Jong zijn in Rotterdam: de identitijd van je leven - Vakmanstad

mezelf niet. Ik werd depressief en at bijna niet meer”(Massah Rustom).
In de zone tussen baby en baan, tussen afhankelijkheid van ouders en een zelfstandig
arbeidzame (gezins)leven willen jongeren zich niet alleen van hun ouders maar ook van elkaar
onderscheiden. Dat is een paradoxaal proces: je probeert jezelf te zijn door je met anderen te
identificeren. Je identiteit ontdekken betekent ook leren omgaan met uitsluiting: iedere groep
bakent evenals zijn territorium zijn identiteit af door grenzen te stellen. Sommigen worden
toegelaten, anderen wordt de toegang geweigerd.
“Je misdragen is niet iets dat exclusief bij een huidskleur of een geloof hoort, maar
heeft vooral met groepsgevoel te maken. Als je je sterk voelt in een groep, is dàt je
norm”(Guiseppe Matace)
De zoektocht van jongeren naar hun Rotterdamse identiteit valt niet samen met de politieke
vraag naar de Nederlandse identiteit. Identiteit is voor jongeren geen politiek vraagstuk.
Politieke identiteit gaat over een geschiedeniscanon, over hoe je je in de openbare ruimte
gedraagt, welke taal je spreekt en aan welke wet je gehoorzaamt. De politiek kijkt vanuit de
toekomst terug naar het verleden en vraagt zich af wat ‘onze’ identiteit’ is. Jongeren zijn hier
(nog) niet mee bezig. Het identiteitsvraagstuk is voor hen een levensexperiment: uitproberen,
kijken wat je kunt, erbij horen en erkend worden.
“Daar zat ik tussen mijn nog niet uitgepakte dozen. Wat miste ik Rotterdam de eerste
tijd. Zelfs Albert Heijn miste ik. Toen merkte ik hoe Rotterdam bij wijze van spreken
in je systeem zit. Ik heb dat altijd gehad: als ik ergens was, wilde ik meteen terug nar
Rotterdam”(Ainysha Landlust)
Jongeren zijn op weg naar hun toekomst, maar leven vooral in het heden. Ze staan middenin
hun tijd. In het experimenteren met identiteiten hebben ze de tijd van hun leven.
Identiteit: een grote spraakverwarring
“Van de zomer ga ik weer op vakantie naar de Antillen. De dagen voor de reis kan ik
haast niet slapen van opwinding. Maar aan het eind van de vakantie vind ik het wel
genoeg en zeg ik ‘Ik ga weer naar huis’. Dat huis is dan Rotterdam-Zuid.”(Naomi
Gromotica)
Rotterdam is een multiculturele stad. Maar al meer dan een decennium verkeert de
multiculturele samenleving in een diepe crisis. Wat misschien ooit, afgeschermd achter
grensovergangen, gevoed door nationale tradities, doorging voor Nederlandse cultuur, is door
de snelheid van de globalisering uit elkaar gevallen. Voor veel ouderen is dit een
beangstigend verschijnsel. Er verschijnen steeds meer nieuwe gezichten op straat. Inschatten
hoe een ander reageert als je wat tegen hem of haar zegt, wordt moeilijk. Angst duwt interesse
naar de zijlijn. Om alles toch werkbaar te houden wordt er op stereotypen teruggevallen.
“Prinses Maxima zei laatst: de Nederlandse identiteit bestaat niet. Ben ik met haar
eens. De Rotterdamse identiteit bestaat volgens mij ook niet echt. Een ding weet ik
zeker, we praten allemaal in clichés als we het over elkaar hebben”(Duygu Yildirim)
Media zoomen graag in op probleemjongeren. Populistische politici maken gretig gebruik van
deze negatieve aandacht om het politieke probleem van de identiteit aan te kaarten. Wat