Download - VOTB

drukkingconstanten, ook de waterdoorlatendheid en het tijd/zakkingsgedrag af te
leiden.
Zo kan een prognose voor de tijd gemaakt worden waarin een bepaalde zetting
tot stand komt. Dit is bijvoorbeeld belangrijk voor het bepalen van de tijd dat een
voorbelasting van een terrein aanwezig moet zijn om toekomstige zettingen
binnen de perken te houden. Dit speelt een belangrijke rol bij de onderhoudskosten
voor autosnelwegen. Als de ondergrond te snel zakt en de verschilzettingen
worden te groot zijn, dan is eerder een nieuw wegdek nodig, wat gepaard gaat met
aanzienlijke kosten. Hiermee kan bij het ontwerp rekening worden gehouden.
Waterdoorlatendheid
Om de capaciteit van een bemaling te kunnen berekenen moet de waterdoorlatendheid
van de grond worden bepaald. Andere toepassingen zijn bijvoorbeeld het
onderzoeken van de mogelijkheid om met bodeminjectie de sterkte-eigenschappen
van de grond te vergroten. Hiervoor kunnen doorlatendheidsproeven worden
gedaan. Met deze laboratoriumproeven wordt de doorlatendheidscoëfficiënt
volgens Darcy bepaald. Het is ook mogelijk om de waterdoorlatendheid in het veld
te bepalen. Dit laatste geeft een meer betrouwbare waarde.
Afhankelijk van de grondsoort (bijvoorbeeld zand of klei) worden verschillende
doorlatendheidsproeven gedaan.
Voor zandgrond worden zogenoemde constant-headproeven gedaan, terwijl
voor kleigrond falling-headproeven geschikter zijn. Zoals bij de samendrukkingproef
al is beschreven, is het ook mogelijk de doorlatendheid daaruit af te leiden.
• Constant Head proef
Deze proef is geschikt voor waterdoorlatende gronden zoals zand. In figuur 9.6 is
de schematische opstelling weergegeven.
Zoals uit het schema blijkt wordt de hoogte h 1 constant gehouden en de hoeveelheid
uitgestroomd water wordt gemeten. Hiermee zijn alle onderdelen van de
formule van Darcy bekend; de hoeveelheid water die per seconde uitstroomt
(stroomsnelheid) en het verhang (hl). De doorlaatbaarheidscoëfficient is nu eenvoudig
af te leiden door beide gevonden waarden door elkaar te delen.
• Falling Head proef
Voor slecht doorlatende grond is de hoeveelheid doorgestroomd water klein. Dit
bemoeilijkt het meten. De verdamping van het doorgestroomde water is al van
invloed op het resultaat. Daarom wordt voor slecht doorlatende grond, zoals klei
en leem, de falling head methode gebruikt. In figuur 9.7 is de schematische opstelling
weergegeven. Het monster wordt in het apparaat gezet en er wordt een
LABORATORIUMONDERZOEK
103