkelijk van de kosten en uitgaven uitgezonderd (daarvoor bestaat al
de faciliteit van de WVA). De nieuwe faciliteit cumuleert wel met de aftrek speur- en ontwikkelingswerk
van art. 3.77 Wet IB; zij beoogt daarop een aanvulling te zijn.
Toelichting op procedure
l de aanvraag voor een RDA-beschikking wordt ingediend bij Agentschap NL;
l de aanvraag wordt tegelijkertijd ingediend met de aanvraag van een S&O-verklaring
(behalve voor het jaar 2012; voor dat jaar kon de RDA-beschikking afzonderlijk tot
1 juli 2012 worden aangevraagd);
l het bedrag dat in de RDA-beschikking is vermeld komt ten laste van de winst op de
dag van dagtekening van de beschikking;
l de fiscus toetst de juistheid van het bedrag van de beschikking niet;
l de belastingplichtige dient een administratie te voeren waaruit op eenvoudige wijze de
kosten en uitgaven waarop de RDA-beschikking betrekking heeft zijn af te leiden;
l binnen 3 maanden na afloop van het kalenderjaar waarop de RDA-beschikking
betrekking heeft doet de belastingplichtige opgave van de werkelijke kosten en uitgaven;
l indien deze opgave leidt tot een correctiebeschikking RDA behoort dat bedrag tot de
winst op de dag van dagtekening van die beschikking;
l de correctie kan slechts een vermindering van het aanvankelijke aftrekbedrag zijn;
nimmer een vermeerdering.
art. 3.52a wet IB
IB 4.11 Fiscale reserves
IB 4.11.1 Algemeen
De Wet IB 2001 kent de volgende fiscale reserves:
l de egalisatiereserve;
l de herinvesteringsreserve;
l de terugkeerreserve;
l de oudedagsreserve.
IB 4.11.2 Egalisatiereserve
De egalisatiereserve strekt tot een gelijkmatige verdeling van kosten en lasten. De egalisatiereserve
kan ook worden toegepast op het resultaat uit overige werkzaamheden.
IB 4.11.3 Herinvesteringsreserve
Een herinvesteringsreserve is mogelijk voor boekwinsten (bij vervreemding, verlies of
beschadiging) op bedrijfsmiddelen indien:
l een herinvesteringsvoornemen bestaat;
l de herinvestering binnen drie jaar plaatsvindt; verlenging van deze termijn is slechts
mogelijk indien:
t een langer tijdvak is vereist gezien de aard van de aan te schaffen of voort te
brengen bedrijfsmiddelen; of
56

t de aanschaffing of voortbrenging door bijzondere omstandigheden is vertraagd. Er
moet dan wel een begin van uitvoering aan zijn gegeven.
Verder geldt dat:
l de boekwaarden van de nieuwe bedrijfsmiddelen niet kunnen dalen onder de boekwaarden
van de vervreemde bedrijfsmiddelen;
l boekwinsten op bedrijfsmiddelen met een afschrijvingsperiode van meer dan 10 jaar
of bedrijfsmiddelen waarop helemaal niet wordt afgeschreven, kunnen worden afgeboekt
op (de kostprijs van) nieuwe bedrijfsmiddelen indien op het nieuwe bedrijfsmiddel
meer dan 10 jaar wordt afgeschreven, of indien er niet op wordt afgeschreven,
moet het nieuwe bedrijfsmiddel wel dezelfde economische functie vervullen. Dit geldt
niet als de herinvesteringsreserve een gevolg is van overheidsingrijpen;
l boekwinsten op bedrijfsmiddelen met een afschrijvingsperiode van minder dan
10 jaar, kunnen worden afgeboekt op (de kostprijs van) nieuwe bedrijfsmiddelen die
ook een afschrijvingsperiode van minder dan 10 jaar kennen of bedrijfsmiddelen die
niet of langer dan 10 jaar worden afgeschreven mits sprake is van dezelfde economische
functie;
l bij vervreemding geen rekening wordt gehouden met een willekeurige afschrijving;
l uitgesloten zijn:
t vermogensrechten die ter belegging worden gehouden; en
t voorwerpen van geringe waarde.
Schema toepassing herinvesteringsreserve (HIR):
Afschrijfbaarheid
bedrijfsmiddel
nieuw bedrijfsmiddel ≤ 10
jaar afschrijfbaar
nieuw bedrijfsmiddel > 10
jaar of niet afschrijfbaar
art. 3.54 Wet IB
IB 4.11.4 Terugkeerreserve
HIR stamt van bedrijfsmiddel
≤ 10 jaar afschrijfbaar
HIR stamt van bedrijfsmiddel
> 10 jaar of niet afschrijfbaar
afboeking HIR is mogelijk afboeking HIR is mogelijk
afboeking HIR is mogelijk, mits
dezelfde economische functie
afboeking HIR is mogelijk, mits
dezelfde economische functie
De terugkeerreserve:
l kan worden gevormd indien geruisloos uit een NV of BV wordt teruggekeerd;
l kan positief of negatief zijn:
t een positieve terugkeerreserve komt ten laste van het vermogen van de voortgezette
onderneming en wordt uiterlijk bij (gedeeltelijke) staking in de winst opgenomen;
t een negatieve terugkeerreserve komt in mindering op de winst bij staking.
art. 3.54a Wet IB
57
INKOMSTEN-
BELASTING

IB 4.11.5 Oudedagsreserve
De ondernemer die aan het urencriterium voldoet kan een oudedagsreserve vormen. De
oudedagsreserve wordt uitgebreider behandeld in 4.12.2.
art. 3.67 t/m 3.73 Wet IB
IB 4.12 Urencriterium, oudedagsreserve, ondernemersaftrek, duurzame
ondernemingsaftrek en scholingsaftrek
IB 4.12.1 Urencriterium
Het urencriterium is van belang voor de:
l oudedagsreserve (zie IB 4.12.2);
l zelfstandigenaftrek (zie IB 4.12.3.1);
l zelfstandigenaftrek voor 65-plussers (zie IB 4.12.3.2);
l speur- en ontwikkelingswerkaftrek (S&O-aftrek, zie IB 4.12.3.3);
l meewerkaftrek (zie IB 4.12.3.4).
Eisen urencriterium:
In kalenderjaar minimaal 1.225 1 uur besteden aan drijven van een onderneming waarbij:
l meer dan de helft van de voor winst uit onderneming, belastbaar loon, belastbaar
resultaat uit overige werkzaamheden beschikbare tijd aan de onderneming(en) wordt
besteed 2 ; of
l in één of meer van de 5 voorafgaande kalenderjaren geen sprake is geweest van
ondernemerschap (startende ondernemer).
1 zwangere ondernemers worden geacht het aantal gewerkte uren niet te hebben onderbroken gedurende het
zwangerschaps- en bevallingsverlof van 16 weken zoals dat geldt voor werkneemsters.
2 deze eis geldt niet voor startende ondernemers.
Indien de onderneming daarnaast nog deel uitmaakt van een samenwerkingsverband van
“verbonden personen” geldt tevens nog een “gebruikelijkheidstoets”.
Werkzaamheden ten behoeve van de onderneming waaruit de belastingplichtige als
ondernemer winst geniet en waarbij de belastingplichtige deel uitmaakt van een samenwerkingsverband
van één of meer verbonden personen tellen niet mee indien:
l de door de belastingplichtige verrichte werkzaamheden ten behoeve van het samenwerkingsverband
hoofdzakelijk van ondersteunende aard zijn en het ongebruikelijk is
dat een dergelijk samenwerkingsverband tussen niet-verbonden personen wordt aangegaan;
of
l het samenwerkingsverband verband houdt met een onderneming waaruit een met de
belastingplichtige verbonden persoon als ondernemer winst geniet, maar de belastingplichtige
zelf niet.
“Verbonden personen” zijn:
l personen die behoren tot het huishouden van de belastingplichtige;
l bloed- en aanverwanten in de rechte lijn van de belastingplichtige of personen die
behoren tot het huishouden van die bloed- en aanverwanten in de rechte lijn.
58

Bij arbeidsongeschiktheid geldt voor de startersaftrek een verlaagd urencriterium (zie ook
IB 4.11.3.3).
art. 3.6 Wet IB
IB 4.12.2 Oudedagsreserve
De ondernemer die per 1/1 de AOW-gerechtigde leeftijd nog niet heeft bereikt en aan het
urencriterium voldoet, kan ten laste van de winst aan de oudedagsreserve doteren.
Deze dotatie bedraagt:
l 12% van de winst uit onderneming (= de winst vóór de mutaties in de oudedagsreserve)
met een maximum van € 9.542 (2012: € 9.542; 2011: € 11.882). Op deze
winst moeten correcties worden aangebracht voor pensioenpremies die ten laste van
de winst zijn gekomen en voor winst waarop een regeling ter voorkoming van dubbele
belasting van toepassing is;
l echter maximaal het bedrag ondernemingsvermogen einde kalenderjaar – /– stand van
de oudedagsreserve aan begin kalenderjaar waarbij ondernemingsvermogen is:
t boekwaarde ondernemingsvermogen – /–;
t fiscale reserves (exclusief oudedagsreserve) – /–;
t positieve terugkeerreserve + /+;
t negatieve terugkeerreserve – /–;
t vermogensbestanddelen en reserves waarbij regeling ter voorkoming van dubbele
belasting van toepassing kan zijn.
(Verplichte) afname oudedagsreserve (ten bate van de winst):
l met het bedrag waarmee de oudedagsreserve wordt omgezet in een lijfrente (= vrijwillige
afname);
l als de oudedagsreserve het ondernemingsvermogen per het einde van het kalenderjaar
overtreft indien:
t de onderneming in het kalenderjaar geheel of gedeeltelijk wordt gestaakt; of
t de belastingplichtige per 1-1 de AOW-gerechtigde leeftijd heeft bereikt;
t de belastingplichtige in het kalenderjaar en in het daaraan voorafgaande kalenderjaar
(2-jaarseis) niet voldoet aan het urencriterium.
Inhaal verplichte afname is mogelijk (door verhoging maximumaftrek van € 9.542 (2012:
€ 9.542; 2011: € 11.882)) in volgend jaar:
l met verplichte afname voorafgaand kalenderjaar, behalve als (een gedeelte van) de
oudedagsreserve bij staking van één van de ondernemingen is toegerekend aan één
van de overgebleven ondernemingen;
l voor vrijgevallen lijfrente bij geruisloze terugkeer uit de NV/BV als de lijfrente was
bedongen bij de inbreng van de onderneming in een BV/NV voor een afname van de
oudedagsreserve (het urencriterium en de vermogenstoets gelden in dit geval niet);
l tot maximaal (bedrag ondernemingsvermogen per 31-12 – /– bedrag oudedagsreserve
per 1-1).
Nadere bepalingen
l bij meerdere ondernemingen zijn voor de (inhaal)dotaties de gezamenlijke winsten/
ondernemingsvermogens/oudedagsreserves van belang;
59
INKOMSTEN-
BELASTING

l ondernemer kan dotatie aan de oudedagsreserve verdelen over ondernemingen waarbij
toegewezen oudedagsreserve niet hoger mag zijn dan ondernemingsvermogen (per
31-12) dat van toepassing is;
l voor ondernemer/medegerechtigde die winst uit meerdere ondernemingen geniet,
geldt de gemaximeerde vrije afname van de oudedagsreserve voor de afgetrokken lijfrentepremies
van alle ondernemingen;
l bij staking van een onderneming hoeft oudedagsreserve niet te worden afgerekend:
t de oudedagsreserve kan naar andere onderneming(en) worden overgebracht indien
daar;
t per 31-12 voldoende (individueel en gezamenlijk) ondernemingsvermogen aanwezig
is.
art. 3.67 t/m 3.72 Wet IB
IB 4.12.3 Ondernemersaftrek
De ondernemersaftrek bestaat uit de:
l zelfstandigenaftrek en startersaftrek;
l zelfstandigenaftrek voor AOW-gerechtigden;
l speur- en ontwikkelingswerkaftrek (S&O-aftrek);
l meewerkaftrek;
l startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid;
l stakingsaftrek.
IB 4.12.3.1 Startersaftrek en zelfstandigenaftrek
Een ondernemer heeft recht op de zelfstandigenaftrek als hij:
l voldoet aan het urencriterium; en
l per 1-1 de AOW-gerechtigde leeftijd nog niet heeft bereikt.
De zelfstandigenaftrek kan worden verhoogd met de startersaftrek.
Recht op de startersaftrek van € 2.123 (2012: € 2.123; 2011: € 2.123) bestaat indien een
ondernemer:
l in 1 of meer van de 5 voorafgaande kalenderjaren geen ondernemer was; en
l in die periode maximaal 2 maal de zelfstandigenaftrek heeft toegepast; en
l geen sprake is van geruisloze terugkeer uit de BV/NV in het kalenderjaar of de 5 voorafgaande
kalenderjaren.
Niet-gerealiseerde zelfstandigenaftrek
l het bedrag van de zelfstandigenaftrek bedraagt niet meer dan de winst, tenzij een
ondernemer recht heeft op de startersaftrek;
l het niet-benutte deel van de zelfstandigenaftrek wordt als niet-gerealiseerde zelfstandigenaftrek
bij beschikking vastgesteld. Hiertegen staat bezwaar open;
l de niet-gerealiseerde zelfstandigenaftrek kan in de volgende 9 jaar worden verrekend
door in die jaren een verhoging van de zelfstandigenaftrek in aanmerking te nemen.
Deze verhoging is maximaal het bedrag waarmee de winst de zelfstandigenaftrek van
dat jaar overtreft;
60

l verrekening van niet-gerealiseerde zelfstandigenaftrek vindt plaats in de volgorde
waarin deze is ontstaan.
De bedragen van de zelfstandigenaftrek zijn:
Winst 1 in €
van tot aftrek van tot aftrek van tot aftrek
2013 2012 2011
Er geldt één vast bedrag
van € 7.280
Er geldt één vast bedrag
van € 7.280
– 14.045 9.484
14.045 16.295 8.817
16.295 18.540 8.154
18.540 53.070 7.266
53.070 55.315 6.633
55.315 57.565 5.931
57.565 59.810 5.236
59.810 – 4.602
1 het gezamenlijk bedrag van de winst die als ondernemer uit één of meer ondernemingen wordt genoten.
IB 4.12.3.2 Zelfstandigenaftrek voor AOW-gerechtigden
Indien de ondernemer bij het begin van het kalenderjaar de AOW-gerechtigde leeftijd
heeft bereikt, bedraagt de zelfstandigenaftrek 50% van het bedrag van de zelfstandigenaftrek
voor ondernemers die die leeftijd nog niet hebben bereikt. Bovendien komt deze
oudere ondernemer in aanmerking voor 50% van de startersaftrek.
art. 3.76 Wet IB
IB 4.12.3.3 Speur- en ontwikkelingsaftrek
Een ondernemer heeft recht op de speur- en ontwikkelingsaftrek (S&O-aftrek) van
€ 12.310 (2012: € 12.310; 2011: € 12.104) als:
l aan het urencriterium wordt voldaan;
l ten minste 500 1 uur per jaar wordt besteed aan “speur- en ontwikkelingswerk”.
1 zwangere ondernemers worden geacht het aantal gewerkte uren niet te hebben onderbroken gedurende het
zwangerschaps- en bevallingsverlof van 16 weken zoals dat geldt voor werkneemsters.
Nadere bepalingen
l startende ondernemers hebben gedurende de vijfjaarsperiode voor de startersaftrek
maximaal 3 maal recht op een verhoogde S&O-aftrek van € 6.157 (2012: € 6.157;
2011: € 6.054) mits geen sprake is van geruisloze terugkeer uit de BV/NV in het
kalenderjaar of de 5 voorafgaande kalenderjaren;
l indien de percentages voor de S&O-afdrachtvermindering worden gewijzigd, kan de
S&O-aftrek ook worden gewijzigd. De S&O-aftrek kan echter maximaal tot € 14.622
(2012: € 14.622; 2011: € 14.377) worden verhoogd.
61
INKOMSTEN-
BELASTING

art. 3.77 Wet IB
IB 4.12.3.4 Meewerkaftrek
Een ondernemer heeft recht op de meewerkaftrek als:
l wordt voldaan aan het urencriterium; en
l zijn partner meewerkt in een onderneming en zijn partner hiervoor geen vergoeding
ontvangt.
De meewerkaftrek bedraagt:
Aantal uren
van tot % van de winst 1
2013/2012/2011
0 525 0
525 875 1,25
875 1.225 2,00
1.225 1.750 3,00
1.750 en meer 4,00
1 het gezamenlijk bedrag van de winst die uit één of meer ondernemingen – waarin de partner voor zijn werkzaamheden
geen vergoeding ontvangt – wordt genoten, verminderd met:
l de onteigeningswinst;
l de stakingswinst;
l de eindafrekeningswinst.
IB 4.12.3.5 Startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid
Voor de ondernemer die een onderneming vanuit een arbeidsongeschiktheidsuitkering
start en niet aan het urencriterium voldoet, maar wel aan het verlaagd urencriterium van
800 uren, geldt:
l de startersaftrek bedraagt € 12.000, € 8.000 en € 4.000 voor het respectievelijk 1e, 2e
en 3e jaar;
l aftrek is niet hoger dan genoten winst;
l per 1/1 AOW-gerechtigde leeftijd nog niet bereikt.
art. 3.78a Wet IB
IB 4.12.3.6 Stakingsaftrek
Algemeen
Een ondernemer heeft recht op de stakingsaftrek tot het bedrag van de stakingswinst
(maximaal € 3.630) als:
l hij één of meer gehele onderneming(en) staakt;
l hij winst behaalt door een afname van de oudedagsreserve na een geruisloze doorschuiving
of omzetting, waarbij zonder die geruisloze doorschuiving of omzetting
sprake zou zijn van het staken van een gehele onderneming;
62

l hij ten minste drie jaren een geruisloos doorgeschoven onderneming voor zijn
rekening heeft (mede-)gedreven.
De aftrek wordt verminderd (tot maximaal nihil) met de door de ondernemer in voorafgaande
jaren genoten stakingsaftrek.
art. 3.79 Wet IB
IB 4.13 MKB-winstvrijstelling
De MKB-winstvrijstelling geldt voor ondernemers en bedraagt 14% (2012: 12%; 2011:
12%) van het gezamenlijk bedrag van de winst die de belastingplichtige als ondernemer
geniet uit een of meer ondernemingen nadat dit bedrag is verminderd met de ondernemersaftrek.
art. 3.79a wet IB
IB 5. Pensioen en belastbaar loon
IB 5.1 Algemeen
Belastbaar loon is loon – /– de reisaftrek.
Loon bestaat uit:
l loon als bedoeld in de Wet LB plus fooien en dergelijke prestaties voor het werkelijk
genoten bedrag;
l hetgeen wordt genoten:
t ter vervanging van gederfd of te derven loon;
t voor het staken of nalaten van werkzaamheden (voor zover geen sprake is van
resultaat uit overige werkzaamheden);
l pensioen van een internationale organisatie tenzij over de aanspraken een met de LB
of IB vergelijkbare heffing heeft plaatsgevonden;
l buitenlands pensioen tenzij over de aanspraken een met de LB of IB vergelijkbare
heffing heeft plaatsgevonden.
Tot het loon (eventueel wordt een conserverende aanslag opgelegd) worden verder
gerekend:
l aanspraken uit een pensioenregeling bij einde binnenlandse belastingplicht anders
dan door overlijden;
l aanspraken uit een pensioenregeling als de aanspraken worden ondergebracht bij een
niet-toegelaten verzekeraar.
Nadere bepalingen
l de waarde van de opgebouwde aanspraken wordt verminderd met de waarde van de
aanspraken die niet ten laste van het belastbaar inkomen uit werk en woning is
gekomen (voor in het buitenland opgebouwde aanspraken);
l bij emigratie wordt een conserverende aanslag opgelegd. Om cumulatie te voorkomen
wordt de waarde van de aanspraken verlaagd met hetgeen in een eerder opgelegde
aanslag is opgenomen;
63
INKOMSTEN-
BELASTING

l indien (op een conserverende aanslag) belasting is betaald doordat in het verleden
aanspraken tot het loon zijn gerekend, wordt het loon verminderd met de waarde in
het economische verkeer van het gedeelte waarover reeds belasting is betaald;
l indien de waarde van de aanspraken in een vorig jaar in een conserverende aanslag is
begrepen, kan deze aanslag worden verminderd indien aan een aantal voorwaarden
wordt voldaan.
Tot het loon behoort niet:
l het eindheffingsloon;
l een voordeel dat uit het eindheffingsloon voortvloeit.
IB 5.2 Reiskosten
Reisafstand is de afstand tussen woning of verblijfplaats en de plaats van werkzaamheden,
gemeten langs de meest gebruikelijke weg.
Regelmatig woon-werkverkeer is:
l het ten minste 1 x per week – binnen 24 uur – plegen heen en weer te reizen tussen
woning of verblijfplaats en de plaats(en) van werkzaamheden;
l indien het woon-werkverkeer binnen een kalenderjaar op 40 of meer dagen wordt
afgelegd, is sprake van ten minste 1 x in de week reizen.
IB 5.2.1 De reisaftrek
Indien een belastingplichtige op ten minste 4 dagen per week per openbaar vervoer naar
dezelfde plaats van werkzaamheden pleegt te reizen, bedraagt de reisaftrek:
Reisafstand per openbaar vervoer reisaftrek in € per jaar 1
meer dan maar niet meer dan
64
2013 2012 2011
– 10 km 0 0 0
10 km 15 km 436 436 428
15 km 20 km 582 582 572
20 km 30 km 974 974 957
30 km 40 km 1.207 1.207 1.186
40 km 50 km 1.574 1.574 1.547
50 km 60 km 1.751 1.751 1.721
60 km 70 km 1.943 1.943 1.910
70 km 80 km 2.008 2.008 1.974
80 km – 2.036 2.036 2.001
1 De aftrek wordt verminderd met de ontvangen vergoedingen.
Toelichting
l indien de belastingplichtige op respectievelijk 3 dagen, 2 dagen en 1 dag per week
naar dezelfde plaats van werkzaamheden pleegt te reizen, bedraagt de reisaftrek:

