Richtlijn Niet-maligne pleuravocht Richtlijn Niet ... - Kwaliteitskoepel

4.1.3 etiologie
De micro-organismen die worden geïsoleerd bij een infectie van de pleuraholte zijn gerelateerd
aan de oorzaak van het empyeem. Bij een thoraxtrauma of een oesophagusruptuur worden
andere pathogenen gevonden dan bij CAP.
De verwekkers die het meest frequent worden geïsoleerd zijn Staphylococcus aureus, Streptococcus
pneumoniae, Gram-negatieve darmbacteriën en anaërobe bacteriën. In vier onderzoeken bleek
dat bij 30-43% van de patiënten met zowel pneumoniegerelateerd als niet-pneumoniegerelateerd
empyeem diverse bacteriën worden gekweekt. 10-13 Bij immuungecompromitteerde patiënten
kunnen ook andere pathogenen zoals Pneumocystis jiroveci, Nocardia asteroides, Cryptococcus
neoformans en mycobacteriën worden aangetoond.
Empyeem veroorzaakt door S. aureus wordt frequent gezien in combinatie met een nosocomiale
pneumonie en tijdens een influenzaepidemie. Bij volwassenen wordt de stafylokokkenpneumonie
bij 10-24% van de gevallen gecompliceerd door een empyeem en bij 16-70% door abcessen. 14
De prognose van deze infectie is slecht vergeleken met CAP; de mortaliteit is 30%. 15
Bij 50-60% van de patiënten met een pneumokokkenpneumonie is pleuravocht zichtbaar. 5,16
Slechts bij 1-2% van de ziektegevallen wordt het ziektebeeld gecompliceerd door een empyeem. 5
Een andere streptokok die met enige regelmaat een pleurale infectie verooraakt is Streptococcus
milleri. Deze infectie wordt vooral gezien bij patiënten met gastro-intestinale pathologie.
Eenderde van alle gevallen van empyeem wordt veroorzaakt door anaërobe bacteriën. De infectie
is meestal geassocieerd met aspiratie (bijvoorbeeld alcoholisme, tandheelkundige ingrepen) of
endobronchiale obstructie (corpus alienum, tumor). De meest voorkomende anaërobe bacteriën
zijn Fusobacterium nucleatum, Prevotella spp., Peptostreptococcus spp. en Bacteroides fragilis. De
prognose wordt meestal bepaald door de onderliggende comorbiditeit. Haemophilus influenzae,
Klebsiella pneumoniae en Pseudomonas aeruginosa zijn de meest voorkomende Gram-negatieve
bacteriën die pleurale infecties veroorzaken. Patiënten met een pneumonie veroorzaakt door
deze bacteriën hebben een grote kans op een gecompliceerde PPE. 17
ConCluSie
Niveau 2
S. pneumoniae voorzaakt bij CAP het meest frequent een PPE.
B Light 1980 6 , Macfarlane 1984 16
C Taryle 1978 5
2