JG 19 nr 1 - Reynaertgenootschap

More documents

Recommendations

Info

Deze tekst werd voorgelezen op het meest recente colloquium van de International Reynard Society (van 1-5 augustus 2005) te Münster. De Duitse versie verschijnt binnen enkele maanden in Reinardus. Noten 28 1. Bedoeld zijn de handschriften Heidelberg, Universitätsbibliothek, Cpg 315 (Malagijs), Cpg 340 (Malagijs en Renout van Montalbaen), Cpg 363 (Ogier van Denemerken) en Cpg 399 (Renout van Montalbaen). Zie ook H. Kienhorst, De handschriften van de Middelnederlandse ridderepiek, Deventer, 1988, p. 127-128, 148 en 171. 2. Reinolt von Montelban oder Die Heimonskinder. Herausgegeben von F. Pfaff, Tübingen, 1885. (Bibliothek des Litterarischen Vereins in Stuttgart, Band 174); Der deutsche Malagis nach den Heidelberger Handschriften Cpg 340 und Cpg 315. Unter Benutzung der Vorarbeiten von G. Schieb und S. Seelbach herausgegeben von A. Haase, B.W.Th. Duijvestijn, G.R.A. de Smet en R. Bentzinger, Berlijn, 2000. (Deutsche Texte des Mittelalters, Band LXXXII); Ogier von Dänemark nach der Heidelberger Handschrift CPG 363. Herausgegeben von H. Weddige in Verbindung mit Th.J.A. Broers und H. van Dijk, Berlijn, 2002 (Deutsche Texte des Mittelalters, Band LXXIII.) In het vervolg geciteerd als ‘Weddige/Ogier’. 3. De vertalersstrategie kan alleen uit de vergelijking van de weinige bewaard gebleven fragmenten van de originele tekst en de vertaling achterhaald worden. Zie Weddige/Ogier XXXII- XXXIV (Das Verhältnis des deutschen zum niederländischen ‘Ogier’). Zie ook: M.J. Schubert (m.m.v. R. Bentzinger en A. Haase), Nederlands-Duitse betrekkingen op het gebied van taal en literatuur in de late Middeleeuwen. Over de manier waarop ‘Malagis’, ‘Ogier’ en ‘Reinolt’ vertaald zijn, in: G. de Schutter en J. Goossens (Red.), Van Madelgijs tot Malagis. Een bundel opstellen verzameld n.a.v. de tachtigste verjaardag van G. de Smet, Gent, 2002, p. 53- 64. 4. Ook de namen ‘Guweloen’ en ‘Ganelon’ komen voor, waarbij echter niet altijd duidelijk is of het om een of om verscheidene personen gaat. 5. Weddige/Ogier, aantekening bij vers 6104 (p. 169). 6. Weddige/Ogier, aantekening bij vers 6114 en volgende (p. 169): ‘daß dabei mancher Franzose abgedrängt wurde und selbst nach hinten floh’. 7. M. Lexer, Mittelhochdeutsches Handwörterbuch. Nachdruck der Ausgabe Leipzig 1872- 1878 mit einer Einleitung von K. Gärtner, Stuttgart, 1992; onder het lemma ‘ver-vüeren’ (Deel III, 290-291). 8. Voor onze recherches in het Middelnederlandsch Woordenboek van E. Verwijs en J. Verdam hebben we gebruik gemaakt van de elektronische versie op de CD-rom Middelnederlands. Woordenboek en teksten, Den Haag/Antwerpen, 1998. 9. Weddige/Ogier, glossarium onder het trefwoord ‘vervaren’ (p. 670), waar deze passage niet vermeld wordt. 10. Zie aantekening 4. 11. Weddige/Ogier, glossarium onder het trefwoord ‘affter’ (p. 628). 12. Weddige/Ogier, glossarium onder het trefwoord ‘hameyde, hamede’ (p. 642). 13. Weddige/Ogier, glossarium onder het trefwoord ‘stoch’ (p. 662) resp. ‘mortier’ (651). 14. Middelnederlandsch Woordenboek onder het trefwoord ‘mortierstoc’: ‘(Hi) slouch M. met I mortierstocke up thooft dat hi viel ter eerde’. 15. Weddige/Ogier, glossarium onder het trefwoord ‘postel’ (p. 656). 16. Het Nederlands heeft wel over een suffix ‘-el’ waarmee diminutieven van substantieven gemaakt werden, beschikt Het bevatte echter een schwa en geen ‘ê’ (of ‘ï’) -klank, die voor een rijm op ‘dele’ (zoals in vers 6124) noodzakelijk is. Men treft het bijvoorbeeld nog aan in moderne woorden als ‘druppel’ en ‘bundel’. Omdat dit ‘-el’ al in de middeleeuwen niet meer als diminutiefsuffix beschouwd werd, heeft men deze woorden toen al met het gangbare diminutiefsuffix ‘-kijn’ verlengd tot ‘dropelkijn, bondelkijn’ enz. (zie Middelnederlandsch Woordenboek onder het trefwoord ‘-el’). 17. Middelnederlandsch Woordenboek onder het trefwoord ‘aen’. Tiecelijn, 19, 2006
