Jong zijn in Rotterdam: de identitijd van je leven - Vakmanstad

Filmfestival garant voor staan. In die enorme sprong is echter uit het oog verloren waar
Rotterdam altijd goed in was: vakmanschap. De schoolsoorten waren daar op afgestemd,
maar door onderwijshervormingen en de schaalvergroting, is dit emancipatieproject enigszins
uit beeld verdwenen.
Voor jongeren is voortgezet onderwijs of een beroepsopleiding de eerste sprong naar een
nieuwe levensfase waarin zich andere identificaties aandienen. De school is de plek waar zij
de meeste tijd van hun leven doorbrengen. Het is de plek waar de zoektocht naar identiteit zijn
eerste serieuze vormen aanneemt. Want door de grootschaligheid van ROC’s en
scholengemeenschappen, de ‘plattere’ verhoudingen in de klas en het toenemende
zelfstandige werken - competentiegerichte leren en het studiehuis - identificeren jongeren zich
nog steeds met hun docenten.
“Mijn held is mijn leraar wiskunde. Bij hem is het altijd stil in de klas. Wij zijn bang
voor hem. Maar hij maakt ook grapjes”(Ibrahim Murat)
Biedt het voortgezet onderwijs nog ruimte om de keuze voor een beroepsmatige toekomst wat
uit te stellen, eenmaal ingevoegd in een beroepsopleiding ligt deze min of meer vast. Toch zie
je regelmatig hoe door de opgedane contacten, ervaringen en inzichten de keuzes gaan
schuiven.
“Ik zit nu in het derde jaar van het Grafisch Lyceum. Later wil ik advocaat worden.
Als advocaat kun je mensen beschermen en je kunt aan zelfverdediging doen”(Damia
Gonul)
Het stereotype beeld van het Rotterdamse onderwijs wordt overwegend bepaald door de
middelbare beroepsopleidingen. De ondergrens wordt gevormd door de VMBO problemen.
Maar dat is slechts een kant van de medaille. Vergeten wordt vaak dat Rotterdam ook een
universiteitsstad is. Op het HBO en de Erasmus Universiteit lopen bij elkaar een kleine
80.000 jongeren rond. Dat is 1/7 van de Rotterdamse bevolking.
“Ik ga nu in Leiden naar school, maar ik vind het een enorm saaie stad. …Rotterdam is
veel vrolijker. Mensen groeten terug als je ze gedag zegt. In andere steden kijken ze je
alleen maar raar aan als je ‘hallo’ zegt”(Dilara Evsen)
De jaarlijks toenemende percentages studenten met een allochtone achtergrond is een
onmiskenbare graadmeter voor integratie en emancipatie van nieuwkomers. Goedbedoelde
geuzennamen zoals ‘het zwartste gymnasium’ en ‘de zwartste universiteit’ doen afbreuk aan
deze duurzame ontwikkeling. Deze toenemende intellectuele en sociale mobiliteit vertaalt
zich nog niet terug naar de stad. Veel afgestudeerde jongeren verlaten Rotterdam omdat de
kansen die er liggen niet worden gezien of niet transparant worden aangeboden door
bedrijven. De inzet op jonge creatieve ondernemers werkt niet altijd handig uit.
“Of ik in Rotterdam blijf wonen? Als m’n bedrijf goed gaat lopen, kan het ook in Het
Gooi zijn. Maar Hillegersberg is ook prima hoor”(Luciano Winter)
De identificatie van deze hoogopgeleide jongeren met Rotterdam zou beduidend groter zijn
als zij zich na hun studie in de stad zouden kunnen vestigen. Wooncarrières waarin starters
kunnen doorgroeien en hun kinderen in de wijken naar school kunnen gaan, zijn daarvoor
onmisbaar.