BelgenTop 100 - Stripspeciaalzaak.be

40
DE AVONTUREN VAN ROBBEDOES EN KWABBERNOOT 18: QRN OP BRETZELBURG
DATASHEET
Tekenaar:
André Franquin
Scenarist:
Greg (Michel Regnier)
Uitgever:
Dupuis
Eerste druk: 1966
Oorspronkelijke titel:
LES AVENTURES DE SPIROU ET
FANTASIO 18: QRN SUR BRETZELBURG
Uitvoering:
SC, kleur
14
De Stripspeciaal-Zaak • BelgenTop 50
Plot:
Kwabbernoot koopt een piepklein
radiootje waar Spip horendol van wordt.
Het kleinood belandt in de neus van de
Marsupilami waar het onophoudelijk
blijft verder spelen tot hij zichzelf knock
out mept en het uitschakelt. Het
zendertje stoort echter de radiosignalen
van de radioamateur Switch. Hij vangt al
een tijd clandestiene noodsignalen op
van de kleine koning Ladislas uit
Bretzelburg die onder de knoet wordt
gehouden door generaal Schmetterling.
De Bretzelburgse geheime politie zit dan
weer Switch op de hielen. Ze zien
Kwabbernoot voor Switch aan en
ontvoeren hem. Robbedoes en Switch
moeten nu naar Bretzelburg.
Topwaardering:
Dit 64 pagina’s tellende album bulkt van
de goeie en grappige vondsten: de
onnavolgbare manier waarop de
Bretzelburgse politie tegelijk op een
fluitje kunnen blazen en “Alarm” roepen,
de hongerige herdershond, de door merg
en been gaande ‘martelpraktijken’ van
dokter Kilikil, de krantenkostuums en de
trapbus,... Hou ons tegen of we blijven
doorgaan! Greg is misschien wel de
meest onderschatte humoristische
stripscenarist. Niettegenstaande dit
ROBBEDOES-verhaal Franquin een kanjer
van een inzinking bezorgde, moeten we
na bijna veertig jaar concluderen dat hij
er zijn werk van heeft gemaakt. De
landschappen, huizen, kostumering,
voertuigen, enzovoort zijn tot in het detail
uitgewerkt. Franquin twijfelde steeds
vaker aan zichzelf en schetste bepaalde
prentjes tientallen tot zelfs een klein
hondertal keer opnieuw en opnieuw.
Talent heb je of heb je niet, maar voor de
rest is het zwoegen, ploeteren en zweten.
Chapeau.
Aantal genomineerde albums van
Franquin: 20
Aantal genomineerde albums van
Greg: 16
Weetjes:
In de voorpublicatie in ROBBEDOES (vanaf nummer 1205 in 1961) heet het verhaal
aanvankelijk QRM OP BRETZELBURG. Q-codes zijn internationale radiocodes
waarvan elk woord uit drie letters bestaat, maar altijd begint met de letter Q.
