De muur is afgebroken - Henri Veldhuis

De landbelofte
Veel Joden en ook christenen zijn van mening
dat de Joden (of ze nu gelovig zijn of niet)
recht hebben op heel het Heilige Land, omdat
hen dat door God beloofd is. Maar zulke politieke
aanspraken zijn vanuit de bijbel moeilijk te funderen.
Kenmerkend voor ‘verkiezing’ in de bijbel is dat die
altijd een doel heeft: het is verkiezing tot dienst aan
God en de naaste. Israël wordt uitverkoren om een aan
God gewijd volk te zijn (Deut. 7:6). Om dit mogelijk
te maken belooft God een land (‘ha‘aretz’: ‘het land’,
maar ook ‘de aarde’) waar Israël kan leven volgens het
recht en de gerechtigheid van de Thora. Dat land is
dus geen vast bezit, maar een geschenk van de Heer,
die het geeft om er rechtvaardig en vreedzaam te
leven (vgl. Deut. 30:15-20), een geschenk waaraan
dus voorwaarden verbonden zijn. Als Israël zich
afkeert van God en zijn geboden, zal het weer uit dat
land verdreven worden (vgl. 1 Kon. 9:6-9). Zó zien
de grote profeten als Jesaja, Jeremia en Ezechiël dan
ook de ballingschap van Israël en Juda.
Zoals Israël primair geen etnisch volk is door bloedverwantschap,
is het land geen bezit dat Israël zich
op etnische gronden kan toe-eigenen. De God van
Israël is geen God van ‘bloed en bodem’. Hij schept
zelf een volk van de Thora, en Hij belooft een land
waar het uit die Thora kan leven. Bovendien worden
de grenzen van dat land heel wisselend beschreven
in de bijbel. Over zulke grenzen werd en wordt veel
gestreden, maar de landbelofte betekent juist dat
‘het beloofde land’ dáár kan zijn waar geleefd wordt
uit de Thora. Nationalistische claims op dat land
kunnen daarom niet worden gelegd.
De hoop en verwachting dat het ‘volk van God’ zal
groeien doordat andere volken zich aansluiten bij
Israël vinden we in o.a. Jes. 2:1-5, 14:1 en Ps. 87.
5
God schept
zelf een
volk van de
Thora, en
geeft het
een land
waar het uit
die Thora
kan leven.
13