H. DEKKING.

More documents

Recommendations

Info

$ve l\atholieke * Journalist$

52 DE JOURNALIST BINNENLAND. R. K. Journalistenvereeniging. In een vergadering van de Ned. R.K. Journalistenvereeniging te Utrecht heeft de voorzitter, de heer G. P. Bon, in verband met zijn vertrek naar Brazilië, afscheid genomen. Mr. H. F. A. Geise te Leiden werd in zijn plaats tot voorzitter gekozen. Tot redacteur van het orgaan werd de heer F. Schneiders benoemd. Dr. Henri Polak 70 jaar. Ons geacht buitengewoon lid Dr. Henri Polak vierde zijn zeventigsten verjaardag. Het Kringbestuur heeft hem een gelukwensch gezonden. Henri Polaks carrière is „self made" als die van weinig anderen. Zijn wilskracht — hij begon Latijn te leeren toen hij 60 was! — is spreekwoordelijk, zoo lezen we met instemming in Hollandsch Weekbl. Lid van den Gemeenteraad van Amsterdam van 1902—1906, kreeg hij later vele jaren zitting in die van Laren, waar hij tot nog toe woont. Met korte onderbrekingen had hij zitting in de Eerste Kamer van 1913—1937, na een Tweede Kamer-debuut in eerstgenoemd jaar en behalve zijn leidende functies in de socialistische beweging, hebben wij Henri Polak leeren kennen als verdediger van natuuren stedenschoon, dierenbescherming en taalzuivering. Menige verandering die een verminking van het Gooi beteekende .trachtte hij tegen te gaan. Dikwijls met succes, (wij denken aan zijn geslaagden strijd tegen den aanleg van een electrischen spoor- en tramweg door de mooiste gedeelten van het Gooi), dikwijls niet. En, zooals hij zelf typisch eens opmerkte: ,,ik vecht wel voor windmolens, maar niet er tegen!" Talrijk zijn de publicaties die van zijn hand verschenen en waarvan wij willen herinneren aan: „Tusschen Vecht, Eem en Zee", „Amsterdam, die groote stad...", „De zoom van het Gooi", „De vakvereeniging". Een veelzijdige figuur, deze zeventig-jarige, een „steen met tal van brillante facetten", zooals hij ze een halve eeuw geleden zoo vele in handen had Bladen bijeengevoegd. Dezer dagen zijn de aloude bladen Provinciale NoordhoUandsche Courant en Schuitemaker's Purmerender Courant (dateerend van 1845) in het nieuwsblad De Waterlander, uitgave van de fa. Siezen en Smit te Buiksloot, gem. Amsterdam, opgenomen. Op 1 April a.s. zal de naam van de uitgave veranderd worden in Provinciale NoordhoUandsche Courant met bijnaam De Waterlander. Het gebied midden- Noordholland wordt door deze krant, waarvan ons lid C. Meyer redacteur is, bestreken. In de aankondiging van deze voornemens lezen we: „Reeds lang rijpte dan ook bij ons het plan ons blad een anderen, meer passenden naam te geven. De moeilijkheid is thans bij de overname van de twee hierboven genoemde bladen eensklaps van het tooneel verdwenen. Want welke naam zou beter bij de beteekenis en het karakter van onze courant passen dan die der Provinciale NoordhoUandsche Courant"? Een krant, die tot de oudste bladen van ons land gerekend mag worden, die van generatie op generatie is overgegaan en die het lief en leed van bijna een eeuw in haar kolommen heeft opgeteekend. Zoo'n naam te doen verdwijnen zou ongetwijfeld beteekenen het vernietigen van een historisch monument van Midden Noord-Holland. De Minister van Justitie over het ver schoonin gs recht. De in elk opzicht voortreffelijke rede van collega Wiardi Beekman in de Eerste Kamer, te uitvoerig om hier in haar geheel af te drukken en te doorwerkt om te exerpeeren (we moeten dus naar de Handelingen verwijzen) werd door den Minister van Justitie, mr. Goseling, als volgt beantwoord: „Ten slotte, Mijnheer de Voorzitter, zijn er nog twee onderwerpen, die ik, met uw welmeenen, nog even wil bespreken, nl. het verschooningsrecht van den journalist en de echtscheiding. Wat het eerste betreft, wil ik erkennen, dat ik het betoog van den heer Wiardi Beekman, ook door de wijze, waarop hij het voordroeg, met genoegen heb gehoord. Zijn inleiding deed mij al aanstonds sympathiek aan, waar hij erkende, dat hij deskundige was, en dus ook potentieel belanghebbende. De heer Wiardi Beekman ging uit van den stelregel: een