Download - VOTB

92
• Grondwaterstroming
Omdat het grondwaterpeil afhankelijk is van zoveel factoren, is het bijna nooit
overal even hoog. Wanneer men op twee verschillende punten een peiling naar
het grondwater doet, zullen hier dan ook meestal verschillende hoogtes uitkomen.
Het verschil in grondwaterpeil tussen twee meetpunten noemt men ‘verval’. Het
‘verhang’ is dat verschil gedeeld door de afstand tussen die twee meetpunten.
Beide termen zijn van belang bij de berekening van de grondwaterstroming.
Grondwaterstroming ontstaat wanneer op de ene plaats het grondwater hoger
staat dan op de andere. Water zoekt altijd het laagste punt op, ook onder de grond.
Alleen gaat het dan wat moeilijker, vooral als het water daarvoor door moeilijk
doordringbare lagen moet.
De stroomsnelheid van het grondwater is dan ook afhankelijk van twee zaken:
het drukverschil en het vermogen van de grond om water door te laten. Waar de
waterstand hoger is, is ook de waterdruk (de potentiaal) hoger. De stroming
verloopt van een punt met een hoge potentiaal naar een punt met een lagere
potentiaal. Een goed waterdoorlatende grond laat per tijdseenheid een veel grotere
hoeveelheid water door dan een slecht doorlatende. In vaste grond zoals klei
stroomt het water langzamer dan in losse zandgrond, of grind.
De stroomsnelheid is te berekenen met behulp van de Wet van Darcy. Met
behulp hiervan kan experimenteel de ‘doorlatendheidscoëfficiënt’ (k) worden vastgesteld.
Als deze constante vermenigvuldigd wordt met het verhang (i) , dan is de
stroomsnelheid bekend (v = k . i).
Tabel 8.12 geeft een indicatie van de doorlatendheidscoëfficiënt van enige
grondsoorten.
Grondsoort Doorlatendheidscoëfficiënt [m / s]
Grind 10 - 10 -2
Zand 10 -2 - 10 -5
Zandhoudende klei 10 -5 - 10 -7
Klei 10 -7 - 10 -11
Veen 10 -7 - 10 -9
Tabel 8.12: Indicatie doorlatendheidscoëfficiënten
Door meerdere peilbuizen op een terrein te plaatsen en die af te lezen, kunnen lijnen
worden berekend die een gelijke stijghoogte hebben. Dit soort lijnen noemt
men ‘isohypsen’. Een voorbeeld hiervan is weergegeven in figuur 8.13
ONDERGROND