HET DIFFERENTIEEL - ECMD

De mate waarin de schuifspanning
mische viscositeit YJ.
afhangt van deze snelheidsgradiënt heet de dyna-
Omdat sommige siliconenvloeistoffen, en in ieder geval de in de viscokoppeling gebruikte
soorten, vanwege hun thixotropisch gedrag tot de niet-newtonvloeistoffen behoren,
verloopt de afschuiving bij deze vloeistoffen niet evenredig met de snelheids-
~ gradiënt, maar degressief. Daaruit valt het typische verloop van de dynamische koppel-rotatiekarakteristiek
van de viscokoppeling te verklaren (atb. 7.18b).
I Zo'n diagram komt tot stand door het snel verhogen van het rotatiefrequentieverschil
8.n. Wordt zo'n diagram opgesteld bij een stationair gemeten, puntsgewijs verhoogd
rotatiefrequentieverschil, dan ontstaat een andere vorm van de kromme. Verder valt
de hysteresislus op: het koppel neemt bij stijgende 8.n hogere waarden aan dan bij
dalende 8.n. Ook de invloed van de snelheid van de 8.n-verandering op het koppel verloop
valt in het diagram te zien: de streeplijn geeft een snellere verandering weer en
vormt een smallere lus dan het geval is bij een minder snel stijgende 8.n (doorgetrokken
lijn). Tenslotte is in het diagram aangegeven, dat de karakteristiek als geheel
naar linksboven wordt verplaatst als de meting bij een koppeling met een visceuzere
vloeistof wordt verricht.
Het gedrag van de viscokoppeling kan worden verklaard uit het optreden van twee
verschillende bedrijfstoestanden , de visceuze en de 'hurnp' -bbdrijfstoestand C'viscous
r
mode' en 'hump mode'). I tel'
J 'vI}, 1.
" ?
De visceuze bedrijfstoestand I)
In de visceuze bedrijfstoestand overheerst de vloeistofwrijving . Het bij deze toestand
in de koppeling opgewekte visceuze-wrijvingskoppel. ook wel kortweg viscokoppel
genoemd, volgt in eerste aanleg de newtonse afschuivingswet, maar zal bij hogere
viscositeiten in toenemende mate van deze wet afwijken.
Het viscokoppel wordt dan ook berekend uit de afschuifspanning T, het lamellenoppervlak,
het aantal lamellenwerkvlakken en de gemiddelde staat van de lamellen,
terwijl ook de vullingsgraad van het huis en de profilering en perforatie van de lamellen
in rekening gebracht worden. Veel van deze grootheden worden proefondervindelijk
vastgesteld. Zo zullen de dichtheid en de viscositeit van de siliconenvloeistof
veranderen met de temperatuur, terwijl bovendien de viscositeit afhankelijk blijkt
van de snelheidsgradiënt. Deze temperatuurafhankelijkheid is groter naarmate de
siliconenvloeistof visceuzer is.
In vergelijking met andere visceuze vloeistoffen is de temperatuurafhankelijkheid
van de siliconenvloeistofviscositeit echter zo gering, dat het wrijvingskoppel van een
viscokoppeling slechts in beperkte mate afhankelijk is van de temperatuur. Toch valt
wel enige temperatuuratnankelijkheid te constateren, maar dit is niet zozeer een eigenschap
van de vloeistof als wel van de koppeling: zij hangt samen met de uitzetting
I van de siliconenvloeistof waardoor het werkzame oppervlak groter wordt zodat, on-
~ danks het afnemen van de dichtheid, het wrijvingskoppel per saldo toeneemt.
Samengevat zal het viscokoppel tussen 0 en 100 oe ongeveer met een factor 2,5 veranderen,
wat voor toepassing in voertuigen toelaatbaar is.
Uit het bovenstaande volgt, dat de viscokoppeling tegen thermische overbelasting
kan worden beschermd door het kiezen van een siliconenvloeistof met lage viscositeit.
De stijging van de temperatuur kan ook worden begrensd door het zogenaamde
hump-effect.
394