behoorlijk journalist noemt zijn zegsman niet; en hij voegde daaraan toe: dat moet gij maar aanvaarden, want daar kunt gij toch niet aan komen. Maar dat is als norm toch niet voldoende. Dan had de heer Wiardi Beekman moeten stellen: een behoorlijk journalist behoort onder geen omstandigheden zijn zegsman te noemen. Pas als men dat, met keur van redenen omkleed, - waar kan maken, heeft men een uitgangspunt, dat als norm kan dienen. Het andere is alleen een feitelijkheid, waaruit men, dat geef ik toe, tot op zekere hoogte kan afleiden hetgeen men in die kringen als behoorlijk beschouwt, maar hetgeen te weinig is om te worden aanvaard als grondslag voor een regeling. De omschrijving zou dus moeten zijn: een behoorlijk journalist behoort onder alle omstandigheden den naam van zijn zegsman te verzwijgen. Ik leg den nadruk op „onder alle omstandigheden", ook b.v. als hij die inlichtingen kennelijk gekregen heeft door bemiddeling van iemand, die. die inlichtingen gevende, een strafbaar feit pleegt? Dat is de kwestie, waarom 't gaat. Daarom geloof ik, hoe strak en duidelijk het betoog van den geachten afgevaardigde ook was, dat men zonder meer zijn uitgangspunt niet als norm kan aanvaarden. De heer Wiardi Beekman heeft ons ook iets medegedeeld omtrent moeilijkheden, die hij op dit gebied tweemaal in zijn eigen loopbaan heeft gehad. Indien hij te mijner voorlichting — hij kon dat hier moeilijk doen — eens rustig bij mij wil komen opbiechten, dan zal hij mij welkom zijn! Een beoordeeling door een eereraad voel ik eenigszins aan als een Ersatz voor een regeling van den beroepsstand, die niet streng genoeg is. Had men, zooals bij de advocatuur, een raad van toezicht en discipline, en dezen opgebouwd op een wettelijken grondslag, dan zou men waarschijnlijk niet grijpen naar een eereraad. Daarom schreef ik reeds, dat mede veel afhangt van den graad van rijpheid van organisatie van een bepaalden beroepsstand, en dan geloof ik, dat ik niemand uit de journalistieke wereld te kort doe wanneer ik zeg, dat ik niet zie, hoe men iemand kan beletten, zich „journalist" te noemen. Ook daar ligt de zaak anders dan bij de andere beroepen. Ten slotte heb ik in de Memorie van Antwoord niet anders gedaan dan enkele factoren ter overweging geven, om te toonen, ook uit deferentie tegenover de Kamer, en omdat de zaak mij inderdaad interesseert, dat ik daaraan mijn aandacht heb gewijd. Nu heeft de heer Wiardi Beekman gezegd: aan die rechterlijke uitspraak, die komen gaat, moet u niet te veel waarde hechten voor een principieele beslissing, want daarin zitten zooveel andere factoren, die u op een dwaalspoor kunnen brengen. Ik ben natuurlijk dankbaar voor deze waarschuwing. Ik zal — en de heer Wiardi Beekman zal dit wel willen aannemen, dat ik het gedaan zou hebben ook zonder deze waarschuwing — met oordeel des onderscheids en critisch die beslissing bekijken, en daaruit trachten te puren, welke meer algemeene waarheden zij inhoudt. Maar juist uit deze waarschuwing, dat hier zooveel factoren liggen, die de beoordeeling niet zuiver maken, blijkt, dat mijn norm-stelling niet zoo fout was toen ik zeide: alleen de feitelijkheid kan ik niet aanvaarden. Ten slotte is juist de indruk van den heer Wiardi Beekman, dat ik mij blijkbaar bevind in termen van afwachtend beraad of beradende afwachting."
ALLERLEI. De plaats van het Provinciale Dagblad in de Nederlandsche Journalistiek. Collega Tjeerd Adema, die eerst te Goes en nu te Alkmaar de beteekenis van de provinciale pers heeft leeren kennen, en verhoogen, zond aan de Nieuwe Gids van Maart een belangwekkend artikel over boven vermeld onderwerp. Hij zegt het te waardeeren dat de Ned. Journalistenkring („die door zijn bemoeiingen met arbeidsvoorwaarden, salarissen en pensienen voornamelijk aan zijn leden aan de kleinere bladen onschatbare diensten heeft bewezen") door het afstaan van twee bestuursplaatsen aan de Provinciale journalistiek de beteekenis heeft erkend van bladen welker gezamenlijk lezerstal niet voor dat der groote pers onderdoet en die door hun eigen : karakter