Installatiewijzer Zorg - Eerder verschenen in Zorg aan bod ...

Recommendations

Info

12 Er is wel overeenstemming over wat er in grote lijnen mee wordt bedoeld: Bewoners van een levensloopgeschikte woning: Wij gaan uit van een zelfstandige woning voor (nog) vitale senioren, die ook geschikt is voor bewoning in latere levensfasen en waarbij dus rekening gehouden is met toekomstige wensen en behoeften, fysieke beperkingen en het risico van ongevallen. De woning is deels geschikt (voorbereid) en deels later geschikt te maken (aanpasbaar) voor bewoners met mobiliteitsbeperkingen en lichte andere functionele beperkingen en voor bewoners die zorg nodig hebben. De kern van levensloopgeschiktheid is aanpasbaar (ver)bouwen: de woning moet ook in latere levensfasen geschikt zijn of geschikt gemaakt kunnen worden voor de huidige bewoners. Bijvoorbeeld als de bewoner moeite heeft om te gaan staan, niet meer zo goed ter been is en (ook) binnenshuis een rollator nodig heeft. Andere beperkingen kunnen zijn: moeilijker hoog kunnen reiken, minder kracht in armen en/of handen hebben, minder goed kunnen zien, onzekerder worden in de bewegingen en de fijne motoriek (lastig om kleine knopjes te bedienen) en minder energie en uithoudings- vermogen hebben. Het levensloopgeschikt maken van een woning is dus ook van belang voor nu nog vitale 50- en 60-plussers, die in deze woning willen kunnen blijven wonen als ze straks ouder en wat minder vitaal zijn. Veelal zal de oudere met beperkingen daar (nog) samen met een partner wonen. De woning moet dus ook voor deze partner geschikt zijn. Bij het (ver)bouwen zullen keuzes gemaakt moeten worden: een deel van de voorzieningen in de woning is ook in de huidige levensfase voor de bewoners interes- sant (comfort, veiligheid, luxe). Een ander deel is pas in een latere levensfase relevant, de installatie moet daar dan eenvoudig voor aangepast kunnen worden. Een deel van die aanpassingen kan beter direct doorgevoerd worden: een stopcontact pas later verplaatsen is niet handig. De ministeries van VWS en VROM willen, dat er de komende jaren enkele honderdduizenden levensloopgeschikte woningen bijkomen, voor een deel door het aanpassen van bestaande woningen – door woningcorporaties, maar ook door particuliere eigenaars. Terecht, want het aantal mensen dat een dergelijke woning nodig heeft groeit snel: • het aantal 65-plussers groeit snel: in 1990 waren het er 1,9 miljoen (13%), in 2009 al 2,5 miljoen (15%) en in 2035 bijna 4,4 miljoen (25%); • van alle 65-plussers heeft ongeveer 20% lichamelijke beperkingen, en van alle 75-plussers 50%. Misschien nog wel belangrijker is, dat steeds meer ouderen liever zo lang mogelijk zelfstandig willen blijven wonen. En dat is goed mogelijk: met de juiste aanpassingen, de juiste apparatuur en met (beperkte) zorg aan huis. Verschillende woningcorporaties werken met een ‘sterrensysteem’, waarmee zij hun woningvoorraad classificeren. Hierbij wordt vooral gekeken naar de toegankelijkheid en de mogelijkheid om zorg te verlenen. Voorbeelden zijn het sterrensysteem dat gebruikt wordt in Rotterdam en door corporaties in de regio Eemland/Gelderse Vallei, het sterrensysteem dat onder andere in Leiden en Tilburg wordt gebruikt 1 en de classificatie van CliëntenBelang Utrecht, de voormalige Stichting Bouwadvies Toegankelijkheid (BAT) 2 . 1 Noortje van Kempen, Classificatiesysteem van woningen, RAVG Ergonomisch Adviseurs, Rijnlands Revalidatie Centrum, Leiden 2005. 2 J.J.M. Haug/CliëntenBelang Utrecht, Toegankelijkheid en geschiktheid van woningen, Utrecht 2007.
