Download - VOTB

Download - VOTB Download - VOTB

05.09.2013 Views

18 • Vulkanisch Tijdens de Jura (205 – 142 miljoen jaar geleden) wordt Nederland weer door de zee overspoeld. In deze zee vindt de vorming van kalksteen, kleisteen en schalies (lei) plaats. In een deel van dit tijdvak bevindt Nederland zich weer deels boven water, zodat zich tevens continentale klei- en zandstenen met steenkoollagen kunnen vormen. Bijzonder is dat in de Juraperiode in de buurt van Vlieland een echte vulkaan heeft bestaan, waarvan de ringstructuur van de krater (caldera) met seismische technieken herkenbaar is. Deze vulkaan heet ook wel de Zuidwalvulkaan, en bevindt zich nu op een diepte van meer dan twee kilometer onder de Waddenzee. • Tropische zee De geologische periode van het Krijt (142 – 65 miljoen jaar geleden) is evenals de Jura bij de meeste mensen bekend als de periode van de dinosauriërs, die in het Mesozoïcum over de wereld heersen. Nederland is in het Krijt overwegend bedekt door een warme (tropische) zee. In het begin van het Krijt vormen zich vooral zand- en kleistenen en mergel. Zandstenen uit deze periode zijn in Nederland vaak het reservoirgesteente voor aardolie. Later in het Krijt wordt de zee steeds helderder en warmer. Deze zee krioelt van het leven, waaronder talloze eencellige organismen (foraminiferen). Het neerdwarrelen van de kalkskeletjes die deze organismen na hun dood achterlaten, zorgt voor een dik pakket van de bekende witte krijtrots. Deze is goed te bestuderen in Zuid Limburg, in bijvoorbeeld de ENCI-groeve in de St-Pietersberg bij Maastricht. De lichtgekleurde kalksteen wordt afgewisseld door mergelachtige lagen en lagen met vuursteen. Deze vuursteen werd in de prehistorie door de mens in kleine mijntjes gewonnen om er bijlen en pijlpunten van te vervaardigen. • Meteoriet Het einde van het Krijt en daarmee van het gehele Mesozoïcum wordt gekenmerkt door een inslag van een grote meteoriet in zee voor de kust bij Yucatan in Mexico. Een groot deel van het leven overal op aarde (waaronder alle dinosauriërs) sterft hierdoor uit. Daarmee begint het Kenozoïcum, met als eerste periode het Tertiair (65 – 1,8 miljoen jaar geleden). De geologische situatie van Nederland wordt vooral bepaald door een daling van het Noordzeebekken. Dit gaat gepaard met een snelle opvulling van het bekken met sedimenten. Gedurende het gehele Tertiair wordt zo een sedimentpakket met een dikte van circa 3,5 kilometer opgehoopt! ONDERGROND

Mergelgroeve van de ENCI bij Maastricht DE BODEM VAN NEDERLAND 19

Mergelgroeve van de ENCI bij Maastricht<br />

DE BODEM VAN NEDERLAND<br />

19

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!