Projectboek Tjechov - Koning Willem I College

Projectboek
TSJECH OV
BEWERKING
THEATEROPLEIDING Artiest Theater maart/april 2013
Oom Wanja - De Kersentuin - De Drie zusters - De Meeuw
THEATEROPLEIDING Koning Willem 1 College 's-Hertogenbosch, Projectopdracht Tsjechov 2013 pagina 1

eerste Oom Wanja, 1899
, IP :;a
J
tf'
,.f;
'.'l\
" ':\

EENPAARJAARTALLEN
1860
17 januari: Anton Pavlovitsj Tsjechov wordt in Taganrog
geboren als derde zoon van de koopman Pavel
Egorovitsj Tsjechov.
1876
Zijn vader vlucht voor schuldeisers naar Moskou. Anton
blijft in het ouderlijk huis.
1879 .
Na het eindexamen gymnasium schrijft hij zich in voor
de medicijnenstudie in Moskou.
1880
Zijn eerste korte verhaal wordt gepubliceerd. In de nu
volgende jaren verschijnen er nog talloze. Hij schrijft
· 's nachts en onderhoudt zo het gezin. Overdag studeert
hij'.
1884 '
Hij studeert af als arts en begint een praktijk. Tegen
het eind van hetjaar geeft hij voor het eerst bloed op.
1886
Hij sluit zijn praktijk en wijdt zich aan de letteren.
1887
Tientallen verhalen. De eerste eenakter: Zwanenzang.
Het eerste avondvullende stuk: Ivanov. Première op
19 november in Moskou.
1888
De eenakter De Beer met veel sukses opgevoerd in
Moskou. Poesjkin-prijs voor de verhalenbundel In de
Schemer.
1889
Ivanov in Petersburg opgevoerd. Het Huwelijksaanzoek
gedrukt. Tsjechov reist met zijn zieke broer Nikolai
naar Sumy, waar Nikolai aan de tuberculose overlijdt.
De eerste voorstelling van De Bosgeest (een
voorloper van Oom Wanja) wordt in Moskou een mislukking.
1890
Reis naar het eiland Sachalin. De gouverneur geeft
Tsjechov verlof gevangenissen, kampen en andere
strafinrichtingen te bezichtigen op voorwaarde dat hij
kontakten met politieke gevangenen vermijdt. Hij
organiseert er een volkstelling, en verzamelt statistisch
materiaal.
1892
Tsjephov koopt het landgoed Melichovo bij Moskou
en vestigt zich daar. Zaal 6 wordt gepubliceerd.
1896
De Meeuw en Oom Wanja ter perse. De Meeuw gaat
op 17 oktober in Petersburg in première, en valt. Latere
voorstellingen hebben meer sukses. Kennismaking
met Stanislavsky.
1897
Opname in een kliniek na nieuwe bloedspuwingen.
Bezoek van Tolstoi aldaar. Na ontslag reis naar Frankrijk.
1898
Terug in Moskou. De Meeuw gaat in Moskou onder
regie van Stanislavsky met overweldigend sukses.
1899
Ontmoeting met Gorki in Jalta. Kennismaking met de
aktrice Olga Knipper. 26 oktober: première Oom
Wanja.
1900
Lid van de afdeling Schone Letteren van de Akademie
voor Wetenschappen in Petersburg. 31 januari: première
van De Drie Zusters. Groot sukses.
1901
Zijn gezondheid wordt slechter. Huwelijk met Olga
Knipper. Hij doet een kuur. Weer kontakten met Tolstoi
en Gorki.
1902
Hij treedt uit de Akademie voor Wetenschappen omdat,
op wens van de Tsaar, Gorki daaruit is verwijderd.
Gezondheid blijft achteruitgaan. ·
1904 '
17 januari: première van De Kersentuin. In februari
vertrek met zijn vrouw naar Duitsland voor een kuur,
In Hotel Sommer in Badenweiler aldaar overlijdt hij op
2 juli na verscheidene hartaanvallen. Op 10 juli wordt
hij in Mosko4 begraven.
schetsen van Tsjechov

