Installatiewijzer Zorg - Eerder verschenen in Zorg aan bod ...

Naar schatting waren er in 2001 in Nederland ruim
100.000 mensen met een verstandelijke beperking.
De komende jaren zal dat aantal nog licht groeien,
vooral het aantal 50-plussers zal toenemen. Dit hangt
samen met de algemene groei van het aantal ouderen
(vergrijzing) en met de stijgende levensverwachting van
mensen met een verstandelijke beperking.
Wat is bij lichte verstandelijke beperkingen
van belang ?
Ongeveer de helft van de mensen met een verstandelijke
beperking heeft een lichte verstandelijke beperking.
Deze mensen komen als volwassene aardig mee in
de samenleving. Ze kunnen duidelijk maken wat ze
bedoelen, leren lezen en schrijven op een lager niveau
lukt vaak ook. Met geld omgaan en voor zichzelf zorgen
gaat velen ook redelijk af. Sommigen lukt alles zo goed,
dat ze geen structurele begeleiding nodig hebben.
Anderen lukt het net niet om alles zelf te doen, zij
hebben af en toe hulp nodig 1 .
Als kind gaan ze vaak naar de gewone basisschool
- meestal met wat extra ondersteuning - en daarna
naar het voortgezet speciaal onderwijs of het prak-
tijkonderwijs. Als ze op hun achttiende van school af
komen, gaan de meesten werken, soms met begeleiding.
Voor anderen is werken binnen de reguliere setting te
moeilijk of te onrustig. Deze mensen kunnen terecht
in een sociale werkplaats of in een dagcentrum voor
volwassenen.
Mensen met een lichte verstandelijke beperking kunnen
(begeleid) zelfstandig wonen. Ze hebben dan vaak wel
extra hulp nodig, bijvoorbeeld bij het bijhouden van hun
administratie, als ze naar de dokter gaan, ondersteuning
bij de regiefunctie en dat soort dingen. Maar veel hulp
hebben ze niet nodig: meestal maar tot circa 7 uur per
week.
1 Zie: http://www.kennisring.nl/smartsite.dws?id=39482
Begeleid zelfstandig wonen is bedoeld voor mensen
met een lichte verstandelijke beperking die niet in een
24-uurs woonvoorziening willen en hoeven te wonen,
maar ook niet helemaal zelfstandig kunnen wonen. De
bewoners hebben eigen woonruimte, bijvoorbeeld een
appartement of een studio in een huis. Enkele uren per
week komt een begeleider langs om bewoners te helpen
bij het koken, met geldzaken of het onderhouden van
contacten. De bewoners leren om zelf beslissingen te
nemen en om dingen zelf te doen (zelfredzaamheid).
Veel bewoners van dergelijke projecten werken overdag,
bijvoorbeeld in een sociale werkplaats.
Een woonvoorziening voor verstandelijk gehandicapten
is een kleine woonvorm in een woonwijk. De bewoners
van een woonvoorziening wonen vaak in een groep. Ze
krijgen ondersteuning van vaste begeleiders. Overdag
gaan ze naar een werkvoorziening, een school voor
(voortgezet) speciaal onderwijs of een dagcentrum,
afhankelijk van hun mogelijkheden. Het niveau van de
bewoners varieert. Sommige mensen hebben nauwelijks
begeleiding nodig, anderen hebben dag en nacht zorg
nodig.
Een lichte verstandelijke beperking gaat vaak samen
met een psychiatrisch probleem, zoals autisme, ADHD,
angststoornissen, problemen met prikkelverwerking,
onzekerheid. De bewoner is net als licht dementerenden
daarom gebaat bij een rustige (prikkelarme) en
vertrouwde omgeving, waarbij gezorgd is voor veiligheid
en zelfredzaamheid wordt ondersteund. Bijvoorbeeld
eisen met betrekking tot ‘horen’ (geen harde geluiden)
en ‘zien’ (geen onnodige prikkels door fel licht of felle
kleuren) gelden ook voor deze groep. Daar komt bij, dat
relatief veel mensen met een verstandelijke beperking
ook last hebben van visuele beperkingen.
We hebben geen richtlijnen of specifieke eisen aange-
troffen voor woningen voor met mensen met een lichte
verstandelijke beperking. Zij zijn in staat om zelfstandig
of onder gedeeltelijke begeleiding te wonen. De mate
van zelfredzaamheid verschilt echter per individu.
21