JG 19 nr 1 - Reynaertgenootschap
JG 19 nr 1 - Reynaertgenootschap JG 19 nr 1 - Reynaertgenootschap
opgenomen in zijn standaardwerk Bibliotheca Reinardiana. We presenteren het met enkele lichte bewerkingen (vertalingen) in een apart overzicht (de nummering volgt Menke): Noord-Nederlandse volksboeken (Hn): Reynaert de Vos, een seer ghenoechlijke [...] Historie ... 7 † Amsterdam: 1584? 8 Delft: Bruyn Harmansz Schinckel 1589 9 Delft: Bruyn Harmanssz Schinckel 1603 10 † : 1607? 11 Amsterdam: Barent Otsz. 1628 12 Amsterdam: Broer Jansz. [163]5? 13 Amsterdam: Ot. Barentsz. Smient 1642 14 Amsterdam: Jacob Theunisz. Loots-man 1663 15 Amsterdam: lan lacobsz Bouman 1668 16 Amsterdam: Wed. van Gysbert de Groot 1694 17 Amsterdam: Wed. van Gysbert de Groot 1697 18 †: 1710? 19 † : 1712? 20 Amsterdam: Isaak van der Putte 1736 21 Amsterdam: Joannes Kannewet 1752 22 Amsterdam: Joannes Kannewet 1753 23 Amsterdam: Erve de Weduwe Jacobus van Egmont 1773 24 Amsterdam: Erve vander Putte en Bastiaan Boekhout 1778 25 Amsterdam: Erve de Weduwe Jacobus van Egmont [ca. 1780]A 26 Amsterdam: Erve de Weduwe Jacobus van Egmont [ca. 1780]B 27 Amsterdam: S. en W. Koene 1795 28 Oud=Hollandt: bij de Kinderen van Izaak en Johannes Enschedé 1895 Zuid-Nederlandse volksboeken (Hz): Reynaert den Vos oft der Dieren Oordeel … 29 † Antwerpen: H. Verdussen? 1614? 30 † ? 1631? 31 Antwerpen: Jacob Mesens 1651 32.1/2 † Antwerpen?:? 1661/2? 33 † Antwerpen?:? 1672? 34 Antwerpen: Hieronimus Verdussen [1695-1713]A 35 Antwerpen: Hieronimus Verdussen [1695-1713]B 36 Antwerpen: Joannes van Soest 1713 37 Antwerpen: Weduwe van Hieronymus Verdussen [1713-1717]A 38 Antwerpen: Weduwe van Hieronymus Verdussen [1713-1717]B 39 Antwerpen: Joannes van Soest 1755 40 Antwerpen: Franciscus Ignatius Vinck [1768-1785]A 41 Antwerpen: Franciscus Ignatius Vinck [1768-1785]B 42 Antwerpen/Gent: Jan Gimbelet [1781-1789?] 43 Antwerpen: Joannes Norbertus Vinck [nach 1789]A 44 Antwerpen: Joannes Norbertus Vinck [nach 1789]B 45 Antwerpen: J.H. Heyliger [1792-1822]A 46 Antwerpen: J.H. Heyliger [1792-1822]B 47 Gent: Petrus Antonius Kimpe [1799-1815] 48 Antwerpen: Weduwe [van] J.N. Vinck/J. Schilders [Beginn 19. Jh] 49 Gent: L.[éandre] van Paemel [1817-1845]A 50 Gent: L.[éandre] van Paemel [1817-1845]B 51 † Gent: L.[éandre] van Paemel [1817-1845]C 52 Antwerpen: Josephus Thys [1818-1842]A 53 Antwerpen: Josephus Thys [1818-1842]B 38 Tiecelijn, 19, 2006
39 54 Antwerpen: Josephus Thys [1818-1842]C 55 Antwerpen: (Josephus Thys)/J.B. Vermueren [19. Jh. med.] 56 Gent: I.-C. van Paemel [1848-1876]A 57 Gent: I.-C. van Paemel [1848-1876]B 58 Antwerpen: H.J. Herleyn [ca. 1856] 59 Gent: Snoeck-Ducaju en zoon [ca. 1834-1886] A, B, C, D? [20. Jh.] Verklaring van de tekens: † = aan de hand van vermeldingen ontsloten, niet overgeleverde druk […] = niet in de gedrukte tekst te vinden informatie = veronderstelde tekst De Zuid-Nederlandse volksboeken zijn zoals de Noord-Nederlandse, ook sober uitgevoerd. De illustraties zijn echter grotendeels nieuw. Op twee plaatjes na (zoals de afbeelding van de spiegel met fabelvoorstellingen) is hier geen invloed van de Haarlemse meester te vinden en is een heel eigen traditie ontwikkeld. Wat de Haarlemmer meester voor de Noord-Nederlandse illustraties betekende, zal de Antwerpse meester Erasmus Quellijn voor de Zuid-Nederlandse betekenen. De Zuid-Nederlandse plaatjes zijn uit het midden van de zeventiende eeuw en dus een stuk jonger