Richtlijn Niet-maligne pleuravocht Richtlijn Niet ... - Kwaliteitskoepel

4.1.4 laboratoriumdiagnostiek
Chemische analyse
Een PPE is per definitie een exsudaat. Diverse pleuravochtparameters worden gebruikt om de
ernst en het beloop van de ziekte te voorspellen. Patiënten met een gecompliceerde PPE hebben
meestal in het pleuravocht een lagere pH (# 7,2), een lagere glucoseconcentratie (< 2,2 mmol/l)
en een verhoogde LDH-concentratie (> 1000 IE/l). 18 De lage pH en glucoseconcentratie in het
pleuravocht worden veroorzaakt door de lokale metabole activiteit van inflammatoire cellen
en bacteriën. 19 Daarom is de pH van pus bijna altijd laag. In een recente meta-analyse bleek
de pH-meting van pleuravocht gevoeliger te zijn voor het voorspellen van een PPE dan de
meting van glucose en LDH. 18 Daarom kan worden volstaan met alleen een pH-meting van het
pleuravocht. Dit geldt alleen als aan de volgende voorwaarden wordt voldaan: 1) verzamelen
en transport van pleuravocht onder anaërobe omstandigheden, 2) snelle bepaling van de pH
in een bloedgasmachine of pH-meter. De pH-meting is niet betrouwbaar bij een systemische
acidose of een infectie met Proteus spp. die juist een metabole alkalose kan geven. 20,21
Een pH # 7,2 houdt in dat de kans op een gecompliceerde PPE groot is en impliceert drainage
van pleuravocht. 18 Pleuravocht met een pH > 7,2 heeft meestal een gunstig beloop en kan
worden behandeld met uitsluitend antibiotica. 22
ConCluSie
30
Niveau 2
aanbeveling
Niveau 1
Microbiële diagnostiek
De pH-meting van pleuravocht is een uitstekende methode om het gecom-
pliceerde beloop van PPE te voorspellen.
A1 Heffner 1995 18
Bij alle PPE’s is het bepalen van de pH in het afgenomen pleuravocht nuttig;
het aspireren van pus is daarop een uitzondering.
De kweek van het pleuravocht wordt beschouwd als gouden standaard. Naast de gebuikelijke
aërobe bacteriën als S. pneumoniae, andere streptokokkensoorten, S. aureus, H. influenzae en
Gram-negatieve darmbacteriën spelen anaërobe bacteriën een belangrijke rol bij pleurale
infecties. Het Gram-preparaat dat meestal wordt gebruikt als vroegdiagnostiek bij pleurale
infecties heeft een sensitiviteit van 48-63%. 13,23,24 Vooral bij kweek-negatieve gevallen kan het
Gram-preparaat van vitale waarde zijn.