Santjes Bezoek aan Zwolle - Origo

"Don Rua" – vroeger en nu blz. 4 Nr. 13 – juni 2008
Toewijding
Misschien ben ik wel Jan Klein z'n spreekstalmeester
die de circusvoorstelling gaande houdt en begeleidt.
Jan zelf voelde zich mogelijk iets dergelijks wanneer
hij, fietsend door de bossen, al wat hij daar zag staan
en zag gebeuren van commentaar voorzag. Meteen
is duidelijk dat we daarbij overbodig zijn.
vr. 24-06-1988
Draperie: pluimen
de beek aan 't omhuiven:
Witbol aan 't rijpen en
witbol na zaad.
Als piekenieren
ontstaan, wat nu staat:
witte officieren
in wisselgewaad!
Amper ontslopen aan
kaf van geboorten,
staat de aardse hoop als
een wacht aan de poorten
van 't stage water dat
amper nog vloeit
(Rest van de regen die
ritselend sproeit).
Aar rijpt tot waaier,
zo blank dat ze straalt.
Hangt dan steeds fraaier,
maar krimpt: wordt een staart...
Als piekenieren,
stijfgroen eerst, maar dra:
straalofficieren
van wisselend éclat.
Gladde of zachte witbol (holcus mollis) is een gras,
evenals de gestreepte witbol (holcus lanatus), van bijna
een meter hoog, dat groeit in bossen en langs beken.
Ik begeef me niet in een botanische, laat staan een
dramaturgische discussie. Niettemin: zonder dichter
geen gala, zonder mij hier geen herhaling.
za. 25-06-1988
De laffe lauwe regen
heeft 't wel op mij gemunt
als 'k uit wil, kom ik hem tegen,
tot mottigheid verdund.
Zie hem toch trappen, beetje mopperig, genietend
van de ontbering en het oneerbiedig druipen, haast
één met de natuur, door haar vereenzelvigd met elk
willekeurig gewas. De mens lijdt aan een tweespalt
van hoger of lager, nooit gelijk aan iets te zijn, als
boom met de bomen, gras als 't gras.
Het groen houdt koelte vast
bij onverhoedse zon;
bevrijdt me van de last
waar 'k al bij zweten kon.
En 't is als ieder 'vrij!':
ook zonder zon een feest.
Toch is 't de zon die mij
zonloze vrede geeft.
De mens beweegt zich door de schepping, het aardse
paradijs, al voelend, al denkend, al zoekend en vragend
naar de ware aard van onderlinge betrekkingen. Natuur
is welsprekend stil en zwijgzaam luidruchtig, levend of
dood zonder onderscheid, simpelweg feit. Maar de
mens, ocharm, hij kent zijn plaats hier niet.
wo. 29-06-1988
Mensenkind in 't bos:
miertje tussen mos.
Eigenlijk is hij ver van huis, vreemdeling op aarde,
kind van hogere orde, zonder begin en zonder einde.
Of hij zich verbergt of een open plek uitzoekt: steeds
in contact met de eigenste Ander die hij niet hoort en
niet ziet, maar die van binnen neuriet en trilt of raast
als een storm. Jan mompelt tot Hem:
Omgaan met Jou?
Bei zijn wij oud.
Hier is het stil.
Samen és luisteren
naar wat 't hier wil?
Ongetwijfeld antropomorf, gedacht en gevoeld naar
aardse vorm en maat, maar daardoor niet minder
devoot en oprecht. Onduidelijk zijn de contouren
van het schouwtoneel: aards of hemels, hier-nu wel
of niet in aards-fysieke context. In ieder geval open
naar alle kanten, hermetisch boven en beneden.
zo. 26-06-1988
Vijf glinsterende eksters
ontwijken 't fietsgevaart'
en wippen als beheksten
op 't hek van staal en gaas.
Vijf bereklauwenstruiven
(en 't lijkt een bruidjesstoet)
te zwaar al om te wuiven,
stralen mij tegemoet.
Vijf hoeken aan doorwonde
vochtige-mele-spriet.
Die hier dit sparhout schonden
zagen het grasje niet.
Vijf-meter-hoge dennen
in 't gras: een vredesoord
waar 'k enigszins kan wennen
aan 't afscheids-welkomswoord:
Vaarwel, mijn vijfde wereld...
Ik hoor over de dijk:
"Bravo, mijn beste kerel:
kom meedoen in ons Rijk."
vrije nieuwsbrief over Huize 'Don Rua' Ugchelen (1942-59) en 's-Heerenberg (1959-71), en wat ervan voortleeft