BelgenTop 100 - Stripspeciaalzaak.be

5
ZWARTKIJKEN (KOMPLEET)
DATASHEET
Tekenaar:
André Franquin
Scenarist:
André Franquin / Jean Roba /
Yvan Delporte / Luce
Uitgever:
Yendor (deel 1 en 2)
Arboris (KOMPLEET)
Eerste druk:
1981 (deel 1) / 1984 (deel 2)
1988 (KOMPLEET)
Oorspronkelijke titel:
IDÉES NOIRES
Uitvoering:
SC, zwart-wit (deel 1 en 2)
SC en HC, zwart-wit ( KOMPLEET)
Plot:
Een album vol zwartgallige, cynische,
sombere, bijtende, spottende,
antimilitaristische, schertsende,
sadistische, maatschappijkritische,
zenuwachtige, schokkende gags.
Topwaardering:
Opnieuw een vaste waarde in allerhande
Best Of-lijstjes, deze ZWARTKIJKEN. Zwarte
humor ten top dat nochtans niet mikt op
een schaterlach. Neen, dan liever een
glimlach met een wrange nasmaak. De
waanzinnige arceringsdrift van Franquin
schept diepte in de schijnbaar zwarte
vlakken. Bijna lijkt het alsof piepkleine
uitgespaarde witte puntjes en streepjes
toch nog ergens voor licht en hoop
zorgen. Fout gedacht.
Aantal genomineerde albums van
Franquin: 20
Weetjes:
Franquins IDÉES NOIRES gaan van start in de ‘clandenstiene’ bijlage LE TROMBONE
ILLUSTRÉ bij SPIROU, de Franstalige editie van ROBBEDOES. De bijlage duurt niet
langer dan dertig nummers. Onder meer de tegenkanting van conservatieve
abonnees, een waakzame SPIROU-redactie en jaloerse tekenaars — die niet
mochten meedoen — deden het blad de das om. Maar ‘t was voldoende om
op een ander niveau artistiek uit de hoek te komen • Franquin verzorgt niet
alleen een wekelijkse titeltekening, ook een bijna wekelijkse IDÉES NOIRES
verschijnt van zijn hand... • ... Of toch niet helemaal, want ook Dany, Hausman
en Didgé dopen hun tekenpen in gitzwarte inkt, aangelengd met vitriool, al
beperkt hun bijdrage zich tot welgeteld telkens één gag • Het Franse blad
FLUIDE GLACIAL onder het hoofdredacteurschap van Gotlib en het Nederlandse
stripmaandblad RHAA LOVELY (gestopt na achttien nummers) en DE VRIJE BALLOEN
genieten de eer een verderzetting van ZWARTKIJKEN te publiceren • Franquin
kleurt geenszins de zwarte vlakken op met een paar penseelstroken: elk vlak
is compleet volgetekend met een simpel Rotring-pennetje • Inspiratie vindt
hij in het illustratiewerk van Gustave Doré, meerbepaald voor een versie van
KLEIN DUIMPJE, ook nog in een silhouettenstrip die hij kende uit de SATURDAY
EVENING POST • Aan Jo-El Azara (ex-Studio Hergé-medewerker en tekenaar van
TAKA TAKATA), die toen net problemen had met zijn uitgever, stelt hij voor een
silhouettenstrip te maken: een historische strip met musketiers en koetsen of
een western met postkoetsen. Azara knikt hevig ja, maar doet er uiteindelijk
niets mee. Pas later, bij het zoeken naar ideeën voor LE TROMBONE ILLUSTRÉ,
recycleert Franquin zijn oude voorstel • Franquin lijdt in die periode aan
steeds heviger wordende depressiebuien. Volgens dokters is het aangeboren.
Naarmate Franquins crisis meer de kop opsteekt, wordt de toevoer van nieuwe
grappen steeds schaarser of houdt hij het op een halve pagina • Een half
albumpje volgt het eerste album op, in de eerste plaats om toenemende
piraatuitgaven de kop in te drukken • De eerste druk van ZWARTKIJKEN KOMPLEET
door Arboris raakt in amper drie maanden compleet uitverkocht. Van de
Franse eerste druk vliegen veertigduizend exemplaren de deur uit in slechts
één maand • Voor elke vertaling tekent Franquin een nieuwe titeltekening.
Verzamelaars dienen dus de Franse, Duitse en anderstalige uitgaven
eveneens aan te schaffen • Over smaak, kleur en gevoel voor humor kan je tot
in de eeuwigheid blijven twisten. Eén ding is zeker: ZWARTKIJKEN is steevast de
hoogst genoteerde humoristische strip in gelijksoortige toplijstjes, zo ook
deze • En ja, de duistere figuur op de cover is Franquin himself.
De Stripspeciaal-Zaak • BelgenTop 50 49