Hoogovens schaaktoernooi 2013 - Koninklijk Erkende Venlose ...

Hoogovens schaaktoernooi 2013
Impressies, herinneringen, beschouwingen
Door: Nico van der Hoogt
Het nieuwe jaar heeft amper - al blèrend -
zijn eerste wankele stapjes gezet wanneer
vanaf de boorden van de Noordzee een luide
lokroep weerklinkt: “Kom schaken mensen,
het is zover!” De èchte liefhebber kan
dit sirenengezang (zie volg. afb.) onmogelijk
weerstaan en spoedt zich dan spoorslags
naar het Saint Tropez van het noorden;
ik bedoel de mondaine badplaats Wijk
aan Zee. Waar in plaats van een stralend
zonnetje en palmenpracht de stoere staalsmelterijen
ter plaatse hun rookpluimen
uitbraken onder een zwerk van mist en
vochtige koude. Want hier verzamelt zich
al sinds jaar en dag uit alle denkbare windstreken
een kakelbonte stoet van Caïssaaanbidders
om te spelen in het belangrijkste
toernooi dat de schaakwereld kent: de
Hoogovens, zoals de èchte adepten het liefkozend
heten. En niks geen Corus of Ta Ta.
Flauwekul. Hoogovens, punt.
Sinds jaar en dag levert onze Erkend Koninklijke
hieraan met een horde liefhebbers
een bijdrage van belang; in hoogtijdagen
werden er soms wel 20 hunner gespot! Ikzelf
trad daarbij alweer dertig jaar geleden
voor het eerst aan. Meegelokt door de opwindende
verhalen van oud leden Ronald
Traa en Ger Cuijpers die mijn toernooitalent
reeds onderkenden. Daarna was het
hek al snel van de dam en breidde de Venlosche
delegatie zich zienderogen uit waarbij
behalve de 4 kampen ook de 10 kampen
werden gespeeld. Illustere namen in dit
verband o.a. zijn verder: erelid IGM Paul
van der Sterren, Hans Schmidt, Jos Rievers,
Jean Paul Joosten, Ron Vink, Ger van
Leipzig, Theo van Spijk, Bas van der Grinten,
Henk Jager, Willi Schmitz, Maarten
Strijbos, Sjraar Munten, Dick Kappert,
Rien Waltmans, Thijmen, Geert, Peter
Schoeber, Stephan Thijssen, de gebroeders
Nabuurs, Frans Mertens, Dirk Bergmans,
Piet Thijssen, Peter T'mans, Henk van
Gool, Boeb & Johan Jacobs, Hans Hoedemaeckers,
oud-leden Ron Puyn 1 , Lucien
van de Lisdonk en dan ben ik er ongetwijfeld
nog een aantal vergeten. Nieuwkomers
dit jaar waren Peter Smith en Jacqueline!
Sirenengezang
Auteur-schaker Ron Puyn
De Sirenen waren wezens, half vogel, half vrouw, die
met hun gezang de voorbijvarenden naar het strand van
hun eiland lokten, alwaar zij op de klippen schipbreuk
leden. Odysseus ontsnapte, volgens het verhaal
van Homerus, aan hun gezang door de oren van zijn
bemanning te vullen met was en zichzelf vast te laten
1 Auteur van fascinerende thrillers onder het pseudoniem
Jack Lance. Lezen die boeken, mensen!

inden aan de mast van het schip. Slim baasje! Maar
schaken kon hij niet…
De heenreis.
Al sedert jaren mag ik mij hier in het gezelschap
koesteren van intellectuele zwaargewichten
als Jean Paul J., Piet T. en Bertram
L. En als vanzelf wordt dan de diepere discussie
niet geschuwd en wordt er nationale
en mondiale problematiek op de korrel genomen.
Zo werden dit jaar de grissende,
grabbelende, bonusgeile graaiers in het
bankwezen, bij de woningcorporaties, de
zorgmaatschappijen en de onderwijsmolochen
genadeloos gefileerd en aan de kaak
gesteld. Want wat nou: “Uniek talent”,
“We zijn het waard”, “Ik werk zo hard”
of: “Marktconforme beloning mensen!”
Ons gezelschap liet van deze loze bakerpraatjes
geen spaan heel en ontmaskerde
terecht deze charlatans als megalomane
windvanen…
Zeker vergeleken bij onze eigen voortreffelijkheid.
Hopelijk lezen deze onverlaten dit artikel
en beteren hun leven.