t bij een reisafstand van niet meer dan 90 km: respectievelijk 3 /4, 1 /2 en 1 /4 van de
hiervoor vermelde bedragen in de tabel;
t bij een reisafstand van meer dan 90 km: € 0,23 (2012: € 0,23; 2011: € 0,22) per
km van die reisafstand vermenigvuldigd met het aantal dagen waarop wordt
gereisd, maar niet meer dan € 2.036 (2012: € 2.036; 2011: € 2.001) per jaar;
l indien de belastingplichtige naar verschillende plaatsen van werkzaamheden pleegt te
reizen, wordt de reisaftrek berekend door hetgeen hiervoor onder a. en b. staat vermeld
met betrekking tot het reizen naar elk van die plaatsen afzonderlijk, maar bedraagt de
reisaftrek niet meer dan € 2.036 (2012: € 2.036; 2011: € 2.001);
l indien de belastingplichtige op dezelfde dag naar verschillende plaatsen van werkzaamheden
pleegt te reizen, geldt het vorenstaande uitsluitend voor de meest bereisde
plaats. Als die plaatsen even vaak plegen te worden bereisd, geldt de grootste reisafstand;
l de per openbaar vervoer afgelegde reisafstand blijkt slechts uit een op een tijdvak van
12 maanden betrekking hebbende openbaar-vervoerverklaring (OV-verklaring) of een
reisverklaring;
l de belastingplichtige moet regelmatig tussen zijn woning en zijn werkplek heen en
weer reizen per openbaar vervoer.
IB 6. Belastbaar resultaat uit overige werkzaamheden
IB 6.1 Algemeen
Het belastbaar resultaat uit overige werkzaamheden is het resultaat van een of meer werkzaamheden
dat:
l geen belastbare winst oplevert;
l geen belastbaar loon oplevert.
Tot het belastbaar resultaat uit overige werkzaamheden behoort tevens het voordeel dat
mede een beloning beoogt te zijn voor werkzaamheden van de belastingplichtige of een
met hem verbonden persoon, met betrekking tot het onmiddellijk of middellijk houden
van bepaalde vermogensbestanddelen (o.a. aandelen en vorderingen) en schulden die
daarmee rechtstreeks samenhangen (lucratief belang). Het betreft dan vermogensbestanddelen
waaraan bepaalde bijzondere condities zijn verbonden, zoals het rendement dat op
deze vermogensbestanddelen kan worden behaald (dat direct of indirect is gekoppeld aan
de realisatie van management- of aandeelhoudersdoelstellingen).
IB 6.2 Terbeschikkingsstellingsregeling
Als werkzaamheid wordt mede aangemerkt:
l Het rendabel maken van vermogensbestanddelen daaronder begrepen de schulden die
rechtstreeks samenhangen met die vermogensbestanddelen:
t door ze rechtens dan wel in feite, direct of indirect (al dan niet tegen een vergoeding)
ter beschikking te stellen 1 aan met de belastingplichtige verbonden personen
2 , voor zover die vermogensbestanddelen worden aangewend voor een
onderneming of werkzaamheid;
t voor zover ze rechtens dan wel in feite, direct of indirect (al dan niet tegen een
vergoeding) ter beschikking worden gesteld 1 aan een samenwerkingsverband
65
INKOMSTEN-
BELASTING

waarvan een verbonden persoon 2 deel uitmaakt, voor zover die verbonden persoon 2
belastbare winst uit onderneming geniet of een belastbaar resultaat uit overige
werkzaamheden, aan een vennootschap waarin een aanmerkelijk belang 4 wordt
gehouden 3 , dan wel aan een samenwerkingsverband waarvan de vennootschap,
waarin een aanmerkelijk belang 4 wordt gehouden 3 , deel uitmaakt. Als de belastingplichtige
in algehele of beperkte gemeenschap van goederen is gehuwd en tot die
gemeenschap een ter beschikking gesteld vermogensbestanddeel behoort, wordt
dit vermogensbestanddeel voor de helft toegerekend aan de belastingplichtige en
voor de andere helft aan zijn echtgenoot. Er geldt een doorschuifregeling als
sprake is van een overgang krachtens huwelijksvermogensrecht;
l het rendabel maken van vermogen op een wijze die normaal, actief vermogensbeheer
te buiten gaat, zoals bij het uitponden van onroerende zaken, het in belangrijke mate
door de belastingplichtige zelf verrichten van groot onderhoud of andere aanpassingen
aan een zaak, of het aanwenden door de belastingplichtige van voorkennis of
daarmee vergelijkbare vormen van kennis;
l het hebben van een opwaarderingsreserve.
1 Met het ter beschikking stellen van vermogensbestanddelen wordt gelijkgesteld:
l het aangaan of het hebben van een schuldvordering en het aangaan of het hebben van rechten uit een
spaarovereenkomst/een daarmee verwante overeenkomst op een verbonden persoon, vennootschap waarin
een a.b. wordt gehouden of dergelijk samenwerkingsverband;
l het sluiten van een overeenkomst van levensverzekering of het hebben van rechten uit een overeenkomst
van levensverzekering met een verbonden persoon, vennootschap waarin een a.b. wordt gehouden of dergelijk
samenwerkingsverband;
l het vestigen of het hebben van een genotsrecht op een ter beschikking gesteld vermogensbestanddeel;
l het overeenkomen of het hebben van een koopoptie 5 op een ter beschikking gesteld vermogensbestanddeel;
l het verkrijgen of het hebben van een recht/verplichting 5 uit een optieovereenkomst (niet zijnde een werknemersoptie)
of een daarmee vergelijkbare overeenkomst om een vermogensbestanddeel te (ver)kopen
van/aan een verbonden persoon 2 , van een samenwerkingsverband waarvan een verbonden persoon 2 deel
uitmaakt, van een vennootschap waarin een aanmerkelijk belang 4 wordt gehouden 3 of een samenwerkingsverband
waarvan de vennootschap, waarin een a.b. 4 wordt gehouden 3 , deel uitmaakt (als het/de daartegenover
staande recht/verplichting 5 tot diens ondernemingsvermogen of resultaat uit werkzaamheid behoort);
2 Onder verbonden persoon wordt verstaan: de partner van de belastingplichtige, de minderjarige kinderen van
de belastingplichtige of zijn partner.
Op dezelfde wijze als het ter beschikking stellen van vermogensbestanddelen aan een met de belastingplichtige
verbonden persoon wordt behandeld:
l het ter beschikking stellen aan andere bloed- of aanverwanten in de rechte lijn van de belastingplichtige,
van zijn partner of van een verbonden persoon, indien het een in het maatschappelijk verkeer ongebruikelijke
terbeschikkingstelling is:
l het ter beschikking stellen aan een vennootschap waarin de bloed- of aanverwanten in de rechte lijn van de
belastingplichtigen of zijn partner een aanmerkelijk belang heeft.
3 Met een “vennootschap waarin een a.b. 4 wordt gehouden” wordt gelijk gesteld: de vennootschap waarin een
met de belastingplichtige verbonden persoon een a.b. 4 heeft.
4 Uitgezonderd een:
l fictief a.b.;
l a.b. op grond van de meetrekregeling.
66

5 Onder rechten/verplichtingen/koopopties worden ook verstaan: rechten/verplichtingen waarvan de waarde
direct of indirect verband houdt met de waardeverandering van een vermogensbestanddeel of met de wijziging
van een factor, zoals de rentestand.
Nadere bepalingen
l een ten laste van de winst uit onderneming, of het resultaat uit een werkzaamheid,
afgewaardeerde schuldvordering – die ter beschikking is gesteld aan een vennootschap
waarin een a.b. wordt gehouden – wordt tot het resultaat gerekend (onder voorwaarden).
Dit bedrag kan gelijktijdig ten laste van het resultaat aan een (opwaarderings)reserve
worden toegevoegd;
l het ter beschikking stellen van de werkruimte en inrichting in een woning die de
belastingplichtige ter beschikking staat, wordt niet als rendabel maken van vermogensbestanddelen
aangemerkt als degene aan wie ter beschikking wordt gesteld
geen vergoeding in aftrek kan brengen;
l onder woning wordt tevens verstaan:
t een duurzaam aan een plaats gebonden schip en de aanhorigheden;
t een duurzaam aan een plaats gebonden woonwagen en de aanhorigheden;
t de aanhorigheden van een woning;
l aanverwantschap eindigt door echtscheiding van het huwelijk waardoor de aanverwantschap
was ontstaan;
l het resultaat moet per afzonderlijke werkzaamheid worden berekend. Werkzaamheden
van dezelfde aard worden als één werkzaamheid aangemerkt;
l met een vennootschap wordt gelijkgesteld:
t een fonds voor gemene rekening;
t een coöperatie;
t een vereniging op coöperatieve grondslag;
l onder het ter beschikking stellen van vermogensbestanddelen wordt niet begrepen:
t het houden van aandelen in een vennootschap;
t het houden van winstbewijzen van een vennootschap;
l met een voordeel uit het ter beschikking stellen van een vermogensbestanddeel wordt
gelijkgesteld een vergoeding voor het aangaan van borgtocht voor schulden van een
onderneming, werkzaamheid, vennootschap waarin een aanmerkelijk belang wordt
gehouden of samenwerkingsverband.
IB 6.3 Resultaat uit werkzaamheden
Voor het resultaat uit werkzaamheden wordt zoveel mogelijk aangesloten bij het regime
van winst uit onderneming. De volgende winstbepalingen zijn echter niet van toepassing:
l de bosbedrijf- en landbouwvrijstelling;
l het tonnageregime voor zeescheepvaart;
l de willekeurige afschrijving;
l de investeringsaftrek;
l de egalisatiereserve, de herinvesteringsreserve en de oudedagsreserve;
l de ondernemersaftrek;
l de geruisloze doorschuiving;
t naar een (mede)ondernemer of werknemer;
t naar een andere onderneming bij staking;
l de gebroken boekjaren.
67
INKOMSTEN-
BELASTING

Als het resultaat echter bestaat uit voordelen uit terbeschikkingstelling als bedoeld in
paragraaf 6.2 bestaat wél recht op toepassing van:
l egalisatiereserve en herinvesteringsreserve;
l geruisloze doorschuiving naar andere ondernemer bij staken van werkzaamheid.
Bovendien bestaat dan ook recht op de terbeschikkingsstellingsvrijstelling (zie 6.4).
Daarnaast behoren de volgende voordelen niet tot het resultaat van een werkzaamheid:
l voordelen uit het deelnemen aan kansspelen;
l de niet-aftrekbare arbeidsbeloning inzake de meewerkende partner;
l op grond van de vrijwilligersregeling genoten voordelen.
Voor de vergoeding voor een werkruimte die als voordeel behaald met een werkzaamheid
wordt aangemerkt geldt (onder voorwaarden) dat een evenredig deel van de bijtelling
voor het privé-gebruik van de eigen woning in aftrek kan worden gebracht.
Voor het houden van kostgangers geldt dat er bij de aangifte voor kan worden gekozen
om de opbrengsten als voordelen uit de eigen woning/een huurrecht aan te laten merken
indien:
l de opbrengst uit het ter beschikking stellen van de woonruimte (kamerverhuurvrijstelling)
niet meer dan € 4.536 (2012: € 4.410; 2011: € 4.333) bedraagt;
l belastingplichtige en kostganger gedurende de huurperiode op hetzelfde woonadres
in de basisadministratie persoonsgegevens staan ingeschreven.
Geen afrekening volgt bij geruisloze terugkeer uit de NV/BV over de vermogensbestanddelen
die ter beschikking waren gesteld aan de NV/BV en na de terugkeer tot het vermogen
van de voortgezette onderneming gaan behoren. Hierbij geldt dat:
l de belastingplichtige hierom moet verzoeken; en
l de boekwaarde van de vermogensbestanddelen wordt doorgeschoven.
Bij de overgang van een werkzaamheid naar een onderneming volgt geen afrekening. De
boekwaarde van de werkzaamheid wordt doorgeschoven naar de onderneming. Voor de
overgang van winst uit onderneming naar resultaat uit overige werkzaamheden geldt géén
geruisloze doorschuiffaciliteit.
IB 6.4 Terbeschikkingstellingsvrijstelling
l geldt voor de belastingplichtige die een vermogensbestanddeel ter beschikking stelt
aan een onderneming of een werkzaamheid of die een vermogensbestanddeel ter
beschikking stelt aan een vennootschap waarin hij een aanmerkelijk belang heeft. De
vrijstelling geldt niet voor het rendabel maken van vermogen op een wijze die normaal
actief vermogensbeheer te buiten gaat;
l de vrijstelling bedraagt 12% van het resultaat uit de terbeschikkingstelling.
art. 3.90 t/m 3.99b Wet IB
68

IB 7. Belastbare inkomsten uit eigen woning
Wijziging van de belastbare inkomsten uit eigen woning
De meest ingrijpende wijziging van de Wet IB in 2013 betreft zonder enige twijfel
die met betrekking tot de eigen woning. Voor bestaande gevallen blijft alles bij het
oude, maar voor nieuwe gevallen is renteaftrek alleen nog mogelijk als de eigenwoningschuld
in ten hoogste 360 maanden ten minste annuïtair wordt afgelost.
Vanwege die aflossingseis verdwijnt voor nieuwe gevallen ook de fiscale tegemoetkoming
voor producten waarmee voor de aflossing aan het einde van de
looptijd werd gespaard, zoals de kapitaalverzekering eigen woning (KEW). Voor de
vraag of het oude of het nieuwe regime van toepassing is, is allesbepalend of op
31 december 2012 sprake was van een eigenwoningschuld. Verder is ingaande
2013 een regeling voor restschulden ingevoerd. Op grond van deze regeling kan
men onder voorwaarden nog renteaftrek krijgen over een schuld die resteert nadat
de eigen woning is vervreemd.
IB 7.1 Algemeen
De belastbare inkomsten uit eigen woning zijn als volgt opgebouwd:
l voordelen uit eigen woning + voordelen uit kapitaalverzekering eigen woning + voordeel
uit spaarrekening eigen woning + voordeel uit beleggingsrecht eigen woning;
l – /– de op de voordelen uit eigen woning drukkende aftrekbare kosten.
Toelichting
Van voordelen uit kapitaalverzekering eigen woning (KEW), uit spaarrekening eigen
woning (SEW) of uit beleggingsrecht eigen woning (BEW) zal nog slechts sprake zijn
voor zover daarop het overgangsrecht van toepassing is.
IB 7.2 De eigen woning
Onder eigen woning wordt verstaan:
l een (gedeelte van een) gebouw, een duurzaam aan een plaats gebonden schip of een
woonwagen, met de daartoe behorende aanhorigheden, voor zover dat de belastingplichtige
of personen die behoren tot zijn huishouden, anders dan tijdelijk als hoofdverblijf
(van een hoofdverblijf kan ook sprake zijn bij het tijdelijk ter beschikking
stellen aan derden) ter beschikking staat op grond van:
t eigendom (inclusief economische eigendom), of een recht van lidmaatschap van
een coöperatie wanneer:
] de voordelen door de belastingplichtige en zijn partner worden genoten;
] de kosten op de belastingplichtige of zijn partner drukken;
] de waardeverandering grotendeels de belastingplichtige of zijn partner
aangaat;
t een recht van vruchtgebruik, een recht van bewoning of een recht van gebruik dat
de belastingplichtige krachtens erfrecht heeft verkregen wanneer de belastingplichtige
de voordelen uit de woning geniet, en de kosten en lasten op hem
drukken;
69
INKOMSTEN-
BELASTING

l een woning die aan de belastingplichtige in het kalenderjaar of in een van de drie
voorafgaande kalenderjaren als eigen woning ter beschikking heeft gestaan (“de voormalige
eigen woning”) en:
t sindsdien leeg staat; en
t hij aannemelijk maakt dat de woning voor de verkoop is bestemd;
l een woning waarvan de belastingplichtige aannemelijk maakt dat:
t zij leeg staat of in aanbouw is (“de nieuwe eigen woning”); én
t uitsluitend bestemd is om in het kalenderjaar of in een van de drie volgende jaren
als eigen woning ter beschikking te staan;
l een woning die aan de belastingplichtige of de gewezen partner (dit is ook de van
tafel en bed gescheiden echtgenoot) twee jaar niet langer anders dan tijdelijk als
hoofdverblijf ter beschikking staat indien de belastingplichtige aannemelijk maakt dat
gedurende die periode de woning zijn gewezen partner anders dan tijdelijk als hoofdverblijf
ter beschikking staat;
l een woning wordt maximaal twee jaar na het tijdstip waarop de woning de belastingplichtige
niet langer anders dan tijdelijk als hoofdverblijf ter beschikking staat aangemerkt
als eigen woning als de belastingplichtige gedurende die periode is opgenomen
in een verpleeg- of verzorgingshuis vanwege medische redenen of ouderdom;
l een woning die de belastingplichtige ten minste een jaar als eigen woning ter beschikking
heeft gestaan en sindsdien tijdelijk niet als hoofdverblijf ter beschikking staat
(bij overplaatsing/uitzending) als:
t de woning niet aan derden ter beschikking wordt gesteld;
t belastingplichtige en partner geen belastbare inkomsten uit een andere eigen
woning genieten.
Onder eigen woning wordt niet verstaan een zelfstandig gedeelte van een gebouw, schip
of woonwagen met de daarbij horende aanhorigheden dat wordt gebruikt in een onderneming
van/voor het resultaat uit een of meer werkzaamheden van/in een vennootschap
waarin de belastingplichtige of persoon die tot zijn huishouden behoort een aanmerkelijk
belang heeft (zie IB 6.2) en bij de bepaling van de winst van die onderneming/ dat resultaat/de
winst van die vennootschap terzake van dat gebruik een bedrag ten laste van de
winst/ het resultaat kan worden gebracht.
Bij belastingplichtige en partner wordt:
l slechts één woning als hoofdverblijf in aanmerking genomen waarvoor bij aangifte
voor kalenderjaar – onherroepelijk – keuze dient te worden gemaakt indien > 1 hoofdverblijf;
l indien geen keuze wordt gemaakt, wordt geen woning als hoofdverblijf aangemerkt.
IB 7.3 Eigenwoningforfait
De waarde van de eigen woning wordt gesteld op de WOZ-waarde. De in aanmerking te
nemen voordelen uit eigen woning (het eigenwoningforfait) worden uitgedrukt in percentages
van de waarde van de woning in vrije staat. Het eigenwoningforfait bedraagt nihil
bij de voor verkoop bestemde eigen woning en voor de in de toekomst te bewonen eigen
woning.
70

Het eigenwoningforfait bedraagt:
Eigenwoningwaarde in € Eigenwoningforfait
van meer dan maar niet meer dan in %
2013
– 12.500 nihil
12.500 25.000 0,20
25.000 50.000 0,35
50.000 75.000 0,45
75.000 1.040.000 0,60
1.040.000 – € 6.360 vermeerderd met 1,55% van de eigenwoningwaarde
voor zover deze uitgaat boven € 1.040.000
2012
– 12.500 nihil
12.500 25.000 0,20
25.000 50.000 0,35
50.000 75.000 0,45
75.000 1.040.000 0,60
1.040.000 – € 6.240 vermeerderd met 1,30% van de eigenwoningwaarde
voor zover deze uitgaat boven € 1.040.000
2011
– 12.500 nihil
12.500 25.000 0,20
25.000 50.000 0,30
50.000 75.000 0,40
75.000 1.020.000 0,55
1.020.000 – € 5.610 vermeerderd met 1,05% van de eigenwoningwaarde
voor zover deze uitgaat boven € 1.020.000
Nadere bepalingen
l de voordelen uit tijdelijke verhuur van de eigen woning worden gesteld op 70% van
de genoten voordelen; in dat geval géén tijdsevenredige berekening van het eigenwoningforfait;
l het eigenwoningforfait van de woning die – bij uitzending/overplaatsing – slechts
tijdelijk ter beschikking staat, bedraagt 1% (2012: 1%; 2011: 0,9%) van de WOZwaarde.
Als de eigenwoningwaarde meer bedraagt dan € 1.040.000 (2012:
€ 1.040.000; 2011: € 1.020.000), bedraagt het voordeel € 10.400 (2012: € 10.400;
2011: € 9.180) vermeerderd met 1,75% (2012: 1,55%; 2011: 1,35%) van de eigenwoningwaarde
boven € 1.040.000 (2012: € 1.040.000; 2011: € 1.020.000);
l indien de opbrengsten uit het anders dan voor korte duur ter beschikking stellen van
– niet zelfstandige – woonruimte die deel uit maakt van de eigen woning minder bedragen
dan € 4.536 (2012: € 4.410; 2011: € 4.333) zijn de voordelen onbelast onder
de voorwaarde dat de belastingplichtige en de huurder gedurende de verhuurperiode
op het woonadres staan ingeschreven in de basisadministratie persoonsgegevens;
71
INKOMSTEN-
BELASTING

l het eigenwoningforfait wordt bij de belastingplichtige in aanmerking genomen naar
rato van zijn gerechtigdheid indien hij en de andere eigena(a)r(en) geen partners van
elkaar zijn;
l in het kader van de kredietcrisis kan een voormalige eigen woning na een tijdelijke
verhuur onder voorwaarden terugkeren in box I tot uiterlijk 1 januari 2014. De periode
van tijdelijke verhuur wordt dan niet als een vervreemding beschouwd in het kader
van de eigenwoningregeling.
IB 7.4 Kapitaalverzekering, spaarrekening en beleggingsrecht eigen
woning (KEW, SEW en BEW)
72
“Last minute” KEW/SEW/BEW
Wat in dit onderdeel en de onderdelen 7.4.1, 7.4.2 en 7.4.3 staat, is (alleen) van
belang indien de KEW, de SEW of het BEW op 31 december 2012 reeds als zodanig
bestond. Als op 31 december 2012 sprake was van een bestaande eigenwoningschuld
(zie voor dit begrip IB 7.6) kan die schuld nog tot 1 april 2013 aan een
KEW, SEW of BE worden gekoppeld. Ook voor een dergelijke “last minute” KEW/
SEW/BEW is de inhoud van deze onderdelen nog van belang.
Het is mogelijk om fiscaal gefacilieerd te sparen via een verzekering of op een geblokkeerde
spaarrekening of een geblokkeerde beleggingsrekening voor de aflossing van de
hypotheekschuld voor de eigen woning bij een verzekeringsmaatschappij, een bank of
een beleggingsinstelling. De inleg en/of het rendement mogen alleen worden aangewend
om de eigenwoningschuld af te lossen.
IB 7.4.1 Voordeel uit KEW, SEW en BEW
De rentecomponent van een kapitaalsuitkering uit een levensverzekering voor de aflossing
van de eigenwoningschuld vormt het voordeel uit kapitaalverzekering eigen woning
(KEW).
Het rendement dat op het tijdstip van deblokkering is begrepen in het tegoed van een
spaarrekening eigen woning, vormt het voordeel uit spaarrekening eigen woning (SEW):
Het rendement dat op het tijdstip van deblokkering is begrepen in de waarde van een
beleggingsrecht eigen woning, vormt het voordeel uit beleggingsrecht eigen woning
(BEW).
Onder rente, begrepen in een uitkering uit een KEW, wordt hierbij verstaan het bedrag van
de uitkering – /– betaalde premies.
Onder rendement begrepen in een tegoed van een SEW wordt hierbij verstaan het tegoed
van de spaarrekening – /– naar spaarrekening overgemaakte bedragen.
Onder rendement begrepen in de waarde van een BEW wordt hierbij verstaan de waarde
van het recht – /– de naar de beheerder overgemaakte bedragen.

