BelgenTop 100 - Stripspeciaalzaak.be

29
DE AVONTUREN VAN SUSKE EN WISKE: HET SPAANSE SPOOK
DATASHEET
Tekenaar:
Willy Vandersteen
Scenarist:
Willy Vandersteen
Uitgever:
Uitgeversmij N.V.
Standaard-Boekhandel
Eerste druk: 1952
Uitvoering:
SC, tweekleuren: zwart en rood
Plot:
Lambik, Suske en Wiske willen nagaan of
het schilderij BOERENBRUILOFT van Pieter
Bruegel elke nacht écht wordt betoverd
door een schim. Het Spaanse spook Don
Persilos y Vigoramba neemt het trio mee
in de tijd naar het Brabant van de 16de
eeuw. Ze zullen er de strijd aanbinden
tegen de Spaanse bezetter en de
hatelijke hertog van Alva.
Topwaardering:
Vandersteens uitstap naar de KUIFJEredactie
legt hem op artistiek niveau
geen windeieren. HET SPAANSE SPOOK is
een zorgvuldig, zij het niet perfect, in
beeld gebracht album waarin de Vlaamse
verteller duidelijk veel liefde voor het
onderwerp tentoonspreidt. Bovendien
biedt het scenario een zeer veelzijdig
verhaalverloop dat na een eerste lezing
in de loop der vele jaren meermaals
uitnodigt tot herlezing.
Aantal genomineerde albums van
Vandersteen: 51
Weetjes:
Vandersteen heeft zelf al eens spontaan gesolliciteerd om voor het weekblad
KUIFJE te mogen werken, maar Hergé antwoordt negatief omdat hij zijn
tekeningen te karikaturaal en zijn verhalen te ongeloofwaardig vindt. In 1948
is het Hergé die Vandersteen contacteert. De Vlaamse editie van KUIFJE, dat
sinds 1946 verschijnt, raakt maar niet van de grond en daarom doet Hergé een
beroep op de toen al populaire Vandersteen • Op 16 september 1948
verschijnt de eerste episode van HET SPAANSE SPOOK in het weekblad. Voor het
eerst kan Vandersteen een verhaal situeren in een geliefkoosd tijdperk van
hem: de 16de eeuw in de Nederlanden, een periode dat gedomineerd wordt
door de vrijheidsstrijd van de geuzen. Maar zijn fascinatie voor het werk van
de schilder Pieter Bruegel kan hij ook tenvolle uiten, al meteen in de tweede
prent toont hij het bekende schilderij BOERENBRUILOFT • Als Vandersteen de
eerste platen aan artistiek directeur Hergé toont, draagt hij op om zijn
tekenstijl aan te passen: minder volks, minder vulgair en binnen de principes
van Hergés Klare Lijn. Eigenlijk moet hij alles hertekenen want de figuren
blijven niet gelijk in elk prentje, er is een algemeen gebrek aan perspectief,
het verhaal mist structuur • Er verschijnt slechts één pagina per week
waardoor Vandersteen meer aandacht kan besteden aan de tekeningen en
tegelijk zijn SUSKE EN WISKE-productie voor de kranten kan handhaven • De
burgerlijke metamorfose voert Vandersteen door op plaat 13. Wiske heeft
voortaan blonde krullen voor zolang de reeks loopt in het weekblad, Lambik
krijgt verstand en manieren terwijl Tante Sidonia en Jerom niet mogen
meedoen • Vandersteen houdt aan HET SPAANSE SPOOK de bijnaam “De Bruegel
van het beeldverhaal” over. Hergé kent hem deze bijnaam toe • Tijdens een
bombardement op de belegerde stad Kriekebeek voert Vandersteen als
knipoogje zijn collega Jacques Laudy op als doedelzakspeler. Laudy staat
indertijd ook al portret voor Blake in Edgar P. Jacobs’ BLAKE EN MORTIMER •
Vandersteen publiceert nog vóór zijn debuut in KUIFJE in het Frans, onder meer
in de tijdschriften BRAVO!, FRANC JEU, PERCE NEIGE en LE PETIT MONDE, met veel
onvertaald werk in het Nederlands. Omdat de Franse markt een nieuw
afzetgebied is, staat Vandersteen zichzelf toe oude ideeën uit oude verhalen
te recycleren voor nieuwe verhalen en ze te verfijnen. Zo volgt de grote
verhaallijn van HET SPAANSE SPOOK (met behulp van een vliegend spook
bevrijden Suske en Wiske een onderdrukte bevolking van een bezetter) het
album OP HETEILAND AMORAS. De Bruegelkermis komt uit HET ROODE MASKER
(1946) en APRÈS LA KERMESSE (verschenen in LE PETIT MONDE). De metamorfose
van Suske en Wiske door toedoen van een hulpvaardige heks ondergaan
Poppy en Maggy al in 1946 • Nog tot 1959 werkt Vandersteen voor KUIFJE. Hij
zal Hergé nog lang dankbaar zijn omdat hij hem leerde tekenen • In de jaren
tachtig verzamelt de 25-jarige Amsterdammer Rob Mohlmann vijftig pagina’s
vol prentjes die geïnspireerd zijn op tekeningen uit de strip PRINS VALIANT van
de Amerikaanse striptekenaar Hal Foster. Ook prentjes en lichaamshoudingen
uit HET SPAANSE SPOOK zijn bijna identieke kopieën van het
Amerikaanse voorbeeld. Het is voorpaginanieuws in Vlaamse en Nederlandse
en de term “plagiaat” valt, maar Vandersteen tilt er niet te zwaar aan. Hij vindt
het eerder een hommage en zegt dat hij slechtere voorbeelden had kunnen
nemen. Tekenkundig had hij geeneens de finesses onder de knie, dus moest
hij wel grijpen naar voorbeelden. Vandersteen doorstaat glansrijk de
beschuldigingen en zet zijn succesvolle internationale opmars immer verder
• De Antwerpse filmregisseur Robbe De Hert loopt eind jaren tachtig lange tijd
rond met verfilmingsplannen van HET SPAANSE SPOOK. De kosten worden dan
geraamd op 2 tot 2,5 miljoen euro wat een probleem is voor het rondkrijgen
van de financiering. Een Spaanse co-producer haakt af omdat de hertog van
Alva te zwart wordt afgeschilderd. Het verfilmingsplan belandt in de lade
nadat ook Standaard Uitgeverij, dat zou meewerken, op dat moment aan het
reorganiseren is.
De Stripspeciaal-Zaak • BelgenTop 50 25