Verslag-Zweden-met-foto-4 - Skipos

Verslag van de studiereis naar Zweden
van maandag 11 t/m zaterdag 16 april 2011.
- Op maandagmorgen vertrokken we om 07.00 uur bij Yvonne voor onze reis
naar Zweden. Het was mooi weer en de reis verliep
voorspoedig. We stopten om de twee uur en genoten
van de lekkere dingen, die we voor onderweg hadden
meegenomen. Nadat we de oversteek per boot vanaf
Puttgarden naar Rödby hadden gemaakt, passeerden
we rond 17.00 uur de stad Kopenhagen. Van daaraf
was het nog maar ‟n goed half uur naar Malmö,
waar Liesbeth en Miranda een logeeradres
vonden bij Josephine, terwijl Nol en Yvonne
daarna nog zo‟n twintig kilometer noordelijker
reden naar het historische stadje Lund, de
woonplaats van Birger, groot animator van het
natuuronderwijs voor de scholen van Malmö. Na het
eten op tijd naar bed, want ‟s morgens moesten we er
al vroeg weer uit.
- Dinsdagmorgen om 07.30 uur wachtte al een bus in Malmö, die ons naar
Kopenhagen zou brengen. Leden van de Malmö Naturskola, die het
programma van deze week voor ons
samengesteld hadden, maar ook
tuinarchitecten, leerkrachten, ambtenaren
en zelfs kinderen, namen deel aan een
excursie langs schooltuinen in de stad
Kopenhagen, waar kinderen 20% van hun
schooltijd (dus ‟n dag per week) doorbrengen in de natuur, in welke vorm
dan ook en in elke weersomstandigheid. We zagen ‟n grote variëteit in
invulling daarvan en we werden rondgeleid door Helga, ‟n
landschapsarchitecte, die ‟n aantal van deze tuinen (mede) ontwikkeld had..
We begonnen met ‟n schooltuin van redelijk grote oppervlakte, die ‟n keur
van spelmogelijkheden in zich had, daarna ‟n wat “wildere” tuin bij ‟n soort

van buitenschoolse opvang (met natuurelementen, maar ook de
mogelijkheid van ‟n soort Mini-gestel), vervolgens naar ‟n tuin van zo‟n 2
hectare groot (die door meerdere scholen gebruikt werd) met daarin
bloemen, groente, fruit, kruiden, bijenkassen, kippen, konijnen,
bosschages, vogelhuisjes, ‟n stroompje (allemaal onderhouden door
kinderen) en ‟n educatief onderkomen en als vierde ‟n tuin/speelplaats in
een
van de grote parken van Kopenhagen, waar we ook van de lunch met
broodjes, geroosterde worstjes en salade rond de stookplaats genoten
(dat is zeker een van de opvallende dingen in zowel Kopenhagen als
Zweden: in vrijwel elke tuin vind je die stookplaatsen). Inmiddels was de
regen van miezeren overgegaan in ‟n echte bui, maar daar lieten we ons
niet door weerhouden en we togen naar de volgende tuin: ‟n mini-tje
midden tussen de flats van
een oude, drukke wijk, maar
een die volop uitnodigde tot
spelen. En tenslotte, als
zesde, nog een (openbare)
parktuin, waar ook met dit
minder mooie weer volop
gebruik van werd gemaakt.
Moe en nat, maar voldaan
gingen we op terugtocht naar
Malmö. Na de bustocht ging
het gezelschap uit elkaar, maar voor wij teruggingen naar Lund bezochten
we het kantoor van de Malmö Naturskola in het Pedagogisch centrum.
Liesbeth en Miranda gingen daarna mee naar Lund om van een warme
kachel en ‟n lekkere maaltijd te genieten. De eerlijkheid gebiedt te