De codes zijn alfabetisch gerangschikt en worden onderverdeeld in drie grote
groepen: QAA tot QNZ is voorbehouden voor de luchtvaart, QOA tot QQZ
beslaat de scheepvaart en vanaf QRA mag iedereen de code gebruiken. QRM
betekent “I am being interfered with...” terwijl QRN staat voor “I am troubled
with static...” Radioamateurs wijzen Franquin erop dat QRM enkel interferentie
van een radiozender kan betekenen terwijl het in het verhaal eerder gaat over
statische elektriciteit waardoor QRN meer is aangewezen • In het reguliere
album ontbreken vier platen, een scène waarin de Marsupilami met het
ingeslikte radiozendertje de stad intrekt. Ook de liedjesteksten zijn veranderd
voor de albumpublicatie om het geheel tijdlozer te maken. De toenmalige hit
KILI-WATCH uit 1960 van de Brusselse The Cousins (later nog gecoverd door
Bobbejaan Schoepen en Johnny Halliday) is vervangen door de eeuwige
klassieker TWEE OGEN ZO BLAUW. Een strookje met een martelscène is ook
geschrapt. Daarin moet Kwabbernoot rondlopen in een paar schoenen die een
paar maten te klein zijn • Eigenlijk wil Franquin na de Zwendel-dubbelslag Z
VAN ZWENDEL (1961) en DE SCHADUW VAN Z (1962) opnieuw een verhaal met
Zwendel maken, uitgaand van zijn jeugd. Hij tekent het verhaal alvast. Aan het
begin zou de Marsupilami een transistorradiootje inslikken. Scenarist Greg
begint dan net met zijn gagreeks OLIVIER BLUNDER en heeft met Franquin
afgesproken om de succesvolle samenwerking even te onderbreken. Maar als
Franquin zijn verhaal gaat voorstellen aan uitgever Charles Dupuis reageert
deze afwijzend. Hij wil niet weer een verhaal met Zwendel. Franquin schrikt
ervan en zoekt een hele nacht met zijn collega-tekenaars en beste vrienden
Peyo (Pierre Culliford), Jean Roba en Yvan Delporte naar nieuwe ideeën. De
volgende ochtend belt Franquin naar Greg om zijn hulp te vragen. De gag met
het ingeslikte radiootje doet Greg denken aan een bevriend radioamateur. Hij
stelt Franquin voor om er eens langs te gaan en het transistorradiootje te
veranderen in een radiozendertje. Franquin brengt de kerel een bezoekje,
neemt foto’s van alle mogelijke zend- en ontvangsttoestellen en dat zonder
scenario op zak. Pas later zou Greg het hele verhaal verzinnen. Franquins
oorspronkelijke idee legt hij in de kast om het er in 1967 weer uit te halen voor
het verhaal ROMMELES IN ROMMELGEM, meteen ook zijn laatste ROBBEDOES-verhaal
• De politieke situatie van Bretzelburg en zijn buurland wordt in de Duitse
versie uit 1969 wel heel erg omgeturnd naar de West- en Oost-Duitse kwestie.
Generaal Schmetterling heet er Ivan Sovniet en in een voorwoord is sprake
van de Koude Oorlog met onrechtstreekse — maar zeer duidelijke —
verwijzingen naar de onrechtvaardige opdeling van de beide Duitslanden.
Verantwoordelijke voor deze farce is uitgever Rolf Kauka van het Duitse
magazine FIX UND FOXY. Niet lang hiervoor maakt Kauka van het stripduo Asterix
en Obelix twee Germanen. De meest gebruikte zin in het verhaal is: “Die
Amerikanen zijn gek!” De Romeinen en Caesar moeten GI’s voorstellen. De
Gothen uit het verhaal verandert hij naar Oost-Duitsers. Goscinny haalt er de
Franse consul in Duitsland bij die de publicatie laat stopzetten • De levendige
expressiviteit van de ‘martelscènes’ van dokter Kilikil lokt heel wat kritiek uit.
Franquin krijgt reacties in de trant van “Hoe heb je zoiets kunnen tekenen?!?
Mijn haar staat er nog steeds van overeind en mijn tanden doen nog steeds
pijn als ik er maar aan denk!” • Bij de plaat voorafgaand op de marteling met
het krassende krijtje op het schoolbord krijgt Franquin een depressie en moet
de publicatie in ROBBEDOES vijftien maanden stilleggen. Geen zin meer, fysieke
problemen en geestelijke vermoeidheid. Een periode waarin hij nochtans
andere zaken tekent zoals GUUST FLATER. Diezelfde Guust mag in april 1963 in
een interview met de hoofdredacteur het verhaal tot dan toe nog eens
samenvatten waarna Franquin en Greg de draad weer oppikken • In 1987
verschijnt een bibliofiele integrale editie van het album in hardcover met een
wikkel en een hertekende cover. In het album staat het volledige verhaal
(inclusief de weggelaten passages), aangevuld met covers van ROBBEDOESverzamelalbums
en info over de achtergrond van het verhaal.