29 18. Middelnederlandsch Woordenboek onder het trefwoord ‘potseel’. 19. Weddige/Ogier, glossarium onder het trefwoord ‘seriant’ (p. 660), resp. ‘schariant’ (p. 659). 20. Middelnederlandsch Woordenboek onder het trefwoord ‘bestaen’ (betekenis I, 12). 21. J.D. Janssens, R. van Daele, V. Uyttersprot en J. de Vos, Van den vos Reynaerde. Het Comburgse handschrift, Leuven, 1991 2 (in het vervolg geciteerd als Van den vos Reynaerde). 22. Van den vos Reynaerde, verzen 786 (met commentaar p. 111) en 794. 23. Weddige/Ogier, XXIX-XXXII. Zie ook H. Kienhorst, De handschriften van de Middelnederlandse ridderepiek, H78-H80. 24. Weddige/Ogier, XXXIX: ‘Schon im 13. Jahrhundert gelangt der Stoff nach Norwegen; im 14. Jahrhundert wird er in den Niederlanden und in Italien adaptiert.’. Weddige leidt deze datering af uit de vergelijking van de tekst van het Heidelbergse handschrift en de diverse overleveringsfasen van de Franse Ogier (zie blz. XXXVI-XLIX). Naar aanleiding van het hier gesignaleerde parallellisme met Van den vos Reynaerde zou het dateringsprobleem o.i. opnieuw onderzocht moeten worden. 25. R. Trachseler, in: Lexikon des Mittelalters VI, München/Zürich, 1993, kol. 1373-1374. 26. Hier geraadpleegd via: Le Roman de Renart übersetzt und eingeleitet von H. Jauss-Meyer, München, 1965, p. 203-205 (Klassische Texte des romanischen Mittelalters in zweisprachigen Ausgaben, Band 5). Tiecelijn, 19, 2006
Page 1 and 2: De kroning van Reynaert Zeven! Reed
Page 3 and 4: 3 Daartussen worden een of meer eig
Page 5 and 6: 5 bonden. De egel bijvoorbeeld krij
Page 7 and 8: 7 uiterst zinvolle reeks zijn eenvo
Page 9 and 10: 9 Op de derde dag stoot de vader ee
Page 11 and 12: 11 Utenhove prijst. Meestal is hij
Page 13 and 14: 13 Fournival heeft zelf ook een ver
Page 15 and 16: 15 Daarmee zijn we door de Middelne
Page 17 and 18: 17 Bestiary Tradition, in: B. van d
Page 19 and 20: 19 ke hoven van Daun-Oberstein of M
Page 21 and 22: Zu e der zijt und stat, das weiß m
Page 23 and 24: komt het woord ‘postele’ in het
Page 25 and 26: 25 Wie Van den vos Reynaerde kent,
Page 27: 27 bewaarde fragmenten van de Neder
Page 31 and 32: afb. 2 Het exemplaar uit de collect
Page 33 and 34: Wie kon in de achttiende en negenti
Page 35 and 36: afb. 3 breuze verwijzingen geschrap
Page 37 and 38: 37 De gewijzigde tekst luidt volgen
Page 39 and 40: 39 54 Antwerpen: Josephus Thys [181
Page 41 and 42: afb. 4 J.P. de Bruyn. Zijn bedrijvi
Page 43 and 44: afb. 5 Naast schilderijen en tekeni
Page 45 and 46: 45 vooral prentenverzamelaars die w
Page 47 and 48: 47 Meteen zullen we het verval kunn
Page 49 and 50: 49 Jegher. Door die duidelijkere co
Page 51 and 52: afb. 13 afb. 14 4. De bron voor het
Page 53 and 54: 53 woedende hond heeft de vacht van
Page 55 and 56: Rik van Daele en Paul Wackers, Nog
Page 57 and 58: 57 priester is benoemd en hij biedt
Page 59 and 60: 59 bieden. Ysegrijn treft hem aan i
Page 61 and 62: 61 Die dag gingen verloren voor alt
Page 63 and 64: Al had ik honderd maten graan, ik z
Page 65 and 66: Toen begon de boer te zweren op God
Page 67 and 68: werd er een nieuwe ster gezien en d
Page 69 and 70: Daaruit moet ge wel onthouden mij s
Page 71 and 72: Aan alles wat ik hoorde en zag weet
Page 73 and 74: - En ik wil, zei Rein, dat mijn tun
Page 75 and 76: 75 dan de verraders van de kroon. A
Page 77 and 78: die de goeden in hun eer vrijwaart
Page 79 and 80:
en ook de dikhuid Elephans. Eale, e
Page 81 and 82:
Dan groette iedereen hem snel en ze
Page 83 and 84:
Reynaert brengen zou naar hem. Hij
Page 85 and 86:
dat hij aantrok dit habijt. Ja, sed
Page 87 and 88:
kunnen de goeden van de stouten goe
Page 89 and 90:
uit het koningschap gezet. Baron Re
Page 91 and 92:
al deze schalen van goed eten vol,
Page 93 and 94:
En hij van wie ik naar waarheid zov
Page 95 and 96:
’t Gebeurt dan ook dat men moet a
Page 97 and 98:
Dood, waarom voor heel ons leven he
Page 99 and 100:
■ Rik van Daele De kroning van Re
Page 101 and 102:
101 zelfs verrassend parallel met V
Page 103 and 104:
103 pel was de beschermvrouw van on
Page 105 and 106:
Jaak van der Helst: theaterfreak en
Page 107 and 108:
gewestelijk coördinator van de Act
Page 109 and 110:
Tiecelijn, 19, 2006
Page 111 and 112:
Waarom de Orde van de Vos Reinaert?
Page 113 and 114:
Pakkend, vertederend, ontluisterend
Page 115 and 116:
Naschrift 115 De Reynaertmassaspele
Page 117 and 118:
■ Paul van Keymeulen Het meisje e
Page 119 and 120:
Steunabonnee 2006 119 Minstens 25 e
Page 121:
Jaargang 19 nummer 1 1 Rik van Dael
show all

JG 19 nr 1 - Reynaertgenootschap

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?