De liederen die Jezus zong bij zijn galgemaal, zijn liefdesmaal, zijn ...

zingen van dit lied, door dit eerste lied van de Lofzang. Zijn God, zo hoog, juist omdat hij zo laag
neerziet. Waar zie je wie God is? … Niet, niet allereerst bij de ge-settelden, de mensen die het
gemaakt hebben, de succes-vollen. Maar juist waar je het niet verwacht, waar je hem niet verwacht:
bij de lijden-den, bij de mensen die buiten de boot vallen, bij de mensen die niet op eigen kracht
kunnen terugvallen. Deze God ziet zeer laag. En ik stel me voor dat Jezus zal hebben gedacht,
gevoeld misschien nog wel meer: dan houdt hij ook mij in het oog. En zo kon hij bemoedigd zijn
weg gaan, de uiteindelijk eenzame weg, de moeilijke weg, de weg ten dode toe. En dankzij deze
mens, Jezus de Christus, mogen wij zeggen en zingen: Waar zie je God? … Niet hoog verheven op
een troon, en dat is het. Maar je ziet hem schuifelend gaan, op weg naar het kruis, bungelend aan
een stuk hout. Dat is onze God. Niet prachtig. Niet hoog verheven. Als je dat al wilt zeggen, hoog
verheven, dan in één adem erbij: hoog verheven aan het kruis. En dat is het…
De Psalm, het slot, is moeilijk, zeker in onze berijming. Want het klinkt zo gemakkelijk: de
onvruchtbare vrouw wordt moeder. En we we-ten dat het niet waar is. Ook met de meest moderne
technieken klopt het niet, gebeurt niet altijd, lang niet altijd wat het lied je voorhoudt. En dan kom
ik terug op wat ik eerder zei. Naar aanleiding van die wonderlijke parallel in het begin tussen
‘dienaars van de HEER’ en ‘Naam van de HEER’ zei ik dat de HEER niets liever wil dan een
eenheid vormen met zijn volk, met zijn mensen. Dat Israël, zijn volk, mag horen tot het Gods-gezin,
de familia Dei. En zo geldt dat ook hier. Het gaat hier niet om laat ik zeggen het individuele geluk.
Indivueel geluk van een vrouw, die moeder wordt. Je hebt –ook vanuit God gezien- niet ‘recht’ op
geluk, op een kind. Zelfs in Israël, waar men zo gefocust was op vruchtbaarheid en op nageslacht,
geldt dat. En de opening van de feestliederen zingt dan ook niet dat moeder-worden het hoogste
goed is. Maar het zingt wel dat een onvruchtbare vrouw –die naar de publieke moraal tweederangs
was, niet meetelt-, dat ook zij een plaats krijgt binnen Gods volk. Want weet je, er staat niet: de
onvruchtbare wordt moeder. Letterlijk staat er zo on-geveer: ‘Een vrouw onvruchtbaar voor een
huis geeft hij een zetel: een verheugde moeder van zonen!’ (Naardense Bijbel) En over welk huis
gaat het dan, over welke zonen? … Dan moet je doorzingen, zoals Israël dan ook deed, Jezus deed
het ook. En dan is het niet: eigen huis, eigen boompje, eigen beeste. Dan gaat het –zie het begin van
Psalm 114- zoals er letterlijk staat: over het huis van Jakob, over het volk Israël. Dit volk mag horen
tot het Godsgezin. En nu belooft dit bevrijdingslied dat ook de geminachte, ongelukkige vrouw,
tweederangs, door God verheven wordt. Ook zij krijgt een waardige plek binnen zijn familie. Het
heeft helemaal de sfeer van de liederen van Hanna en van Maria.
Jezus heeft het lied gezongen. Mooi op toon of vals? Dat weten we niet. Hem kennend zal
hij het in ieder geval intens hebben gedaan, de woorden opdrinkend en uitzingend. En op een of
andere manier besef-fend wat er stond te gebeuren –de instelling van het Avondmaal pal hier-voor
getuigt ervan: zijn leven zal hij geven; vanmiddag vieren we het-, de Psalm heeft hem bemoedigd.
Hij, de arme, de berooide, dat wil zeg-gen: de mens die het van de HERE God verwacht-, hij
vertrouwde erop dat dwars door alles heen God hem zou verheffen. Hoe moeilijk ook, uit-eindelijk
zou het goed komen, zou het goed zijn. Hij trok zich op aan het centrum van het lied geloof ik: Wie