Multidisciplinaire richtlijn Angststoornissen - GGZ-richtlijnen

POSTTRAUMATISCHE STRESSSTOORNIS
• Afhankelijk van de samenstelling van het multidisciplinaire behandelteam worden in meer of mindere
mate ondersteunende interventies aangeboden, die los van de stappen in de beslisboom
kunnen worden toegepast.
• (*) Een serotonerg tricyclisch antidepressivum (TCA) en een selectieve serotonineheropnameremmer
(SSRI) blijken even effectief. Op grond van tolerantie en veiligheid spreekt de werkgroep
een voorkeur uit voor SSRI's als eerste keuze preparaat, gevolgd door TCA's, voor zover er thans
inzicht bestaat. Aangezien de keuze voor een van beide groepen farmaca mede gebaseerd is op
basis van bijwerkingen, comorbiditeit en comedicatie kan naar de mening van de werkgroep in
sommige situaties echter gemotiveerd worden afgeweken van deze voorkeur voor SSRI's en kan
de behandeling gestart worden met TCA's gevolgd door SSRI's.
Algemeen: stap 1
• Indien geen sprake is van een ernstige comorbide depressie wordt in overleg met de patiënt een
keuze gemaakt tussen psychologische behandeling en farmacologische behandeling, afhankelijk
van de voorkeur van patiënt, behandelmogelijkheden, wachttijden, kosten etc., waarbij er echter
een lichte voorkeur bestaat voor een psychologische behandeling.
Psychologische behandeling: stap 1
• In overleg met patiënt wordt er een keuze gemaakt tussen EMDR en Imaginaire Exposure zo
nodig in combinatie met Cognitieve Therapie.
Psychologische behandeling: stap 2
• Bij een keuze voor EMDR; behandel 8 weken.
• Bij een keuze voor Imaginaire Exposure: behandel minimaal 8 weken. Stap bij onvoldoende resultaat
geheel of gedeeltelijk over op cognitieve interventies.
Psychologische behandeling: stap 3
• Indien onvoldoende resultaat na 8 weken EMDR of maximaal 16 weken Imaginaire Exposure,
eventueel in combinatie met Cognitieve Therapie: switch van EMDR naar Imaginaire Exposure of
andersom.
Farmacotherapie: stap 1
• Een SSRI. Er is geen duidelijke voorkeur voor een van de SSRI’s. Het middel dient in adequate
dosering ingesteld te worden. Het resultaat kan na twaalf weken behandeling beoordeeld worden
Farmacotherapie: stap 2
• Een andere SSRI, in adequate dosering en duur (twaalf weken).
Farmacotherapie: stap 3
• Een TCA in adequate duur en dosering. Voor instellen op een TCA dient gezien de mogelijke bijwerkingen
altijd ook psychologische behandeling gegeven te zijn als dat nog niet eerder gedaan
is.
Geen reactie op farmacotherapie en psychologische interventies
• Er is sprake van duidelijke therapieresistentie waarna verwijzing naar een gespecialiseerde tweede-
of derdelijns setting zinvol is. Er kan sprake zijn van complicerende comorbiditeit.
• Overwogen dient te worden of dagklinische of klinische behandeling noodzakelijk is.
• Ook kan worden overwogen:
Farmacotherapie: stap 4
• Een MAOI
Farmacotherapie: stap 5
• Een stemmingsstabilisator
Uiteindelijk geen of onvoldoende verbetering op alle interventies
• Indien alle eerdere stappen volgens de beslisboom geen of onvoldoende resultaat opgeleverd
hebben en ook een second opinion in een gespecialiseerde setting geen verdere opties aangegeven
heeft dan schieten op dit moment therapeutische mogelijkheden tekorten zal uitgegaan dienen
te worden van een begeleiding volgens het handicapmodel. Dit wil zeggen: laagfrequente
contacten met het accent op begeleiding, uitleg, voorkomen van complicaties in sociaal en maatschappelijk
functioneren en care. In deze fase van het zorgproces zijn ondersteunende interventies
vaak van groot belang.
45