Wat is voor een levensloopgeschikte woning van belang ? Een levensloopgeschikte woning (en installatie) is zo gebouwd, dat deze kan worden aangepast zodra de levensomstandigheden en de daarbij behorende wensen en behoeften van de bewoners veranderen. De woning(inrichting) en de installatie kunnen daarvoor eenvoudig gewijzigd of uitgebreid worden. De veranderende levensomstandigheden hebben bijvoorbeeld betrekking op afnemende mobiliteit (gebruik van rollator, eventueel rolstoel) en andere lichamelijke beperkingen. Daarnaast op mogelijke geestelijke beperkingen, op een toenemende behoefte aan veiligheid, op de behoefte aan contact met zorg- verleners (ook in noodgevallen) en op het toenemend belang van beveiliging tegen ongevallen. Tenslotte moet er voldoende ruimte zijn voor het verlenen van zorg en moeten zorgen hulpverleners toegang krijgen. Welke eisen stelt dat aan de woning en aan de installaties in de woning? Voor bestaande woningen startte het Ministerie van VROM in de jaren ’90 het experiment ‘opplussen’: aanpassen van woningen om ze meer geschikt te maken voor oudere bewoners. Dat experiment is nu beëindigd, maar eind 2006 werd het WoonKeur Bestaande Bouw geïntroduceerd met onder andere een certificaat Levensloopbestendige woning 1 . Installatietechnische eisen zijn te vinden in twee ISSO-publicaties: nr. 77 Levensloopbestendig Wonen; functie ontwerp en uitvoering en de aanvulling nr. 77- Aanv Renovatie van woningen en levensloopbestendig installeren. Een deel van de eisen en wensen is vooral van bouwkundige aard en voor de installateur niet direct van belang. De installateur moet bij de plaatsing van apparatuur, bedieningselementen en (bijvoorbeeld) radiatoren wel deze bouwkundige eisen respecteren. 1 Zie Handboek WoonKeur Bestaande Bouw, 2006. Voor nieuwe woningen kan aangesloten worden bij de eisen van WoonKeur (nieuwbouw), Pluspakket Toekomstwaarde: Handboek WoonKeur - Nationaal certificaat voor nieuwbouwwoningen, 2007. Om een indruk te geven: • Vrije doorgang is bij alle deuren tenminste 85 cm (de ‘dagmaat’ is in principe 5 cm meer dan de ‘vrije doorgang’), en liever geen drempels. • Om te zorgen dat een voetganger een rolstoel goed kan passeren moet de breedte van ‘verkeersruimten’ zoals hal en gang ≥ 150 cm zijn. • Vrije manoeuvreer -ruimte voor het aanrecht is ≥ 120 cm. • Geschikte vloerafwerking (geen hoogpolig tapijt, bijvoorbeeld), voor een rolstoel of rollator is een voldoende harde ondergrond nodig. • Voldoende ruimte om (met bijvoorbeeld een rollator) te manoeuvreren en te keren naast bed, toilet, wastafel en douche: draaicirkel ≥ 105 cm. • Voordeur voorzien van seniorenslot, met sleutelgat boven de deurkruk. Zie voor de installatietechnische eisen Tabel 1 in hoofdstuk 4. Gebleken is, dat bewoners niet altijd zin hebben om na te denken (vooruit te denken) over lichamelijke beperkingen en de aanpassingen die daardoor noodzakelijk kunnen worden. Veel aanpassingen, zeker installatietechnische voorzieningen, kunnen echter in een breder perspectief geplaatst worden: een videodeurtelefoon is voor iedereen handig, een inbraak- en brandalarm heeft iedereen nodig, een keramische kookplaat is zelfs een luxeproduct en dienstverlening via internet is inmiddels gemeengoed. Het gaat dan om het vergroten van veiligheid, comfort en luxe – de levensloopgeschiktheid krijgt de klant ‘er vanzelf bij’. 13
Page 1 and 2: Ontwerpeisen voor verschillende doe
Page 3: Inhoudsopgave 1 2 3 4 5 6 1 Zorg en
Page 6 and 7: 6 Daarnaast hebben wij acht verschi
Page 8 and 9: 8 het verlenen van zorg van belang
Page 10 and 11: 10 de bewoner zelf. Vermijd daarom
Page 14 and 15: 14 3 .2 Mensen met beperkte mobilit
Page 16 and 17: 16 Wat is voor COPD-patiënten van
Page 18 and 19: 18 Alleen een goed samenspel tussen
Page 20 and 21: 20 Verder is een goede en rustige u
Page 22 and 23: 22 De combinaties van bijvoorbeeld
Page 24 and 25: Tabel 1 Tabel 1 oning oblemen , die
Page 26 and 27: abel 2 Tabel 2 wonend gen, d an 65
Page 28 and 29: 28 5 Installatietechniek voor wonen
Page 30 and 31: 30 uitgevoerd worden met buizen en
Page 32 and 33: 32 Voor mensen met beperkte mobilit
Page 34 and 35: 34 akoestiek, en biedt een gevoel v
Page 36 and 37: 36 Beperkte mobiliteit (rolstoelgeb
Page 38 and 39: 38 5 .7 Veiligheid & comfort: keuke
Page 40 and 41: 40 kan goedkoper zijn en is minder
Page 42: 42 6 Meer weten? Publicaties Bouwbe

Installatiewijzer Zorg - Eerder verschenen in Zorg aan bod ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?