in de Nederlandsche journalistiek een eervolle en onmisbare plaats heeft ingenomen: In zijn artikel bespreekt hij voornamelijk het redactioneele werk aan een Provinciaal dagblad, waarvan het bijvoegelijke naamwoord niets kleineerends beteekent omdat hij hiermede op het oog heeft de bladen van een zekeren leeftijd en een zekere standing, de organen, welke hun rubrieken binnen- en buitenland zoo nauwkeurig mogelijk verzorgen, maar welke zich daarnaast als het ware gespecialiseerd hebben op de stad, de streek of de provincie waarin zij hun lezerskring hebben gevonden. „Men vindt hieronder meerdere honderdjarigen met een merkwaardige levensgeschiedenis, couranten, welke geslachten lang de dagelijksche huisvriend en de geestelijke adviseur in duizenden gezinnen zijn geweest. Grootvader en vader hebben die courant al gelezen toen de redactie onder geheel andere omstandigheden moest werken en de volwassen kinderen hebben zich aangepast bij de gedaanteverwisseling welke de courant door de volmaking der techniek in snel tempo de laatste jaren ondergaan heeft. De band tusschen de redactie van een Provinciaal dagblad en de abonné's is nauwer — ik zou haast zeggen inniger — dan die tusschen een groot dagblad en zijn lezers. Er is meer direct contact, het blad kan zich inlaten met gebeurtenissen, welke voor stad of streek van beteekenis zijn, maar die in het algemeene landsgebeuren op den achtergrond komen." ,,A1 is een Provinciaal dagblad niet meer wat het tien jaren geleden was, al heeft ook hier de redactiestaf zich uitgebreid en is er een specialisatie noodzakelijk geworden waardoor verschillende rubrieken een eigen redacteur of medewerker hebben gekregen, toch is een Provinciaal dagblad nog altijd de plaats waar de beste journalistieke opleiding wordt gegeven. De allround-journalist moge een onbestaanbaar wezen zijn geworden, een Provinciaal dagblad, kweekt bruikbare journalisten. „Een Provinciaal blad moet een courant met een eigen cachet zijn. De crisis, welke in het winstsaldo van elke courant tot uitdrukking komt, heeft meer dan vroeger tot een samenwerking geleid waarbij het gevaar van een zekere — ik wil het woord gelijkschakeling niet gebruiken — maar een zekere gelijkvormigheid dreigt. Ik laat het opslokken van kleine bladen door grootere en het steeds meer verschijnen van kopbladen met gelijken inhoud hier buiten beschouwing. Ik wijs slechts op de gestencilde copie van een steeds grooter wordend aantal persbureaux en op het steeds verder gaande systeem van coöperatieven aankoop van bijdragen op elk gebied door bladen welke niet in elkanders lezerskring vallen. Ik weet wel, dat de plaatsing van de in den regel goede en interessante copie der Locale Pers, — de vereeniging van Provinciale dagbladen welke niet in elkanders lezerskring vallen — anders voor vele bladen onmogelijk zou worden, maar dit systeem brengt toch het nadeel van een zekere gelijkheid in opzet en inhoud, welke in het algemeen het eigen cachet zal kunnen schaden. DE JOURNALIST 53 Persbureaux als het groote A.N.P. leveren thans per telex ontelbare meters copie en zorgen dag en nacht voor een stroom van berichten. Ik zal de laatste zijn om dit technisch wonder niet te waardeeren, maar het is alweer een stap nader tot de bladvulling vanuit een centraal punt. Was elke redactie tot dusver zelfstandig in het aannemen of weigeren van diverse invitaties, een commissie uit de Ver. De Nederlandsche Dagbladpers beoordeelt thans elke uitnoodiging en geeft het advies er al dan niet gebruik van te maken. Theoretisch blijft elke courant natuurlijk vrij die wenken op te volgen, maar practisch is de toestand al zoo, dat men het advies min of meer als allen bindend gaat beschouwen. Het weigeren van journalistieke aandacht in gevallen waar men zich anders moeilijk aan een invitatie zou kunnen onttrekken wordt er natuurlijk door vergemakkelijkt, maar toch beknot ook dit weer de autonomie der redacties en werkt het er toe mede, dat de couranten meer en meer vanuit een centraal punt geredigeerd worden. Gelukkig is de Provinciale