BelgenTop 100 - Stripspeciaalzaak.be

2
HET GELE TEKEN
DATASHEET
Tekenaar:
Edgar-Pierre Jacobs
Scenarist:
Edgar-Pierre Jacobs
Uitgever:
Lombard
Collectie:
Lombard-Collectie
Eerste druk: 1956
Oorspronkelijke titel:
LA MARQUE JAUNE
Uitvoering:
HC, kleur
52
De Stripspeciaal-Zaak • BelgenTop 50
Plot:
Heel Londen is in de ban van Het Gele
Teken, een personage dat via de media
criminele daden aankondigt, ze nog
uitvoert ook en duidelijk zichtbaar zijn
merkteken (een gele “M” in krijt)
achterlaat. Na een diefstal van de
kroonjuwelen uit de Wakefield Tower
worden professor Mortimer en kapitein
Blake met de zaak belast. Maar Het Gele
Teken heeft hen in het oog en speelt een
spelletje met hun Britse voeten.
Topwaardering:
Na het min of meer postapocalyptische
HET GEHEIM VAN DE ZWAARDVIS en de
geschiedkundige, Egyptische
archeologiedroom HET MYSTERIE VAN DE
GROTE PIRAMIDE, gaat Jacobs voluit voor
een realistische weergave van weleer, het
mistige Londen van de jaren vijftig. Het
brave vakmanschap ver overstijgend zet
hij een overwegend donkere sfeer neer
dat na vijftig jaar nog steeds niet aan
charme inboet. BLAKE EN MORTIMERs
nemesis, Olrik (gemodelleerd naar
Jacobs), verliest er zijn verstand bij.
Jacobs’ tekenstijl en geroemde
kleurgebruik vallen in dit album in zijn
definitieve plooi. De ellenlange dialogen
in tekstballonnen en beschrijvende
tekstkaders horen al net zo bij een BLAKE
EN MORTIMER als HET GELE TEKEN in de
allerhoogste regionen van Top Zoveellijstjes.
Het hecht doortimmerde
detectiveverhaal nodigt dan weer uit tot
actief meespeuren.
Aantal genomineerde albums van
Jacobs: 9
Weetjes:
Al bij het verschijnen in augustus 1953 in het weekblad KUIFJE weet Jacobs de
lezers te begeesteren. Overal in Brussel verschijnt het beroemde gele M-teken
op schoolbanken en op stadsmuren. Volgens Johan De Moor (zoon van Bob
De Moor die op zijn beurt DE DRIE FORMULES VAN PROFESSOR SATO deel 2 afwerkt
na de dood van Jacobs) is het de allereerste graffitti in de hoofdstad • HET GELE
TEKEN verschijnt zonder reekstitel voor het eerst in de inmiddels antiquarische
en legendarische LOMBARD-COLLECTIE waarin acht BLAKE EN MORTIMER-abums
verschijnen • Jacobs haalt zijn inspiratie uit de film MAD LOVE uit 1935, op zijn
beurt gebaseerd op de roman LES MAINS D’ORLAC van Maurice Renard.
Verschillende stripscènes komen naadloos overeen met scènes uit de film: het
treinongeluk, Septimus’ hypnotische krachten, momenten van waanzin,... M,
een film uit 1931 van de Duitse expressionistische regisseur Fritz Lang ligt ook
aan de basis van HET GELE TEKEN, bijvoorbeeld de scène waarin hoofdrolspeler
Peter Lorre een “M” van “Moordenaar” op zijn jas krijgt gekalkt • In 1978
roemen de artsen Michel Bataille en Anne Leunen in een wetenschappelijkpsychologische
studie de sequentiële stadia van waanzin zoals die belichaamd
wordt door psychiater Septimus • Op de oorspronkelijke cover heeft Mortimer
een revolver in de hand. Dit leidt tot onverwachte problemen met de censuur.
Het zou een allusie zijn op geweldpleging in een realistisch verhaal voor de
jeugd • De muur met rode bakstenen, het regenachtige straatje Limehouse
Dock, het gele teken op de muur en de houding van Blake en Mortimer vormen
samen één van de meest herkenbare stripcovers, vele malen gerecycleerd in
knipooges van andere auteurs • Populariteit kan je afmeten aan de mate
waarin je geïmiteerd of geparodieerd wordt. Yann en Conrad deden het ooit
een halve pagina lang (TALK EN BALTIMORE IN DE SIGARETTEN VAN DE FARAO) in
ROBBEDOES, maar Veys en Barral doen het minstens één album lang in
DE AVONTUREN VAN PHILIP EN FRANCIS dat in 2005 verschijnt bij Dargaud. Vele
scènes uit HET GELE TEKEN zijn letterlijk overgenomen. Ook de
kleurschakeringen zijn treffend nagebootst • Filmplannen voor het album
dateren al sinds 1985. Filmliefhebber Jacobs was toen nog betrokken bij het
project. Het is expliciet zijn verzoek om er een Euraziatische of Aziatische
vrouwelijke toets in te brengen. Onder de titel M lijkt een verfilming er eindelijk
aan te komen • De critici hebben er geen oren naar, maar de overname van de
reeks BLAKE EN MORTIMER door verschillende teams (Ted Benoit + Jean Van
Hamme, André Juillard + Yves Sente en momenteel ook René Sterne + Jean
Van Hamme), hernieuwt de belangstelling voor de klassieke avonturenreeks.
Jongere en nieuwe generaties lezers ontdekken wel degelijk de kwaliteiten van
de reeks. De oplages schieten de lucht in. De internationale media (‘t is te
zeggen: de ons omringende landen) wijden beschouwende artikels aan het
duo en hun schepper.