Als premies gelden ook (voor zover de gezamenlijke uitkeringen maximaal 3 x het verzekerd
kapitaal bij leven/overlijden bedragen):
l bij een uitkering bij leven premies voor bij dezelfde overeenkomst verzekerde:
t uitkeringen bij leven;
t uitkeringen/premievrijstelling bij invaliditeit;
t overlijdensuitkeringen naar aanleiding van een ongeval.
l bij een uitkering bij overlijden premies voor bij dezelfde overeenkomst verzekerde:
t overlijdensuitkeringen;
t uitkeringen/premievrijstelling bij invaliditeit.
Indien een (oude) levensverzekering wordt omgezet in een kapitaalverzekering eigen
woning geldt ook als premie (waarbij de verhouding 1:10 voor de laagste en hoogste
premie niet geldt) de waarde in het economische verkeer van de oude polis – /– de
betaalde premies.
Onder levensverzekering wordt verstaan een overeenkomst van levensverzekering ex
artikel 1:1 van de Wet op het financieel toezicht.
Voor kwalificatie als een kapitaalverzekering eigen woning moet aan de volgende voorwaarden
worden voldaan:
l in de overeenkomst moet zijn opgenomen dat:
t de woning een eigen woning is in de zin van de Wet IB 2001;
t de uitkering zal worden gebruikt voor de aflossing van de eigenwoning schuld;
t ten minste 15 jaar (of tot eerder overlijden van de verzekerde) jaarlijks premie
wordt betaald;
t de hoogste premie bedraagt niet meer dan het tienvoud van de laagste;
l de verzekering geeft recht op een eenmalige kapitaalsuitkering bij leven of overlijden;
l de premies moeten zijn verschuldigd aan een professionele verzekeraar;
l er is sprake van een eigen woning van de verzekeringnemer/zijn echtgenoot/degene
met wie hij duurzaam een gezamenlijke huishouding voert.
Voor kwalificatie als een spaarrekening eigen woning (SEW) moet aan de volgende voorwaarden
worden voldaan:
l de spaarrekening moet worden aangehouden bij een kredietinstelling die op grond
van de Wet op het financieel toezicht in Nederland het bedrijf van bank mag uitoefenen;
l de rekeninghouder heeft een eigen woning met een eigenwoningschuld;
l de rekening is geblokkeerd en wordt slechts eenmalig gedeblokkeerd voor de aflossing
van de eigenwoningschuld;
l ten minste 15 jaar (of tot eerder overlijden van de rekeninghouder, zijn echtgenoot, of
degene met wie hij duurzaam een gezamenlijke huishouding voert) wordt jaarlijks een
bedrag naar de spaarrekening eigen woning overgemaakt;
l het hoogste totaal van in een jaar overgemaakte bedragen mag niet meer zijn dan het
tienvoud van het laagste totaal van in een jaar overgemaakte bedragen. Als een spaarrekening
met ingang van enig tijdstip wordt aangemerkt als een SEW, wordt het op dat
moment aanwezige tegoed aangemerkt als eerste overmaking;
l de op de rekening genoten inkomsten worden bijgeboekt op de rekening. Als in het
jaar van deblokkering nog inkomsten worden genoten, vindt eerst nog bijboeking van
de inkomsten plaats en pas daarna wordt gedeblokkeerd.
73
INKOMSTEN-
BELASTING

Voor kwalificatie als een beleggingsrecht eigen woning (BEW) moet aan de volgende
voorwaarden worden voldaan:
l het moeten bij een beheerder van een beleggingsinstelling aangehouden rechten van
deelneming betreffen in de beleggingsinstelling;
l die beleggingsinstelling mag op grond van de Wet op het financieel toezicht in
Nederland het bedrijf van beleggingsinstelling uitoefenen;
l de eigenaar van het beleggingsrecht heeft een eigen woning met een eigenwoningschuld;
l het beleggingsrecht is geblokkeerd en mag slechts eenmalig gedeblokkeerd worden
voor de aflossing van de eigenwoningschuld;
l ten minste 15 jaar (of tot eerder overlijden van de eigenaar van het beleggingrecht,
zijn echtgenoot, of degene met wie hij duurzaam een gezamenlijke huishouding voert)
wordt jaarlijks een bedrag naar de beheerder overgemaakt voor de verkrijging van
rechten van deelneming;
l het hoogste totaal van in een jaar overgemaakte bedragen is niet meer dan het tienvoud
van het laagste totaal van in een jaar overgemaakte bedragen. Als een beleggingsrecht
met ingang van enig tijdstip wordt aangemerkt als een BEW, wordt de
waarde in het economische verkeer van het recht op dat moment aangemerkt als
eerste overmaking;
l het met het beleggingsrecht behaalde rendement wordt gebruikt voor het krijgen van
rechten van deelneming die tot het beleggingsrecht gaan behoren.
De kapitaalverzekering wordt – voor de waarde in het economische verkeer – geacht tot
uitkering te zijn gekomen (bij de verzekerde of de onherroepelijk begunstigde) indien
sprake is van een van de volgende omstandigheden:
l de verzekering:
t voldoet niet meer aan de voorwaarden voor een kapitaalverzekering eigen woning;
t wordt afgekocht uitgezonderd een omzetting;
t wordt ingebracht in het vermogen van een onderneming;
t wordt vervreemd; uitgezonderd de omzetting bij het aangaan/beëindigen van een
huwelijk/duurzame samenleving;
t niet ten minste 15 jaar (of tot eerder overlijden van de verzekerde) jaarlijks premies
voor de verzekering worden voldaan of de hoogste premie meer bedraagt dan het
tienvoud van de laagste premie;
t heeft de looptijd van 30 jaren overschreden;
t komt (per verzekerde) gedeeltelijk tot uitkering;
l de verzekerde (of de onherroepelijk begunstigde) is – anders dan door overlijden –
niet langer binnenlands belastingplichtig/inwoner van Nederland voor de BRK/
verdragen. Onder voorwaarden kan een eventueel opgelegde conserverende aanslag
worden verminderd.
Een SEW of een BEW wordt geacht te zijn gedeblokkeerd als sprake is van een van de
volgende omstandigheden:
l voldoet niet meer aan de voorwaarden voor een spaarrekening eigen woning of een
beleggingsrecht eigen woning;
l wordt vervreemd of verdeeld: uitgezonderd is de vervreemding of verdeling bij het
aangaan/beëindigen van een huwelijk/duurzame gezamenlijke huishouding mits de
spaarrekening of het beleggingsrecht wordt voortgezet als een SEW of BEW;
l wordt ingebracht in het vermogen van een onderneming;
74

l wordt gedeeltelijk gedeblokkeerd;
l heeft de looptijd van 30 jaren overschreden;
l de rekeninghouder of de eigenaar van het beleggingsrecht overlijdt, tenzij de spaarrekening
of het beleggingsrecht wordt voortgezet als een SEW of BEW;
l de rekeninghouder van een spaarrekening of eigenaar van een beleggingsrecht eigen
woning (of de onherroepelijk begunstigde) is – anders dan door overlijden – niet
langer binnenlands belastingplichtig/inwoner van Nederland voor de BRK/verdragen.
Onder voorwaarden kan een opgelegde conserverende aanslag worden verminderd.
IB 7.4.2 Vrijstelling uitkering uit KEW, SEW en BEW
Indien:
l de uitkering uit de KEW/SEW/BEW is gebruikt voor de aflossing van de eigenwoningschuld;
en
l ten minste 20 jaar (of tot eerder overlijden van de verzekerde) jaarlijks premie is
betaald; en
l de hoogste premie niet meer heeft bedragen dan het tienvoud van de laagste,
wordt de rente begrepen in een uitkering van maximaal € 157.000 (2012: € 154.000;
2011: € 151.000) niet aangemerkt als een voordeel uit kapitaalverzekering eigen woning;
indien ten minste 15 jaar jaarlijks premies zijn voldaan geldt een vrijstelling van € 35.700
(2012: € 34.900; 2011: € 34.300).
De eerste twee eisen (aflossing en 20 jaar premie betalen) gelden niet als kapitaalverzekering,
spaarrekening en beleggingsrecht eigen woning:
l uitkeert bij einde bewoning eigen woning door verzekeringnemer/zijn echtgenoot/
degene met wie hij duurzaam een gezamenlijke huishouding voert;
l geacht wordt te zijn uitgekeerd bij einde binnenlandse belastingplicht/ inwonerschap
Nederland (anders dan door overlijden).
De vrijstelling:
l wordt verminderd met een eerdere uitkering uit een kapitaalverzekering eigen woning
alsmede met het tegoed van een spaarrekening eigen woning en met de waarde van
een beleggingsrecht eigen woning (de vermindering wordt – onder voorwaarden 1 –
weer teruggenomen als belastingplichtige weer binnenlands belastingplichtig wordt);
l is maximaal gelijk aan de af te lossen schuld;
l wordt verhoogd met een eerdere vermindering – doordat de verzekering niet meer aan
de voorwaarden voldeed – indien binnen drie jaar na dat tijdstip weer aan de voorwaarden
voor een kapitaalverzekering eigen woning wordt voldaan. De in deze verhoging
begrepen rente komt in mindering op het overschot van artikel 3.116, lid 8,
Wet IB 2001;
l wordt bij overlijden van de partner verhoogd met het bedrag dat de partner onmiddellijk
voor zijn overlijden nog in aanmerking had kunnen nemen tot maximaal het
bedrag van de uitkering naar aanleiding van het overlijden;
l komt toe aan de begunstigde (bij gelijktijdig overlijden van de partners) voor het
bedrag waarop de overledene nog recht had.
1 deze voorwaarden zijn:
l de woning is steeds een eigen woning gebleven;
l de belastingplichtige heeft geen voordeel uit een kapitaalverzekering eigen woning genoten;
75
INKOMSTEN-
BELASTING

76
l de kapitaalverzekering werd nog niet geacht tot uitkering te zijn gekomen, doordat niet meer aan de voorwaarden
was voldaan.
Bij omzetting oude kapitaalverzekering, spaarrekening en beleggingsrecht eigen woning
in een nieuwe wordt de nieuwe geacht een voortzetting te zijn van de oude.
IB 7.4.3 Overgangsrecht kapitaalverzekeringen
Het overgangsrecht voor op 31 december 2000 reeds bestaande kapitaalverzekeringen is
zeer uitgebreid. Het is verwerkt in een schema dat hierna is opgenomen.
Bestaande
kapitaalverzekering
Behandeling
m.i.v. 2001
tot expiratie
Behandeling
bij (fictieve)
expiratie
Imputatie op
vrijstellingen
• KV als bedoeld in art. 3.91/3.92 Wet IB 2001 (2e lid, onderdeel a, onder 2e)
nee
• Vanaf de eerste premiebetaling jaarlijks premies voldaan, binnen de bandbreedte 1:10
• Ten minste 15 jaar premies voldaan, binnen de bandbreedte van 1:10
• KV voldoet aan het bepaalde in art. 76 Wet IB 1964 (pre-BH KV)
nee
ja
Koopsompolis
Geen fiscale gevolgen, behalve
bij fictieve expiratie bij emigratie
Progressieve heffing in box I
o.g.v. regels Wet IB 1964,
doch tarief Wet IB 2001
Geen imputatie
Premiepolis
Omzetten naar KEW per 01-01-2001 door verzoek bij aangifte 2001
Pre-BH KV
BH KV
Indien tot expiratie wordt voldaan aan de voorwaarden KEW,
gedurende de looptijd geen fiscale gevolgen
Limietvrijstelling + WEV KV
per 31-12-2000 onbelast
Tot limietvrijstelling uitkering
onbelast
Plafond van onbelaste uitkering is hoogste schuld eigen woning
Imputatie vrijgestelde uitkering op vrijstelling KEW in box I en op
vrijstelling in box III

ja
Uitkering
onbelast
Geen
imputatie
Afwikkeling in box I als resultaat
uit overige werkzaamheden
Overgang naar box III (gaat vanzelf)
Pre-BH KV
BH KV
• Vrijstelling in box III tot € 123.428, mits na 14-09-1999 kapitaal niet
gesloten of verhoogd, looptijd niet verlengd, VRH over het meerdere
• Stel WEV per 31-12-2000 vast
Reguliere afwikkeling Niet reguliere afwikkeling Reguliere afwikkeling
WEV per 31-12-2000 lager of gelijk
aan € 123.428
WEV bij expiratie
lager of gelijk aan
€ 123.428: afrekenen
over € 123.428
WEV bij expiratie
hoger dan € 123.428:
afrekenen over
€ 123.428
Geen vrijgestelde uitkering, dus geen imputatie
IB 7.5 Aftrekbare kosten eigen woning
WEV per 31-12-2000
hoger dan € 123.428
Afrekenen
over WEV
per 31-12-2000
Uitkering – maximaal
€ 123.428 of indien hoger
WEV per 31-12-2000 tot
€ 123.428 onbelast
Imputatie vrijgestelde uit-
kering op vrijstelling KEW
en op vrijstelling in box
Het gezamenlijke bedrag van:
l rente van schulden – inclusief kosten van geldleningen – die behoren tot de eigenwoningschuld;
l periodieke betaling op grond van erfpacht/opstal/beklemming;
zijn de aftrekbare kosten van de eigen woning.
77
INKOMSTEN-
BELASTING

IB 7.6 Eigenwoningschuld
78
Voor een op 31 december 2012 bestaande eigenwoningschuld blijft alles bij het
oude. Wil echter een schuld die ná 31 december 2012 wordt aangegaan, worden
aangemerkt als eigenwoningschuld, dan dient die schuld aan bijzondere voorwaarden
te voldoen (anders geen renteaftrek!). Het is dus cruciaal of een eigenwoningschuld
reeds op 31 december 2012 bestond of niet.
IB 7.6.1 Op 31 december 2012 bestaande eigenwoningschuld
Van een op 31 december 2012 bestaande eigenwoningschuld is ook sprake als:
l een belastingplichtige op 31 december 2012 geen eigen woning en eigenwoningschuld
heeft, maar dat in 2012 wél had en ook in 2013 weer zal hebben (denk aan
tijdelijke huur tussen twee eigen woningen in);
l een belastingplichtige op 31 december 2012 geen eigen woning en eigenwoningschuld
heeft, maar vóór die datum wel en ná die datum (maar vóór 31 december
2021) terugkeert in de voormalige eigen woning zonder dat in de tussentijd een
andere woning als eigen woning is aangemerkt (ziet met name op “expats”);
l een belastingplichtige die op 31 december 2012 beschikt over een onherroepelijke
schriftelijke koop(aannemings)overeenkomst die leidt tot de verwerving van een eigen
woning in 2013.
IB 7.6.2 Voorwaarden eigenwoningschuld ná 31 december 2012
Schulden, die na 31 december 2012 ontstaan kunnen slechts als eigenwoningschuld
kwalificeren als:
l die zijn aangegaan in verband met een eigen woning;
l waarvoor een contractuele verplichting geldt tot aflossing (ten minste annuïtair) in ten
hoogste 360 maanden;
l aan die verplichting daadwerkelijk wordt voldaan;
l aan de verplichting tot informatieverstrekking wordt voldaan als die verplichting van
toepassing is.
IB 7.6.3 Bestanddelen van de eigenwoningschuld
l is het gezamenlijke bedrag van de schulden die zijn aangegaan ter verwerving van een
eigen woning:
l is ten hoogste een bedrag gelijk aan de kosten ter verwerving van de woning – /– het
bedrag van de eigenwoningreserve (zie hiervoor IB 7.7) direct voorafgaand aan het
moment waarop de woning als een eigen woning wordt aangemerkt verminderd met
de schenkingsvrijstelling als bedoeld in art. 33, eerste lid, sub 5 en 6 van de
Successiewet 1956;
l verhoogd met het gezamenlijk bedrag van de schulden aangegaan ter betaling van de
kosten ter verkrijging van de eigenwoningschuld, waarbij afsluitprovisies worden
gemaximeerd op 1,5% van de aangegane schulden en tevens niet meer dan € 3.630;
l wordt verhoogd met het gezamenlijke bedrag van de schulden die zijn aangegaan:
t voor verbetering/onderhoud van de woning;

t ter afkoop van de rechten van erfpacht/opstal/beklemming voor de woning voor
zover de schulden uitgaan boven het positieve bedrag van de eigenwoningreserve
direct voorafgaand aan de verbetering/ het onderhoud/de afkoop;
t wordt verminderd – tot maximaal nihil – met de eigenwoningreserve van de
partner met wie een nieuwe eigen woning wordt gekocht en met wie reeds eerder
gezamenlijk een eigen woning ter beschikking heeft gestaan.
Tot de eigenwoningschuld behoren niet de volgende schulden (en dus zijn de daarover
betaalde rente en kosten niet aftrekbaar):
l schulden die zijn aangegaan ter betaling van de (aftrekbare hypotheek)rente;
l schulden ter verwerving (van een deel) van de eigen woning van een partner of een
persoon waarmee duurzaam een gezamenlijke huishouding wordt gevoerd voor het
gedeelte dat de schulden hoger zijn dan vóór de verwerving;
l schulden waarvan de verplichting tot betaling beperkt is (de zogenoemde superaftrek);
l schulden terzake van geldleningen tussen partners en tussen de belastingplichtige en
degene met wie hij duurzaam een gezamenlijke huishouding voert;
l overbedelingsschulden.
IB 7.6.4 Vooruitbetalingen en afsluitprovisies
l aftrek in kalenderjaar van vooruitbetaalde rente/kosten is niet mogelijk voor;
l rente/kosten die betrekking hebben op periode na 30 juni van volgend kalenderjaar,
waarbij de renten en kosten naar evenredigheid worden toegerekend aan de kalendermaanden;
l rente/kosten die betrekking hebben op periode na einde binnenlandse belastingplicht,
anders dan door overlijden;
l de van aftrek uitgesloten vooruitbetaalde renten worden geacht in de volgende jaren
– in gelijke delen – te zijn voldaan, behalve bij einde binnenlandse belastingplicht,
anders dan door overlijden. Bij overlijden is het restant in 1 x aftrekbaar;
l afsluitprovisies voor schulden die behoren tot de eigen woningschuld zijn aftrekbaar
voor zover ze niet meer bedragen dan:
t 1,5% van de aangegane schulden; en
t niet meer bedragen dan € 3.630.
IB 7.6.5 Bijzonderheden voor een op 31-12-2012 bestaande
eigenwoningschuld
Rente over de eigenwoningschuld is maximaal 30 jaar aftrekbaar. Daarbij geldt:
l de termijn van 30 jaar begint te lopen bij het begin van het eerste tijdvak waarop de
rente van deze schulden betrekking heeft. De termijn eindigt als de gehele schuld
wordt afgelost;
l als een nieuwe eigen woning wordt gekocht met vreemd vermogen, loopt de 30-jaarstermijn
gewoon door;
l als de schuld op de nieuwe eigen woning hoger is dan de oude schuld, begint voor
het hogere gedeelte een nieuwe 30-jaarstermijn;
l de 30-jaarstermijn van de op 31 december 2000 reeds bestaande schulden wordt
geacht te zijn aangevangen op 1 januari 2001;
79
INKOMSTEN-
BELASTING

l rente/kosten van hypotheekschulden ter verwerving van de eigen woning die op
31 december 1995 bestonden – en nog steeds betrekking hebben op dezelfde woning
– worden aangemerkt als aftrekbare kosten.
IB 7.6.6 Bijzonderheden voor een eigenwoningschuld die ná 31-12-2012
is ontstaan
80
Van een eigenwoningschuld die ná 31-12-2012 is ontstaan zijn de rente en kosten
slechts aftrekbaar als die schuld in uiterlijk 360 maanden ten minste annuïtair
wordt afgelost. Als aan die aflossingseis onverhoopt niet wordt voldaan ontstaat
een aflossingsachterstand. Als die aflossingsachterstand binnen een bepaalde
termijn wordt ingelopen, blijft de renteaftrek behouden. Tenslotte geldt voor de
aftrekbaarheid van de rente ook een informatieverplichting. Die verplichting komt
aan de orde als de lening is verstrekt door een instelling die niet informatieplichtig
richting fiscus is. In het bijzonder valt hier te denken aan een lening van de eigen
BV. Hierna wordt ingegaan op aflossingseis, aflossingsachterstand en informatieverplichting.
IB 7.6.6.1 Aflossingseis
Aan de aflossingseis wordt voldaan indien de eigenwoningschuld op het toetsmoment
niet meer bedraagt dan de uitkomst van een (ingewikkelde) formule. De uitkomst van die
formule wordt door de leningverstrekker doorgegeven aan de fiscus. In de formule zijn
startbedrag van de lening, looptijd van de lening, verstreken deel van de looptijd en het
rentepercentage van belang.
Toetsmomenten zijn:
l 31 december van het kalenderjaar;
l moment van vervreemding van de eigen woning;
l moment van wijziging rentepercentage;
l moment van oversluiten van een bestaande lening.
IB 7.6.6.2 Aflossingsachterstand
Als op een toetsmoment de eigenwoningschuld hoger is dan toegestaan , is er sprake van
een aflossingsachterstand. Niettemin behoud van renteaftrek in de volgende situaties
onder de daarbij vermelde voorwaarden:
l aflossingsachterstand op 31-12 van jaar t moet ingelopen zijn op 31-12 van jaar
(t+1);
l als op 31-12 van jaar (t+1) toch nog achterstand dan nog slechts renteaftrek als:
t aannemelijk is dat achterstand gevolg is van onvoldoende betalingscapaciteit; en
t op 1-1 van jaar (t+2) contractueel een nieuw aflossingsschema wordt overeengekomen,
waardoor daarna geen sprake meer zal zijn van betalingsachterstand; of
t aannemelijk is dat achterstand gevolg is van onbedoelde fout in betaling of berekening
van aflossingsbedrag; en
t de achterstand op 31-12 van jaar (t+2) is ingelopen.
Indien toch niet aan de voorwaarden wordt voldaan, geen renteaftrek meer met ingang
van 1-1 van jaar (t+2).

