JG 19 nr 1 - Reynaertgenootschap

More documents

Recommendations

Info

46 voorstelling behoort weg. Het blok wordt vervolgens met een rol of tampon met inkt ingesmeerd. Zo kan men zoals met een stempel een niet gespiegelde afdruk maken op papier. Als we de afbeeldingen op de centsprent Geschiedenis van Reinaert den Vos vergelijken met het door Berghmans in facsimile uitgegeven volksboek Reynaert den Vos oft Der Dieren Oordeel door Hieronymus Verdussen (circa 1700), dan vinden we de twintig afbeeldingen van de centsprent allemaal terug. In wat volgt vergelijken we drie reeksen prenten: naast de kwalitatief zeer bescheiden prentjes op de centsprenten bestuderen we de originele prenten van Quellijn en Jegher (vaak met het monogram I.C.I.; bij Menke: houtsnedenreeks 1, grootte circa 5,7 x 7,9 cm; eveneens in de uitgaven van J. Mesens 1651, J. van Soest 1713 en 1755 en P. Brunel 1743) naast de prenten in Verdussens Reynaert van circa 1700 (eveneens in F.I. Vinck, J.N. Vinck, P.A. Kimpe, L. van Paemel en I.-C. van Paemel). De prenten bij Verdussen zijn nasnijdingen van de prenten van Quellijn en Jegher. De toeschouwer ziet op het eerste gezicht dezelfde afbeelding als op de prenten van Quellijn en Jegher. Als we de plaatjes echter nauwkeuriger bekijken, constateren we dat de nasnijder van de plaatjes in Verdussen niet alle details heeft overgenomen. We hebben tot nu de bronnen en de context van de plaatjes bekeken. In het laatste deel van onze studie vergelijken we een aantal afbeeldingen met als ijkpunten (in chronologische volgorde): 1. De plaatjes van Quellijn en Jegher naar de tekstuitgave van ‘T Vonnis der dieren door Walter Roossens. Deze plaatjes vertonen weinig of geen tekenen van slijtage, maar zijn door het slechte kopieerwerk met zo weinig contrast afgedrukt dat we ze hier niet kunnen reproduceren. De plaatjes uit het exemplaar van de norbertijnerabdij van Postel werden in elk geval van de originele blokken afgedrukt. In de collectie van Rik van Daele bevinden zich afdrukken van blokken die in vergelijking met het Postelse exemplaar duidelijke tekenen van sleet vertonen. Vooral de arceringen zijn vervaagd of zelfs verdwenen, waardoor we op die plaatsen zwarte vlakken krijgen. Het kader dat Quellijn als omtrek rond de prent heeft getekend, is soms onderbroken en enkele hoeken zijn soms zelfs volledig weggevallen. Toch beschouwen wij deze prenten als het dichtst bij Quellijn staand en benoemen wij hen hieronder als ‘Quellijn’. 2. De plaatjes van Quellijn en Jegher uit Reynaert den Vos oft Der Dieren Oordeel van Hieronymus Verdussen van rond 1700 (facsimile Berghmans). 3. De plaatjes op de centsprenten. Hiervoor gebruiken we de eentalig Nederlandse prenten uit het fonds Glenisson & Van Genechten uit de collectie Peter Everaers. Tiecelijn, 19, 2006
47 Meteen zullen we het verval kunnen vaststellen tussen de oudste plaatjes en de nasnijdingen op de volksprenten. Uiteraard moeten we ons beperken. Wij bespreken vijf taferelen. 1. Eerst vergelijken we de scène waar het binnensluipen van Tibaert bij de pastoor is uitgebeeld. Als we de drie prenten (Quellijn (afb. 7) / Verdussen (afb. 8) / centsprent, zie kleurblad) waarop dit tafereel is uitgebeeld naast elkaar bekijken, merken we dat de prent in Verdussen (afb. 8) een bijna trouwe nasnijding is van Quellijn en Jegher. Toch is er een opvallend verschil: links boven zijn de achtergrond en de lucht bij Verdussen leeg, daar waar we bij Quellijn (afb. 7) een uitgewerkte lucht zien met wolken. Voorts is ook het deurvlak minder uitgewerkt en hebben sommige vlakken iets minder arcering. De belangrijkste reden om de achtergrond wit te laten en afb. 7 afb. 8 Tiecelijn, 19, 2006
