Richtlijn Niet-maligne pleuravocht Richtlijn Niet ... - Kwaliteitskoepel

2. Epidemiologie en pathogenese;
de patiënt met pleuravocht
2.1 ePidemiologie en PathogeneSe
2.1.1 werkwijze
Via systematische zoekacties werden relevante artikelen in de PubMed- en MESH-databases
gezocht. PubMed, zoektermen pleura and meta-analysis: 7 titels, geen bruikbare; pleura and
review: 1.040 titels, beoordeeld 1-300 (1999-heden); pleura and effusion: 1.766 titels, beoordeeld
1-400 (1999-heden); pleurodesis and heart: 36 titels; pleural effusions and pericarditis: 327 titels,
beoordeeld 1-100 (1995-heden); pleural effusions and superior caval vein: 10 titels.
2.1.2 epidemiologie
Ophoping van vocht in de pleurale ruimte duidt op een ziekte die pleuraal, pulmonaal of extra-
pulmonaal kan zijn. Er bestaat een brede differentiaaldiagnose afhankelijk van onder meer
de geografische regio en de leeftijd van de patiënt. Weinig literatuur is beschikbaar over het
vóórkomen en de oorzaken van pleuravocht in een ongeselecteerde populatie. De informatie in
de literatuur is afhankelijk van de plaats en de diagnostische mogelijkheden van de arts. Een
onderzoek uit 1993, uitgevoerd in Oost-Europa, toonde een incidentie van ongeveer 300 per
100.000 inwoners per jaar. 1 De oorzaken van pleuravocht in deze ongeselecteerde populatie
betroffen:
• hartfalen 46%
• maligne pleuritis 22%
• parapneumonische effusie 17%
• longembolie 6%
• hematothorax 4%
• abdominale ziekte 3%
• restgroep (onder meer postoperatief) 2%
De eerste vier diagnosen omvatten dus meer dan 90% van de patiënten.
Het is duidelijk dat de oorzaak van pleuravocht afhankelijk is van de onderzochte populatie.
Een Spaans onderzoek uit 1996 vond tuberculose als oorzaak van pleuravocht bij 25% van de
patiënten. 2 In een onderzoek bij intensivecarepatiënten bleek pleuravocht te worden veroorzaakt
door hartfalen bij 35%, door atelectase bij 25%, door parapneumonische effusie bij
11%, door leverziekte bij 8% en door hypoalbuminemie bij 8% van de patiënten. 3 In de meeste
onderzoeken blijkt hartfalen de meest frequente oorzaak van pleuravocht te zijn.
11