IB 7.6.6.3 Informatieverplichting
Als de geldverstrekker geen informatieverplichting tegenover de fiscus heeft, moet de
belastingplichtige zelf gegevens aan de fiscus verschaffen. Vaak zal dit om een lening van
de eigen BV gaan.
l te verstrekken gegevens:
t hoogte van de lening;
t startdatum en looptijd van de lening;
t rentepercentage;
t overeengekomen aflossingsvorm;
t fiscaal identificatienummer van leningverstrekker;
l moment verstrekken informatie:
t bij het indienen van de aangifte over het jaar waarin de lening is verstrekt;
t maar uiterlijk op 31-12 van het jaar, volgend op het jaar van leningverstrekking.
IB 7.7 Eigenwoningreserve
l de eigenwoningreserve bestaat uit de verkoopprijs van een eigen woning – /– de verkoopkosten
– /– de eigenwoningschuld van de verkochte woning (= vervreemdingssaldo).
Hierbij behoort/behoren tot de eigenwoningschuld:
t de eigenwoningreserve van de partner met wie een nieuwe eigen woning wordt
gekocht en met wie reeds eerder gezamenlijk een eigen woning ter beschikking
heeft gestaan;
t de schulden die betrekking hebben op de overname van (een deel van) de eigen
woning van een partner, voor zover de schulden hoger zijn dan vóór de overname;
t de schulden die op 31 december 1995 waren verzekerd door een hypotheek op de
eigen woning;
t een bedrag dat op grond van een anti-speculatiebeding is betaald, kan in mindering
worden gebracht op het vervreemdingssaldo;
l de eigenwoningreserve wordt verminderd – tot maximaal nihil – met:
t de kosten van verwerving van de eigen woning – /– de eigenwoningschuld;
t de aflossingen (onder voorwaarden);
t de kosten voor verbetering/onderhoud of afkoop van de rechten van erfpacht/
opstal/beklemming;
t het deel van een vervreemdingssaldo dat 3 jaar geleden is toegevoegd;
l de eigenwoningreserve kan bij voor bezwaar vatbare beschikking worden vastgesteld.
IB 7.8 Restschulden
Als een eigen woning wordt verkocht tegen een lager bedrag dan de op die woning
rustende eigenwoningschuld ontstaat er een “restschuld”. Ingaande 2013 is de
rente over zo’n restschuld onder voorwaarden aftrekbaar. Het maakt daarbij niet uit
of men een andere eigen woning heeft gekocht of helemaal geen eigen woning
meer heeft.
Voorwaarden voor renteaftrek over restschuld:
l restschuld is ontstaan ná 29 oktober 2012 maar vóór 1 januari 2018;
81
INKOMSTEN-
BELASTING

l renteaftrek over 10 jaar ná tijdstip vervreemding voormalige eigen woning (= moment
ontstaan restschuld).
IB 7.9 Aftrek wegens geen of geringe woningschuld
Aftrekbaar is het positieve verschil tussen het in aanmerking te nemen eigenwoningforfait
en de aftrekbare kosten.
Ingaande 2011 zijn twee anti-misbruikmaatregelen getroffen:
l vooruitbetalingen van rente worden voor de toepassing van deze regeling toegerekend
aan de tijdvakken waarop de rente betrekking heeft (uitzondering voor afsluitprovisie);
l het van een werkgever uit hoofde van een personeelslening genoten rentevoordeel dat
niet is belast (en daarom niet als aftrekbare kosten in aanmerking kan worden
genomen) moet voor de toepassing van deze regeling wél als aftrekbare kosten in
aanmerking worden genomen.
art. 3.110 t/m 3.123 a Wet IB
IB 8. Uitgaven voor inkomensvoorzieningen
IB 8.1 Algemeen
De uitgaven voor inkomensvoorzieningen zijn:
l premies voor lijfrenten die pensioentekort moeten compenseren:
t oudedagslijfrente 1 :
] termijnen komen toe aan belastingplichtige;
] gaat uiterlijk in in jaar waarin leeftijd wordt bereikt die 5 jaar hoger is dan
AOW-gerechtigde leeftijd;
] eindigt bij overlijden;
t nabestaandenlijfrente 2 :
] termijnen komen toe aan natuurlijk persoon;
] gaat in bij overlijden belastingplichtige/(ex-)partner. Indien natuurlijk persoon
is bloed-/aanverwant in de rechte lijn/2 e of 3 e graad zijlijn van belastingplichtige/(ex-)partner
moeten de termijnen:
v eindigen bij overlijden gerechtigde; of
v uiterlijk eindigen bij bereiken 30-jarige leeftijd;
t tijdelijke oudedagslijfrente:
] termijnen komen toe aan belastingplichtige;
] looptijd bedraagt minimaal 5 jaar;
] ingangsdatum niet eerder dan bereiken 65-jarige leeftijd en uiterlijk in jaar 70
worden;
] jaarlijkse uitkering bedraagt maximaal € 20.953 (2012: € 20.953; 2011:
€ 20.602) beoordeeld naar het tijdstip van premiebetaling;
l premies voor lijfrenten waarvan de termijnen toekomen aan een meerderjarig invalide
(klein)kind en uitsluitend eindigen bij diens overlijden 3 ;
l premies voor aanspraken op periodieke uitkeringen en verstrekkingen terzake van
invaliditeit/ziekte/ongeval waarvan uitkeringen toekomen aan belastingplichtige 3 ;
l bijdragen ingevolge artikel 66a, lid 3, Algemene nabestaandenwet.
82

1 uitkeringen mogen door overlijden (ex-)partner tot 70% van oorspronkelijke uitkeringen afnemen.
2 de sterftekans geldt niet voor termijnen die uiterlijk eindigen bij het bereiken van de 30 jarige leeftijd.
3 voor deze premies geldt geen aftrekmaximum.
Met premies voor lijfrenten die een pensioentekort moeten compenseren, worden gelijkgesteld:
l een lijfrentespaarrekening;
l een lijfrentebeleggingsrecht.
Onder een lijfrentespaarrekening wordt verstaan een rekening bij:
l een financiële onderneming die op grond van de Wet op het financieel toezicht in
Nederland het bedrijf van bank mag uitoefenen. Deze financiële onderneming moet de
lijfrentespaarrekening dan voor de heffing van de vennootschapsbelasting tot het
binnenlandse ondernemingsvermogen rekenen;
l een financiële onderneming die in Nederland het bedrijf van een beleggingsinstelling
mag uitoefenen en in Nederland is gevestigd;
l een andere onderneming die bevoegd is als kredietinstelling op te treden, onder door
de minister te stellen voorwaarden en die zich heeft verplicht:
t te voldoen aan de voorwaarden met betrekking tot het verschaffen van inlichtingen
over uitvoering van de regeling; en
t zekerheid stelt voor de invordering van de belasting ingevolge artikel 3.133 en
3.136 van de Wet IB, dan wel de belastingplichtige heeft zich verplicht deze zekerheid
te stellen.
Voor kwalificatie als lijfrentespaarrekening geldt het volgende:
l de rekeninghouder wordt gelijkgesteld met een verzekeringnemer;
l het tegoed van de rekening moet in vaste en gelijkmatige termijnen uitgekeerd worden
met een gelijke tussenperiode van hooguit een jaar voor zover het tegoed niet is aangewend
ter verkrijging van een fiscaal gefacilieerde lijfrente (artikel 3.125 Wet IB).
Daarbij geldt:
A. Als de verzekeringnemer in leven is:
] dat de termijnen aan hem worden uitgekeerd en de eerste termijn uiterlijk wordt
uitgekeerd in het kalenderjaar waarin hij de leeftijd bereikt die 5 jaar hoger is
dan de AOW-gerechtigde leeftijd;
] als de eerste termijn wordt uitgekeerd vóór het kalenderjaar waarin hij 65
wordt, de periode tussen de eerste en laatste termijn ten minste 20 jaar
bedraagt, vermeerderd met het aantal jaren dat hij jonger is dan 65 op het
moment van de uitkering van de eerste termijn;
] als de eerste termijn wordt uitgekeerd na het kalenderjaar waarin hij 64 wordt,
de periode tussen de eerste en laatste termijn ten minste 5 jaar bedraagt, als
het totale bedrag in een kalenderjaar niet hoger is dan € 20.953 (2012:
€ 20.953; 2011: € 20.602), en ten minste 20 jaar bedraagt als het totale bedrag
in een kalenderjaar hoger is dan € 20.953 (2012: € 20.953; 2011: € 20.602);
] als de eerste uitkering plaatsvindt binnen zes maanden na het overlijden van de
(gewezen) partner van de verzekeringnemer, de periode tussen de eerste termijn
en de laatste termijn ten minste 5 jaar bedraagt.
B. Bij overlijden van de verzekeringnemer terwijl nog geen termijnen zijn ingegaan:
] dat de termijnen direct ingaan en worden uitgekeerd aan een natuurlijk
persoon;
83
INKOMSTEN-
BELASTING

84
] dat de periode tussen de eerste en laatste termijn ten minste 20 jaar bedraagt
in geval de termijnen toekomen aan een bloed- of aanverwant (niet zijnde de
(gewezen) partner), in de rechte lijn of in de tweede of derde graad van de
zijlijn die ouder is dan 30 jaar;
] dat ingeval de termijnen toekomen aan een bloed- of aanverwant (niet zijnde de
(gewezen) partner), in de rechte lijn of in de tweede of derde graad van de
zijlijn die jonger is dan 30 jaar, de periode tussen de eerste en laatste termijn:
v hetzij ten minste 5 jaar bedraagt, maar nooit meer dan het aantal jaren dat
deze bloed- aanverwant jonger is dan 30 jaar op het moment van de uitkering
van de eerste termijn;
v hetzij ten minste 20 jaar;
] als de termijnen aan andere personen toekomen dan aan bloed- of aanverwant,
in de rechte lijn of in de tweede of derde graad van de zijlijn, bedraagt de
periode tussen de eerste en laatste termijn ten minste 5 jaar.
Onder een lijfrentebeleggingsrecht wordt verstaan een of meer rechten van deelneming
in:
l een beleggingsinstelling die op grond van de Wet op het financieel toezicht in
Nederland het bedrijf van beleggingsinstelling mag uitoefenen en die is gevestigd in
Nederland;
l een onderneming of instelling die bevoegd is als beheerder van een beleggingsinstelling
op te treden, onder door de minister te stellen voorwaarden en die zich heeft
verplicht:
t te voldoen aan de voorwaarden met betrekking tot het verschaffen van inlichtingen
over uitvoering van de regeling; en
t zekerheid stelt voor de invordering van de belasting ingevolge artikel 3.133 en
3.136 Wet IB, dan wel de belastingplichtige heeft zich verplicht deze zekerheid te
stellen.
Voor kwalificatie als lijfrentebeleggingsrecht geldt het volgende:
l de houder van een lijfrentebeleggingsrecht wordt gelijkgesteld met een verzekeringnemer;
l de waarde van het lijfrentebeleggingsrecht moet in vaste en gelijkmatige termijnen
worden uitgekeerd met een gelijke tussenperiode van hooguit een jaar voor zover de
waarde van het recht niet is aangewend ter verkrijging van een fiscaal gefacilieerde
lijfrente (artikel 3.125 Wet IB). Daarbij geldt:
A. Als de verzekeringnemer in leven is:
] dat de termijnen aan hem worden uitgekeerd en de eerste termijn uiterlijk in
het kalenderjaar waarin hij de leeftijd bereikt die 5 jaar hoger is dan de AOWgerechtigde
leeftijd;
] als de eerste termijn wordt uitgekeerd vóór het kalenderjaar waarin hij 65
wordt, de periode tussen de eerste en laatste termijn ten minste 20 jaar
bedraagt, vermeerderd met het aantal jaren dat hij jonger is dan 65 op het
moment van de uitkering van de eerste termijn;
] als de eerste termijn wordt uitgekeerd na het kalenderjaar waarin hij 64 wordt,
de periode tussen de eerste en laatste termijn ten minste 5 jaar bedraagt, als
het totale bedrag in een kalenderjaar niet hoger is dan € 20.953 (2012:
€ 20.953; 2011: € 20.602), en ten minste 20 jaar bedraagt als het totale bedrag
in een kalenderjaar hoger is dan € 20.953 (2012: € 20.953; 2011: € 20.602);

] als de eerste uitkering plaatsvindt binnen zes maanden na het overlijden van de
(gewezen) partner van de verzekeringnemer, de periode tussen de eerste termijn
en de laatste termijn ten minste 5 jaar bedraagt.
B. Bij overlijden van de verzekeringnemer terwijl nog geen termijnen zijn ingegaan:
] dat de termijnen direct ingaan en worden uitgekeerd aan een natuurlijk
persoon;
] dat de periode tussen de eerste en laatste termijn ten minste 20 jaar bedraagt
in geval de termijnen toekomen aan een bloed- of aanverwant (niet zijnde de
(gewezen) partner), in de rechte lijn of in de tweede of derde graad van de
zijlijn die ouder is dan 30 jaar;
] dat ingeval de termijnen toekomen aan een bloed- of aanverwant (niet zijnde de
(gewezen) partner), in de rechte lijn of in de tweede of derde graad van de
zijlijn die jonger is dan 30 jaar, de periode tussen de eerste en laatste termijn:
v hetzij ten minste 5 jaar bedraagt, maar nooit meer dan het aantal jaren dat
deze bloed- aanverwant jonger is dan 30 jaar op het moment van de uitkering
van de eerste termijn;
v hetzij ten minste 20 jaar is;
] als de termijnen aan andere personen toekomen dan aan bloed- of aanverwant,
in de rechte lijn of in de tweede of derde graad van de zijlijn, bedraagt de
periode tussen de eerste en laatste termijn ten minste 5 jaar.
Overige bepalingen lijfrentespaarrekening/lijfrentebeleggingsrecht:
l het tegoed van de lijfrentespaarrekening/waarde lijfrentebeleggingsrecht mag in één
termijn worden uitgekeerd als sprake is van afkoop van een kleine lijfrente met een
waarde in het economische verkeer van maximaal € 4.242 (2012: € 4.242; 2011:
€ 4.171). In dat geval is geen revisierente verschuldigd. Lijfrentespaarrekeningen en
lijfrentebeleggingsrechten die de belastingplichtige aanhoudt bij eenzelfde kredietinstelling
of beheerder van een beleggingsinstelling worden geacht tezamen respectievelijk
één rekening en één beleggingsrecht te vormen;
l als de genieter van de termijnen overlijdt vóór uitkering van de laatste termijn gaan de
resterende termijnen over op de erfgenamen;
l de termijnen zoals bedoeld in deze regeling worden gelijkgesteld met periodieke uitkeringen
en verstrekkingen.
Overgangsrecht overbruggingslijfrenten
l op aanspraken op overbruggingslijfrenten blijven de op 31 december 2005 geldende
bepalingen van toepassing, voor zover de aanspraken voortvloeien uit premies die
vóór 1 januari 2006 als uitgaven voor inkomensvoorzieningen in aanmerking zijn
genomen;
l onder voorwaarden blijven na 31 december 2005 betaalde premies aftrekbaar.
IB 8.2 Aftrekbare lijfrentepremies
IB 8.2.1 Jaarruimte en reserveringsruimte
Belastingplichtigen die bij de aanvang van het kalenderjaar de AOW-gerechtigde leeftijd
nog niet hebben bereikt kunnen (bij een pensioentekort) de jaarruimte benutten, deze
85
INKOMSTEN-
BELASTING

edraagt 17% van de premiegrondslag met een maximum van € 27.618 (2012: € 27.618;
2011: € 27.156) – /–:
l pensioenaangroei;
l oudedagsreserve-dotaties (toevoeging minus verplichte afneming).
De niet-benutte jaarruimte uit enig jaar kan maximaal in de zeven opvolgende jaren
alsnog worden ingehaald. Hierbij geldt dat:
l verzoek bij aangifte moet worden gedaan;
l het tekort uit het oudste jaar het eerst wordt opgevuld;
l maximaal 17% van de premiegrondslag in aanmerking wordt genomen, waarbij:
t een maximum van € 6.989 (2012: € 6.989; 2011: € 6.872) geldt;
t dit bedrag wordt verhoogd tot € 13.802 (2012: € 13.802; 2011: € 13.571) voor
belastingplichtigen die bij het begin van het kalenderjaar een leeftijd hebben
bereikt die ten hoogste tien jaar lager is dan de AOW-gerechtigde leeftijd.
De premiegrondslag bedraagt maximaal € 162.457 (2012: € 162.457; 2011: € 159.741),
en is opgebouwd uit de som van de in het voorafgaande kalenderjaar genoten:
l winst uit onderneming (vóór mutaties van de oudedagsreserve en ondernemersaftrek);
l belastbaar loon;
l belastbare resultaat uit overige werkzaamheden;
l belastbare periodieke uitkeringen en verstrekkingen;
– /–
l € 11.829 (2012: € 11.829; 2011: € 11.631).
De in aanmerking te nemen pensioenaangroei wordt gesteld op:
l 7,5 x de aan het voorafgaand kalenderjaar toe te rekenen aangroei van het bedrag van
de jaarlijkse uitkeringen van de aanspraken – /–;
l in het voorafgaande kalenderjaar opgenomen spaarloon voor vrijwillig te betalen
pensioenpremies.
IB 8.2.2 Omzetting oudedagsreserve en stakingswinst in lijfrente
De oudedagsreserve kan worden omgezet in een lijfrente ter compensatie van een
pensioentekort tot maximaal het bedrag van de vrije afname van de oudedagsreserve.
86

Een ondernemer 1 kan zijn stakingswinst omzetten in een lijfrente ter compensatie van een
pensioentekort. Hierbij gelden de volgende maxima:
bedragen in €
2013 2012 2011
l bij staking van de onderneming door overlijden van de
belastingplichtige
443.059 443.059 435.652
l bij staking van de onderneming indien de
belastingplichtige:
t een leeftijd heeft bereikt die ten hoogste vijf jaar lager
is dan de AOW-gerechtigde leeftijd
443.059 443.059 435.652
t 45% of meer arbeidsongeschikt én de lijfrente gaat
binnen 6 mnd na staken in
443.059 443.059 435.652
t een leeftijd heeft bereikt die ten hoogste vijftien jaar
lager is dan de AOW-gerechtigde leeftijd
221.537 221.537 217.833
t lijfrente direct ingaand 221.537 221.537 217.833
l overige gevallen 110.774 110.774 108.922
1 hieronder wordt ook de medegerechtigde begrepen als de medegerechtigdheid een rechtstreekse voortzetting
is van het ondernemerschap.
Toelichting
De maxima worden verminderd met:
l de waarde in het economische verkeer van:
t vrijgestelde aanspraken op pensioen;
t de aanspraken op een IOAZ-uitkering;
t de aanspraken op bedrijfsbeëindigingsvergoedingen;
l het bedrag van de oudedagsreserve bij het begin van het kalenderjaar;
l de aftrek in voorafgaande jaren van premies voor lijfrenten om een pensioentekort te
compenseren;
l eerdere stakingswinsten die in een lijfrente zijn omgezet.
IB 8.3 Toegelaten aanbieders
Aftrek van lijfrentepremies en bedragen die zijn gestort op een lijfrentespaarrekening of
zijn gestort als een lijfrentebeleggingsrecht, zijn alleen toegestaan indien de premies
worden betaald aan toegelaten aanbieders:
l een professionele verzekeraar die de lijfrenteverplichting tot zijn binnenlands ondernemingsvermogen
rekent;
l een in Nederland wonende natuurlijke persoon (niet zijnde de echtgenoot) of een in
Nederland gevestigd lichaam:
t die de lijfrenteverplichting tot zijn binnenlands ondernemingsvermogen rekent;
t waarbij de lijfrente de tegenprestatie is voor de overname van een (deel van de)
onderneming door natuurlijk persoon/lichaam; en
t de lijfrente maximaal de overdrachtswinst + afnemingen van de oudedagsreserve
in jaar van overdracht bedraagt;
l een in Nederland gevestigd professioneel pensioenfonds;
87
INKOMSTEN-
BELASTING

l een niet in Nederland gevestigd pensioenfonds/levensverzekeraar mits de premies
worden voldaan ter vrijwillige voortzetting van een pensioenregeling of terzake van
een lijfrente die reeds voor het ontstaan van de binnenlandse belastingplicht is verzekerd
bij dat fonds of dat lichaam en dat fonds of lichaam voldoet aan door de
minister te stellen voorwaarden;
l andere buitenlandse pensioenfondsen/verzekeraars die zijn aangewezen en:
t aan de inlichtingenplicht voldoen; en
t door hen of door de belastingplichtige zekerheid is gesteld voor belasting op conserverende
aanslagen bij negatieve uitgaven voor inkomensvoorzieningen;
l een kredietinstelling die ingevolge de Wet op het financieel toezicht in Nederland het
bedrijf van bank mag uitoefenen (lijfrentespaarrekening);
l een financiële onderneming die ingevolge de Wet op het financieel toezicht in
Nederland het bedrijf van beleggingsinstelling mag uitoefenen (lijfrentebeleggingsrecht);
Premies voor aanspraken op periodieke uitkeringen en verstrekkingen terzake van invaliditeit/ziekte/ongeval
worden alleen in aanmerking genomen als ze aan de hierboven
genoemde toegelaten verzekeraars – uitgesloten de overnemende ondernemer – worden
betaald.
IB 8.4 Tijdstip aftrek lijfrentepremies
De lijfrentepremies kunnen worden afgetrokken op het moment dat ze betaald of verrekend
zijn, voor zover de verrekening niet leidt tot een schuldig gebleven bedrag:
l premies voor lijfrenten – die worden gebruikt voor benutting van de jaarruimte en/of
de reserveringsruimte – kunnen uitsluitend in het jaar van betaling (of verrekening) in
aftrek worden gebracht;
l als premies voor lijfrenten – waarbij een oudedagsreserve en/of een stakingswinst
worden omgezet in een lijfrente – binnen 6 maanden na afloop van het kalenderjaar
worden betaald of verrekend, kunnen de premies in het kalenderjaar in aftrek worden
gebracht.
Premies voor onmiddellijk ingaande lijfrenten kunnen – op verzoek – in aanmerking
worden genomen bij degene door wiens overlijden een onderneming is gestaakt:
l indien de premies binnen 6 maanden na het overlijden zijn betaald of verrekend;
l indien in de lijfrenteovereenkomst is opgenomen dat deze regeling zal worden toegepast;
en
l voor zover de premies niet meer bedragen dan de maxima die gelden voor de omzetting
van de oudedagsreserve en de stakingswinst in een lijfrente.
Het vorenstaande kan ook toepassing vinden ten aanzien van lijfrentepremies die worden
betaald aan de voortzettende ondernemer die in Nederland woont en de verplichting tot
zijn ondernemingsvermogen rekent.
Nadere bepalingen
l de premies worden in aanmerking genomen op het tijdstip van overlijden;
l het verzoek moet worden gedaan bij de aangifte van de overledene.
art. 3.124 t/m 3.131 Wet IB
88

IB 9. Negatieve persoonsgebonden aftrek
De negatieve persoonsgebonden aftrek bestaat uit hetgeen door de belastingplichtige is
ontvangen:
l als teruggave of nagekomen betaling voor onderhoudsverplichtingen die als persoonsgebonden
aftrek in aanmerking zijn gekomen;
l als teruggave van of nagekomen betaling terzake van specifieke zorgkosten die eerder
als persoongebonden aftrek in aanmerking zijn genomen (zie IB 15.7); 1
l als teruggave van of nagekomen betaling terzake van scholingsuitgaven die eerder als
persoonsgebonden aftrek in aanmerking zijn genomen (zie IB 15.9); 1 en
l als nagekomen betaling terzake van uitgaven voor monumentenpanden die eerder als
persoonsgebonden aftrek in aanmerking zijn genomen (zie IB 15.10); 1
l nieuw m.i.v. 2012: als teruggave van eerder als persoonsgebonden aftrek in aanmerking
genomen giften (zie IB 15.11).
1 Ten hoogste wordt in aanmerking genomen het bedrag van verliezen/uitgaven die in aftrek zijn gekomen.
art. 3.139 Wet IB
IB 10. Waardering niet in geld genoten inkomen
IB 10.1 Algemeen
Niet in geld genoten:
l loon;
l periodieke uitkeringen en verstrekkingen;
l voordelen uit de eigen woning;
l voordelen uit kapitaalverzekering eigen woning,
wordt belast naar:
l de waarde in het economische verkeer; of
l de (eventueel bij ministeriële regeling vastgestelde) besparingswaarde, indien de verwerving
van het inkomen het gebruik of verbruik van het niet in geld genoten inkomen
met zich meebrengt.
IB 10.2 Autokostenforfait
IB 10.2.1 Bijtelling privé-gebruik auto van de zaak
De auto van de zaak wordt voor werknemers in de loonbelasting belast (zie LB 3.4). Zie
voor de regeling van de auto van de ondernemer IB 4.6.
89
INKOMSTEN-
BELASTING

