Musis mei 2011 nr. 5 - Gemeente Schiedam
Musis mei 2011 nr. 5 - Gemeente Schiedam
Musis mei 2011 nr. 5 - Gemeente Schiedam
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
plein air' schilderden en daarmee de voorlopers waren van<br />
de impressionisten. Hij had ook invloed op de Haagse school.<br />
Hoewel hij meer in Frankrijk werkte en woonde dan in<br />
Nederland, verbleef hij regelmatig in Rotterdam en schilderde<br />
hij Maassluis, Vlaardingen en vooral Overschie, zoals in 1872<br />
zijn Schaatsers bij een molen in de omgeving van Overschie. De<br />
schilderijen met molens die hij langs de Schie maakte, zouden<br />
bij <strong>Schiedam</strong> gemaakt kunnen zijn, maar heten veelal Molen(s)<br />
langs de Schie. Jongkind wist de weg naar zijn vaderland te<br />
vinden en heeft typisch Hollandse thema's geschilderd om aan<br />
de vraag van het Parijse publiek te kunnen voldoen.<br />
Monet schilderde in Nederland tussen 1871 en 1886 molens en<br />
bollenvelden. Hij woonde in 1871 vier maanden in Zaandam<br />
en schreef aan zijn vriend en collega-schilder Camille Pisarro<br />
dat hij verrukt was van de honderden molens in de Zaanstreek<br />
en dat er genoeg te schilderen was voor een heel leven. Zijn<br />
schilderij van de molen Hoop doet leven aan de Almondeweg<br />
bij Rijnsburg langs het Oegstgeesterkanaal is niet alleen een<br />
prachtig voorbeeld van de fascinatie van de impressionist<br />
voor molens en bloembollenvelden, het is inmiddels ook<br />
een historisch document, omdat die molen ten behoeve<br />
van de aanleg van een bedrijventerrein in 1999 is verplaatst<br />
naar Voorhout aan de weg naar Noordwijk. Jan Wolkers<br />
heeft in NRC Handelsblad van 30 juni 2000 woedend over dit<br />
Ondanks zijn frequente<br />
aanwezigheid op 17 de en 18 de<br />
eeuwse schilderijen, heeft<br />
de molen het nooit tot een<br />
zelfstandig ge<strong>nr</strong>e gebracht dat<br />
'molenstuk' heet, zoals dat met<br />
het kerkinterieur, de marine,<br />
het veestuk, het landschap of<br />
het binnenhuis wel gebeurd<br />
is. Schilderijen met molens<br />
worden tot de landschappen<br />
gerekend. Ook op topografische<br />
schilderijen, tekeningen en<br />
prenten komen veel molens<br />
voor. Op stadsprofielen en<br />
stadsgezichten neemt de molen<br />
een vanzelfsprekende plaats in,<br />
omdat molens nu eenmaal vaak<br />
op de stadswallen stonden.<br />
13 musis<br />
Claude Monet, Molens in het Westzijderveld bij Zaandam (1871). Schilderij.<br />
Van Gogh Museum, Amsterdam<br />
Claude Monet, De Zaan bij Zaandam (ca. 1872). Schilderij.<br />
The Glynn Vivian Art Museum, Swansea Museum Service<br />
schilderij geschreven dat hij er met een reproductie heen ging<br />
om een foto te maken en toen ontdekte dat de molen was<br />
verdwenen en het landschap was vernield en veranderd in een<br />
bedrijventerrein. Van de ruim veertig schilderijen die Monet in<br />
Nederland heeft gemaakt, hadden er tien een of meer molens<br />
als onderwerp, terwijl op tien andere molens het landschap<br />
stoffeerden. Slechts twee ervan bevinden zich in Nederlandse<br />
collecties.<br />
nooit geschilderd schiedam<br />
Van de ruim duizend buitenlandse kunstenaars die in de<br />
19 de eeuw door Nederland reisden, besteedde slechts een<br />
handjevol aandacht aan de <strong>Schiedam</strong>se industriemolens.<br />
Dat leverde bescheiden kunstwerken op, waarvan zich geen<br />
voorbeelden in Nederlandse collecties bevinden. Sommige<br />
zijn bekend gebleven als boekillustratie, of bevinden zich<br />
in een buitenlandse collectie. He<strong>nr</strong>y Havards illustrator<br />
Maxime Lalanne maakte het vignet met de <strong>Schiedam</strong>se<br />
molenkrans in La Hollande à Vol d'Oiseau, en de Amerikaanse<br />
aquarellist, grafisch kunstenaar en Whistlerbiograaf Joseph<br />
Pennell maakte twee litho's die in Nederland alleen bekend<br />
zijn dankzij de geïllustreerde catalogus van zijn volledige<br />
oeuvre. Pennell was tijdens zijn verblijf in Londen (1884-<br />
1917) onder de indruk gekomen van de mogelijkheden van<br />
de lithografie, en experimenteerde daarmee intensief in<br />
het laatste decennium van de eeuw. In 1897 kwam hij naar<br />
Nederland voor een fietsvakantie! De artistieke opbrengst<br />
was de kleine maar fijne Holland-Series. Twee van de<br />
acht litho's waren gezichten op <strong>Schiedam</strong>, omgeven door<br />
zijn molenkrans. Lalanne en Pennell waren niet de enige<br />
buitenlandse kunstenaars die in de 19 de eeuw naar <strong>Schiedam</strong><br />
keken, maar wel de enige van wier <strong>Schiedam</strong>se inspiratie we<br />
nog kennis kunnen nemen. De victoriaanse landschapschilder<br />
A.J.Meadows schilderde in 1881 een Gezicht op <strong>Schiedam</strong>,