Oktober '10 - Tanuki

In de geschiedenis
Er zijn veel parallellen te trekken tussen het begrip ‘pederastie’ uit de Griekse klassieke oudheid,
en de relaties onder samoerai tussen jongens en volwassen mannen. Deze relaties kwamen voor
in alle rangen van samoerai, werden beschouwd als normaal of zelfs nodig voor de overgang van
jongen tot volwassene, en waren zowel educatief als seksueel. Samoerai hadden er veel verschil-
lende namen voor, waaronder 美道 (びどう, ‘mooie weg’) of 若衆道 (わかしゅどう, ‘weg van
de jongeling’), vaak afgekort tot shudō. Het grootste verschil tussen de Griekse pederastie en de
Japanse shudō was dat waar bij de Grieken de oudere man het initiatief nam, in Japan men ver-
wachtte dat de jongen, na zich ervan te hebben verzekerd dat de man van zijn gading geschikt is,
de eerste stap zette.
Maar ook voor de opkomst van de samoerai was homoseksualiteit niet ongewoon: al in de
Genji Monogatari uit de elfde eeuw zijn er verwijzingen te vinden naar homoseksuele verhoudin-
gen en relaties tussen personages. Verschillende bronnen uit latere eeuwen benoemen de mon-
nik Kūkai uit de achtste eeuw, ook bekend als Kōbō-Daishi, de oervader van homoseksualiteit in
Japan. Kūkai is in de eerste instantie bekend als kalligraaf, geleerde, dichter en oprichter van de
Boeddhistische Shingon school, heeft verschillende belangrijke religieuze teksten geschreven, en
wordt beschouwd als uitvinder van de kana. De bronnen die hem aan homoseksualiteit binden
zijn minder betrouwbaar, en de vroegste stammen uit enkele eeuwen na zijn leven. Desondanks
zijn de verhalen en legendes volhardend, en werd de berg Koya, waar Kūkai de Shingon school
stichtte, in de literatuur in latere eeuwen een synoniem voor shudō.
Met het verval van de samoerai verdween ook de shudō, of beter gezegd: het nam een ande-
re vorm aan. In plaats van jonge samoerai waren de jongens vanaf de zeventiende eeuw vaak jonge
acteurs, en de oudere mannen hun fans en aanbidders. De rollen draaiden om en zij verleidden nu
de jongens, met vleierij en zo nodig zelfs geld. Ook mannenbordelen begonnen op te komen, en
男色 (なんしょく, ‘mannenliefde’), zoals het nu vaak genoemd werd, veranderde van een nor-
maal onderdeel in het leven van samoerai mannen in iets waarvoor betaald moest worden. Tegen
de negentiende eeuw vond nog een grote verandering plaats: waar daarvoor de acteurs zich altijd
hadden gekleed als jongemannen, kwam het in de negentiende eeuw steeds vaker voor dat ze zich
kleedden als vrouwen of meisjes. Rond het begin van de Meiji-periode, en onder andere onder
invloed van de Westerse moraal die de Amerikanen met zich meebrachten, verdween nanshoku
nog verder naar de achtergrond. Tegen de tijd dat de twintigste eeuw aanbrak, werd er amper nog
openlijk over gesproken.
maandEliJksE FEaturE: homosEksualitEit in Japan • 11