IB 11. Verliesverrekening bij inkomsten uit werk
en woning
IB 11.1 Algemeen
Een negatief inkomen uit werk en woning wordt aangemerkt als verlies uit werk en woning:
l hieronder wordt ook begrepen het negatieve inkomen uit werk en woning in Nederland
van de buitenlands belastingplichtige;
l hieronder valt niet het te conserveren inkomen uit werk en woning.
De verliezen worden verrekend in de volgorde waarin ze zijn ontstaan en de inkomens
zijn genoten.
Voor het verlies uit werk en inkomen geldt:
l een achterwaartse verliesverrekening van 3 jaar;
l een voorwaartse verliesverrekening van 9 jaar;
l tot en met 2011 kunnen alle nog niet verrekende verliezen worden verrekend.
Indien een verlies is voortgevloeid uit toerekening van gemeenschappelijke inkomensbestanddelen
aan de belastingplichtige en niet kan worden verrekend met inkomen uit
werk en woning in de jaren waarin de belastingplichtige een partner heeft, kan het verlies
worden doorgeschoven naar de partner, mits:
l partnerschap door overlijden belastingplichtige is geëindigd; en
l beiden op dat tijdstip binnenlands belastingplichtig waren.
Het verlies uit werk en woning wordt bij voor bezwaar vatbare beschikking vastgesteld;
een eventueel ondernemingsverlies wordt dan ook vastgesteld.
Het ondernemingsverlies dat bij de geruisloze terugkeer uit de NV/BV geacht wordt te zijn
geleden door de aandeelhouder die de onderneming voortzet, wordt uitsluitend verrekend
met de winst uit de voortgezette onderneming.
art. 3.148 t/m 3.151 Wet IB
IB 12. Middeling
IB 12.1 Algemeen
Bij middeling:
l worden de belastbare inkomens uit werk en woning gelijkmatig aan de jaren toegerekend
over een periode van 3 aaneengesloten kalenderjaren;
l wordt de herrekende inkomstenbelasting terugbetaald voor zover die de geheven
inkomstenbelasting overschrijdt, waarbij een drempel van € 545 in acht wordt
genomen;
l wordt bij geheven-, noch bij herrekende belasting rekening gehouden met heffingskortingen;
90

l wordt er bij de herrekening van uitgegaan dat in het hele middelingstijdvak premieplicht
voor de AOW bestaat indien het kalenderjaar waarin de belastingplichtige de
AOW-gerechtigde leeftijd heeft bereikt in het middelingstijdvak wordt betrokken;
l de regeling geldt ook voor buitenlands belastingplichtigen van wie het inkomen
geheel of nagenoeg geheel in Nederland is onderworpen aan de loon- of inkomstenbelasting.
Nadere regelingen
l voor uit te keren bovenmatige pensioenaanspraken is geen middeling mogelijk;
l met te conserveren inkomen en daarover verschuldigde belasting wordt geen rekening
gehouden.
art. 3.154 Wet IB
Box II
IB 13. Aanmerkelijk belang
IB 13.1 Belastbaar inkomen uit a.b.
Het belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang (a.b.) is:
l het inkomen uit a.b. – /–;
l de te verrekenen verliezen uit a.b.
IB 13.2 Voorwaarden a.b.
Aan de hand van het volgende stroomschema kan worden vastgesteld of sprake is van
een a.b.:
Heeft belastingplichtige (samen met partner) voor ≥ 5% geplaatst aandelenkapitaal?
nee
Heeft belastingplichtige (samen met partner) voor ≥ 5% geplaatst aandelenkapitaal koopopties?
nee
Heeft belastingplichtige (samen met partner) winstbewijzen ≥ 5% jaarwinst of liquidatieuitkering?
nee
Is belastingplichtige (samen met partner) gerechtigd tot het uitbrengen van ≥ 5% van de stemmen
in de algemene vergadering van een coöperatie of een vereniging op coöperatieve grondslag?
nee
Heeft belastingplichtige (samen met partner) voor ≥ 5% geplaatst aandelen kapitaal van een soort aandeel?
nee
Heeft belastingplichtige (samen met partner) voor ≥ 5% geplaatst aandelenkapitaal van een soort
aandeel koopopties?
nee
Heeft partner van belastingplichtige of hun bloed- en aanverwanten in rechte lijn een a.b.?
nee
Belastingplichtige heeft geen a.b.
Hierbij geldt het volgende:
l aanverwantschap eindigt door echtscheiding;
ja
ja
ja
ja
ja
ja
ja
Belastingplichtige heeft een a.b.
91
INKOMSTEN-
BELASTING

l alle gerechtigden tot voordelen uit aandelen/winstbewijzen worden gelijkgesteld met
aandeelhouders/houders van winstbewijzen (genotsgerechtigden);
l koopopties op aandelen/winstbewijzen worden gelijkgesteld met aandeel/winstbewijs,
doch uitsluitend voor de meesleep- en meetrekregeling (zie hierna);
l (bewijzen van deelgerechtigdheid in) fondsen voor gemene rekening worden gelijkgesteld
met (aandelen in) vennootschappen (met een in aandelen verdeeld kapitaal);
l een lidmaatschapsrecht/bewijs van deelgerechtigdheid tot het vermogen van een
coöperatie/vereniging op coöperatieve grondslag wordt gelijkgesteld met een winstbewijs
behalve als het lidmaatschapsrecht van de coöperatie slechts direct en (nagenoeg)
uitsluitend het recht geeft om (nagenoeg) uitsluitend (een gedeelte van) een
gebouw te gebruiken dat bestemd is om als afzonderlijk geheel te worden gebruikt;
l een coöperatie/vereniging op coöperatieve grondslag wordt gelijkgesteld met een
vennootschap (met een in aandelen verdeeld kapitaal).
Daarbij zijn de volgende regels van toepassing:
l met aandeelhouderschap wordt direct en indirect aandeelhouderschap bedoeld;
l soort-aandelen betekenen dat het aandelenkapitaal is verdeeld in (groepen) aandelen
met verschillende daaraan verbonden rechten. Er is geen sprake van soort-aandelen
indien deze aandelen zich uitsluitend onderscheiden doordat:
t die aandeelhouders het recht (of vergelijkbaar recht) hebben bepaalde functionarissen
te benoemen; of
t die aandeelhouders het recht (of vergelijkbaar recht) hebben de naam van de
vennootschap te bepalen; of
t voor die aandelen een bijzondere aanbiedingsregeling (of vergelijkbare regeling)
geldt;
l indien sprake is van een a.b. tellen andere (opties op) aandelen en (rechten op) winstbewijzen
mee (meesleepregeling);
l indien de belastingplichtige geen a.b. heeft (< 5%) maar zijn partner of hun bloed- en
aanverwanten in rechte lijn wel, worden zijn (koopopties op) aandelen en winstbewijzen
ook tot een a.b. gerekend (meetrekregeling).
art. 4.1 t/m 4.7, 4.9, 4.10 Wet IB
IB 13.3 Inkomen uit a.b.
Het inkomen uit a.b. bestaat uit:
l de reguliere voordelen verminderd met de aftrekbare kosten; en
l de vervreemdingsvoordelen;
verminderd met persoonsgebonden aftrek
IB 13.3.1 Reguliere voordelen
De reguliere voordelen zijn de voordelen die worden getrokken uit tot een a.b. behorende
aandelen of winstbewijzen, verminderd met de kosten. Hieronder vallen:
l (verkapt) dividend;
l fictief rendement buitenlandse beleggingsmaatschappij (4% van de waarde in het
economische verkeer van de aandelen/winstbewijzen);
l teruggaaf van gestort kapitaal zonder statutenwijziging en/of voor zover groter dan de
verkrijgingsprijs van de aandelen;
92

l teruggaaf van wat is gestort op bewijzen van deelgerechtigdheid in fonds voor gemene
rekening en/of voor zover teruggaaf meer bedraagt dan verkrijgingsprijs van de deelgerechtigdheid;
l teruggaaf van wat door houders van winstbewijzen is gestort of ingelegd voor zover
de teruggaaf meer bedraagt dan de verkrijgingsprijs van de winstbewijzen;
l bonusaandelen van een beleggingsinstelling, voor zover geen sprake is van storting.
Bijschrijving op die aandelen wordt met uitreiking van aandelen gelijkgesteld;
l fictief rendement aandelen of winstbewijzen in een vrijgestelde beleggingsinstelling.
Tot de reguliere voordelen behoren niet de aan aandeelhouders uitgereikte aandelen
(afgezien van de bonusaandelen van een beleggingsinstelling).
IB 13.3.2 Vervreemdingsvoordelen
Vervreemdingsvoordelen zijn voordelen welke worden behaald bij de vervreemding van
tot een a.b. behorende aandelen of winstbewijzen, alsmede de vervreemding van een
gedeelte van de daarin besloten rechten. Onder vervreemding vallen:
l verkoop en ruil;
l schenking;
l verlenen van een koopoptie;
l overgang onder algemene titel (bijv. huwelijk) en overgang krachtens erfrecht onder
bijzondere titel;
l inkoop van aandelen;
l afkoop en inkoop van winstbewijzen;
l betaalbaar stellen van liquidatieuitkeringen waaronder ook valt het voor eigen rekening
voortzetten van de onderneming van de a.b-vennootschap bij een geruisloze terugkeer
uit de BV/NV;
l juridische fusie en splitsing;
l inbreng in een ondernemingsvermogen en het tot het resultaat uit een werkzaamheid
gaan behoren;
l niet langer aanwezig zijn van een a.b. (uitstel van heffing is mogelijk);
l anders dan door overlijden ophouden binnenlands belastingplichtig te zijn (emigratie).
Uitzonderingen op vervreemdingen (onder voorwaarden, vanaf 2010):
l de overgang krachtens huwelijksvermogensrecht en verdeling huwelijksgemeenschap
binnen 2 jaar na ontbinding van de huwelijksgemeenschap (vanaf 2011 bij verdeling
huwelijksgemeenschap slechts indien die niet het gevolg is van overlijden);
l de overgang krachtens erfrecht onder algemene titel of onder bijzondere titel;
l de verdeling van een nalatenschap binnen 2 jaar na het overlijden van de erflater;
l de schenking van aandelen die tot een a.b. behoren;
in deze gevallen wordt de verkrijgingsprijs doorgeschoven naar de verkrijgers.
Verder is sprake van een fictieve vervreemding:
l voor de genotsgerechtigde, indien:
t het genotsrecht eindigt;
t het aandeel of winstbewijs wordt vervreemd, tenzij het genotsrecht tot dat aandeel
of winstbewijs in stand blijft;
l voor de fictief a.b.-houder, indien hij daarom verzoekt.
93
INKOMSTEN-
BELASTING

Nadere bepalingen
l de vervreemdingsvoordelen worden gesteld op de overdrachtsprijs – /– de verkrijgingsprijs.
De verkrijgingsprijs van een a.b.-pakket is de gemiddelde verkrijgingsprijs
van de betreffende soort;
l de overdrachtsprijs en/of de verkrijgingsprijs worden op de waarde in het economisch
verkeer gesteld als:
t een tegenprestatie ontbreekt;
t de tegenprestatie is bedongen bij een niet onder normale omstandigheden gesloten
overeenkomst;
l rentelasten in verband met een a.b.-pakket zijn effectief aftrekbaar tegen het a.b.-tarief
van 25%.
art. 4.12 t/m 4.13, 4.16, 4.19, 4.21 Wet IB
IB 13.4 Verliesverrekening
Een negatief inkomen uit a.b. is een verlies uit a.b. Een verlies uit a.b. kan worden verrekend
met de inkomens uit a.b.:
l van het voorafgaande kalenderjaar;
l de 9 daarop volgende jaren.
Op grond van overgangsrecht kunnen alle nog niet verrekende verliezen over 2002 en
daaraan voorafgaande jaren nog tot en met 2011 worden verrekend.
Indien belastingplichtige en partner in kalenderjaar en voorafgaand kalenderjaar geen a.b.
hebben, kan een nog niet verrekend verlies worden omgezet in een belastingkorting van
25% van het nog niet verrekende verlies.
De belastingkorting voor verlies uit a.b. vermindert de belasting op het belastbare
inkomen uit werk en woning van het kalenderjaar en de zeven daarop volgende jaren,
maar uiterlijk van het negende jaar volgend op het jaar waarin het verlies is geleden.
art. 4.49 t/m 4.53 Wet IB
Box III
IB 14. Belastbaar inkomen uit sparen en beleggen
94
Met ingang van 2013 zijn de vrijstellingen voor de volgende bezittingen komen te
vervallen: sociaal-ethische beleggingen, directe en indirecte beleggingen in durfkapitaal
en culturele beleggingen. Er geldt géén overgangsrecht!
IB 14.1 Heffing en heffingsgrondslag
Het forfaitaire rendement bedraagt 4% (= het voordeel uit sparen en beleggen) van de
rendementsgrondslag aan het begin van het kalenderjaar (peildatum) voor zover die
grondslag meer bedraagt dan het heffingvrij vermogen. Als bij het begin van het kalender-

jaar nog niet sprake is van binnenlandse belastingplicht of als de binnenlandse belastingplicht
gedurende het kalenderjaar anders dan door overlijden eindigt, wordt ook uitgegaan
van de rendementsgrondslag aan het begin van het kalenderjaar, maar wordt het
voordeel uit sparen en beleggen naar tijdsgelang herleid, waarbij gedeelten van kalendermaanden
worden verwaarloosd. De gezamenlijke grondslag sparen en beleggen is de
gezamenlijke rendementsgrondslag aan het begin van het kalenderjaar (peildatum) van de
belastingplichtige en zijn partner voor zover die gezamenlijke rendementsgrondslag meer
bedraagt dan het heffingvrije vermogen van de belastingplichtige en zijn partner.
Het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen wordt verminderd met persoonsgebonden
aftrek
De bezittingen zijn:
l onroerende zaken;
l rechten die op onroerende zaken betrekking hebben;
l roerende zaken die voor persoonlijke doeleinden worden gebruikt/verbruikt, maar
hoofdzakelijk als belegging dienen;
l roerende zaken die niet voor persoonlijke doeleinden worden gebruikt;
l rechten op roerende zaken;
l rechten die niet op zaken betrekking hebben (waaronder geld);
l overige vermogensrechten (uitgezonderd belastingvorderingen, heffingsrente, revisierente
en invorderingsrente, anders dan terzake van erfbelasting);
l de bezittingen (en schulden) van een afgezonderd particulier vermogen bij de erfgenamen
na het overlijden van degene die het vermogen heeft afgezonderd.
De schulden zijn verplichtingen met een waarde in het economische verkeer.
Geen rekening wordt gehouden met:
l (latente) belastingschulden, heffingsrente, revisierente en invorderingsrente , anders
dan terzake van erfbelasting;
l de eerste € 2.900 (2012: € 2.900; 2011: € 2.900) aan schulden (doelmatigheidsdrempel);
indien de belastingplichtige het gehele jaar dezelfde partner heeft geldt het
dubbele bedrag;
l verplichtingen waaruit betalingen voortvloeien die als persoonsgebonden aftrekpost
in aanmerking kunnen worden genomen.
Verder behoren bepaalde overbedelingsvorderingen en de daarmee corresponderende
schulden niet tot de bezittingen c.q. schulden.
De vermogensrendementsheffing wordt slechts geheven indien de rendementsgrondslag
meer bedraagt dan het heffingvrije vermogen. Het heffingvrije vermogen kent twee verhogingen:
l de kindertoeslag per minderjarig kind (t/m 2011);
l de ouderentoeslag.
Kindertoeslag
2011
Indien de belastingplichtige aan het begin van het kalenderjaar als ouder het gezag uitoefent
over een minderjarig kind, wordt het heffingvrije vermogen per minderjarig kind
95
INKOMSTEN-
BELASTING

verhoogd met € 2.779. Indien de belastingplichtige gedurende het gehele kalenderjaar
dezelfde partner heeft of voor de toepassing van artikel 2.17 Wet IB 2001 geacht wordt te
hebben gehad en beide partners aan het begin van het kalenderjaar als ouder het gezag
uitoefenen over hetzelfde minderjarige kind, geldt de verhoging voor de belastingplichtige
en zijn partner gezamenlijk. Indien de belastingplichtige en een persoon die niet zijn
partner is of slechts voor een deel van het kalenderjaar zijn partner is zonder te kiezen
voor het vollejaarspartnerschap en zij beiden aan het begin van het kalenderjaar als ouder
het gezag uitoefenen over hetzelfde minderjarige kind, wordt het heffingvrije vermogen
van zowel de belastingplichtige als die persoon per minderjarig kind waarover zij gezamenlijk
het gezag uitoefenen verhoogd met € 1.390.
Bedragen in €
2013 2012 2011
Heffingvrij vermogen: 21.139 21.139 20.785
Kindertoeslag: 0 0 2.779
Ouderentoeslag
Bij een inkomen uit werk en woning (voor inachtneming
van de persoonsgebonden aftrek) in €
van meer dan maar niet meer dan
2013
– 14.302 27.984
14.302 19.895 13.992
19.895 – nihil
2012
– 14.302 27.984
14.302 19.895 13.992
19.895 – nihil
2011
– 14.062 27.516
14.062 19.562 13.758
19.562 – nihil
96
bedraagt de ouderentoeslag
maximaal
Toelichting
Het heffingvrije vermogen wordt verhoogd met de ouderentoeslag voor belastingplichtigen
die bij einde kalenderjaar/belastingplicht de AOW-gerechtigde leeftijd hebben bereikt en
van wie de grondslag sparen en beleggen (voor toepassing ouderentoeslag) maximaal
€ 279.708 (2012: € 279.708; 2011: € 275.032) bedraagt. Als men het hele jaar dezelfde
fiscale partner heeft dan mag de gezamenlijke rendementsgrondslag (na aftrek van het
heffingvrij vermogen) niet meer bedragen dan € 559.416 (2012: € 559.416; 2011:
€ 550.064) om in aanmerking te komen voor de ouderentoeslag.

art. 5.1 t/m 5.6 Wet IB
IB 14.2 Vrijstellingen
IB 14.2.1 Vrijgestelde bezittingen
De volgende bezittingen behoren niet tot de rendementsgrondslag:
l bossen, natuurterreinen en landgoederen met uitzondering van de op deze landgoederen
voorkomende gebouwde eigendommen;
l voorwerpen van kunst en wetenschap (inclusief voorwerpen die ter beschikking zijn
gesteld aan derden voor culturele en wetenschappelijke doeleinden) tenzij ze hoofdzakelijk
als belegging dienen. Voorwerpen van kunst en wetenschap die onderdeel
uitmaken van een verzameling worden hierdoor niet meteen aangemerkt als belegging;
l rechten op roerende zaken krachtens erfrecht indien ze door de belastingplichtige of
personen die tot zijn huishouden behoren voor persoonlijke doeleinden worden
gebruikt of verbruikt en niet hoofdzakelijk als belegging dienen;
l bepaalde rechten:
t rechten op kapitaalsuitkeringen of prestaties uit levensverzekering:
] tot maximaal € 6.859; (2012: € 6.859; 2011: € 6.744) per verzekerde waaronder
de prestaties in natura terzake van de verzorging van een uitvaart;
] het tegoed op een geblokkeerde rekening bij een kredietinstelling, waarbij het
tegoed uitsluitend wordt gedeblokkeerd bij overlijden van de rekeninghouder,
zijn partner of een bloed- of aanverwant tot maximaal € 6.859; (2012: € 6.859;
2011: € 6.744);
t rechten op kapitaalsuitkeringen die uitsluitend kunnen plaatsvinden bij ziekte,
invaliditeit of ongeval;
t rechten op termijnen van een in termijnen te ontvangen overdrachtsprijs van een
a.b.-pakket;
t (elektronisch) geld, cadeaubonnen voor € 512 (2012: € 512; 2011: € 503) per
belastingplichtige (€ 1.024 (2012: € 1.024; 2011: € 1.006) voor partners (vanaf
2010);
l (geblokkeerde) spaartegoeden, aandelenoptierechten, aandelen of winstbewijzen op
grond van een (2011):
t spaarloonregeling;
t tot maximaal € 17.025;
l lopende termijnen;
l maatschappelijke beleggingen:
t groene beleggingen; en
t sociaal-ethische beleggingen (2012 en 2011);
l beleggingen in durfkapitaal (2012 en 2011):
t directe beleggingen in durfkapitaal;
t indirecte beleggingen in durfkapitaal;
t culturele beleggingen.
Toelichting
De vrijstelling voor de spaarloonregeling is ingaande 2012 komen te vervallen omdat per
dezelfde datum ook de spaarloonregeling is vervallen. Er geldt echter ruim overgangsrecht
dat erop neer komt dat tegoeden op een spaarloonrekening ook na 1 januari 2012
97
INKOMSTEN-
BELASTING

nog vrijgesteld blijven. Dit overgangsrecht blijft van betekenis zolang er sprake is van
een geblokkeerd tegoed.
IB 14.2.2 Bepaalde lopende termijnen
Van de rendementsheffing zijn vrijgesteld, indien ze betrekking hebben op een tijdvak van
een jaar of korter:
l de lopende termijnen van inkomsten;
l de lopende termijnen van verplichtingen.
Hierbij geldt de eis dat het achterliggende vermogensbestanddeel ook in het bezit van de
belastingplichtige moet zijn.
IB 14.2.3 Maatschappelijke beleggingen
De vrijstelling voor maatschappelijke beleggingen geldt voor:
l de groene beleggingen;
l de sociaal-ethische beleggingen (2012 en 2011).
Deze bedraagt maximaal € 56.420 (2012: € 56.420; 2011: € 55.476). Indien de belastingplichtige
het gehele kalenderjaar dezelfde partner heeft wordt het bedrag voor de
belastingplichtige en zijn partner gezamenlijk op € 112.840 (2012: € 112.840; 2011:
€ 110.952) gesteld.
IB 14.2.3.1 Groene beleggingen
De vrijstelling voor groene beleggingen heeft betrekking op:
l aandelen in;
l winstbewijzen van;
l en geldleningen aan aangewezen groene fondsen. Dit zijn:
t kredietinstellingen;
t beleggingsinstellingen die zich bezig houden met het direct/indirect beleggen in
– in Nederland en ontwikkelingslanden gelegen – projecten in het belang van de
bescherming van het milieu (o.a. natuur en bos).
IB 14.2.3.2 Sociaal-ethische beleggingen (2012 en 2011)
De vrijstelling voor sociaal-ethische beleggingen heeft betrekking op:
l aandelen in;
l winstbewijzen van;
l en geldleningen aan;
sociaal-ethische fondsen. Dit zijn aangewezen:
l kredietinstellingen;
l beleggingsinstellingen;
die zich bezighouden met het beleggen in projecten in het belang van:
l voedselzekerheid en voedingsverbetering in ontwikkelingslanden;
l sociale en culturele ontwikkeling in ontwikkelingslanden; of
l economische ontwikkeling, werkgelegenheid en regionale ontwikkeling in ontwikkelingslanden.
98