Page 1 and 2: De kroning van Reynaert Zeven! Reed
Page 3 and 4: 3 Daartussen worden een of meer eig
Page 5 and 6: 5 bonden. De egel bijvoorbeeld krij
Page 7 and 8: 7 uiterst zinvolle reeks zijn eenvo
Page 9 and 10: 9 Op de derde dag stoot de vader ee
Page 11 and 12: 11 Utenhove prijst. Meestal is hij
Page 13 and 14: 13 Fournival heeft zelf ook een ver
Page 15 and 16: 15 Daarmee zijn we door de Middelne
Page 17 and 18: 17 Bestiary Tradition, in: B. van d
Page 19 and 20: 19 ke hoven van Daun-Oberstein of M
Page 21 and 22: Zu e der zijt und stat, das weiß m
Page 23 and 24: komt het woord ‘postele’ in het
Page 25 and 26: 25 Wie Van den vos Reynaerde kent,
Page 27 and 28: 27 bewaarde fragmenten van de Neder
Page 29 and 30: 29 18. Middelnederlandsch Woordenbo
Page 31 and 32: afb. 2 Het exemplaar uit de collect
Page 33 and 34: Wie kon in de achttiende en negenti
Page 35 and 36: afb. 3 breuze verwijzingen geschrap
Page 37 and 38: 37 De gewijzigde tekst luidt volgen
Page 39 and 40: 39 54 Antwerpen: Josephus Thys [181
Page 41 and 42: afb. 4 J.P. de Bruyn. Zijn bedrijvi
Page 43 and 44: afb. 5 Naast schilderijen en tekeni
Page 45: 45 vooral prentenverzamelaars die w
Page 49 and 50: 49 Jegher. Door die duidelijkere co
Page 51 and 52: afb. 13 afb. 14 4. De bron voor het
Page 53 and 54: 53 woedende hond heeft de vacht van
Page 55 and 56: Rik van Daele en Paul Wackers, Nog
Page 57 and 58: 57 priester is benoemd en hij biedt
Page 59 and 60: 59 bieden. Ysegrijn treft hem aan i
Page 61 and 62: 61 Die dag gingen verloren voor alt
Page 63 and 64: Al had ik honderd maten graan, ik z
Page 65 and 66: Toen begon de boer te zweren op God
Page 67 and 68: werd er een nieuwe ster gezien en d
Page 69 and 70: Daaruit moet ge wel onthouden mij s
Page 71 and 72: Aan alles wat ik hoorde en zag weet
Page 73 and 74: - En ik wil, zei Rein, dat mijn tun
Page 75 and 76: 75 dan de verraders van de kroon. A
Page 77 and 78: die de goeden in hun eer vrijwaart
Page 79 and 80: en ook de dikhuid Elephans. Eale, e
Page 81 and 82: Dan groette iedereen hem snel en ze
Page 83 and 84: Reynaert brengen zou naar hem. Hij
Page 85 and 86: dat hij aantrok dit habijt. Ja, sed
Page 87 and 88: kunnen de goeden van de stouten goe
Page 89 and 90: uit het koningschap gezet. Baron Re
Page 91 and 92: al deze schalen van goed eten vol,
Page 93 and 94: En hij van wie ik naar waarheid zov
Page 95 and 96: ’t Gebeurt dan ook dat men moet a
Page 97 and 98:
Dood, waarom voor heel ons leven he
Page 99 and 100:
■ Rik van Daele De kroning van Re
Page 101 and 102:
101 zelfs verrassend parallel met V
Page 103 and 104:
103 pel was de beschermvrouw van on
Page 105 and 106:
Jaak van der Helst: theaterfreak en
Page 107 and 108:
gewestelijk coördinator van de Act
Page 109 and 110:
Tiecelijn, 19, 2006
Page 111 and 112:
Waarom de Orde van de Vos Reinaert?
Page 113 and 114:
Pakkend, vertederend, ontluisterend
Page 115 and 116:
Naschrift 115 De Reynaertmassaspele
Page 117 and 118:
■ Paul van Keymeulen Het meisje e
Page 119 and 120:
Steunabonnee 2006 119 Minstens 25 e
Page 121:
Jaargang 19 nummer 1 1 Rik van Dael
show all

JG 19 nr 1 - Reynaertgenootschap

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?