Ook andere brandende kwesties als de belabberde
staat van het nationale onderwijs,
de afkalvering van met name het taalonderricht,
klimaatkwesties en de treurig
stemmende afbrokkelende pensioenen
kwamen voorbij. 2 (Afstempelen mensen!,
nieuwe belastingtabellen, geen indexatie,
ach de senior is weer dik de sigaar…)
Daarbij wordt het kleine leed niet vergeten,
zoals de sluipende hoefrot bij het
Przewalskipaard, het beroerde speelmateriaalopruimdisciplinegebrek
bij de Kon.Erk.
Venlosche Schaakvereniging, het slechte
weer in het algemeen en het toenemende
ontbreken van asbakken in de horeca.
Wat dit allemaal met schaken van doen
heeft?
Niets. Maar toch.
En zo geraken wij in 1 oogwenk op de
plaats van bestemming.
2 Zo, haalt u nu zèlf maar eens even 1 dikke fout uit deze
zin!
Przewalskipaard met eksteroog (beneden)
“Best rot met lopen hoor, mensen!’
Aankomst en inchecken.
Ter plaatse wordt als eerste het hotel opgezocht
en de inschrijving geregeld. Van
groot belang daaromtrent is de kleurverhouding:
2x wit of zwart? In welke groep
speel ik en wie van de vele ouwe bekenden
lopen er rond? De prijs van een Belgisch
biertje? Nadat deze lebenswichtige informatie
is ingewonnen, wordt de lokale horeca
culinair geïnspecteerd en de innerlijke
mens gesterkt voor het komende karwei die
avond: 18.30 uur, de eerste ronde…
Ronde 1, de speelzaal in.
We betreden dan een soort van sporthal,
volgestouwd met lange tafels en stoelen. 3
Daarin de specifiek dampende microkosmos
van een licht nerveus schakersvolk,
zowel deelnemers als Kiebitzen, vol van
verwachtingsvolle spanning van wie zij zo
dadelijk het leven zuur gaan maken…
Ja, schakers, denksporters met 1 Januskop!
En om de schaaksfeer verder te verhogen,
blijkt de organisatie een gedeelte voor wat
grootmeestergroepen te hebben gereserveerd.
Teneinde het molestrisico zo klein
mogelijk te houden, is er tussen de deelnemers
en de IGM’s een hekwerk geplaatst.
Zo wil men voorkomen dat die laatsten
overlast in de amateurgroepen veroorzaken
door bijv. door de zaal te lopen en onge-
3 Natuurlijk zijn niet die stoelen lang hoor!

vraagd aanwijzingen te geven of al meesmuilend
stellingen te becommentariëren.
De Romeinse God Janus. De term januskop wordt wel
gebruikt om te benadrukken dat een schaker diverse -
vaak tegengestelde - eigenschappen of karakteristieken
kan hebben.
Harry Potters Quirinus Krinkel is een moderne variant.
Maar goed, dat kunnen we natuurlijk niet
toestaan.
Minpuntje is nu wel dat het gros der schakers
door de zitkrapte de grootste moeite
zal hebben om 1 hapje of drankje te halen;
nadat men zich naar het looppad heeft “geschraveld”,
4 moet je eerst maar ‘ns heelhuids
de bar zien te bereiken. Om daarna de
hachelijke reis met bijv. (hete!) koffie terug
te ondernemen.
Toernooischaak: soms linke (erwten)soep!
Maar dan eindelijk: schaken.
Een kijkje in de speelzaal. Rechts Nico.
Bier, biljart & bitterballen
Het protocol na de eerste ronde gebiedt -
ongeacht de uitslag - een bezoek aan de
Wijk aan Zeesche ‘natte horeca’, meer in
4 Schravele (schravelde, geschraveld)→[Venloos dialect],
(zich) moeizaam voortbewegen
het bijzonder aan het rustieke etablissement
‘De Zon’. De winnaars worden daar toegedronken
en gezongen, de verliezers getroost
en geblutste ego’s uitgedeukt. Excuses,
het verliessmoezenboek, de zelfverwijten,
de frustraties, ronkend overwinningsgebral,
het mag allemaal voorbijkomen. En
er wordt 1 eerste verkenning van eenieders
partij afgewerkt. Soms hilarisch, hysterisch
of historisch. Want immers zonder het wakend
oog van de hedendaagse vermaledijde
schaakelektronica… Dat gevreesde moment
zal later plaatsgrijpen. En koddig en
komisch daarbij de standaard analyse rituelen:
te veel handjes op het bord met geagiteerd
geroep. Vallende stukken. Een exempel
van zo’n wijsheid in de nahand:
Schaker 1 (rode blos en opgewonden):
“Speul toch e6 man! Dan kinse dalik de
luiper sloan & hebse geliëk a1 onder contrôle!
