Oktober '10 - Tanuki

じんじらん
人事欄 door: Tom Omes
Column: een Barbaar over China
Tom is derdejaars Japanoloog en kijkt met een kritische blik naar de werkelijkheid. In zijn col-
umn komen zijn leven en de harde realiteit bijeen, vaak in het kader van Japan en Nederland.
Tussen avondeten en koffietijd zit bij vele in-
woners van dit land vaak een moeizaam te over-
bruggen uurtje. Wat doen bijna één miljoen
Nederlanders dan? Die kijken naar De Wereld
Draait Door. Met deze keer de grootste boeken-
beurs ter wereld in China, die volgend jaar het
thema ‘Nederland’ kent.
Ter ere van dit heuglijk feit werd hier op
een boekenbeurs in de Amsterdamse Wester-
gasfabriek vast bij stilgestaan. Reden te meer
voor de ‘Jakhalzen’ - zogenaamd vlotte inter-
viewers met rode stropdassen die enorm de
vaart uit het verder oh-zo-snelle programma
halen – om daar journalistiek te bedrijven. Na
een Chinese gast onomwonden de grond in
gestampt te hebben om haar Nederlandse uit-
spraak werd de microfoon bij Adriaan van Dis
in het gezicht geduwd. Die wist daar wel raad
mee.
Wild gebarend en klanken uitstotend
imiteerde Van Dis in een ultieme poging tot lol-
ligheid het Mandarijn. Boer Bertus zou het er
met de menukaart van de plaatselijke afhaal-
chinees beter vanaf brengen. Lieve hemel, wat
bleek de titel van zijn boek Een Barbaar in Chi-
na (1987) ineens toepasselijk. Anderzijds maakt
deze wetenschap de situatie des te pijnlijker,
aangezien je van iemand die een literaire reis-
gids over China schrijft – of was dat plagiaat?
– mag verwachten dat deze iets zinnigs over dat
land te melden heeft. Helaas, niets daarvan.
Oost-Azië is voor veel mensen hier blijkbaar
een en hetzelfde. Natuurlijk, elke Chinees ver-
26 • Column: EEn barbaar ovEr China
went zijn vrouw eenmaal in de week met een
bak dampende foe yong hai. Uiteraard, Japan-
ners komen niet hoger dan het middel van de
gemiddelde Nederlander. Ga zo maar door.
Schrijnend is dat dergelijke stereotype-
ringen niet eens grappig bedoeld zijn. Laatst, bij
een bezoek aan de kapper – en nee, daar wor-
den inderdaad geen hoogdravende gesprekken
gevoerd – kreeg ik de vraag wat ik studeerde.
‘Japans? Ja ik ben zelf toch zó gek op Chinees,
heerlijk, Chinees!’
Ander voorbeeld dan. Elke zaterdagoch-
tend heel flauw ‘ni hao’ toegeroepen worden
door je werkgever is voor iemand die zich bezig-
houdt met Japan al een op zijn minst aparte
ervaring, maar na teruggekomen te zijn uit
Tokyo hoop je op meer dan ‘en, hoe waren de
Olympische Spelen van dichtbij?’ Lange stilte.
‘Die waren toch daar?’
Een garantie voor stomme vragen is het
in de trein openslaan van boeken met kanji
op de omslag. Of aan de binnenkant, want
Nederlanders kijken immers altijd schaamte-
loos mee bij diegene die naast hen zit. ‘Wat is
dat dan voor spijkerschrift?’, klinkt het dan,
bijna verontwaardigd. Dat, mevrouw, zijn nou
dwergenrunen. Nou goed? En nee meneer de
conducteur, dat is niet de menukaart van het
Chinese restaurant in mijn dorp.
Nog leuker is het echter wanneer die
rare tekens correct geïdentificeerd worden als
zijnde Oost-Aziatisch. ‘Japan, China, Korea,
dat is toch allemaal hetzelfde? Ze eten allemaal