INHOUDSOPGAVE
INLEIDING I GROEPSINDELING
DOEL/OPDRACHT
PLANNING
BEOORDELING
BIJLAGE 1- DE ANALYSE
BIJLAGE 2 - HET CONCEPT
BIJLAGE 3 - TSJECHOV 3
THEATEROPLEIDING Koning Willem 1 College 's-Hertogenbosch, Projectopdracht Tsjechov 2013 pagina 2
3
4
6
7
9
10
11

Inleiding
"Ik heb Meyerhold geschreven en hem in mijn brief trachten te overtuigen dat hijniet moet overdrijven bijhet
uitbeelden van een nerveus mens. Immers de grote meerderheid der mensen is nerveus, maar waar zie je op straat of
binnenshuis mensen die razend heen en weer rennen, rondspringen en zich bij de haren grijpen? Men moet leed tot
uitdrukking brengen zoals dat in het leven zelf gebeurt niet met behulp van handen en benen, maar door een toon, een
blik, en met fijne gevoelsbewegingen-.
Tenslotte is het leven zo dat mensen niet elk moment elkaar doodschieten, zich verhangen of elkaar hun liefde
verklaren. Ze zeggen niet voortdurend spitse dingen. Ze ziften te eten, te drinken ,te flirten en ze praten onzin.
Oat moet je op het toneel laten zien. Mensen eten, zitten gewoon te eten en terwijl ze daarmee bezig zijn, wordt hun
geluk of hun totale vernietiging bepaald
Oe schrijver is geen rechter die over zijn personages oordeelt hij is alleen getuige. "
( CIT!l!IT TSJECllOV)
In het Tsjechov project maken jullie kennis met vier klassiekers van deze
beroemde Russische schrijver.
Jullie maken een bewerking aan de hand van de tekst. Die bewerking moet
passen binnen het format van een eigentijds mediaprogramma.
Zo verplaatsen jullie dan de sfeer van Tsjechov's toneelteksten naar onze tijd
geïnspireerd door de moderne media.
GROEPSINDELING
Oom Wan_ya De meeuw
Vera Eefke
Naomi lan
Martijn Marlies
Mana Jentley
Pe_21j_n A_yla
De Kersentuin De drie zusters
Ha run Jenske
Stephanie Jes_ger
Lisa Debbie
Noor Fien
Wieke
THEATEROPLEIDING Koning Willem 1 College 's-Hertogenbosch, Projectopdracht Tsjechov 2013 pagina 3

DOEL
• Repertoirekennis vergroten
" Oefenen in het benutten van inspiratiebronnen
• Trainen en toepassen van een concept in de praktijk
• Verdiepen van inzicht in wisselwerking tussen vorm en inhoud
OPDRACHT
Analyseer en interpreteer een stuk van Tsjechov.
Bewerk de tekst met het format van een media-programma tot een
presentatie van 10 min.
Maak een groepslogboek .
1. Start gezamenlijk met de individuele leerdoelen uit te wisselen,
maak een taakverdeling, maak weekverslagen inclusief verslag Go-no-Go
gesprek en een aanwezigheidstabel . Voeg die in het Groepslogboek .
2. Beschrijf stap 1 t/m 1 O in het boek ( inclusief de collage nav het concept = zie
bijlage 2) en voeg op het laatst de eindverslagen toe.
3. Analyseer de toneeltekst (zie bijlage 1) = individueel.
Noteer jouw indruk van de tekst en een aantal( 4) associaties,
benoem een fascinatie.
Kies een media programma dat aansluit bij jouw indruk = individueel
4. Maak met de hele groep een indeling van het originele stuk (in delen/
bedrijven) en presenteer die kort samengevat aan je klasgenoten tijdens TWP.
Kies daarvoor een vorm bijv als trailer of als een vertelling/verteller met
tableaus. = gezamenlijk
Wissel 3 uit in de groep en kies daarna samen voor een mediaprogramma.
5. Onderzoek het concept en het format van' t media-programma
= gezamenlijk
6. Maak het concept voor de voorstelling ( combi Tsjechov en mediaprogramma.
Kies en noteer de gevolgen van het concept voor de speelstijl /de taal /de
techniek /de vormgeving (ruimtegebruik - rekwisieten) / het repetitieproces.
= gezamenlijk
7. Ga improviseren bijv.
Probeer alle aspecten van het mediaformat uit op de spelvloer - Speel een
scene vanuit het gezichtspunt van 1 personage en vergroot dat uit - Werk met
technische ingrepen( licht uit - dans op bepaalde jingle etc.) - Probeer andere
locaties uit om het spel te spelen - Voeg een reclame moment toe - Speel voor
verschillend soorten publiek - Speel alsof het geluid is weggevallen - Speel
commentaar op het programma in "de wereld draait door"- Wissel op muziek
ritmes - Speel met veraf en dichtbij - Oefen met tekst en spanning tussen
personages etc. =gezamenlijk
8. Ga repeteren na het go-no-go gesprek( maak rolverdeling) = gezamenlijk
THEATEROPLEIDING Koning Willem 1 College 's-Hertogenbosch, Projectopdracht Tsjechov 2013 pagina 4

