JG 19 nr 1 - Reynaertgenootschap

grafiek
■ Willy Feliers
30
De centsprent Geschiedenis van Reinaert den Vos
Dan waren er vooral: de mannekesbladen waaraan wij elke week
onzen Zondagscent besteedden, en waarop, in felle kleuren
bekladderd, de geschiedenis van Duimke, de Stadsmuzikanten,
Jaakje met zijn Fluitje, Jan van Parijs, in simplis-tischen vorm
waren uitgebeeld. Dat de voorstelling gebrekkig was en we ’t zonder
den tekst moesten stellen, deed er al weinig toe, de bezielende
adem ging van onszelf uit, onze phantasie verklaarde, vulde
aan en strooide er een eigen poëzie over.
Stijn Streuvels (1871-1969), in: Herinneringen, p. 322.
Een tijd geleden toonde Peter Everaers van antiquariaat Secundus mij de
Reynaertcentsprent Geschiedenis van Reinaert den Vos. Het betrof een variant van
het al in 1993 door Rik van Daele besproken ‘mannekensblad’ uit de collectie
Herman Heyse.
We lezen in Stijn Streuvels’ Herinneringen dat hij elke week zijn ‘Zondagscent’ aan
‘mannekesbladen’ besteedde. Hoewel hij dit Reynaertmannekensblad niet uitdrukkelijk
vermeldt, kan hij het in zijn kinderjaren wel gezien hebben. Het is zelfs mogelijk
dat dit in zijn memoires uit het oog verloren mannekensblad, de onbewuste oerbron
is van zijn latere belangstelling voor de Reynaert. Streuvels was bijna 60 toen
hij in Herinneringen over zijn ‘kinderlectuur’ schreef. Hij vermeldde in zijn mémoires
echter niet altijd de bronnen van zijn werk.
De Reynaertcentsprent wordt in het standaardwerk De Volks- en Kinderprent in
de Nederlanden van de 15e tot de 20e eeuw van Maurits de Meyer onder nummer
118 (dubbel) gecatalogiseerd als:
Geschiedenis van Reinaert den Vos 20. hsnn. [houtsneden],
2. G. & V.G., coll. v. Veen; op naam v. Kapel, coll. v. Kuyk.
Geschiedenis van Reinaert den Vos. 20 (andere) hsnn.,
4. z.a. (Glen. & Zn.) coll. Folkl. Mus. Antw. M, Walter G 2, e.a.
De firma Glenisson & Van Genechten werd in 1833 in Turnhout opgericht. In 1856
werd de vennootschap ontbonden en de inboedel verdeeld. Jaak Edward Glenisson
zette samen met zijn zonen Edward en Gustaaf de firma verder als Glenisson en
zonen. In 1900 werd de firma opgedoekt en werden de bestaande houtblokken verbrand
(De Meyer, p. 125). Ook Antoon van Genechten begon een eigen firma.
De eerste druk van de Reinaertprent werd uitgegeven vóór of in 1856. De eerste
drukken van de eerste firma werden gemerkt met de vermelding ‘Glenisson & Van
Genechten te Turnhout’, de latere drukken met ‘G. & V.G. te Turnhout’, de nog jongere
enkel met de initiaal ‘G’. Dit laatste is het geval met de hier afgebeelde prent
uit de collectie Everaers. De door Peter Everaers gevonden eentalige centsprent,
die bij dit nummer als een apart kleurenblad is afgedrukt (afb. 1), is bij De Meyer
niet gecatalogeerd en valt onder De Meyers beschrijving: ‘3. G’ (d.w.z. dat de firmanaam
is afgekort tot G).
Tiecelijn, 19, 2006