zeggen, dat 75% van ons viertal niet meer de
moed had om aan het verslag te werken, dus we besloten dat uit te stellen
tot de volgende ochtend.
- Woensdagmorgen om 09.00 uur verzamelden we in het kantoor van de
Naturskola, alwaar een werkruimte met computer voor ons gereserveerd
was. Er waren al volop losse kreten/indrukken/ideeën op papier gezet;
kunst was om daar nu een samenhangend geheel van te maken. Miranda had
het prima idee geopperd om ‟n soort van “inspiratie-boek” te maken om aan
collega‟s en andere belangstellenden een indruk te geven van wat we gezien
hadden/inspirerend vonden/aansluitend bij de schoolvisie etc. We zouden
dat doen aan de hand van de vele foto‟s, die in deze dagen geschoten zijn.
Tegen elven besloten we de sessie, want we werden rond die tijd verwacht
op de Segevangsskolan van Alf Inge, een school met een momenteel wat
desolate schooltuin aan de oostelijke buitenrand van Malmö, die inmiddels
een kant en klaar plan voor een nieuwe schooltuin heeft gepresenteerd en
waarvan een groot deel binnen nu en
enkele maanden uitgevoerd gaat worden.
Afhankelijk van de subsidie wordt er
volgend schooljaar weer verder aangepakt.
Afgezien van de plannen, waarvan hij ons
de tekeningen en de werkelijke
uitvoeringsplekken liet zien, vertelde hij
ons van alles over het Zweedse
schoolsysteem (o.a. dat een basisschool
loopt van 7 tot 16 jaar), bezochten we een
groep, waarvan de juf een massage-les
deed met kinderen van ‟n jaar of 9/10 aan
de hand van een verhaal en kregen we een
lunch voorgeschoteld, te weten pyttipanna, een eenpansgerecht met
aardappeltjes en vlees, waarbij je salade kon eten (alle kinderen eten
tussen de middag warm op school). Hierna haastten we ons terug naar de
binnenstad naar het tuinenproject Barn i Stan, een van origine
inburgeringsproject in een wijk met een meerderheid aan Somalische
bewoners, dat uitgegroeid is tot een voorbeeld-tuinenproject (onlangs was

de Zweedse kroonprinses er op bezoek), waar jong en oud, allochtoon en
autochtoon met veel plezier aan meewerken. We kregen eerst ‟n uitleg
over het project, daarna een wandeling door de wijk langs alle
tuinonderdelen en daarna … hadden ze bedacht, dat wijzelf ook wel de
handen uit de mouwen konden steken. Dus hebben we riek, schop en hark
ter hand genomen en hebben we alle bloem- en
kruidenbedden ontdaan van.
alle mest, nieuwe aarde opgebracht,
aangeveegd en aangeharkt en tenslotte
gezamenlijk
thee
gedronken.
We brachten
de auto naar
de flat van
Josephine en
liepen daarna naar het centrum van
Malmö, waar we alle medewerkers van de
Naturskola zouden ontmoeten voor een gezamenlijke maaltijd in het park.
- Op donderdagmorgen gingen we al vroeg op stap naar de westkant van
Malmö, waar we in de Mellanhedsskolan een massage-les zouden bijwonen
van de jongste groep. Het ging er ontspannen aan toe en na nog wat
rondgeneusd te hebben in de school en in de pas nieuw aangelegde
school/speeltuin, togen we algauw helemaal de andere kant uit naar de
Bulltoftaskolan, waar o.a. Emma werkt, voor een gesprek met de directeur

- over het Zweedse onderwijs en het
nieuwe onderwijs-curriculum, een
rondleiding door de (ook hier) nieuwe
schooltuin, de school zelf en een
heerlijke lunch (naar keus vlees of
vegetarisch). En tenslotte een superenthousiaste
uitleg van de
schoolbibliothecaresse in en over de
werkelijk fantastische
schoolbibliotheek en de filoen de
filosofie daarachter. Daarna
moesten we in rap tempo terug naar
de stad, want bij het Pedagogisch centrum wachtten een aantal mensen en
fietsen op ons voor een fietstocht langs schooltuinen in Rosengård, een
grote stadswijk van Malmö
(vergelijk: de Bijlmermeer
met alle bijbehorende
problemen). We werden
rondgeleid door (de andere) Emma en
Josephine (die hier beiden veel