9. Presenteer =gezamenlijk
10. Maak eindverslag = individueel
CRITERIA
Iedereen speelt mee ( hoeft niet)
Tsjechov moet herkenbaar blijven- gebruik delen van de originele tekst
Het media programma wordt optimaal benut
Er wordt goed gespeeld
Vormgeving is sober, alleen stoelen, tafels, blokken
Stap 1 t/m 9 zijn beschreven in een groepslogboek
leder maakt een individueel eindverslag
Individueel Eindverslag
1. Schrijf een tekst, een aankondiging , korte toelichting van het programma
zoals jullie dat gemaakt hebben voor een flyer.
2. Beschrijf wat jij kenmerkend vind voor Tsjechov en wat is daarvan overeind
gebleven ondanks de moderne vorm van de presentaties ?
3. Noem jouw leerdoelen en taken bij de start van het project en beschrijf hoe het
daarmee gegaan is tijdens dit project.
4. Beschrijf het werkproces van jouw projectgroep, en jouw eigen rol daarin, geef
je oordeel en eind conclusies (= 1 /4 A4 per week= 1 A4 totaal)
5. Vertel waar je een volgend project aan wil werken.
Taalregels:
Geef het verslag structuur: inleiding - kern - slot.
Maak alinea's, tussenkopjes en een nummering.
Maak zinnen met maximaal 15 woorden.
Gebruik hoofdletters en punten.
Gebruik geen spreektaal.
Gebruik de spelling- en grammatica controle.
THEATEROPLEIDING Koning Willem 1 College 's-Hertogenbosch, Projectopdracht Tsjechov 2013 pagina 5

PLANNING
Week 1 = Onderzoeken en experimenteren ( 25 febr.- 1 maart)
- Tekst lezen en analyseren
- Individuele leerdoelen opstellen en taken verdelen
- Voorbereiden spelen van samenvatting /trailer van het stuk voor de klas
Week 2 = Onderzoeken en experimenteren ( 4 - 8 maart )
- Samenvatting spelen dinsdag 5 maart
- Fascinatie benoemen
- Media- programma kiezen en concept ervan onderzoeken
- Concept op papier verder uitwerken en improviseren om concept te verhelderen.
- Keuze's en accenten vastleggen voor repetitieproces
- Go-no-Go gesprek op donderdag 7 maart na Blik.
Week 3 =Bouwen ( 11 - 15 maart)
- Werken aan personages
- Improviseren binnen de keuzes van het concept.( Mogelijkheden uitproberen)
Week 4 =Bouwen ( 18 - 21 maart)
- Doorloop op dinsdag 19 mrt. voor docent
- Frame vastleggen
- Werken aan mise en scene, ritme en timing
- Werken aan vormgeving
- Technische lijst inleveren bij Jos donderdag 21 maart
Week 5 = Neerzetten (25 - 28 maart )
- Werken aan spanningsverloop geheel
- Technische doorlopen
Week 6 = Neerzetten ( 1 - 5 april )
- Generale 2 april
- Presenteren donderdag 4 april in K.
- Inleveren logboek en eindverslagen uiterlijk 9 april - 9.30
THEATEROPLEIDING Koning Willem 1 College 's-Hertogenbosch, Projectopdracht Tsjechov 2013 pagina 6