IB 14.2.4 Beleggingen in durfkapitaal (2012 en 2011)
De vrijstelling voor beleggingen in durfkapitaal bestaat uit:
l directe beleggingen in durfkapitaal;
l indirecte beleggingen in durfkapitaal;
l culturele beleggingen.
Maximum bedrag in 2012: € 56.420 en in 2011: € 55.476. Indien de belastingplichtige
het gehele kalenderjaar dezelfde partner heeft, wordt het bedrag voor de belastingplichtige
en zijn partner gezamenlijk verdubbeld.
IB 14.2.4.1 Directe beleggingen in durfkapitaal (2012 en 2011)
Onder directe beleggingen in durfkapitaal worden verstaan geregistreerde achtergestelde
geldleningen aan:
l een beginnende ondernemer (natuurlijk persoon = np) die de lening gebruikt voor de
financiering van bestanddelen van zijn verplichte ondernemingsvermogen;
l een beginnende ondernemer (rechtspersoon = rp) die de lening gebruikt voor de
financiering van bestanddelen die tot zijn verplichte ondernemingsvermogen zouden
behoren als hij een natuurlijk persoon zou zijn;
l gedurende de eerste acht jaar na het verstrekken van de lening.
Voor de achtergestelde lening gelden de volgende voorwaarden:
l de hoofdsom van de lening is ten minste € 2.269;
l de rente is niet hoger dan de wettelijke rente (zie Varia 1.1);
l in de leningsovereenkomst moet het volgende worden opgenomen:
t de burgerservicenummers (BSN) van de crediteur en de debiteur (bij een ondernemer/np);
t het BTW-nummer van de debiteur en het BSN van de crediteur (bij een ondernemer/rp);
t de lening is gedurende ten minste de eerste 8 jaren na de overeenkomst achtergesteld
jegens andere schuldeisers (lagere rang dan artikel 277, lid 1, Boek 3
BW);
t de lening dient ter financiering van bestanddelen die behoren tot het verplichte
ondernemingsvermogen van de ondernemer/np;
t de lening wordt gebruikt voor de financiering van bestanddelen die tot het verplichte
ondernemingsvermogen zouden behoren als de ondernemer/rp een np zou
zijn geweest;
t de lening is door de crediteur niet gefinancierd met geleend geld;
t de lening is verstrekt met het oog op het bepaalde in artikel 6.8 en 5.17, Wet
IB 2001 (dit moet staan in het opschrift);
l de overeenkomst is door de crediteur en de debiteur ondertekend;
l de leningsovereenkomst is binnen 4 weken na het afsluiten geregistreerd op de voet
van de Registratiewet 1970.
Een beginnende ondernemer is:
l een natuurlijk persoon:
t die voor eigen rekening een onderneming drijft in Nederland; en
t naar verwachting in aanmerking komt voor de zelfstandigenaftrek in:
] het jaar waarin de lening is verstrekt; of
99
INKOMSTEN-
BELASTING

] het jaar volgend op het jaar waarin de lening is verstrekt; en
] niet meer dan 7 jaren 1 de zelfstandigenaftrek heeft toegepast;
l een rechtspersoon:
t die een onderneming drijft in Nederland;
t die – ten tijde van verstrekken van de achtergestelde lening – niet langer dan
8 jaar geleden tot stand is gekomen;
t waarvan de werknemers jaarlijks ten minste 1.225 uren besteden aan het drijven
van de onderneming;
t waarvan de onderneming geen voortzetting is van een (gedeelte van een) onderneming
die meer dan 8 jaar geleden (in)direct werd gedreven door een van de
aandeelhouders;
t die voldoet aan een tweetal eisen van art. 396, lid 1, Boek 2 BW 2 (vrijstelling
publicatieplicht); en
t waarvan de feitelijke werkzaamheden niet bestaan uit het beleggen van vermogen.
1 Deze termijn wordt tot 14 jaren verlengd indien sprake is van de overname van een (gedeelte van een) onderneming.
2 Dit artikel kent de volgende drie eisen:
l de waarde van de activa bedraagt niet meer dan € 4,4 mln.;
l de omzet bedraagt niet meer dan € 8,8 mln.;
l het gemiddelde aantal werknemers over het boekjaar bedraagt minder dan 50.
De vrijstelling vervalt als:
l de beginnende ondernemer niet langer voldoet aan de voorwaarden;
l de geldlening niet langer wordt gebruikt voor de financiering van bestanddelen van
het verplichte ondernemingsvermogen (np);
l de geldlening niet langer wordt gebruikt voor de financiering van bestanddelen van
het verplichte ondernemingsvermogen die tot het ondernemingsvermogen zouden
behoren (rp).
De vrijstelling is niet van toepassing bij leningen:
l tussen partners;
l tussen personen die gezamenlijk een onderneming drijven.
IB 14.2.4.2 Indirecte beleggingen in durfkapitaal (2012 en 2011)
Onder indirecte beleggingen in durfkapitaal worden verstaan:
l geldleningen aan;
l aandelen in;
l of winstbewijzen van;
aangewezen participatiemaatschappijen (= in Nederland gevestigde rechtspersonen),
die:
l hoofdzakelijk en op brede schaal achtergestelde geldleningen (die aan bepaalde voorwaarden
voldoen) verstrekken aan beginnende ondernemers (np/rp);
l uitsluitend of nagenoeg uitsluitend deelnemen in (waarbij bepaalde voorwaarden
worden gesteld) de hiervoor bedoelde participatiemaatschappijen.
100

IB 14.2.4.3 Culturele beleggingen (2012 en 2011)
De vrijstelling voor culturele beleggingen heeft betrekking op:
l aandelen in;
l winstbewijzen van;
l geldleningen aan;
cultuurfondsen. Dit zijn aangewezen:
l kredietinstellingen;
l beleggingsinstellingen,
die zich bezighouden met het beleggen in aangewezen culturele projecten in het
belang van:
l de Nederlandse podiumkunsten; of
l de Nederlandse musea.
art. 5.7 t/m 5.18a Wet IB, art. 28 t/m 33 Uitv. reg. IB
IB 14.3 Waardering van bezittingen en schulden
Voor de vermogensrendementsheffing gelden o.a. de volgende waarderingsvoorschriften:
l de bezittingen en schulden worden in aanmerking genomen voor de waarde in het
economische verkeer;
l verplichtingen die kunnen leiden tot uitgaven die geheel of gedeeltelijk worden aangemerkt
als een persoonsgebonden aftrekpost kunnen niet als schuld in aanmerking
worden genomen;
l tweede woningen worden in aanmerking genomen voor de WOZ-waarde. Als een
woning geheel of gedeeltelijk wordt verhuurd, wordt de waarde gesteld op een
percentage van de WOZ-waarde (zie tabel 1a). Bij erfpacht wordt de WOZ-waarde verminderd
met de waarde van de erfpachtcanon;
l m.i.v. 2012 geldt voor verpachte woningen de waardering volgens tabel 1a (zonder
correctie), mits de pacht voor ten minste 12 jaren is aangegaan;
l effecten uit de Officiële Prijscourant van Euronext Amsterdam NV:
t worden op de einddatum in aanmerking genomen voor de waarde in het economische
verkeer zoals die blijkt uit de prijscourant van de einddatum of de daaraan
voorafgaande laatste beursdag;
t worden op de begindatum gesteld op de slotnotering van het voorafgaande
kalenderjaar;
t worden op de begindatum – bij aanvang van de belastingplicht gedurende het
kalenderjaar – gesteld op de slotnotering van de prijscourant van de laatste beursdag
voor de begindatum;
l voor genotsrechten zijn nadere waarderingsregels vastgesteld, die hierna worden
weergegeven (zie tabel 1, 2 en 3);
l blote eigendommen worden in aanmerking genomen voor:
t de volle eigendomswaarde – /– de waarde van het genotsrecht;
t ook wanneer de genotsgerechtigde de rente op een schuld moet voldoen;
l genotsrechten – in de zin van woongenot als verstrekte alimentatie – worden gewaardeerd
op nihil.
101
INKOMSTEN-
BELASTING

Nadere bepalingen
l bezittingen en schulden die – al dan niet tezamen – in het economische verkeer als
eenheid worden beschouwd, worden als eenheid in aanmerking genomen;
l indien waardebepaling op peildatum niet mogelijk is, wordt waarde op naastbij
gelegen tijdstip in aanmerking genomen;
l genotsrechten waarvoor een – in regelmatige vervallende termijnen die betrekking
hebben op een tijdvak van ten hoogste een jaar – zakelijke vergoeding wordt ontvangen,
worden op nihil gewaardeerd. Voor schulden die samenhangen met deze
genotsrechten geldt hetzelfde;
l genotsrecht is: elke gerechtigdheid tot voordelen uit goederen.
art. 5.19 t/m 5.23 Wet IB
Waarderingsregels genotsrechten:
Tabel 1: De waarde van een levenslange, ingegane periodieke uitkering in
geld afhankelijk van het leven van één mannelijke persoon, wordt gesteld
op het jaarlijkse bedrag vermenigvuldigd met:
De factor bedraagt wanneer degene gedurende wiens leven de uitkering moet
plaatshebben:
factor leeftijd 1
22 jonger dan 20 jaar is,
22 20 jaar of ouder, doch jonger dan 25 jaar is,
21 25 jaar of ouder, doch jonger dan 30 jaar is,
20 30 jaar of ouder, doch jonger dan 35 jaar is,
19 35 jaar of ouder, doch jonger dan 40 jaar is,
18 40 jaar of ouder, doch jonger dan 45 jaar is,
16 45 jaar of ouder, doch jonger dan 50 jaar is,
15 50 jaar of ouder, doch jonger dan 55 jaar is,
13 55 jaar of ouder, doch jonger dan 60 jaar is,
11 60 jaar of ouder, doch jonger dan 65 jaar is,
9 65 jaar of ouder, doch jonger dan 70 jaar is,
8 70 jaar of ouder, doch jonger dan 75 jaar is,
6 75 jaar of ouder, doch jonger dan 80 jaar is,
4 80 jaar of ouder, doch jonger dan 85 jaar is,
3 85 jaar of ouder, doch jonger dan 90 jaar is,
2 90 jaar of ouder, doch jonger dan 95 jaar is,
1 95 jaar of ouder is.
1 Voor vrouwen geldt een leeftijdsterugstelling van 5 jaar bij afhankelijkheid van één leven.
102

Tabel 1a: Leegwaarderatio verhuurde woninen
jaarlijkse huur als % van WOZ­waarde
meer dan niet meer dan leegwaarderatio
2013
0,0% 1,0% 50%
1,0% 1,5% 53%
1,5% 2,0% 56%
2,0% 2,5% 59%
2,5% 3,0% 62%
3,0% 3,5% 66%
3,5% 4,0% 69%
4,0% 5,0% 73%
4,0% – 78%
2012
0,0% 1,0% 50%
1,0% 1,5% 54%
1,5% 2,0% 58%
2,0% 2,5% 63%
2,5% 3,0% 67%
3,0% 3,5% 72%
3,5% 4,0% 76%
4,0% 5,0% 81%
5,0% – 85%
2011
0,0% 1,0% 60%
1,0% 1,5% 64%
1,5% 2,0% 68%
2,0% 2,5% 72%
2,5% 3,0% 75%
3,0% 3,5% 79%
3,5% 4,0% 82%
4,0% – 85%
103
INKOMSTEN-
BELASTING

Tabel 2: De waarde van een ingegane periodieke uitkering in geld die van het leven van één mannelijke persoon afhankelijk
is en die na een bepaalde tijd vervalt, wordt gesteld op het jaarlijkse bedrag, en vervolgens voor ieder vijftal jaren of, zo dat
minder is, het aantal jaren gedurende welke de uitk ering (nog) moet plaatshebben, vermenigvuldigd met vijf onderscheidenlijk
het aantal jaren gedurende welke de uitkering (nog) moet plaatshebben, en vermenigvuldigd met de in de
volgende tabel opgenomen factor:
104
100–
95–
99
90–
94
85–
89
80–
84
75–
79
70–
74
65–
69
60–
64
55–
59
50–
54
45–
49
40–
44
35–
39
30–
34
25–
29
20–
24
0–
19
Leeftijdsklasse van genoemde
persoon met daaronder de
factoren
het eerste vijftal jaren 0,91 0,91 0,91 0,91 0,90 0,90 0,90 0,89 0,88 0,87 0,84 0,80 0,74 0,65 0,54 0,40 0,27 0,18
het tweede vijftal jaren 0,74 0,74 0,74 0,74 0,74 0,73 0,72 0,70 0,67 0,62 0,54 0,45 0,33 0,20 0,08 0,02
het derde vijftal jaren 0,61 0,61 0,61 0,60 0,59 0,58 0,56 0,53 0,48 0,40 0,30 0,20 0,10 0,03
het vierde vijftal jaren 0,50 0,50 0,49 0,49 0,48 0,46 0,43 0,38 0,31 0,22 0,14 0,06 0,02
het vijfde vijftal jaren 0,41 0,40 0,40 0,39 0,37 0,35 0,30 0,24 0,17 0,10 0,04 0,01
het zesde vijftal jaren 0,33 0,33 0,32 0,30 0,28 0,25 0,20 0,14 0,08 0,03 0,01
het zevende vijftal jaren 0,27 0,26 0,25 0,23 0,20 0,16 0,11 0,06 0,02
het achtste vijftal jaren 0,21 0,20 0,19 0,16 0,13 0,09 0,05 0,02
het negende vijftal jaren 0,17 0,15 0,13 0,11 0,07 0,04 0,01
het tiende vijftal jaren 0,13 0,11 0,09 0,06 0,03 0,01
het elfde vijftal jaren 0,09 0,07 0,05 0,03 0,01
het twaalfde vijftal jaren 0,06 0,04 0,02 0,01
de volgende jaren 0,03 0,02 0,01

Tabel 3: De waarde van een periodieke uitkering in geld die na een
bepaalde tijd vervalt en die niet van het leven afhankelijk is, wordt gesteld
op het jaarlijkse bedrag, vermenigvuldigd met het aantal jaren gedurende
welke de uitkering moet plaatshebben, iedere vermenigvuldigingsuitkomst
vermenigvuldigd met een van de volgende factoren:
factor factor
het eerste vijftal jaren 0,91 het achtste vijftal jaren 0,23
het tweede vijftal jaren 0,75 het negende vijftal jaren 0,19
het derde vijftal jaren 0,61 het tiende vijftal jaren 0,16
het vierde vijftal jaren 0,50 het elfde vijftal jaren 0,13
het vijfde vijftal jaren 0,41 het twaalfde vijftal jaren 0,11
het zesde vijftal jaren 0,34 de volgende jaren 0,09
het zevende vijftal jaren 0,28
IB 15. Persoonsgebonden aftrek
Met ingang van 2013 zijn er wijzigingen aangebracht in de aftrek van specifieke
zorgkosten en scholingsuitgaven. Voor sommige basisverstrekkingen van de
Zorgverzekeringwet geldt, op grond van bezuinigingsoverwegingen, een eigen bijdrage.
Die eigen bijdrage is niet aftrekbaar. Daarnaast is een aantal specifieke
zorgkosten van aftrek uitgesloten. De aftrek voor scholingsuitgaven is vereenvoudigd.
De aftrekbare uitgaven zijn specifiek benoemd en de bijzonder ingewikkelde
berekening van scholingsuitgaven voor studenten met studiefinanciering (op
basis van forfaitaire bedragen) is beëindigd. Ook zij berekenen hun aftrek nu op
basis van werkelijke kosten.
IB 15.1 Algemeen
De persoonsgebonden aftrek is het gezamenlijke bedrag van:
l de in het kalenderjaar op de belastingplichtige drukkende persoonsgebonden aftrekposten;
én
l het gedeelte van de persoonsgebonden aftrek van voorgaande jaren dat niet eerder in
aanmerking is genomen (deze worden bij voor bezwaar vatbare beschikking vastgesteld).
IB 15.2 Persoonsgebonden aftrekposten
De persoonsgebonden aftrekposten zijn:
l uitgaven voor onderhoudsverplichtingen;
l uitgaven voor levensonderhoud van kinderen 1 ;
l uitgaven voor specifieke zorgkosten 1 ;
l weekenduitgaven voor gehandicapten 1 ;
l scholingsuitgaven;
l uitgaven voor monumentenpanden;
105
INKOMSTEN-
BELASTING

l aftrekbare giften.
1 Voor zover de belastingplichtige zich redelijkerwijs gedrongen heeft kunnen voelen tot het doen van die uitgaven.
Toelichting
l de persoonsgebonden aftrek komt in aftrek op:
t het inkomen uit werk en woning;
t het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen;
t het inkomen uit a.b.;
l de persoonsgebonden aftrekposten komen in mindering in de volgorde van de hierboven
opgenomen opsomming, waarbij het betreffende inkomen niet verder dan tot
nihil wordt verminderd. Verder geldt dat allereerst de uitgaven voor specifieke zorgkosten
in aanmerking worden genomen;
l bij het inkomen uit werk en woning en het inkomen uit a.b. wordt geen rekening
gehouden met te conserveren inkomen;
l persoonsgebonden aftrek die niet in aanmerking kan worden genomen wegens onvoldoende
inkomen schuift (in zoverre) door naar volgend kalenderjaar;
l de uitgaven voor de persoonsgebonden aftrekposten komen – tenzij anders is
bepaald – voor aftrek in aanmerking op het tijdstip waarop zij zijn:
t betaald;
t verrekend;
t ter beschikking gesteld;
t rentedragend geworden (geldt niet voor aftrekbare giften);
l de uitgaven moeten drukken. Sommige (aanspraken op) te genieten vergoedingen of
tegemoetkomingen blijven echter buiten beschouwing bij de vraag of de uitgaven
drukken op de belastingplichtige. Aangewezen zijn: de bijzondere bijstand (Wet werk
en bijstand) en tegemoetkomingen in de zin van de Wet tegemoetkoming chronisch
zieken en gehandicapten.
IB 15.3 Onderhoudsverplichtingen
De aftrekbare onderhoudsverplichtingen zijn de volgende:
l periodieke uitkeringen en verstrekkingen op grond van een rechtstreeks uit het
familierecht voortvloeiende verplichting (alimentatie), tenzij gedaan aan bloed- of
aanverwanten in de rechte lijn of tweede graad van de zijlijn:
t hieronder vallen ook:
] periodieke uitkeringen/verstrekkingen voor de verrekening van (voor zover die
zijn overeengekomen in het kader van de echtscheiding of scheiding van tafel
en bed):
v pensioenrechten;
v lijfrenten en andere inkomensvoorzieningen voor zover de daarvoor betaalde
premies als uitgave voor inkomensvoorziening in aanmerking zijn
genomen;
] periodieke uitkeringen/verstrekkingen die dienen ter vervanging van pensioenen/lijfrenten/andere
inkomensvoorzieningen;
t indien ze worden verstrekt door degene die tot verrekening/vervanging is verplicht;
106

l afkoopsommen voor alimentatie aan ex-echtgenoot 2 (inclusief sommige lijfrentepremies);
l verhaalde bijstand voor kosten levensonderhoud duurzaam gescheiden/ex-echtgenoot;
l bij scheiding betaalde bedragen voor verrekening 2 (exclusief rechten op periodieke
uitkeringen/verstrekkingen die zijn toegekend door degene die moet verrekenen/inclusief
sommige lijfrentepremies) van:
t pensioenrechten;
t lijfrenten;
t andere inkomensvoorzieningen waarvan de premies als uitgave voor inkomensvoorziening
in aanmerking zijn genomen;
l periodieke uitkeringen/verstrekkingen voor wettelijke schadevergoeding wegens
gederfd levensonderhoud 1 (behalve alimentatie voor uitgezonderde personen);
l periodieke uitkeringen/verstrekkingen bij dringend morele verplichting tot voorziening
in levensonderhoud 1 (behalve alimentatie voor uitgezonderde personen).
1 alimentatie in de vorm van woongenot door beperkt gerechtigde komt voor aftrek in aanmerking voor het
bedrag dat de alimentatiegerechtigde als eigenwoningforfait in aanmerking neemt.
2 geen aftrek voor zover de betalingen worden gedaan in de vorm van lijfrenten en andere inkomensvoorzieningen
waarvoor de premie als premie voor onderhoudsvoorzieningen is afgetrokken.
IB 15.4 Uitgaven voor levensonderhoud van kinderen
De uitgaven 1 voor levensonderhoud van:
l kinderen jonger dan 21 jaar (2012: 21 jaar; 2011: 30 jaar);
l die in belangrijke mate 2 worden onderhouden;
l zijn aftrekbaar tot de bedragen die in onderstaande tabel zijn opgenomen.
1 De uitgaven gedaan door belastingplichtige en partner.
2 Een kind wordt in belangrijke mate onderhouden indien:
l de kosten per kwartaal ten minste € 408 (2012: € 408; 2011: € 408) bedragen, of
l voor het kind recht op kinderbijslag (of een vergelijkbare buitenlandse regeling) bestaat.
107
INKOMSTEN-
BELASTING

leeftijd kind aftrek in € per
bij aanvang kwartaal kwartaal jaar kwartaal jaar kwartaal jaar
108
2013 2012 2011
jonger dan 6 jaar 295 295 290 1.160
tussen 6 en 12 jaar 355 355 350 1.400
tussen 12 en 18 jaar 415 415 410 1.640
tussen 18 en 30 jaar 355 355 350 1.400
tussen 18 en 30 jaar, én 710 710 700 2.800
l het kind wordt grotendeels (50%) onderhouden, en
l de bijdrage in de kosten beloopt per kwartaal ten minste € 408
tussen 18 en 30 jaar, én 1.065 1.065 1.050 4.200
l het kind wordt geheel of nagenoeg geheel onderhouden, en
l behoort niet tot het huishouden van de belastingplichtige, en
l de bijdrage in de kosten beloopt per kwartaal ten minste € 1.065.
De aftrek geldt niet voor:
l uitgaven wegens specifieke zorgkosten;
l weekenduitgaven voor gehandicapte kinderen van 21 jaar (2012: 21 jaar; 2011:
27 jaar) of ouder die doorgaans in een inrichting verblijven.
Geen recht op aftrek bestaat indien:
l de belastingplichtige of een persoon die tot zijn huishouden behoort recht op kinderbijslag
voor het kind heeft;
l het recht op kinderbijslag voor het kind op grond van de Wet beperking export uitkeringen
is uitgesloten;
l het kind recht op studiefinanciering heeft.
IB 15.5 Specifieke zorgkosten
Voor sommige verstrekkingen uit het basispakket van de Zorgverzekeringswet is
een eigen bijdrage ingevoerd. Andere verstrekkingen zijn uit het basispakket
geschrapt. Dat is gebeurd vanuit bezuinigingsoogpunt. Om te voorkomen dat die
bezuiniging “weglekt” via de aftrek van specifieke zorgkosten is met ingang van
2013 bepaald dat zo’n eigen bijdrage niet aftrekbaar is. Daarnaast zijn bepaalde
kosten van de uit het basispakket geschrapte verstrekkingen niet aftrekbaar.
IB 15.5.1 Kring van personen
Uitgaven terzake van specifieke zorgkosten moeten zijn gedaan voor:
l de belastingplichtige;
l zijn partner;
l zijn kinderen jonger dan 27 jaar;
l tot zijn huishouden behorende ernstig gehandicapte personen van 27 jaar of ouder;

l de bij de belastingplichtige inwonende zorgafhankelijke ouders, broers of zusters.
Bij algemene maatregel van bestuur wordt bepaald wanneer een persoon voor de toepassing
van de specifieke zorgkosten als ernstig gehandicapt of als zorgafhankelijk wordt
beschouwd.
IB 15.5.2 Uitgaven voor specifieke zorgkosten
Uitgaven voor specifieke zorgkosten zijn de uitgaven die wegens ziekte of invaliditeit zijn
gedaan voor:
l genees- en heelkundige hulp, met uitzondering van ooglaserbehandelingen ter vervanging
van bril of contactlenzen;
l vervoer;
l farmaceutische hulpmiddelen verstrekt op de voorschrift van een arts;
l andere hulpmiddelen, met uitzondering van brillen, contactlenzen en overige hulpmiddelen
ter ondersteuning van het gezichtsvermogen;
l extra gezinshulp;
l de extra kosten van een op medisch voorschrift gehouden dieet. (Met een medisch
voorschrift wordt gelijkgesteld een voorschrift van een persoon die bevoegd is tot het
voeren van de titel diëtist) zie verder IB 15.7;
l extra kleding en beddengoed en daarmee samenhangende extra uitgaven;
l reiskosten in verband met het regelmatig bezoeken van wegens ziekte of invaliditeit
langer dan een maand verpleegde personen met wie de bezoeker een gezamenlijke
huishouding voerde bij de aanvang van de ziekte of de invaliditeit. De afstand tussen
de woning of verblijfplaats van de bezoeker en de plaats van de verpleging moet meer
zijn dan 10 kilometer; Per auto, anders dan per taxi geldt € 0,19 per kilometer. Als op
andere wijze wordt gereisd, komen de werkelijke kosten voor aftrek in aanmerking.
Toelichting genees­ en heelkundige hulp.
Onder deze hulp valt ook de behandeling door een paramedicus, mits die plaatsvindt op
voorschrift en onder begeleiding van een arts.
l Met ingang van 2012 kunnen echter voorschrift van en begeleiding door een arts
achterwege blijven bij de behandeling door een:
t fysiotherapeut;
t diëtist;
t ergotherapeut;
t logopedist;
t oefentherapeut;
t orthopist;
t podotherapeut;
t mondhygiënist;
t huidtherapeut;
l Wel dient de paramedicus dan een gedagtekende verklaring af te geven met ten minste
de volgende gegevens:
t hoedanigheid van de paramedicus (zie opsomming hiervoor);
t naam, praktijkadres, telefoonnummer en handtekening van de paramedicus;
t naam, adres en BSN van de patiënt;
t de aandoening van de patiënt;
t het aantal behandelingen dat voortvloeit uit ziekte of invaliditeit.
109
INKOMSTEN-
BELASTING