pers, die, zich aanpassend bij streek en bevolking, zich in het nieuws van stad en omgeving gespecialiseerd heeft, in dit onderdeel van haar taak zoo op handelen naar eigen inzicht aangewezen, dat elke poging tot vervlakking en gelijkmaking hier schipbreuk zal moeten lijden." Buitenlandsche Correspondenten. Dr. Van Blankenstein schrijft in het Brusselsche Hollandsche Weekblad, onder den titel „Het zesde zintuig van den journalist" over de buitenlandsche correspondenten. Wij ontleenen er aan: De krant heeft het voordeel, dat zij den vorm van een bericht vastlegt. Variaties op de voorstelling zijn daarom altijd weer met het origineel te vergelijken. Het geschrevene is ook gemakkelijk te controleeren en de schrijver verantwoordelijk te maken voor zijn bericht. Men kan er mee rondloopen en is steeds zeker van den inhoud. Dit veroorlooft een toetsen, dat de opstellers van berichten tot nauwkeurigheid verplicht. Dat alles valt echter weg, in een land waar de feiten, die het meest de belangstelling wekken, slechts den weg van mond tot mond kunnen gaan. „De natte krant", heette dat in onze dorpstaai. En waarlijk, onze klompenmaker had gelijk. Haar berichten schenen uit stopverf, zoo vatbaar waren zij voor verandering. De vreemde correspondenten in een dictatoriaal geregeerd land moeten meesters zijn in het lezen van deze berichten. Niet slechts het ontdekken ervan eischt ervaring en virtuositeit; cok de beoordeeling ervan stelt heel bijzondere eischen. Dwalingen zijn met groot gevaar verbonden. Ernstige fouten, lichtgeloovigheid kunnen, evenals te groote ijver, met uitzetting worden gestraft. De dictatoriale overheid is gauw gereed om den vreemden journalist, die onpleizierige dingen vertelt, op de vingers te tikken. Hij meet er voor zorgen, dat zijn critiseerende of onaangename dingen onthullende mededeelingen onaantastbaar zijn. Eenige vrijheid kunnen zich slechts de correspondenten van invloedrijke bladen uit groote landen veroorloven. De berichtgeving van de „Times" uit Duitschland heeft zoo jarenlang het volledigste kunnen zijn van hetgeen er over Duitschland verscheen. Uit die berichten kon men zich b.v. eenigszins een beeld vormen van den kerkstrijd, waarvan het groote Duitsche publiek zoo weinig te hooren kreeg. Ware die berichtgeving aantastbaar geweest, dan zou er spoedig een einde aan gemaakt zijn. De bekwame correspondent, die over vele betrekkingen in de Duitsche hoofdstad beschikte, heeft echter zijn werk kunnen verrichten, tot een geschil over de verwijdering van Duitsche journalisten uit Londen, die van een ongewenschte, onjournalistieke werkzaamheid waren beschuldigd, de aanleiding werd van zijn uitbanning uit Duitschland bij wijze van tegenmaatregel. Het schijnt dus, met veel kennis van het land zijner vestiging en van zijn vak, voor een correspondent mogelijk, op grond van het loopende gerucht, toch betrouwbaar zijn blad te bedienen. Het is echter een zeer inspannend, en, door de gestadige gevaren, die het meebrengt, een zeer zenuwslocpend werk. Vele Europeesche en Amerikaansene bladen hebben reeds om die reden hun vertegenwoordigers te Berlijn of te Moskou moeten vervangen. Bovenbedoelde Tt'mes-correspondent kreeg een ineenstorting, welke hij wel nooit te boven zal komen, toen hij eindelijk van zijn taak onvrijwillig ontheven was. Het werk van den journalist is onder die omstandigheden zeer ondankbaar. Men bedenke, dat vele der journalisten, die Zondag door Hitler met de felste critiek, ja met dreigementen bedacht werden, hun werk geregeld hebben verricht onder toezicht van de Duitsche overheid. Natuurlijk komen er valsche berichten in omloop. Hitler heeft er een reeks opgesomd. Onze regeeringspersdienst
Page 1 and 2: No. 544 Adres voor Redactie: Flatge
Page 3 and 4: die dus thans ook aan de algemeene
Page 5 and 6: ARBEIDSBEMIDDELING VAN DEN N.J.K. A
Page 7 and 8: noemd de heeren de Moor en Nitzowit
Page 9: De Journalisten en hun salarissen.
Page 13 and 14: a-l wordt daaraan wellicht tegenwoo

H. DEKKING.

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?