I Overzicht beoordeling project Tsjechov
/ Naam student /Groep
Theorie Voor wie Werk Beoordelaar Beoordeling Max te Behaalde
Product
processen OTVG behalen
stups
stups
1 Groep 3.2 Docent en Beoordeling 4
Presentatie
groep
door docenten
studenten 2°
jaar
docent telt 2x 0 = 0 pnt
T = 1pnt
V = 3 pnt
G = 4pnt
en student
2 Individueel 3.2 Docent en Beoordeling 4
Presentatie studenten 2° docent telt 2x o = o pnt
individueel door jaar T= 1pnt
docent en
V = 3 pnt
G = 4pnt
student
Proces
3 Groep 2.2, en 3.3 Docent 2
Groepslogboek lncompl = 0
Compleet= 2
------------------- ---------------
Niveau T= %
Niveau V=1 %
Niveau G= 2
Theorie en
Reflectie
4 Individueel 2.2 Docent 4
Dramaturgische
analyse van de
tekst
0 = 0 pnt
T = 1pnt
V = 3 pnt
G = 4_p_nt
5 Groep 2.2 Docent 2
Concept
0 = 0 pnt
T = Y, pnt
V = 1 Y. pnt
G = 2 pnt
6 Individueel 3.3 Docent 4
Individueel
eindverslag
0 = 0 pnt
T = 1pnt
V = 3 pnt
G = 4pnt
1 Toelichting
Eindbeoordeling 2.2 Aantal stups
3.2
3.3
(te laat en niet inleveren = geen beoordeling en geen stups
THEATEROPLEIDING Koning Willem 1 College 's-Hertogenbosch, Projectopdracht Tsjechov 2013 pagina 8

BIJLAGE 1 DE ANALYSE
Vorm en inhoud:
1 . Wat is de fabel?
2. Is er een laat of vroeg point of attack? (motiveren)
3. Wat is de sfeer?
4. Is er symboliek en welke?
5. Is er veel uiterlijke handeling?
6. Waardoor worden de scènewisselingen bepaald, door tijd of plaatswisseling?
7. Wat zijn kenmerken van de dialoog? Hoe wordt er gepraat?
8. Wat is het conflict/ conflicten?
9. Kun je naar aanleiding van de analyse en het conflict een universeel thema
noemen dat in het stuk naar voren komt? Wat is dat thema?
Opbouw:
10. Is er sprake van een protagonist en wie zijn dan respectievelijk de protagonist,
antagonist en de tritagonist?
11. Zijn alle acties even belangrijk, waarom wel of niet?
12. Is er een ontwikkeling naar een hoogtepunt?
13. Beschrijf dan volgens de Aristotelische structuur de volgende elementen:
expositie,motorisch moment, climax, crisis, wending, afloop
Personages
14. De bovenlaag:
Waar en wanneer speelt het stuk zich af?
15 De onderlaag:
De intentie: Wat willen de personages?
De motieven: Waarom willen zij dat?
De houding: Hoe willen zij dat bereiken
THEATEROPLEIDING Koning Willem 1 College 's-Hertogenbosch, Projectopdracht Tsjechov 2013 pagina 9