dan die van de Haarlemmer meester. Eventuele andere Zuid- Nederlandse drukjes (die van circa 1613-1614 en 1631) waren dus niet geïllustreerd of voorzien van een andere cyclus. Erasmus Quellijn en Jan Christoffel Jegher De zeventiende-eeuwse kunstschilder Erasmus Quellinus (of Quellijn de Jongere) en zijn tijdgenoot Jan Christoffel Jegher waren respectievelijk de ontwerper en de houtsnijder van een reeks houtsneden ontworpen voor ‘T Vonnis der dieren, over Reynaert den Vos, oft Spiegel der Archlistigcheyt, uitgegeven te Antwerpen door Jacob Mesens in 1651 (Menke nr. 31). Deze houtsneden stonden aan de bron van vele latere nasnijdingen in de Reynaertvolksboeken. Over dit werkje is weinig bekend. Momenteel berust een exemplaar van deze druk in de Zentralbibliothek in Zürich. Menke heeft ooit een facsimile-editie aangekondigd, maar voor zover wij konden achterhalen is deze nog niet verschenen. Walter Roossens heeft in 1981 een Leuvense licentiaatsverhandeling ingediend over ‘T Vonnis der dieren…: een studie en een tekstuitgave. De tekst is een diplomatische uitgave van een tweede origineel exemplaar dat zich toen in de norbertijnerabdij van Postel bevond, maar nu spoorloos is. Ook de prenten van Quellijn zijn in deze tekstuitgave opgenomen, maar gezien het gekopieerde karakter vanzelfsprekend pover van afdruk. Roossens schrijft over de illustraties: De tekst is fraai versierd met kwalitatief goede houtsneden. Eén houtsnede per capittel + één op de titelpagina; samen 26 dus. Daarvan worden er 5 doorheen de tekst herhaald. Zodoende houden we nog 21 verschillende houtsneden over (…). Het plaatje op de titelbladzijde (evenals dat in Capittel XXI) draagt de vermelding ‘E. Quellinius’. (…) Verschillende houtsneden dragen ook nog de vermelding ‘I.C.I.’. Hierin herkent [Leonard] Willems de graveerder J.C. Jegers. (sic) Tiecelijn, 19, 2006
- Page 1 and 2: De kroning van Reynaert Zeven! Reed
- Page 3 and 4: 3 Daartussen worden een of meer eig
- Page 5 and 6: 5 bonden. De egel bijvoorbeeld krij
- Page 7 and 8: 7 uiterst zinvolle reeks zijn eenvo
- Page 9 and 10: 9 Op de derde dag stoot de vader ee
- Page 11 and 12: 11 Utenhove prijst. Meestal is hij
- Page 13 and 14: 13 Fournival heeft zelf ook een ver
- Page 15 and 16: 15 Daarmee zijn we door de Middelne
- Page 17 and 18: 17 Bestiary Tradition, in: B. van d
- Page 19 and 20: 19 ke hoven van Daun-Oberstein of M
- Page 21 and 22: Zu e der zijt und stat, das weiß m
- Page 23 and 24: komt het woord ‘postele’ in het
- Page 25 and 26: 25 Wie Van den vos Reynaerde kent,
- Page 27 and 28: 27 bewaarde fragmenten van de Neder
- Page 29 and 30: 29 18. Middelnederlandsch Woordenbo
- Page 31 and 32: afb. 2 Het exemplaar uit de collect
- Page 33 and 34: Wie kon in de achttiende en negenti
- Page 35 and 36: afb. 3 breuze verwijzingen geschrap
- Page 37: 37 De gewijzigde tekst luidt volgen
- Page 41 and 42: afb. 4 J.P. de Bruyn. Zijn bedrijvi
- Page 43 and 44: afb. 5 Naast schilderijen en tekeni
- Page 45 and 46: 45 vooral prentenverzamelaars die w
- Page 47 and 48: 47 Meteen zullen we het verval kunn
- Page 49 and 50: 49 Jegher. Door die duidelijkere co
- Page 51 and 52: afb. 13 afb. 14 4. De bron voor het
- Page 53 and 54: 53 woedende hond heeft de vacht van
- Page 55 and 56: Rik van Daele en Paul Wackers, Nog
- Page 57 and 58: 57 priester is benoemd en hij biedt
- Page 59 and 60: 59 bieden. Ysegrijn treft hem aan i
- Page 61 and 62: 61 Die dag gingen verloren voor alt