schooltuinprojecten begeleiden en
mee uitvoeren), die enthousiast
vertelden over hoe er te werk
wordt gegaan (kinderen en team
bedenken en voeren ook zelf mee
uit). Ergens halverwege genoten we in het zonnetje van de meegenomen
vruchtensappen met Zweeds “koffiebrood” en wisselden we ervaringen uit
met andere leden van het gezelschap, te weten leerkrachten van scholen,
die ook met hun tuin bezig zijn/gaan. Aan het einde van de middag was Ina
van de Naturskolan nog bereid om met ons verder de stad Malmö in te
fietsen, zodat we ook wat toeristische hoogtepunten konden meepikken,
zoals de Turning Torso (ontwerp Santiago Calatrava), een immens gedraaid
bouwwerk aan de haven, een sfeervolle nieuwe stadswijk en het
historische centrum. Na een warme maaltijd fietsten en reden we
huiswaarts.
- Alweer de laatste dag, vrijdag. „s Morgens per auto naar Torup, waar het
gebouw van de Naturskolan zich daadwerkelijk bevindt. Het is ‟n oud
schoolgebouw in ‟n klein dorpje, dat nu (gratis) onderdak biedt aan scholen,
die hier hun natuurlessen in daden
willen
omzetten, voor ‟n dag of zelfs ‟n
weekend. Scholen gaan hier per bus
naar toe, kinderen kruien, graven,

planten, zien bijen aan ‟t werk, krijgen natuuronderricht, gaan op
onderzoek, banjeren door de bossen, bouwen dammetjes, leren veilig vuur
maken, metselen en genieten en wat al niet meer. Met Birger en Josef
zouden we die dag nog verder op stap gaan en van hier uit gingen we
vervolgens naar Skrylle, een soort van Natuurmonumenten-centrum in de
buurt van Lund, waar we van Marie uitleg kregen over al hun activiteiten.
Verder ging het, naar een groot meer in de buurt van Dalby, waar we vanaf
de grote, hoge uitkijktoren volop konden genieten van de overvloedig
aanwezige waterfauna; nog eens extra dichtbij te bekijken, omdat Birger
zijn telescoopkijker had meegenomen. Ook aten we hier ‟n broodje uit de
hand. Weer beneden gekomen was daar vlakbij ‟n groep
universiteitsstudenten aan het werk om gevangen vogeltjes te ringen, al
hun kenmerken te beschrijven en evt.
geschiedenis te achterhalen. Hoe
schattig kan ‟n pimpelmees van zo
dichtbij zijn ! En als laatste
natuurevenement de bossen in voor ‟n
wandeling, uitleg, luisteren naar
vogelgeluiden en last but not least het
leren stoken van een vuurtje
voor onze barbecue. Heel
spannend, heel leuk en lekker.
Genieten in het zonnetje met
enthousiaste, inspirerende
begeleiders: wat kan ‟n mens zich nog meer wensen ! Hierna namen we
afscheid van Josef en togen naar Lund, omdat we toch ook wel iets van dit
mooie, historische stadje met kathedraal wilden zien. Het lukte net om

voor sluitingstijd nog wat mee te pikken van al dat moois en na ‟n
supermarktbezoek togen we naar het huis van Birger om gezamenlijk de
avondmaaltijd klaar te maken. Niet te laat bracht Yvonne, Liesbeth en
Miranda weer Malmö-waarts, want de volgende morgen zou de wekker al
weer vroeg aflopen.
- Zaterdag, dag van de terugreis. Na een hartelijk afscheid in zowel Lund
als Malmö vertrokken we om 07.00 uur uit laatstgenoemde plaats. Ook dit
keer verliep de reis voorspoedig, al was het veel drukker op de weg, omdat
de paasvakantie begonnen was. In tegenstelling tot de heenreis was de
boot mudvol.
Ook nu
stopten we
weer zeer
regelmatig
om wat te
eten en te
drinken en
zo
arriveerden
we klokslag
half 7 weer
in Nuland
(enkele reis
850 kilometer), vanwaar Liesbeth, Miranda en Nol ook weer huiswaarts
togen. Het was een superweek !!!