BIJLAGE 2 - HET CONCEPT
Schrijf een goed, werkbaar uitgangspunt oftewel het concept.
Eerst heeft dus elk groepslid de toneeltekst individueel geanalyseerd , indruk,
associaties en fascinatie genoteerd en een media programma gekozen.
Aan de hand daarvan stellen jullie samen vast waar het stuk, de tekst over gaat.
Jullie benoemen met elkaar een of meerdere thema's. (Een zgn. brainmeeting)
• Schrijf vervolgens op welke vragen - problemen de thema's met zich
meebrengen en verwoord wat jullie daarover willen zeggen.
• Kies één thema.
• Kijk terug naar het stuk en benoem in 1 zin wat het verband is van het
thema met het stuk.
• Maak een collage van krantenartikelen die verband houden met dit thema
en met de sfeer van wat jullie willen zeggen.
• Kies een mediaprogramma waarvan de vorm het thema ondersteunt en
beschrijf de opbouw van het media programma.
- Kijk op internet naar de geschiedenis van het media programma
- Noteer wat kenmerkend is voor de vorm, welke herhaling zit erin, wat is
het ritme, wat is het hoogtepunt, wat is het sfeerverloop, welke technische
ingrepen worden er gedaan, wat is de functie van geluid, wat wordt er in
beeld gebracht en wat niet.
- Wat is de bedoeling van het programma en voor welk publiek is het
gemaakt.
- Benoem wat in ieder geval belangrijk is om van dit format te gebruiken bij
jullie presentatie.
• Noteer over welke vragen jullie willen dat het publiek nadenkt.
• Beschrijf wat het gekozen thema-, Tsjechov en het mediaprogramma voor
gevolgen hebben voor de speelstijl, de taal, de vormgeving en voor het
repetitie proces. (Welke trainingen voor de spelers zijn bijv. belangrijk)
Het concept heeft altijd belangrijke gevolgen voor de keuzes tijdens het maken.
Wees zorgvuldig en precies bij dit vaststellen.
Kijk tijdens het maakproces regelmatig naar de uitgangspunten zoals in het
concept verwoord.
Jullie keuze wordt beoordeeld bij het Go-No-Go gesprek.
THEATEROPLEIDING Koning Willem 1 College 's-Hertogenbosch, Projectopdracht Tsjech ov 2013 pagina 10

Op zaterdag 23 februari ging in het DelaMar Theater het
derde deel van het unieke theaterproject Tsjechov3 in
première: De kersentuin. Aan dit project is een vast artistiek
team verbonden. Zo bewerkt en regisseert Gerardjan Rijnders
de drie stukken van Anton Tsjechov: De Meeuw (2011), Oom
Wanja (2012) en De Kersentuin (2013) en wordt de bezetting
voor een voorstelling samengesteld uit een pool van acteurs.
Anton Tsjechov verwierf zijn roem in het laatste decennium
van de negentiende eeuw. Zijn tijdloze klassiekers worden nog
steeds overal ter wereld gespeeld. Donderdag 4 april in Den
Bosch.
OOSTPOOL: TSJECHOV
( 7 maart in Verkadefabriek, maar ook op andere locaties)
Eerbetoon aan de gevierde toneelschrijver aan de hand van zijn kleinere
werk en privé materiaal. Energieke eenakters waaronder De beer, Het
huwelijksaanzoek, Over de schadelijkheid van tabak en Het jubileum
komen voorbij. Tsjechov beschrijft daarin de omgeving waarin hij
woonde en werkte: de wereld van de failliete landeigenaren, de
wanhopige weduwen, de kansloze meisjes en de mannetjesputters met
een kort lontje. Die allemaal zouden willen ontsnappen aan hun
onbehouwen leven. Ook ander materiaal uit Tsjechovs leven komt in de
voorstelling terug: zijn reisverslagen uit Siberië, de korte verhalen en zijn
brieven aan zijn collega Maxim Gorki en theaterregisseur Stanislavski.
Tsjechov bewijst zijn liefde voor de mislukte, kansloze mens. Niemand
anders schrijft tegelijk zo vol mededogen en vol humor over de mens,
maar ook zo vlijmscherp en meedogenloos over zijn zwakheden. Het is
de laatste regie van Erik Whien bij Toneelgroep Oostpool.
Regie Erik Whien Spel Bram Coopmans, Bram van der Heijden, Wendell
Jaspers, Kirsten Mulder, Stefan Rokebrand Tekst Anton Tsjechov
THEATEROPLEIDING Koning Willem 1 College 's-Hertogenbosch, Projectopdracht Tsjechov 2013 pagina 11