5 - AVS

uiten de winkel ingedrukt. Dat was een verschrikkelijke toestand,
gillend winkelpersoneel, geschreeuw van het paard (en
soms twee), dan stond het hele span half in de winkel. Soms
waren ze door de glasscherven zo zwaar gewond dat een
agent van de bereden politie er met een genadeschot een eind
aan maakte. Dan kwam er een speciaal voor dat doel
gemaakte kar, met een draverspan, van de ARM
(Amsterdamse Rijtuig Maatschappij) om de slachtoffers af te
halen en naar het abattoir te vervoeren. Afgedekt met zeildoek
en een bloedspoor achterlatend, vertrok het slachtoffer.
Het is geen leuk verhaal wat ik hier voorschilder, maar het
gebeurde wel een keer of vier, vijf per jaar. Hoe dat voor de
onfortuinlijke koetsier afliep, laat zich raden, ook dergelijke
taferelen heb ik op zeer jonge leeftijd aangezien, zoals nu de
jeugd de ongelukken thuis op de buis bezorgd krijgt.
Gelukkig kwamen deze ongelukken niet al te veel voor en
was het meestal de schuld van de koetsier, die in plaats van
om te rijden, toch de beruchte brug nam. “Want met mijn
paarden rij ik door het oog van een stopnaald”, heette het
dan. Degenen die het vak het echt goed in de vingers hadden,
kregen de erenaam “porseleinrijder”. Wat helaas wel
praktisch elke dag voor kwam, was dat er paarden te water
raakten. Het was vaak de afdaling die het veroorzaakte. De
paarden kregen de hele vracht via de zogenaamde broekriem
op hun achterhand, links en rechts water en dan hoefde er
echt niet veel te gebeuren of het paard belandde in de gracht.
Er was dan natuurlijk altijd wel een held in de buurt, die
met een mes tussen de tanden te water sprong, en het paard
lossneed. Het toegestroomde veelkoppige publiek prees hem
in alle Jordaanse toonaarden, terwijl zijn echtgenote hem
meestal stond uit te schelden omdat ie voor die knol, die niet
eens voor hem was, zijn goeie goed bedorven had. In het
water dus een drama, en op de wal een opera. Echt, dat was
wel mooi hoor.
Telefoon was er toen alleen nog maar op het kantoor van de
reeds door mij beschreven bedrijven en al ras kwam de takelwagen
van de heer Sinck, (hij deed zijn naam eer aan) en
werd het paard op de wal gebracht. In de tussentijd hield
onze held van het paard (en van zichzelf) boven water. Nu
weer aangemoedigd door zijn echtgenote en kinderen, die
Marnixstraat, bij de Rozengracht. Op de foto Bram Sinck.
Hij haalde met 'Sincks toestel' slechts paarden uit de gracht.
Bram Sinck staat op de voorgrond. Later ging het toestel over
naar de brandweer.
Datering: ca 1900
avs magazine
Deze mooie schimmel ging in de Lelygracht te water.
toch wel heel trots op hem waren. Gelukkig liepen deze incidenten
meestal goed af, en als het paard na het ongeval
direct naar de smid (paardendokter) werd gebracht, voerde
die de controle uit en werden de schaafwonden met een door
hemzelf gemaakte zalf behandeld.
Op de foto’s is goed te zien hoe het toen toeging. Op de foto
van de Lauriergracht kunt u zien hoe het rijtuig op zijn kant
op de met brandstoffen geladen dekschuit ligt. Het ongeluk
gebeurde vlak om de hoek waar ik woonde. Zodoende weet
ik nog enige bijzonderheden, het was namelijk een zogenaamd
Apie, deze naam staat voor een huurrijtuig, wat nu
dus de taxi’s zijn. De passagier was een in de buurt bekende
zakenman, die altijd op maandag de bloemetjes buitenzette
“de maandag blauw verven” heette dat. Vanaf het
Rembrandsplein was hij str … bezopen op weg naar huis,
toen vlak bij zijn woning het paard op hol sloeg met het op
de foto zichtbare gevolg. Met een flinke buil op zijn hoofd
en bijna nuchter, werd uit de koets geholpen en in optocht
naar zijn woning begeleid, waar hij door vrouw en kinderen
in ontvangst werd genomen.
Eén bijzonderheid wil ik u ook nog vertellen: daar waar het
ongeval plaatsvond woonde destijds de bekende, zeg maar
beroemde kunstschilder ‘Breitner’. Een gedenksteen in de gevel
herinnert nog daaraan. Echt waar, in de Jordaan kon alles.
27