Zoogse det neet?” Een antwoord
stante pede. Schaker 2 (koeltjes) : “Zeker,
jông, e6 kin. Maar dan is ut waal mat in
twië: peerd f2 schaak en mat mit de dame…”
Waarna de eerste spreker met het schaamrood
op de kaken afdruipt om een rondje
bier als boete te bestellen. Lachen!
Weer anderen houden zich onledig op het
groene laken. Vooral Piet en Nico blinken
hier uit in het biljarten over drie banden.
En vroeger waren er ook darters in onze
gelederen, maar die blijven al een aantal
jaren thuis. Jammer!
Enfin. Na nog het nodige aan Bacchus te
hebben geofferd, worden de armen van zijn
collega Morpheus opgezocht, immers morgen
ronde 2. En fris graag!
Morpheus, de Griekse God
van de Droom met Iris.
Slaapverwekkend…

Dag 2
Na 1 stevig ontbijt verzamelt het gros der
schakers zich in een belendend zaaltje alwaar,
weer volgens protocol, de door sommigen
gevreesde kritische computerpartijanalyse
gaat plaatsvinden. De minder geharden
onder ons onttrekken zich aan dit
ritueel door een strandwandeling te gaan
ondernemen. De rest neemt verplicht deel
aan de zgn. “biechtstoelprocedure”. Zo
althans werd dit jaren geleden treffend gemunt
door Frans Mertens. Wij bekennen
dan aan Hogepriester Piet (want die heeft
zijn computer meegenomen) al onze zetten.
En ja, dan komt vaak een & ander aan het
daglicht dat niet verdragen kan worden…
En dat leidt meermaals tot diepe teleurstellingen;
blijkt de zo bejubelde zege alsnog
zo lek als een mandje… Of lag de zege
voor het grijpen, maar niet gezien.
Een ultieme loutering voor de geest en 1
stap naar een beter mens zijn. Een staaltje
uit eigen biechtstoel volgt aan het eind van
dit relaas.
Goed, de zonden worden naar goed katholiek
gebruik bekend, wordt er berouw betoond,
boete gedaan en absolutie verstrekt:
“Ga heen in vrede en blunder niet meer!”
Helaas vaak aan dovemansoren gericht.
Dan volgt de tweede ronde om 13.30 uur.
Na afloop daarvan herhaalt zich het stramien
van de vrijdag:
- droge horeca
- natte horeca met divers vertier
- nachtrust
Ach, het leven van een schaker kan zo simpel
zijn.
Biechtstoel,
wie kent hem nog?
“En toen speelde ik heel vals paard f5 en lachte ik gemeen,
pater en toen ging hij schelden en smeet alle stukken
om. Toen heb ik ‘m met het bord op zijn kop geslagen..”
De slotdag
En zo breekt al weer de zondag aan en een
laatste kans de score op te kalefateren.
Het zaterdagscenario wordt weer trouw
gevolgd – ontbijt, biechtstoel – en dan rukt
men voor de slotronde uit richting “De Moriaan”,
de speelzaal. Wie vlot klaar is,
werpt nog een blik in de analysetent alwaar
hooggeleerde commentatoren zo’n beetje
onze biechtstoel trachten te imiteren.
Het lijkt er nog niet op…
Als dan de gelukkigen hun prijs in €’s hebben
afgehaald, wordt weldra de thuisreis
aanvaard.
Een laatste nostalgische blik achterom en
dan richting het roepende en smachtende
thuisfront.
Hier zullen de volbloed schakers onder u
zich waarschijnlijk wanhopig afvragen:
“En, wordt er potjandorie nog geschaakt, of
hoe zit dat?”
Ja hoor. Als kers op de (ingezakte) taart
volgt er nog een tweetal opmerkelijke stellingen
van Dirk (Bergmans) en…Nico.
Eerst Dirk. Groep 4 D.
Wit: Dirk Bergmans (1903)
Zwart: Joost op ’t Hoog (1850)
We benaderen de materie na 44…Kf5-e4
Dreigt Kxd4.