Toelichting andere hulpmiddelen.
Als andere hulpmiddelen wordt mede aangemerkt:
l een middel dat in staat stelt tot het verrichten van een normale lichaamsfunctie.
Hiertoe wordt gerekend:
t aanpassing van een woning, woonboot, woonwagen of aanhorigheid daarvan, op
medisch voorschrift, voor zover de aanpassingen niet leiden tot een waardevermeerdering
van meer dan 10% van de op de belastingplichtige drukkende aanpassingskosten
van de woning, woonboot, woonwagen of aanhorigheid;
t zaken en aanpassingen van zaken voor zover zij hoofdzakelijk door zieken of invaliden
worden gebruikt;
t gezinshulp voor zover de uitgaven meer bedragen dan het bedrag dat volgt uit de
volgende tabel:
110
Bij een verzamelinkomen vóór toepassing van de persoonsgebonden aftrek van
meer
dan
maar
niet
meer
dan
€ € %
2013/2012
– 30.593 0
30.593 45.890 1
45.890 61.181 2
61.181 – 3
2011
– 30.081 0
30.081 45.122 1
45.122 60.158 2
60.158 – 3
wordt gezinshulp geacht extra te zijn voor zover de
uitgaven voor gezinshulp meer bedragen dan het in deze
kolom vermelde percentage van het verzamelinkomen
vóór toepassing van de persoonsgebonden aftrek
t Als de belastingplichtige gedurende het hele jaar een partner heeft, worden de
uitgaven voor gezinshulp samengevoegd en geldt het gezamenlijk verzamelinkomen
vóór toepassing van de persoonsgebonden aftrek;
t De uitgaven voor extra gezinshulp moeten blijken uit gedagtekende facturen
waarop naam en adres van de gezinshulp zijn vermeld.
IB 15.5.3 Beperkingen van uitgaven voor specifieke zorgkosten
Van uitgaven voor specifieke zorgkosten zijn uitgezonderd:
l Premies en premievervangende belasting voor volksverzekeringen en uitgaven van
daarmee overeenkomende buitenlandse regelingen;
l Premies en bijdragen voor een ziektekostenregeling, premievervangende en bijdragevervangende
belastingen en uitgaven van daarmee overeenkomende buitenlandse
regelingen;
l Verschuldigde bijdragen op grond van de AWBZ;
l Verschuldigde bijdragen op grond van de Wmo;

l Uitgaven ten laste van een verplicht eigen risico of een overeengekomen vrijwillig
eigen risico op grond van artikel 1, onderdelen g en h van de Zvw;
l Uitgaven voor zorg die vallen onder het verplicht te verzekeren risico ingevolgd de
Zvw.
l met ingang van 2013: bijdragen op grond van de Zorgverzekeringwet;
l met ingang van 2013:
t uitgaven voor een ivf-behandeling van een vrouw van 43 jaar of ouder;
t uitgaven voor de eerste twee ivf-behandelingen voor een vrouw jonger dan 38 jaar,
als meer dan één embryo per poging wordt teruggeplaatst;
t uitgaven voor een elleboogkruk, een gipssteun, een looprek, een okselkruk, een
onderarmschaalkruk, een rollator of een loophulp met drie of vier poten.
IB 15.5.4 Verhoging uitgaven voor specifieke zorgkosten
Het bedrag van de uitgaven in IB 15.5.2 wordt verhoogd als het verzamelinkomen vóór
toepassing van de persoonsgebonden aftrek het bedrag van € 33.555 (2012: € 34.055;
2011: € 33.485) niet te boven gaat:
l met 113% als de belastingplichtige bij het begin van het kalenderjaar de AOWgerechtigde
leeftijd heeft bereikt;
l 40% indien de belastingplichtige bij het begin van het kalenderjaar de AOWgerechtigde
leeftijd niet heeft bereikt.
Indien de belastingplichtige gedurende het gehele kalenderjaar een partner heeft, worden
de uitgaven van de belastingplichtige en de partner samengevoegd en geldt voor de toepassing
van de persoonsgebonden aftrek het gezamenlijke bedrag van de verzamelinkomens
van de belastingplichtige en zijn partner vóór toepassing van de persoonsgebonden
aftrek.
IB 15.5.5 Omvang uitgaven voor specifieke zorgkosten
Uitgaven voor specifieke zorgkosten worden in aanmerking genomen voor zover zij
samen, na de verhoging (zie IB 15.5.4) meer bedragen dan:
Verzamelinkomen vóór persoons­
gebonden aftrek in €
Uitgaven voor specifieke zorgkosten
zonder partner met partner zonder partner met partner
2013
≤ 7.457 ≤ 14.914 € 125 € 250
> 7.457 > 14.914 1,65% van verzamelinkomen
> 39.618 > 39.618 1,65% van € 39.618 vermeerderd met 5,75% van
het bedrag dat hoger is dan € 39.618
111
INKOMSTEN-
BELASTING

Verzamelinkomen vóór persoons­
gebonden aftrek in €
112
Uitgaven voor specifieke zorgkosten
zonder partner met partner zonder partner met partner
2012
≤ 7.457 ≤ 14.914 € 125 € 250
> 7.457 > 14.914 1,65% van verzamelinkomen
> 39.618 > 39.618 1,65% van € 39.618 vermeerderd met 5,75% van
het bedrag dat hoger is dan € 39.618
2011
≤ 7.332 ≤ 14.664 € 122 € 244
> 7.332 maar > 14.664 maar 1,65% verzamelinkomen voor persoons-
< 38.955 < 38.955 gebonden aftrek
> 38.955 > 38.955 1,65% van € 38.955 en 5,75% van het deel van
het verzamelinkomen voor persoonsgebonden
aftrek dat € 38.955 te boven gaat
Ingeval de belastingplichtige het hele jaar een partner heeft gehad dan worden de uitgaven
voor specifieke zorgkosten samengevoegd. Hetzelfde geldt voor de verzamelinkomens
van beide partners (vóór toepassing van de persoonsgebonden aftrek).
IB 15.6 Dieetkosten
Tabel genormeerde dieetkosten in € (komen naar tijdgelang
voor aftrek in aanmerking)
omschrijving op welk dieet de typering
van toepassing is
Algemene symptomen
bedragen de extra
uitgaven in €
2013 2012 2011
groei-achterstand bij kinderen energieverrijkt in combinatie met eiwitverrijkt 850 850 950
energieverrijkt 600 600 650
ondervoeding energieverrijkt in combinatie met eiwitverrijkt 850 850 950
energieverrijkt 600 600 650
decubitus energieverrijkt in combinatie met eiwitverrijkt 850 850 950
Hypertensie en hartziekten
decompensatio cordis, hartfalen natriumbeperkt 100 100 100

omschrijving op welk dieet de typering
van toepassing is
Infectieziekten
bedragen de extra
uitgaven in €
2013 2012 2011
aids energieverrijkt in combinatie met eiwitverrijkt 850 850 950
Luchtwegen
chronische obstructieve
longziekten (COPD)
Maag-, darm- en leverziekten
energieverrijkt 600 600 650
energieverrijkt in combinatie met eiwitverrijkt 850 850 950
dumping syndroom lactosebeperkt/lactosevrij 200 100 150
chronische pancreatitis energieverrijkt in combinatie met eiwitverrijkt 850 850 950
cystic fibrosis energieverrijkt 600 600 650
energieverrijkt in combinatie met eiwitverrijkt 850 850 950
coeliakie en ziekte van Dühring glutenvrij 1.250 1.300 1.350
glutenvrij in combinatie met lactosebeperkt/
lactosevrij
1.400 1.400 1.450
overige energieverrijkt 600 600 650
energieverrijkt met vitaminepreparaat 650 650 650
energieverrijkt in combinatie met MCT-vetverrijkt 1.500 1.350 1.350
energieverrijkt in combinatie met eiwitverrijkt 850 850 950
energieverrijkt in combinatie met eiwitverrijkt en
lactosebeperkt/lactosevrij
1.100 1.000 1.150
Metabole ziekten
hypercholesterolemie verzadigd vetbeperkt in combinatie met fyto/
plantensterolenverrijkt
100 100 100
vetstofwisselingsstoornis vetbeperkt in combinatie met MCT-vetverrijkt 1.050 850 800
fructose intolerantie fructosebeperkt 100 50 –
galactosemie galactosevrij 100 50 100
sacharase isomaltase deficiëntie sterk sacharosebeperkt in combinatie met (iso)
maltosebeperkt
3.650 3.550 3.700
eiwitstofwisselingsstoornis (b.v.
PKU en hyperlysinemie)
sterk eiwitbeperkt 2.850 2.700 2.600
Nierziekten
nierziekten natriumbeperkt 100 100 100
chronische nierinsufficiëntie
met hemodialyse of (2012)
peritoneale dialyse
eiwitverrijkt in combinatie met natriumbeperkt 250 250 250
nefrotisch syndroom
Oncologie
natriumbeperkt 100 100 100
oncologie energieverrijkt in combinatie met eiwitverrijkt 850 850 950
113
INKOMSTEN-
BELASTING

omschrijving op welk dieet de typering
van toepassing is
Overige
114
bedragen de extra
uitgaven in €
2013 2012 2011
energieverrijkt 600 600 650
voedselovergevoeligheid koemelkeiwitvrij 200 100 150
soja-eiwitvrij 50 50 50
kippenei-eiwitvrij 50 50 50
lactosebeperkt/lactosevrij 200 100 150
tarwevrij 900 900 950
tarwevrij in combinatie met kippenei-eiwitvrij 1.000 1.000 1.050
koemelkeiwitvrij in combinatie met kippeneieiwitvrij
250 150 150
koemelkeiwitvrij in combinatie met soja-eiwitvrij 400 300 300
koemelkeiwitvrij in combinatie met kippeneieiwitvrij
en soja-eiwitvrij
450 350 300
koemelkeiwitvrij in combinatie met kippeneieiwitvrij,
soja-eiwitvrij en tarwevrij
1.250 1.150 1.200
koemelkeiwitvrij in combinatie met glutenvrij 1.350 1.300 1.400
koemelkeiwitvrij in combinatie met glutenvrij en
tarwevrij
1.350 1.300 1.400
brandwonden energieverrijkt in combinatie met eiwitverrijkt 850 850 950
lymfe lekkage eiwitverrijkt in combinatie met sterk (LCT)
vetbeperkt en MCT-vetverrijkt
1.300 1.100 1.100
epilepsie sterk eiwitbeperkt en koolhydraatbeperkt in
combinatie met vetverrijkt en MCT-vetverrijkt
800 600 550
alle overige diëten: nihil nihil nihil
IB 15.7 Weekenduitgaven voor gehandicapten
Weekenduitgaven voor gehandicapten zijn: de extra uitgaven die een belastingplichtige
doet om zijn ernstig gehandicapte kind, broer, zus of onder mentorschap gestelde persoon
van 21 (2011: 27) jaar en ouder die doorgaans in een inrichting verblijft te verzorgen.
Er is sprake van een ernstige handicap indien de gehandicapte recht heeft op opname in
een intramurale AWBZ-inrichting.
De aftrek van de weekenduitgaven is als volgt:
l € 10 (2012: € 10; 2011: € 10) per dag dat de gehandicapte bij de belastingplichtige
verblijft (inclusief halen en brengen);
l € 0,19 per kilometer voor het vervoer van de gehandicapte tussen de verblijfplaats
van de gehandicapte en de verblijfplaats van de belastingplichtige.

IB 15.8 Scholingsuitgaven
Tot en met 2012 was de systematiek van de wet dat het begrip “scholingsuitgaven”
vrij ruim was gedefinieerd en dat nadere regels duidelijk moesten maken welke
beperkingen er golden. Ingaande 2013 is dat anders: de scholingsuitgaven zijn
specifiek benoemd en wat daar niet onder valt kwalificeert dus niet als scholingsuitgave.
Verder was het tot en met 2012 zo dat studenten met studiefinanciering
hun scholingsuitgaven slechts tot forfaitaire bedragen in aanmerking konden
nemen. Deze razend ingewikkelde regeling is ingaande 2013 komen te vervallen.
Ook deze studenten kunnen nu hun werkelijke kosten in aanmerking nemen, uiteraard
voor zover de wet die in aftrek toestaat. Vanzelfsprekend moet op die kosten
wel het bedrag van de ontvangen studiefinanciering in mindering worden gebracht.
Voor het studiejaar 2012-2013 is er in overgangsrecht voorzien. Dat komt erop
neer dat de kosten in het jaar 2013 (dus over de periode januari tot en met augustus)
nog wel forfaitair worden bepaald. Tenslotte is ingaande 2013 de definitie van
“standaardstudieperiode”gewijzigd.
Scholingsuitgaven zijn (2013):
l (op de partner van de belastingplichtige drukkende) uitgaven voor het door de
belastingplichtige volgen van een opleiding of studie met het oog op het verwerven
van inkomen uit werk en woning voor:
t lesgeld, cursusgeld, collegegeld, examengeld en promotiekosten;
t door de onderwijsinstelling verplicht gestelde gestelde leermiddelen en beschermingsmiddelen;
l uitgaven voor het volgen van een procedure Erkenning Verworven Competenties
(EVC) waarvoor een verklaring is afgegeven door een bij ministeriële regeling aangewezen
instantie.
l leermiddelen zijn: gebruiksvoorwerpen gericht op het bijbrengen van studiegerelateerde
kennis en vaardigheden met uitzondering van computerapparatuur en bijbehorende
randapparatuur;
l beschermingsmiddelen zijn: studiegerelateerde gebruiksvoorwerpen die dienen ter
voorkoming van verwonding van een persoon of schade aan kleding;
l promotiekosten zijn: de kosten van publicatie van het proefschrift alsmede de kosten
van de voorgeschreven kleding van promovendus en paranimfen tijdens de promotieplechtigheid.
Scholingsuitgaven zijn (2012 en 2011):
l (op de partner van de belastingplichtige) drukkende uitgaven voor het door de
belastingplichtige volgen van een opleiding of studie met het oog op het verwerven
van inkomen uit werk en woning;
l uitgaven voor het volgen van een procedure Erkenning Verworven Competenties
(EVC) waarvoor een verklaring is afgegeven door een bij ministeriële regeling aangewezen
instantie.
Scholingsuitgaven zijn aftrekbaar:
l voor zover zij de drempel van € 250 (2012: € 500; 2011: € 500) te boven gaan;
l tot maximaal € 15.000, behalve:
115
INKOMSTEN-
BELASTING

t gedurende een door de belastingplichtige aan te geven aaneengesloten periode
van niet meer dan vijf kalenderjaren waarin de belastingplichtige de leeftijd van
30 jaar nog niet heeft bereikt (2012 en 2011: 16 kalenderkwartalen na het bereiken
van de 18-jarige leeftijd maar voor het bereiken van de 30-jarige leeftijd, deze
periode hoeft niet aaneengesloten te zijn); en
t de voor werkzaamheden beschikbare tijd grotendeels wordt besteed aan een
opleiding;
t met een totale studielast van een zodanige omvang dat;
t daarnaast geen volledige werkkring mogelijk is;
l tijdens perioden van studiefinanciering voor zover zij meer bedragen dan het dubbele
van de genormeerde studiefinancieringsbedragen (2012 en 2011).
Bijzonderheden bij studiefinanciering:
l ontvangen studiefinanciering dient op de scholingsuitgaven (vóór toepassing van de
drempel) in mindering te worden gebracht;
l als een voorwaardelijke gift niet wordt omgezet in een gift (prestatiebeurs), zijn in het
jaar van die beslissing alsnog scholingsuitgaven aftrekbaar, zij het (ook voor 2013)
tot forfaitaire bedragen;
l de scholingsuitgaven van een student met studiefinanciering worden forfaitair berekend
(2012 en 2011).
Onder de scholingsuitgaven vallen niét (2012 en 2011):
l uitgaven van levensonderhoud, waaronder begrepen huisvesting, voedsel, drank,
genotmiddelen en kleding;
l werk- of studeerruimten, waaronder begrepen de inrichting daarvan;
l reis- en verblijfkosten, waaronder begrepen excursies en studiereizen.
Toelichting
Dat wil niet zeggen dat deze kosten in 2013 wél aftrekbaar zouden zijn, maar het uitzonderen
van deze kosten is voor dat jaar niet meer nodig, gelet op de definitie van
scholingsuitgaven ingaande 2013.
IB 15.9 Uitgaven voor monumentenpanden
Onder monumentenpand wordt verstaan een pand dat is ingeschreven in een van de
registers, bedoeld in art. 6 of art. 7 van de Monumentenwet 1988.
2013 en 2012
Als uitgaven met betrekking tot een monumentenpand worden in aanmerking genomen
80% van de drukkende onderhoudskosten. Daarbij dient het te gaan om een eigen woning
of een box III pand waarvan de waardeveranderingen de belastingplichtige direct of
indirect grotendeels aangaan.
2011
Voor de eigen woning geldt dat aftrekbaar zijn de drukkende onderhoudskosten, lasten en
afschrijvingen voor zover zij meer bedragen dan de hierna genoemde aftrekdrempels.
Voor monumentenpanden die geen eigen woning zijn geldt dat slechts de onderhoudskosten
– na aftrek van de drempel – aftrekbaar zijn.
116

Percentage van de eigenwoningwaarde meer dan aftrekdrempel hoofdverblijf
2013 0,00%
2012 0,00%
2011 0,80%
Toelichting
l de afschrijving (2011) bedraagt 15% van het bruto eigenwoningforfait (zie IB 7.3) van
de eigenwoningwaarde van het monumentenpand. De maximaal in aanmerking te
nemen eigenwoningwaarde bedraagt € 1 mln.;
l aftrekdrempel monumentenwoning (niet-eigen woning, box III) bedraagt 4% van de
waarde in het economische verkeer op de peildatum (2011);
l onderhoudskosten van een monumentenpand zijn de kosten van werkzaamheden aan
dat monumentenpand voor zover die kosten zijn gemaakt om het pand in bruikbare
staat te herstellen of te houden en in redelijkheid zijn gemaakt.
Voor informatie over de fiscale gevolgen van een rijksmonument kan contact worden
opgenomen met de belastingdienst/Utrecht-Gooi/kantoor Amersfoort/Bureau Monumentenpanden.
IB 15.10 Aftrekbare giften
Aftrekbare giften zijn:
l periodieke giften;
l andere giften.
Van een aftrekbare gift is geen sprake indien de gift wordt betaald, verrekend of ter
beschikking gesteld bij of na het overlijden van de belastingplichtige dan wel op een
daarmee samenhangend tijdstip.
IB 15.10.1 Periodieke giften
Periodieke giften zijn giften in de vorm van:
l vaste en gelijkmatige uitkeringen die eindigen uiterlijk bij overlijden;
aan
l bepaalde instellingen of verenigingen;
en worden in aanmerking genomen indien:
l de verplichting bij notariële akte van schenking is aangegaan om de uitkeringen of
verstrekkingen gedurende vijf jaren ten minste jaarlijks uit te keren.
IB 15.10.2 Andere giften
Andere giften zijn giften aan instellingen.
Andere giften zijn, tot ten hoogste 10% van het verzamelinkomen vóór toepassing van de
persoonsgebonden aftrek 1 , aftrekbaar voor zover zij:
l met schriftelijke bescheiden worden aangetoond; en
117
INKOMSTEN-
BELASTING

l samen meer dan € 60 bedragen; en
l meer dan 1% van het verzamelinkomen vóór toepassing van de persoonsgebonden
aftrek 1 bedragen;
l wanneer het echter een gift aan een culturele instelling betreft gelden de hier
genoemde drempels feitelijk niet.
1 Als de belastingplichtige het hele jaar een partner heeft gehad, moeten de verzamelinkomens van de belastingplichtige
en zijn partner worden samengevoegd. Als de belastingplichtige en zijn partner maar een gedeelte
van het jaar partner zijn, maar in het kader van de toedeling ervoor kiezen om als vollejaarspartners te worden
aangemerkt (zie IB 2.5.3) wordt de belastingplichtige in het kader van deze regeling eveneens als vollejaarspartner
aangemerkt.
Toelichting
l giften zijn bevoordelingen uit vrijgevigheid en verplichte bijdragen waar geen directe
tegenprestatie tegenover staat;
l instellingen zijn door de inspecteur als zodanig aangemerkte uitsluitend of nagenoeg
uitsluitend het algemeen nut beogende instellingen, gevestigd in een lidstaat van de
Europese Unie, in de Nederlandse Antillen, in Aruba of in een ministeriële regeling
aangewezen mogendheid, alsmede elders gevestigde, door Onze Minister als zodanig
aangemerkte instellingen, indien en zolang zij voldoen aan de aan door de Minister te
stellen voorwaarden (2011);
l 2013 en 2012: onderscheid in 4 soorten instellingen:
t Algemeen nut beogende instelling (ANBI); tot algemeen nut worden gerekend:
welzijn; cultuur; onderwijs, wetenschap en onderzoek; bescherming van natuur en
milieu, daaronder begrepen bevordering van duurzaamheid; gezondheidszorg;
jeugd- en ouderenzorg; ontwikkelingssamenwerking; dierenwelzijn; religie, levensbeschouwing
en spiritualiteit; bevordering van de democratische rechtsorde;
combinatie van vorengenoemde doelen; het financieel of op andere wijze ondersteunen
van een algemeen nut beogende instelling;
t Culturele instelling: een instelling die zich (nagenoeg) uitsluitend richt op cultuur;
t Sociaal belang behartigende instelling (SBBI): behartigt een sociaal belang; is niet
aan een winstbelasting onderworpen dan wel daarvan vrijgesteld; de bestuursleden
ontvangen geen andere beloning dan een onkostenvergoeding en een matig
vacatiegeld;
t Steunstichting SBBI: heeft uitsluitend ten doel geld in te zamelen voor een SBBI;
l verenigingen: niet aan de vennootschapsbelasting onderworpen of daarvan vrijgestelde
verenigingen met volledige rechtsbevoegdheid welke ten minste 25 leden tellen
(gevestigd in een EU-lidstaat, de Nederlandse Antillen, Aruba of een bij ministeriële
regeling aangewezen mogendheid);
l het aanmerken als instelling geschiedt op verzoek van de betreffende instelling.
IB 15.10.3 Afzien van vergoedingen
2013 en 2012
l afzien van de vergoeding voor vrijwilligers als bedoeld in art. 2, lid 6, Wet LB (max
€ 150 per maand en max € 1.500 per jaar), mits:
t instelling heeft verklaring afgegeven dat belastingplichtige vrijwilliger is in de zin
van art. 2, lid 6, Wet LB;
t belastingplichtige kan aanspraak maken op de vrijwilligersvergoeding;
118

