finalVersion - Erasmus University Thesis Repository

weergave van de werkelijkheid. De reden om te kijken is dan ook anders volgens het
WRR. In het rapport ‘Focus op Functies’ werkt de WRR het moderne verwachtingspatroon
en waarderingsdenken dan ook duidelijk uit. Dit rapport wordt gekenmerkt door eerder
besproken waarden en functies met elkaar te verbinden. Er wordt duidelijk de nadruk
gelegd op het maatschappelijke en publieke belang van de informatie functie van
televisie.
Ook Beentjes, Hendriks Vettehen, en Nuijten (2005) bespreken de gevolgen van
commerciële concurrentie binnen het Nederlandse televisielandschap. Ook zij halen de
marktgedreven journalistiek aan zoals eerder omschreven door Mc Manus. Volgens dit
drietal wetenschappers resulteert deze vorm van journalistiek in een over het algemeen
lager informatieniveau en eenzijdigere inhoud, gericht op die delen van het publiek die
het meest interessant zijn voor adverteerders. Maar aan de andere kant
zorgt de markt er weer voor dat journalisten de informatiebehoefte van het publiek wel
serieus moeten nemen.
In 2005 vergeleken bovengenoemde onderzoekers de situatie van de Nederlandse
televisiejournalistiek met 1995, toen er op het gebied van landelijke nieuwsbulletins
alleen nog concurrentie was tussen het ‘Journaal’ van de publieke omroep NOS en het
‘RTL Nieuws’ van het commerciële station RTL. In 2001 kwam daar enige tijd nog een
derde speler bij, ‘Het Nieuws’ van de commerciële zender SBS6. Middels een
inhoudsanalyse van uitzendingen van de NOS, RTL en SBS over twee weken in 1995 en
in 2001 onderzochten Hendriks Vettehen, Nuijten en Beentjes of de toenemende
concurrentie heeft geleid tot meer entertainment berichtgeving. Ze registreerden of een
nieuwsuitzending sensationelere onderwerpen bevatte. Ook werd bekeken in hoeverre er
gebruik werd gemaakt van tabloid-nieuwsitems. Hierbij moet gedacht worden aan
beelden van ooggetuigen, het gebruik van in- en uitzoomen van de camera, snelle
montage en beeld- en geluidseffecten.
Het concretiseren van het nieuws is volgens de auteurs een aanwijzing voor
sensationalisering. Een andere term die zij veelvuldig in hun onderzoek noemen. Om dat
te filteren, werd nagegaan of er gebruik werd gemaakt van personalisering door
betrokkenen over hun persoonlijke situatie aan het woord te laten of hen te laten zien in
hun persoonlijke omgeving, evenals het sprekend opvoeren van leken in plaats van
politici. Close-ups werden genoteerd als een vorm van nabijheid en verlevendiging van
het nieuws (Hendriks Vettehen et al., 2001). Deze onderzoekers denken de verschillen
van de NOS met de commerciële rivalen RTL en SBS als volgt te kunnen verklaren:
18