De muur is afgebroken - Henri Veldhuis
De muur is afgebroken - Henri Veldhuis
De muur is afgebroken - Henri Veldhuis
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Als je in<br />
onze tijd de<br />
ideeën van<br />
Paulus over<br />
Israël<br />
overneemt,<br />
word je al<br />
gauw<br />
beschuldigd<br />
van ‘vervangingstheologie’.<br />
7 Theologie na de Holocaust<br />
18<br />
Als je in onze tijd de ideeën van Paulus over<br />
Israël overneemt, word je al gauw beschuldigd<br />
van ‘vervangingstheologie’, theologie die ervan<br />
uitgaat dat de kerk in de plaats <strong>is</strong> gekomen van<br />
Israël. Die theolog<strong>is</strong>che grondgedachte zou een be-<br />
langrijke wortel zijn van veel ant<strong>is</strong>emit<strong>is</strong>me en<br />
Jodenvervolging.<br />
Ten aanzien van Paulus zelf <strong>is</strong> dat verwijt niet<br />
terecht. Ten eerste was voor hem het vernieuwde<br />
Israël van chr<strong>is</strong>tenen uit Joden en niet-Joden niet<br />
een vervanging van het oude Israël, maar ju<strong>is</strong>t de<br />
positief-krit<strong>is</strong>che vervulling ervan. In het nieuwe<br />
Israël kunnen alle bedoelingen van God met Abraham<br />
en zijn nageslacht ju<strong>is</strong>t tot volledige vervulling komen<br />
en een zegen worden voor alle volken. Het keerpunt<br />
van die vervulling <strong>is</strong> de openbaring van Gods liefde in<br />
Jezus Chr<strong>is</strong>tus. Van daaruit <strong>is</strong> het verbond met Israël,<br />
zonder voorwaarden vooraf, toegankelijk geworden<br />
voor alle volken.<br />
Bovendien ging Paulus ervan uit dat Jezus spoedig<br />
zou terugkomen en het Koninkrijk Gods dan volledig<br />
zou doorbreken. Hij hield geen rekening met nog<br />
een lange geschieden<strong>is</strong> van polar<strong>is</strong>atie tussen joden<br />
en chr<strong>is</strong>tenen. Hij zag wel het r<strong>is</strong>ico dat niet-Joodse<br />
chr<strong>is</strong>tenen zich boven de Joden zouden stellen, maar<br />
verwachtte op korte termijn de bekering van zijn volk<br />
tot geloof in Jezus. Dat laatste <strong>is</strong> niet gebeurd. Het<br />
aantal chr<strong>is</strong>ten-joden werd heel klein en de kerk ging<br />
zich steeds meer vanuit een machtspositie opstellen<br />
tegenover het Joodse volk, met een lange geschieden<strong>is</strong><br />
van ant<strong>is</strong>emit<strong>is</strong>me en Jodenvervolging als gevolg.<br />
Chr<strong>is</strong>telijke theologie werd toen vaak vervangingstheologie,<br />
waarin de kerk zichzelf niet meer verstond<br />
als voortzetting en vervulling van Israël, maar als<br />
vervanging daarvan. In dat model kon aan het Jood-<br />
se volk geen theolog<strong>is</strong>che beteken<strong>is</strong> meer worden<br />
toegekend, behalve dat het gezien werd als vijand