t instelling is bereid en in staat die vergoeding te betalen;
t belastingplichtige heeft de vrijheid over de vergoeding te beschikken;
l afzien door vrijwilliger van vergoeding van werkelijk gemaakte kosten:
t voor zover die kosten naar algemeen maatschappelijke opvattingen behoren te
worden vergoed;
t autokosten (anders dan die per taxi) tegen € 0,19/km;
l beide regelingen kunnen cumuleren, maar in dat geval worden de werkelijke kosten
uit de tweede regeling slechts in aanmerking genomen tot het verschil met de vergoeding
uit de eerste regeling.
2011
Giften die betrekking hebben op vervoer per auto – anders dan per taxi – komen voor
€ 0,19/km voor aftrek in aanmerking.
Op de website van de belastingdienst kan gecontroleerd worden of een instelling is aangewezen
als algemeen nut beogende instelling (Anbi).
art. 6.1 t/m 6.40 Wet IB, art. 2, 34 t/m 41 Uitv. reg. IB 2001
IB 16. Heffingskortingen
Op het terrein van de heffingskortingen zijn er in 2013 de nodige wijzigingen. In
2013 zou de vitaliteitsregeling in werking treden. Voor de heffingskortingen had
dat gevolgen in 2012 en 2013. In 2012 werd de extra arbeidskorting voor oudere
werknemers (vanaf 57 jaar) afgeschaft en werd de doorwerkbonus (voor werknemers
vanaf 61 jaar) versoberd. In 2013 zou de doorwerkbonus helemaal worden
afgeschaft en zou een nieuwe werkbonus worden ingevoerd die qua vormgeving
veel leek op de in 2012 afgeschafte extra arbeidskorting voor oudere werknemers.
De vitaliteitsregeling is echter afgeblazen. De doorwerkbonus is in 2013 niettemin
definitief verdwenen en aanvankelijk zou ook de nieuwe werkbonus het loodje
leggen. Uiteindelijk is die werkbonus, zij het in sterk gewijzigde vorm, toch doorgegaan.
Verder zijn de heffingskortingen voor directe beleggingen in durfkapitaal,
culturele beleggingen en sociaal-ethische beleggingen met ingang van 2013
komen te vervallen. Tenslotte is er een nieuwe, tijdelijke, heffingskorting ingevoerd
voor belastingplichtigen die de AOW-gerechtigde leeftijd nog niet hebben bereikt
en die een VUT- of pensioenuitkering ontvangen waarop de inkomensafhankelijke
bijdrage voor de Zorgverzekeringswet wordt ingehouden.
Algemeen
De standaardheffingskorting bestaat uit het totaal van de heffingskortingen waarvoor een
belastingplichtige in aanmerking komt. De verschillende heffingskortingen passeren
hierna de revue. Van belang is dat een heffingskorting bestaat uit een IB-deel en
afzonderlijke delen voor de volksverzekeringen AOW, ANW en AWBZ (gecombineerde
heffingskorting). Zo heeft een belastingplichtige die niet verzekerd is voor de volksverzekeringen
slechts recht op het IB-deel van de desbetreffende heffingskorting. In de
hierna volgende overzichten gaan we ervan uit dat recht bestaat op de gecombineerde
heffingskorting, dat wil zeggen zowel het IB-deel als de afzonderlijke delen voor de
119
INKOMSTEN-
BELASTING

premies volksverzekeringen. Dan moet niettemin nog onderscheid worden gemaakt
tussen belastingplichtigen die de AOW-gerechtigde leeftijd nog niet hebben bereikt en zij
voor wie dat wel het geval is. De laatste categorie is immers geen premie meer verschuldigd
voor de AOW en voor hen geldt daarom een lagere gecombineerde heffingskorting.
Verder is van belang dat de heffingskortingen nooit meer kunnen bedragen dan
de gecombineerde inkomensheffing: dat is het totaal van verschuldigde inkomstenbelasting
en premies volksverzekeringen. Heffingskortingen als zodanig kunnen dus nooit
leiden tot een teruggave op aangifte. Daarop geldt echter een belangrijke uitzondering:
als er sprake is van een belastingplichtige die een partner heeft en die belastingplichtige
geen of een zeer laag inkomen heeft wordt het verschil tussen de gecombineerde heffingskorting
van de belastingplichtige (minstverdienende partner) en de voor deze belastingplichtige
geldende gecombineerde inkomensheffing aan hem/haar uitbetaald. De gecombineerde
heffingskorting van de belastingplichtige (minstverdienende partner) is daarbij
beperkt tot de algemene heffingskorting, de inkomensafhankelijke combinatiekorting, de
ouderschapsverlofkorting en de levensloopverlofkorting.
Voor de uitbetaling van deze heffingskorting aan de minst verdienende partner gelden de
volgende voorwaarden:
l de belastingplichtige dient in het kalenderjaar gedurende meer dan 6 maanden
dezelfde partner te hebben;
l de uitbetaling kan nooit meer zijn dan het verschil tussen de door de meest verdienende
partner verschuldigde gecombineerde inkomensheffing en de voor hem/haar
geldende gecombineerde heffingskorting;
l als de belastingplichtige in het kalenderjaar de leeftijd van 21 jaar (2012: 21 jaar;
2011: 30 jaar) nog niet heeft bereikt mag hij/zij in het kalenderjaar (gedurende meer
dan 6 maanden) niet in belangrijke mate door zijn/haar ouders zijn onderhouden.
In 2009 is begonnen met een “afbouw” van deze heffingskorting voor de minstverdienende
partner. Daarbij wordt de algemene heffingskorting in 15 jaarlijkse stapjes teruggebracht
tot nihil. Voor de duidelijkheid: voor zover de belastingplichtige recht heeft op
arbeidskorting, inkomensafhankelijke combinatiekorting, ouderschapsverlofkorting of
levensloopverlofkorting, worden die heffingskortingen niet getroffen door de “afbouw”.
Sindsdien spreken we over “toetsniveau”.
Als toetsniveau geldt:
l 2013: 66,67% van de algemene heffingskorting, vermeerderd met de voor de
belastingplichtige geldende arbeidskorting, inkomensafhankelijke combinatiekorting,
ouderschapsverlofkorting en levensloopverlofkorting;
l 2012: 73 1 /3% van de grondslag als gedefinieerd bij 2013;
l 2010: 80% van de grondslag als gedefinieerd bij 2013.
Voor 2013 en 2012 geldt echter een toetsniveau van 86 2 /3% indien:
l belastingplichtige is geboren ná 31 december 1962 maar vóór 1 januari 1972; of
l tot het huishouden van de belastingplichtige in het kalenderjaar gedurende meer dan
6 maanden een kind behoort dat:
t bij de aanvang van het kalenderjaar nog geen 6 jaar is; en
t op hetzelfde woonadres als de belastingplichtige staat ingeschreven.
120

Het toetsniveau is 100% indien:
l belastingplichtige is geboren vóór 1 januari 1963 (2012);
l belastingplichtige is geboren vóór 1 januari 1972 (2011); of
l tot het huishouden van belastingplichtige gedurende meer dan 6 maanden een kind
behoort (2011) dat:
t bij de aanvang van het kalenderjaar nog geen 6 jaar is; en
t op hetzelfde woonadres als de belastingplichtige staat ingeschreven.
Standaardheffingskorting
De standaardheffingskorting is opgebouwd uit één of meer van de volgende onderdelen
Heffingskortingen in € personen
< AOW­leeftijd
personen
> AOW­leeftijd
2013 2012 2011 2013 2012 2011
l algemene heffingskorting 2.001 2.033 1.987 1.034 934 910
l arbeidskorting lage inkomens (maximaal) 1.723 1.611 890 740 1.081
t tot 57 jaar 1.574
t 57, 58 of 59 jaar 1.838
t 60 of 61 jaar 2.100
t 62 jaar of ouder 2.362
l arbeidskorting hoge inkomens (maximaal) 550 1.533 284 704 1.046
t tot 57 jaar 1.497
t 57, 58 of 59 jaar 1.761
t 60 of 61 jaar 2.023
t 62 jaar of ouder 2.285
l doorwerkbonus (zie tabel hierna)
l werkbonus 1.100
l inkomensafhankelijke combinatiekorting
(maximaal)
l ouderschapsverlofkorting per verlofuur 4,24 4,18 4,11
2.133 2.133 1.871 1.101 980 857
l alleenstaande-ouderkorting 947 947 931 489 435 427
l aanvullende alleenstaande
ouderkorting (maximaal)
1.319 1.319 1.523 681 606 697
l ouderenkorting
t verzamelinkomen ≤ 35.450 1.032 762 739
t verzamelinkomen > 35.450 150
l alleenstaande ouderenkorting 429 429 421
121
INKOMSTEN-
BELASTING

Heffingskortingen in € personen
< AOW­leeftijd
l levensloopverlofkorting (per jaar
van deelname)
l jonggehandicaptenkorting 708 708 696
Heffingskortingen in €
122
personen
> AOW­leeftijd
2013 2012 2011 2013 2012 2011
205 205 201
2013 2012 2011
l korting voor:
t directe beleggingen in durfkapitaal, culturele beleggingen vervallen 0,7%* 1,0%*
t groene beleggingen 0,7% 0,7%* 1,0%*
* = van de vrijstelling in box III
Algemene heffingskorting
Iedere belastingplichtige heeft recht op de algemene heffingskorting van € 2.001 (2012:
€ 2.033; 2011: € 1.987).
Arbeidskorting
De arbeidskorting geldt voor de belastingplichtige die door tegenwoordige arbeid, winst
uit een of meer ondernemingen, loon of resultaat uit een of meer werkzaamheden
(arbeidskortingsgrondslag) geniet.
De arbeidskorting bedraagt € 1.723 (2012: € 1.611; 2011: € 1.574).
Arbeidskorting oudere werknemers (2011)
leeftijd verhoogde arbeidskorting in €
2011
> 57 < 60 1.838
> 60 < 62 2.100
> 62 < 65 2.362
Doorwerkbonus
De doorwerkbonus geldt voor de belastingplichtige die bij het begin van het jaar ten
minste 61 jaar is en een arbeidskortingsgrondslag heeft die meer bedraagt dan € 9.295.
In de volgende tabel is de doorwerkbonus weergegeven, bij een bepaalde leeftijd. De
doorwerkbonusgrondslag is het deel van de arbeidskortingsgrondslag dat € 9.295 te
boven gaat, maar bedraagt maximaal € 47.871. De genoemde bedragen betreffen 2012.
(Voor 2011 zijn die bedragen respectievelijk € 9.209 en € 47.071). De doorwerkbonus is
met ingang van 2013 afgeschaft.

Leeftijd op
1 januari
% van doorwerk­
bonusgrondslag
maximale bonus in €
2012 2011
61 1,5 (2011: 5) 719 2.354
62 6 (2011: 7) 2.873 3.295
63 8,5 (2011: 10) 4.070 4.708
64 2 958 942
65 2 958 942
66 en ouder 1 479 471
Werkbonus (2013)
De belastingplichtige heeft recht op de werkbonus als hij:
l loon, winst uit onderneming of resultaat uit overige werkzaamheden heeft;
l hij bij het begin van het kalenderjaar de leeftijd van 60, maar nog niet die van 64 jaar
heeft bereikt;
De werkbonus bedraagt:
l 57,763% van het arbeidsinkomen voor zover dat meer bedraagt dan € 17.139, maar
maximaal € 1.100;
l verminderd, maar niet verder dan tot nihil, met 10,502% voor zover het arbeidsinkomen
meer bedraagt dan € 22.852.
Toelichting
Een ingewikkelde formule die, voor 2013, erop neer komt dat de bonus maximaal
(€ 1.100) is bij een arbeidsinkomen tussen 100% en 120% van het wettelijk minimumloon
en daarboven lineair wordt afgebouwd tot nihil bij 175% van het wettelijk minimumloon.
Inkomensafhankelijke combinatiekorting
Als een belastingplichtige:
l inkomen heeft uit tegenwoordige arbeid van meer dan € 4.814 (2012: € 4.814; 2011:
€ 4.734), winst uit één of meer ondernemingen, loon of resultaat uit één of meer
werkzaamheden, of in aanmerking komt voor de zelfstandigenaftrek;
l in het kalenderjaar ten minste 6 maanden (deze eis geldt niet bij het overlijden van de
belastingplichtige of het kind) tot zijn huishouden een kind behoort dat:
t aan het begin van het jaar nog geen 12 jaar is; en
t gedurende die tijd op hetzelfde woonadres staat ingeschreven in de basisadministratie
persoonsgegevens; en
l in het kalenderjaar geen partner heeft of als hij wel een partner heeft, hij in het
kalenderjaar met tegenwoordige arbeid minder aan winst uit één of meer onderneming
en loon of resultaat uit één of meer werkzaamheden heeft genoten dan zijn partner met
tegenwoordige arbeid uit die bronnen heeft genoten;
l het basisbedrag van de korting is € 1.024 (2012: € 1.024; 2011: € 780) en bedraagt
maximaal € 2.133 (2012: € 2.133; 2011: € 1.871). Het maximum wordt bereikt bij een
arbeidsinkomen van € 32.539 (2012: € 32.539; 2011: € 33.444).
123
INKOMSTEN-
BELASTING

Ouderschapsverlofkorting
De belastingplichtige die in het kalenderjaar:
l gebruik maakt van zijn recht op ouderschapsverlof;
l een voorziening in tijd of geld in het kader van een levensloopregeling opbouwt;
heeft recht op de ouderschapsverlofkorting.
De ouderschapsverlofkorting bedraagt:
l 1 /8 van 50% van het wettelijk minimumloon per werkdag; dat is voor 2013 € 4,24
(2012: € 4,18; 2011: € 4,11) per verlofuur;
l maximaal het in het voorafgaande kalenderjaar genoten belastbare loon verminderd
met het in het kalenderjaar genoten belastbare loon.
Alleenstaande­ouderkorting
De alleenstaande-ouderkorting van € 947 (2012: € 947; 2011: € 931) geldt voor de
belastingplichtige die gedurende meer dan 6 maanden (deze eis geldt niet bij het overlijden
van de belastingplichtige of het kind) in het kalenderjaar:
l geen partner heeft;
l een huishouding voert met een kind dat:
t in belangrijke mate door hem wordt onderhouden; en
t gedurende die tijd op hetzelfde woonadres staat ingeschreven in de basisadministratie
persoonsgegevens;
l een huishouding voert waartoe geen anderen behoren dan kinderen die aan het begin
van het jaar nog geen 18 (2012: 18; 2011: 27) jaar zijn.
Aanvullende alleenstaande­ouderkorting
De belastingplichtige:
l die de alleenstaande-ouderkorting geniet;
l die tegenwoordige arbeid verricht; en
l tot wiens huishouden gedurende meer dan 6 maanden (deze eis geldt niet bij het
overlijden van de belastingplichtige of het kind) in het kalenderjaar een kind behoort
dat:
t aan het begin van het jaar nog geen 16 jaar is; en
t dat gedurende die tijd op hetzelfde woonadres staat ingeschreven in de basisadministratie
persoonsgegevens;
heeft recht op de aanvullende alleenstaande-ouderkorting.
De aanvullende alleenstaande-ouderkorting bedraagt:
l 4,3% van het bedrag dat in verband met tegenwoordige arbeid aan winst uit een of
meer ondernemingen, loon of resultaat uit een of meer werkzaamheden is begrepen in
het belastbare inkomen uit werk en woning;
l maximaal € 1.319 (2012: € 1.319; 2011: € 1.523).
Levensloopverlofkorting
De levensloopverlofkorting:
l geldt voor de belastingplichtige die in het kalenderjaar beschikt over een ingevolge
een levensloopregeling opgebouwde voorziening;
l is niet van toepassing voor de belastingplichtige die een aanspraak ingevolge de
levensloopregeling afkoopt/vervreemdt;
124

l is gelijk aan het bedrag waarover met toepassing van de levensloopregeling wordt
beschikt, maar ten hoogste € 205 (2012: € 205; 2011: € 201) per kalenderjaar waarin
een voorziening in tijd of geld in het kader van een levensloopregeling is opgebouwd,
verminderd met de bedragen aan levensloopverlofkorting die in voorgaande jaren zijn
genoten;
l de levensloopregeling is in 2012 afgeschaft; de levensloopverlofkorting is dan alleen
nog van belang voor situaties die vallen onder het (ruime) overgangsrecht.
Jonggehandicaptenkorting
De jonggehandicaptenkorting van € 708 (2012: € 708; 2011: € 696) geldt voor de
belastingplichtige die:
l in het kalenderjaar recht heeft op toekenning van een uitkering op grond van de Wet
arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong);
l geen recht heeft op de ouderenkorting.
Ouderenkorting
De ouderenkorting van € 1.032 (2012: € 762; 2011: € 739) geldt voor de belastingplichtige
die:
l bij het einde van het kalenderjaar – of bij het einde van de belastingplicht in de loop
van het jaar – de AOW-gerechtigde leeftijd heeft bereikt; en
l een verzamelinkomen heeft van ≤ € 35.450 (2012: € 35.450; 2011: € 34.857);
De ouderenkorting bedraagt € 150 (2013) voor de belastingplichtige die:
l bij het einde van het kalenderjaar – of bij het einde van de belastingplicht in de loop
van het jaar – de AOW-gerechtigde leeftijd heeft bereikt; en
l een verzamelinkomen heeft van > € 35.450 (2013).
Alleenstaande ouderenkorting
De alleenstaande ouderenkorting van € 429 (2012: € 429; 2011: € 421) geldt voor de
belastingplichtige die recht heeft op een AOW-uitkering voor alleenstaanden.
Korting voor maatschappelijke beleggingen
l groene beleggingen: 0,7% (2012: 0,7%; 2011: 1,0%) van het in box 3 vrijgestelde
bedrag;
l sociaal ethische beleggingen 2012 en 2011: 0,7% (2012); 1,0% (2011) van het in
box 3 vrijgestelde bedrag.
Toelichting
De vrijstelling voor sociaal-ethische beleggingen is in 2013 afgeschaft.
Korting voor directe beleggingen in durfkapitaal en culturele beleggingen
De korting bedraagt voor 2012: 0,7% en voor 2011: 1,0% van het vrijgestelde bedrag
voor directe beleggingen in durfkapitaal en culturele beleggingen.
Deze korting is met ingang van 2013 komen te vervallen.
125
INKOMSTEN-
BELASTING

Tijdelijke heffingskorting voor VUT en (pré)pensioen (2013)
De belastingplichtige heeft recht op deze heffingskorting als:
l hij bij het einde van het kalenderjaar de AOW-gerechtigde leeftijd nog niet heeft
bereikt;
l hij een pensioen- of VUT-uitkering geniet;
l op deze uitkering de inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet wordt ingehouden.
De heffingskorting bedraagt 1% van de pensioen- en/of VUT-uitkering met een maximum
van € 182.
art. 8.1 t/m 8.20 Wet IB, art. 44c Uitv. reg. IB
IB 17. Heffing
IB 17.1 Aanslag
Er wordt een aanslag opgelegd indien:
l het verschil tussen de verschuldigde belasting en het saldo van de gezamenlijke voorheffingen
en voorlopige teruggaven (voorheffingssaldo) > dan € 45 (2012: € 45; 2011:
€ 44), behalve als de belastingplichtige in de loop van het kalenderjaar 65 jaar wordt;
en
t een verzamelinkomen heeft dat alleen uit een AOW-uitkering bestaat, behalve als:
] een voorlopige teruggaaf is vastgesteld waarbij ook rekening is gehouden met
negatieve bestanddelen van het belastbare inkomen; of
] een voorlopige teruggaaf is vastgesteld waarbij de gecombineerde heffingskorting
bij minstverdienende partner geheel of gedeeltelijk ten onrechte of tot
een te hoog bedrag in aanmerking is genomen;
t als de belastingplichtige een niet in Nederland wonende artiest of beroepssporter
is (artikel 5a Wet LB), dan wel lid is van een buitenlands gezelschap (artikel 5b
Wet LB) en zijn verzamelinkomen uitsluitend bestaat uit gage (artikel 35 of 35g
Wet LB);
l de belastingplichtige binnen de daartoe gestelde termijnen aangifte heeft gedaan.
Een nihilaanslag wordt opgelegd als:
l de belastingplichtige binnen de daartoe gestelde termijn aangifte heeft gedaan; en
l het voorheffingssaldo de verschuldigde belasting met maximaal € 14 te boven gaat
(de voorheffingen en de voorlopige teruggaven worden dan niet verrekend).
Het vorenstaande geldt ook indien een conserverende aanslag wordt opgelegd.
IB 17.2 Voorheffingen
De voorheffingen zijn:
l de geheven loonbelasting (met uitzondering van de als eindheffing geheven loonbelasting);
l de geheven dividendbelasting behalve de dividendbelasting die is ingehouden:
126

t van een belastingplichtige die niet tevens de uiteindelijk gerechtigde is tot de
opbrengst waarop dividendbelasting is ingehouden;
t op de opbrengst die deel uitmaakt van een voorziening ingevolge een levensloopregeling
of een stamrechtspaarrekening of stamrechtbeleggingsrecht;
t op de opbrengst die deel uitmaakt van een spaarrekening eigen woning of een
beleggingsrecht eigen woning of een lijfrentespaarrekening eigen woning of een
lijfrentebeleggingsrecht;
l de geheven kansspelbelasting die betrekking heeft op bestanddelen van het verzamelinkomen;
l de door België (2011), Luxemburg, Oostenrijk, geheven bronbelasting over een uit
die mogendheid als uiteindelijk gerechtigde in de zin van de spaarrenterichtlijn ontvangen
rentebetaling;
l ten aanzien van een belastingplichtige die deel uitmaakt van een buitenlands gezelschap:
een evenredig deel van de loonbelasting die is geheven over de door een
buitenlands gezelschap ontvangen gage.
De voorheffingen worden niet verrekend met de belasting over een conserverende
aanslag.
127
INKOMSTEN-
BELASTING

128