Leeuw Dirk kan hier zijn antagonist vrij
simpel (?) de strot afbijten. Dat deed hij
niet. Winnend is nu: 45.f5! dit boertje moet
worden gelaten … Kxf5 46.Kf3 Kg5
47.Ke3 Kf5 48.f4 Kf6 zie diagram
En hoe nu verder? Het thema is uiteraard:
oppositie. Dus: 49.Ke2! (ook Kf2 is OK)
…Ke6 50.Kf2 Kf6 51.Kg3 Kf5 52.Kf3 wit
heeft nu de oppositie en stoomt daarna
moeiteloos door. Ook andere varianten
vermogen wit niet te stoppen. Naspelen,
mensen! Een belangrijk leermoment!
Alleen…, Dirk zag dat allemaal niet en
speelde: 45.Pf3 en na het weinig verrassende
zwarte 45…Pd7 wist D. niet verder.
Jammer!
Hij was wellicht aangestoken door het virulente
remisevirus in zijn groep; alle potten
eindigden gelijk! 5
Dirk (links) in zijn
functie als voorzitter
van de B.S.V.
5 Hiertegen zou de toernooileiding keihard moeten optreden.
Bijv. overspelen onder toezicht van Badr Hari.
En dan is er nog het gevalletje Nico. Nadat
ik in de eerste ronde een prachtige stelling
om zeep had geholpen, dreigde ik via een
eendere route wéér het punt te verspelen.
“Over mijn dooie lijk”, dacht ik. En dat had
zomaar gekund.
Wit: Nico van der Hoogt (1860)
Zwart: Gerco Stapel (1850)
In 2 zetten wist ik – in tamelijke tijdnood –
een gelijke stelling naar de gallemiezen te
schuiven. Na 39.Tg3-f3 zit de mot in de
witte positie… diagram, jongens!
U ziet het zelf: de witte toren is gedegradeerd
tot machteloos blokkadestuk en zwart
gaat wits ‘losse pionnen’ 6 als een pacman
van het bord happen. Exit Nico. Maar mijn
sympathieke tegenspeler biedt me met zijn
volgende zet nog een laatste kans op lijfsbehoud…
Want speelt: 39…Dxd4 (?) en dàt is te
vroeg gesnackt! De beklagenswaardige
witspeler kan zich nu namelijk op Houdiniaanse
wijze uit de ‘Schlamassel’ wurmen.
(Een vaste rubriek in mijn Leib und Magenblatt
“Schach Magazin” is getiteld:
‘Raus aus dem Schlamassel!’ Daarin worden
schijnbaar hopeloze stellingen behan-
6 ‘losse pion(nen)’→ zo wordt dit kleine voetvolk door
Dick Kappert genoemd.

deld die door een wonderbarer zet alsnog
gered kunnen worden) 7
Hier met: 40.Da6!!
Fantastisch! Valt de toren aan want uiteraard
is de dame taboe wegens e8T(!) mat,
de a-lijn is afgesneden en er dreigt Dxa8.
Zwart moet in eeuwig schaak vluchten…
Klein minpuntje, N. zag dat niet en speelde:
40.h4 , ruimte voor de koning. Gerco pacmande
verder met 40…Dxb4 waarmee de
tijdcontrole was gehaald. En toen kwam ik
wel met 41.Da6!!
7 “Raus u.s.w.”→ Weg uit de ellende!
Nu is het echter te laat. Na 41…Te8
42.De6 Dxe7 is het over en sluiten. Kennelijk
nog beduusd van het overdonderende
Da6!! speelde Gerco: 42…e2 43.Dxe2 en
kwam ik met de schrik vrij…
Die avond liet ik trots mijn ‘vondst’ zien
aan ieder die het maar horen wilde.
De ontnuchtering volgde ’s anderendaags
in de biechtstoel.
Maar, zoals men aan de Noord-Hollandse
kust pleegt te zeggen: “Beter een meeuw op
het strand, dan een bokking in zee!”
En zo is het maar net.
Tot slot wat sfeerbeelden van speler/fotograaf: Bas
van der Grinten. ©
Tijdens de biechtstoel: “Waarom Pferd b3 in Gottesnamen
Bertram?” J.P.J. kijkt benauwd toe…
Boeb in opperbeste stemming en apaiseert zo alvast zijn
opponenten…
Tot zover, mensen! W.G. Nico
(Positieve) reacties naar: nvanderhoogt@hotmail.com