- Page 63 and 64: Al had ik honderd maten graan, ik z
- Page 65 and 66: Toen begon de boer te zweren op God
- Page 67 and 68: werd er een nieuwe ster gezien en d
- Page 69 and 70: Daaruit moet ge wel onthouden mij s
- Page 71 and 72: Aan alles wat ik hoorde en zag weet
- Page 73 and 74: - En ik wil, zei Rein, dat mijn tun
- Page 75 and 76: 75 dan de verraders van de kroon. A
- Page 77 and 78: die de goeden in hun eer vrijwaart
- Page 79 and 80: en ook de dikhuid Elephans. Eale, e
- Page 81 and 82: Dan groette iedereen hem snel en ze
- Page 83 and 84: Reynaert brengen zou naar hem. Hij
- Page 85 and 86: dat hij aantrok dit habijt. Ja, sed
- Page 87 and 88: kunnen de goeden van de stouten goe
opgenomen in zijn standaardwerk Bibliotheca Reinardiana. We presenteren het met<br />
enkele lichte bewerkingen (vertalingen) in een apart overzicht (de nummering volgt<br />
Menke):<br />
Noord-Nederlandse volksboeken (Hn):<br />
Reynaert de Vos, een seer ghenoechlijke [...] Historie ...<br />
7 † Amsterdam: 1584?<br />
8 Delft: Bruyn Harmansz Schinckel 1589<br />
9 Delft: Bruyn Harmanssz Schinckel 1603<br />
10 † : 1607?<br />
11 Amsterdam: Barent Otsz. 1628<br />
12 Amsterdam: Broer Jansz. [163]5?<br />
13 Amsterdam: Ot. Barentsz. Smient 1642<br />
14 Amsterdam: Jacob Theunisz. Loots-man 1663<br />
15 Amsterdam: lan lacobsz Bouman 1668<br />
16 Amsterdam: Wed. van Gysbert de Groot 1694<br />
17 Amsterdam: Wed. van Gysbert de Groot 1697<br />
18 †: 1710?<br />
<strong>19</strong> † : 1712?<br />
20 Amsterdam: Isaak van der Putte 1736<br />
21 Amsterdam: Joannes Kannewet 1752<br />
22 Amsterdam: Joannes Kannewet 1753<br />
23 Amsterdam: Erve de Weduwe Jacobus van Egmont 1773<br />
24 Amsterdam: Erve vander Putte en Bastiaan Boekhout 1778<br />
25 Amsterdam: Erve de Weduwe Jacobus van Egmont [ca. 1780]A<br />
26 Amsterdam: Erve de Weduwe Jacobus van Egmont [ca. 1780]B<br />
27 Amsterdam: S. en W. Koene 1795<br />
28 Oud=Hollandt: bij de Kinderen van Izaak en Johannes Enschedé 1895<br />
Zuid-Nederlandse volksboeken (Hz):<br />
Reynaert den Vos oft der Dieren Oordeel …<br />
29 † Antwerpen: H. Verdussen? 1614?<br />
30 † ? 1631?<br />
31 Antwerpen: Jacob Mesens 1651<br />
32.1/2 † Antwerpen?:? 1661/2?<br />
33 † Antwerpen?:? 1672?<br />
34 Antwerpen: Hieronimus Verdussen [1695-1713]A<br />
35 Antwerpen: Hieronimus Verdussen [1695-1713]B<br />
36 Antwerpen: Joannes van Soest 1713<br />
37 Antwerpen: Weduwe van Hieronymus Verdussen [1713-1717]A<br />
38 Antwerpen: Weduwe van Hieronymus Verdussen [1713-1717]B<br />
39 Antwerpen: Joannes van Soest 1755<br />
40 Antwerpen: Franciscus Ignatius Vinck [1768-1785]A<br />
41 Antwerpen: Franciscus Ignatius Vinck [1768-1785]B<br />
42 Antwerpen/Gent: Jan Gimbelet [1781-1789?]<br />
43 Antwerpen: Joannes Norbertus Vinck [nach 1789]A<br />
44 Antwerpen: Joannes Norbertus Vinck [nach 1789]B<br />
45 Antwerpen: J.H. Heyliger [1792-1822]A<br />
46 Antwerpen: J.H. Heyliger [1792-1822]B<br />
47 Gent: Petrus Antonius Kimpe [1799-1815]<br />
48 Antwerpen: Weduwe [van] J.N. Vinck/J. Schilders [Beginn <strong>19</strong>. Jh]<br />
49 Gent: L.[éandre] van Paemel [1817-1845]A<br />
50 Gent: L.[éandre] van Paemel [1817-1845]B<br />
51 † Gent: L.[éandre] van Paemel [1817-1845]C<br />
52 Antwerpen: Josephus Thys [1818-1842]A<br />
53 Antwerpen: Josephus Thys [1818-1842]B<br />
38<br />
Tiecelijn, <strong>19</strong>, 2006
Change language